Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çerenkov ışıması ya da Çerenkov radyasyonu elektrik yüklü bir parçacığın (elektron gibi) bir yalıtkan içerisinden bulunduğu ortamdaki ışık hızından daha büyük bir sabit hızda geçerken ortaya çıkan bir elektromanyetik ışımadır.
Fiziksel Temelleri Elektrodinamik halihazırda vakum ortamında hareket eden ışığın hızının evrensel bir sabit olan "c" olduğunu söylese de; ışığın içinde ilerlediği ortama göre hızı "c"den daha düşük olabilir. Buna bir örnek olarak ışığın suyun içindeki hızını gösterebiliriz, 0.75c
Nükleer reaktörlerde veya parçacık hızlandırıcılarında; bundan daha hızlı (yine de c hızını aşamayacak kadar) parçacıklar elde edilebilinir. Çerenkov ışıması ise, bu şekilde bir dielektrik ortam (elektriksel olarak polarize edilebilen) içerisinde, ışığın o ortamdaki hızından daha hızlı giden yüklü bir parçacığın -ki genellikle elektrondur- ilerlemesi sonucu oluşur.
Nükleer reaktörlerdeki suda saçılan elektronun hızı, ışığın sudaki geçtiğinde, uçağın ses duvarını geçmesi gibi elektronda ışık duvarını geçer. Reaktör kalbinden dışarıya doğru saçılan elektronlar maviye kayma denilen Doppler etkisini oluşturur. Nükleer reaktörlerin karakterisitik mavi ışığının kaynağı Çerenkov ışımasıdır. Adını, üzerinde ilk kez titizlikle çalışmış olan ve Nobel Ödüllü (1958) Rus bilim insanı Pavel Alekseyevich Cherenkov'dan almıştır. P.A.Cherenkov 1934 yılında yaptığı gözlemde saydam bir ortam içindeki yayılma hızlarından büyük olan yüklü taneciklerin ortamda görünür bir ışık meydana getirdiğini söylemiştir. Bu olay radyoaktif bir kaynaktan çıkan yüksek enerjili taneciklerin, örneğin B-ışınları, cam veya mika gibi bir ortamdan geçmesinde rastlanabilir. I.M.FRANK ve I.E. TAMM meydana gelen ve Çerenkov ışıması olarak adlandırılan ışımanın, taneciklerin hareket doğrultusu ile belirli bir @ açısı yapacak doğrultuda gözleneceğini söyleyerek teorik olarak açıkladı. Bu teoriye göre ortama giren tanecikler atom ve molekülleri uyarmak veya iyonlaştırmak için enerji harcarlar ve frenlemeleri sonucu ivme kazanırlar. İvme kazanan tanecikler ise etrafa elektromanyetik dalga yayarlar.
Yüklü bir tachyon (ışıktan hızlı parçacık) sanal parçacığının da içinde bulunan bir ışımadır. Bu parçacığın (tachyon) ışıktan hızlı olduğu bilindiği gibi en yavaş hızı da ışık hızı olacağı için eğer bir parçacık ile etkileşimi varsa, o da bu parçacıkların içine Cherenkov enerjisi yayabilir. Nötrinoların diğer parçacıklar ile etkileşimi ve Andrew Cohen ve Sheldon Glashow'a göre son zamanlarda iddia edilen bu nötrinoların yayılmasını izah edemez yani tachyon ile etkileşime giren bir parçacığın çerenkov ışıması bir nötrino ile gerçekleşebilir fakat bu anomalide nötrinolar ışıktan hızlı durumda olduğunda (tachyon ile etkileşime geçen bir parçacığın çerenkov enerji salınımı sonucu nötrino hızının etkileşime geçen parçacık (tachyon, takyon) ile salınım hızının anlık artması) nötrinonun ışıktan hızlı olacağı için uzun boylu bir yayılma gösteremez.
Türkiye'de bu radyasyon'un gözlemlendiği tesislerden biri Ankara'da Enerji Bakanlığı'na bağlı TENMAK(Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu)-NÜKEN (Nükleer Enerji Araştırma Enstitüsü) birimindeki Gama Işınlama Tesisidir. Bu tesis 1993 yılında kurulmuş olup 4.sınıf kutu tipi bir yapıya sahiptir. Bu tesis ana hatlarıyla şu içerikler için kullanılmaktadır; Gıda, polimer modifikasyonu ve tek kullanımlık tıbbi malzemeler. Kaynak olarak Kobalt-60 içerikli elektrotlar kullanılmaktadır. Bu radyoaktif çubuklar sayıca 300 adettir.
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2014.
- ^ 22 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2010.
