HIV testi, 'Edinilmiş Bağışıklık Eksikliği Sendromu'na (AIDS) yol açan 'İnsan Bağışıklık Yetmezlik Virüsü'nün (HIV) kan, tükürük ya da idrarda tespit edilmesinde kullanılır. Bu testler antikor, antijen veya RNA temelli yapılır.
Terminoloji
Pencere dönemi, HIV'in bulaşmasından yukarıdaki testlerden birinin herhangi bir değişikliği tespit edebileceği ana kadarki dönemi kapsamaktadır.
HIV-1 antikor testinin (B tipi alt tür için) yaklaşık pencere dönemi 25 gündür. Antijen testleri ise pencere dönemini 16 güne kadar düşürebilir. RNA temelli NAT (Nükleik Asit Testi) ise bu süreyi yaklaşık 12 güne kadar indirebilir.
Bu medikal testlerin etkenliği genelde aşağıdaki terimlerle tanımlanır:
- Duyarlılık: HIV var ise, sonuçların yüzdesi pozitiftir.
- Özgüllük: HIV yok ise, sonuçların yüzdesi negatiftir.
Tanı koymak için kullanılan tüm testlerin kısıtlı olduğu yerler bulunmaktadır ve bazen bu testler, yanlış veya kuşku uyandıran sonuçlar sunabilir.
- Yanlış pozitif: Testin yanlış biçimde enfeksiyon kapmamış bir kimsede HIV olduğunu göstermesi.
- Yanlış negatif: Testin yanlış biçimde enfeksiyon kapmış bir kimseyi HIV negatif göstermesi.
Bu tip yanlış tanı koyan testlere güncel bir örnek olarak, Türkiye Yozgat-Çandır'da Ali Orhan Bulucu'nun 7 Ocak 2004'te Çandır Devlet Hastanesi'nde yaptırdığı HIV testinin pozitif çıkması üzerine 9 Ocak 2004'te intihar etmesi ve ardından yapılan doğrulama testlerinde HIV negatif çıkması verilebilir.
Belirgin olmayan tepkimeler, hipergamaglobulinemi ya da HIV'e benzer diğer enfeksiyon unsurlarına karşı üretilen antikorlar yanlış bir sonuç elde edilmesine yol açabilir. Otoimmun (Kendi dokularındaki antijenlere karşı antikor oluşması) rahatsızlıkları da, sistemik lupus eritematozis gibi, nadiren de olsa yanlış pozitif sonuçlara neden olabilir. Çoğu yanlış negatif sonucun ise pencere döneminden ötürü olduğu düşünülmektedir.
Çalışma Esasları
Donörün kanının ve selüler ürünlerin taranması
Donörün kanı ve dokusunu tarayan testlerden HIV var ise, yüksek bir itimatla HIV'i tespit etmesi beklenmektedir (diğer bir deyişle, yüksek duyarlılık hedeflenmektedir). Antikor, antijen ve nükleik asit testlerinin bir kombinasyonu olan bu yöntem gelişmiş Batılı ülkelere kan bankalarında kullanılmaktadır.
Örnek olarak, 2001 senesi verileriyle, ABD'de HIV'in kan nakli ile transferi riski her bir kan şişesi için 2.5 milyonda bir olduğu iddia edilmektedir.
Yanı sıra, 1985 yılında bütün dünyada kan veya kan ürünlerinin transferi öncesi HIV bakımından test edilmesi zorunlu kılınmıştır. Türkiye'de de, 1987 yılından günümüze, bütün kan ve kan ürünleri ELISA yöntemiyle teste tabi tutulmaktadır. Türkiye'de HIV'in kan nakli ile transferi riskinin her bir kan şişesi için 1/36,000 ila 1/225,000 oranları arasında değiştiği düşünülmektedir.
2012 yılında İstanbul-Kızılay’dan transfer edilen HIV-pozitif kan dolayısıyla ölen iki kişi bu riskin örneği olarak verilebilir.
Kaynakça
- ^ "Blacklist of English teachers suspected of having AIDS pursued." 25 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . This image of Randall L. Tobias is used in a Korean news article suggesting that foreign English teachers residing in Korea are at risk for AIDS. Accessed 16 Feb., 2010.
- ^ FDA Approves First Nucleic Acid Test (NAT) Systems to Screen Plasma for Human Immunodeficiency Virus (HIV) and Hepatitis C Virus (HCV) 11 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .,
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Haziran 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Şubat 2012.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Aralık 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Şubat 2012.
- ^ Adverse reactions associated with blood transfusion 27 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. From the Puget Sound Blood Center. Accessed 5 Oct 2006.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Mart 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Şubat 2012.
- ^ . 12 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2012.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
HIV testi Edinilmis Bagisiklik Eksikligi Sendromu na AIDS yol acan Insan Bagisiklik Yetmezlik Virusu nun HIV kan tukuruk ya da idrarda tespit edilmesinde kullanilir Bu testler antikor antijen veya RNA temelli yapilir eski ABD Kuresel AIDS Koordinatoru test yaptirmanin olumsuzluklari hakkindaki fikirleri azaltmak icin Etiyopya da HIV testi yaptirmakta ikenTerminolojiPencere donemi HIV in bulasmasindan yukaridaki testlerden birinin herhangi bir degisikligi tespit edebilecegi ana kadarki donemi kapsamaktadir HIV 1 antikor testinin B tipi alt tur icin yaklasik pencere donemi 25 gundur Antijen testleri ise pencere donemini 16 gune kadar dusurebilir RNA temelli NAT Nukleik Asit Testi ise bu sureyi yaklasik 12 gune kadar indirebilir Bu medikal testlerin etkenligi genelde asagidaki terimlerle tanimlanir Duyarlilik HIV var ise sonuclarin yuzdesi pozitiftir Ozgulluk HIV yok ise sonuclarin yuzdesi negatiftir Tani koymak icin kullanilan tum testlerin kisitli oldugu yerler bulunmaktadir ve bazen bu testler yanlis veya kusku uyandiran sonuclar sunabilir Yanlis pozitif Testin yanlis bicimde enfeksiyon kapmamis bir kimsede HIV oldugunu gostermesi Yanlis negatif Testin yanlis bicimde enfeksiyon kapmis bir kimseyi HIV negatif gostermesi Bu tip yanlis tani koyan testlere guncel bir ornek olarak Turkiye Yozgat Candir da Ali Orhan Bulucu nun 7 Ocak 2004 te Candir Devlet Hastanesi nde yaptirdigi HIV testinin pozitif cikmasi uzerine 9 Ocak 2004 te intihar etmesi ve ardindan yapilan dogrulama testlerinde HIV negatif cikmasi verilebilir Belirgin olmayan tepkimeler hipergamaglobulinemi ya da HIV e benzer diger enfeksiyon unsurlarina karsi uretilen antikorlar yanlis bir sonuc elde edilmesine yol acabilir Otoimmun Kendi dokularindaki antijenlere karsi antikor olusmasi rahatsizliklari da sistemik lupus eritematozis gibi nadiren de olsa yanlis pozitif sonuclara neden olabilir Cogu yanlis negatif sonucun ise pencere doneminden oturu oldugu dusunulmektedir Calisma EsaslariDonorun kaninin ve seluler urunlerin taranmasi Donorun kani ve dokusunu tarayan testlerden HIV var ise yuksek bir itimatla HIV i tespit etmesi beklenmektedir diger bir deyisle yuksek duyarlilik hedeflenmektedir Antikor antijen ve nukleik asit testlerinin bir kombinasyonu olan bu yontem gelismis Batili ulkelere kan bankalarinda kullanilmaktadir Ornek olarak 2001 senesi verileriyle ABD de HIV in kan nakli ile transferi riski her bir kan sisesi icin 2 5 milyonda bir oldugu iddia edilmektedir Yani sira 1985 yilinda butun dunyada kan veya kan urunlerinin transferi oncesi HIV bakimindan test edilmesi zorunlu kilinmistir Turkiye de de 1987 yilindan gunumuze butun kan ve kan urunleri ELISA yontemiyle teste tabi tutulmaktadir Turkiye de HIV in kan nakli ile transferi riskinin her bir kan sisesi icin 1 36 000 ila 1 225 000 oranlari arasinda degistigi dusunulmektedir 2012 yilinda Istanbul Kizilay dan transfer edilen HIV pozitif kan dolayisiyla olen iki kisi bu riskin ornegi olarak verilebilir Kaynakca Blacklist of English teachers suspected of having AIDS pursued 25 Aralik 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde This image of Randall L Tobias is used in a Korean news article suggesting that foreign English teachers residing in Korea are at risk for AIDS Accessed 16 Feb 2010 FDA Approves First Nucleic Acid Test NAT Systems to Screen Plasma for Human Immunodeficiency Virus HIV and Hepatitis C Virus HCV 11 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Arsivlenmis kopya 25 Haziran 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Subat 2012 Arsivlenmis kopya 9 Aralik 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Subat 2012 Adverse reactions associated with blood transfusion 27 Eylul 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde From the Puget Sound Blood Center Accessed 5 Oct 2006 Arsivlenmis kopya 12 Mart 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Subat 2012 12 Subat 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2012