- ^ GÜNDÜZ,E.(2008).MODERN FİZİĞE GİRİŞ EGE ÜNİVERSİTESİ YAYINLARI:İZMİR 975-483-162-9
- ^ . Fizik. CasimirForce. 25 Mayıs 2023. 18 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Dış bağlantılar
- Çerenkov Işıması Videosu24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
 | Fizik ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cerenkov isimasi ya da Cerenkov radyasyonu elektrik yuklu bir parcacigin elektron gibi bir yalitkan icerisinden bulundugu ortamdaki isik hizindan daha buyuk bir sabit hizda gecerken ortaya cikan bir elektromanyetik isimadir Gelismis bir test reaktorunun cekirdeginde olusmakta olan cerenkov isini Fiziksel Temelleri Elektrodinamik halihazirda vakum ortaminda hareket eden isigin hizinin evrensel bir sabit olan c oldugunu soylese de isigin icinde ilerledigi ortama gore hizi c den daha dusuk olabilir Buna bir ornek olarak isigin suyun icindeki hizini gosterebiliriz 0 75c Nukleer reaktorlerde veya parcacik hizlandiricilarinda bundan daha hizli yine de c hizini asamayacak kadar parcaciklar elde edilebilinir Cerenkov isimasi ise bu sekilde bir dielektrik ortam elektriksel olarak polarize edilebilen icerisinde isigin o ortamdaki hizindan daha hizli giden yuklu bir parcacigin ki genellikle elektrondur ilerlemesi sonucu olusur Nukleer reaktorlerdeki suda sacilan elektronun hizi isigin sudaki gectiginde ucagin ses duvarini gecmesi gibi elektronda isik duvarini gecer Reaktor kalbinden disariya dogru sacilan elektronlar maviye kayma denilen Doppler etkisini olusturur Nukleer reaktorlerin karakterisitik mavi isiginin kaynagi Cerenkov isimasidir Adini uzerinde ilk kez titizlikle calismis olan ve Nobel Odullu 1958 Rus bilim insani Pavel Alekseyevich Cherenkov dan almistir P A Cherenkov 1934 yilinda yaptigi gozlemde saydam bir ortam icindeki yayilma hizlarindan buyuk olan yuklu taneciklerin ortamda gorunur bir isik meydana getirdigini soylemistir Bu olay radyoaktif bir kaynaktan cikan yuksek enerjili taneciklerin ornegin B isinlari cam veya mika gibi bir ortamdan gecmesinde rastlanabilir I M FRANK ve I E TAMM meydana gelen ve Cerenkov isimasi olarak adlandirilan isimanin taneciklerin hareket dogrultusu ile belirli bir acisi yapacak dogrultuda gozlenecegini soyleyerek teorik olarak acikladi Bu teoriye gore ortama giren tanecikler atom ve molekulleri uyarmak veya iyonlastirmak icin enerji harcarlar ve frenlemeleri sonucu ivme kazanirlar Ivme kazanan tanecikler ise etrafa elektromanyetik dalga yayarlar Yuklu bir tachyon isiktan hizli parcacik sanal parcaciginin da icinde bulunan bir isimadir Bu parcacigin tachyon isiktan hizli oldugu bilindigi gibi en yavas hizi da isik hizi olacagi icin eger bir parcacik ile etkilesimi varsa o da bu parcaciklarin icine Cherenkov enerjisi yayabilir Notrinolarin diger parcaciklar ile etkilesimi ve Andrew Cohen ve Sheldon Glashow a gore son zamanlarda iddia edilen bu notrinolarin yayilmasini izah edemez yani tachyon ile etkilesime giren bir parcacigin cerenkov isimasi bir notrino ile gerceklesebilir fakat bu anomalide notrinolar isiktan hizli durumda oldugunda tachyon ile etkilesime gecen bir parcacigin cerenkov enerji salinimi sonucu notrino hizinin etkilesime gecen parcacik tachyon takyon ile salinim hizinin anlik artmasi notrinonun isiktan hizli olacagi icin uzun boylu bir yayilma gosteremez Cherenkov Radyasyonu TENMAK NUKEN Turkiye de bu radyasyon un gozlemlendigi tesislerden biri Ankara da Enerji Bakanligi na bagli TENMAK Turkiye Enerji Nukleer ve Maden Arastirma Kurumu NUKEN Nukleer Enerji Arastirma Enstitusu birimindeki Gama Isinlama Tesisidir Bu tesis 1993 yilinda kurulmus olup 4 sinif kutu tipi bir yapiya sahiptir Bu tesis ana hatlariyla su icerikler icin kullanilmaktadir Gida polimer modifikasyonu ve tek kullanimlik tibbi malzemeler Kaynak olarak Kobalt 60 icerikli elektrotlar kullanilmaktadir Bu radyoaktif cubuklar sayica 300 adettir Kaynakca Arsivlenmis kopya 17 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Kasim 2014 22 Ekim 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Nisan 2010 GUNDUZ E 2008 MODERN FIZIGE GIRIS EGE UNIVERSITESI YAYINLARI IZMIR 975 483 162 9 Fizik CasimirForce 25 Mayis 2023 18 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Dis baglantilarCerenkov Isimasi Videosu24 Eylul 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Fizik ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz