Onur Yürüyüşü, her yıl Haziran ayının sonlarında Dünya genelinde kutlanan ve Stonewall ayaklanmasının yıl dönümünde gerçekleştirilen, LGBT bireyler ve LGBT bireylere destek veren kişilerin katılımıyla gerçekleşen bir dizi etkinlikler ve törenler bütünüdür. LGBT topluluğunda onur yürüyüşü veya gey onur yürüyüşü gibi isimlerle de bilinir. Bir dizi etkinliklerin ve geçiş törenlerinin gerçekleştirildiği etkinlikler Stonewall ayaklanmaları anısına gerçekleştirilmektedir.
Tarih
1969 yılında Stonewall Inn adlı barda baskı, şiddet ve ayrımcılığa dayanamayan eşcinseller ayaklanmış, kendileri üzerinde baskı kuran polisi bara hapsetmiş ve 4 gün boyunca sokaklarda çatışılmış, eylemler yapılmıştır. LGBT mücadelenin dönüm noktalarından biri olan gün dünyanın her yerinde onur haftası, gey onur, LGBT onur ve onur yürüyüşü gibi adlarla kutlanır. Burada kastedilen onur, kişinin kendi oluşunun onurudur, kendi varoluşundan utanmayışının yansımasıdır.
Ülkelerine Göre Onur Yürüyüşü
Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Türkiye
Türkiye'de Onur Haftası 1993'te ilk defa "Cinsel Özgürlük Haftası" adı ile kutlanmak istenmiş, ancak dönemin İstanbul valiliğinin izin vermemesi ve yurt dışı konuklarını sınırdışı etmesi sonucu etkinlikler o yıl gerçekleştirilememiştir. Yurt dışından gelen konukların sınırdışı edilmesi ve gelişen olaylar sonucunda LGBT hakları için Lambdaistanbul ve Kaos GL'nin temelleri atılmıştır.
Bir hafta boyunca çeşitli LGBTİ ile ilgili paneller, film gösterimleri, tiyatrolar, konserleri ve partiler gibi bir dizi etkinliklerin gerçekleştiği İstanbul Onur Haftası'na Türkiye ve diğer ülkelerden insanlar katılmaktadır. Birçok araştırmacı, yazar, politikacı ve sanatçının yer aldığı paneller 2007 yılından itibaren her sene, Fransız Kültür Merkezi gibi birçok mekanda gerçekleştirilmektedir. İstanbul Onur Yürüyüşü, 2015 ve 2016'da yönetici otoriteler tarafından engellendi ve LGBTİ topluluğu çeşitli tehditlere maruz kaldı.
Gezi Parkı Protestoları'ndan sonra daha görünür hale gelen LGBTİ+ hareketi, İzmir,Antalya,Mersin,Kocaeli ve Tunceli kentlerinde meydanlara inerek LGBTİ Onur Yürüyüşleri gerçekleştirmiştir. Benzer şekilde, Boğaziçi Üniversitesi ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi'nde üniversite öğrencileri, çalışanlar ve akademisyenler Onur Yürüyüşleri gerçekleştirmektedir.Çorum'da gerçekleştirilen ilk Onur Yürüyüşü katılımın azlığı sebebiyle iptal edilmiş ve tekrarlanmamıştır.Bursa'da gerçekleştirilmeye çalışılan Onur Yürüyüşü ise fiziksel saldırıya uğrayarak iptal edilmiş ve tekrarlanmamıştır.İstanbul, İzmir, Antalya ve Mersin Onur Yürüyüşleri Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin açık hükmüne aykırı şekilde 2019 yılında da yasaklanmıştır.
Sloganlar
"Onur Yürüyüşlerinde LGBT topluluğunca çeşitli görsel, işitsel ya da yazılı sloganlar atılır. 2007 yılı ve sonrası yıllarda İstanbul'da gerçekleştirilen Onur Yürüyüşlerinde atılan bazı sloganlar;
- "Velev ki ibneyiz!"
- "Susma haykır, eşcinseller vardır"
- "Susma haykır, lezbiyenler vardır"
- "Eşcinseller susmayacaklar, susmayacaklar, susmayacaklar"
- "Ayşe Fatmayı, Ahmet Mehmedi; birbirlerini sevebilmeli"
- "Teşhirci değil travestiyiz"
- "Okulda, işte, mecliste. Eşcinseller her yerde; kabul et ya da etme, eşcinseller her yerde"
- "Çürük değil eşcinsel"
- "Kurtuluş yok, tek başına, ya hep beraber, ya hiç birimiz"
- "Nerdesin aşkım? Burdayım aşkım"
- "Freddie Mercury'nin askerleriyiz".
- "Faşizme karşı bacak omuza"
- "Homofobik devlet, yıkacağız elbet" "Dön-Me-Yiz"
Hormonlu Domates Ödülleri
2005'ten bu yana İstanbul Onur Haftası etkilerinin bir parçası olarak verilmekte olan Hormonlu Domates Ödülü ilk olarak "hormonlu tavuk yemeyin, eşcinsel olursunuz" diyen Erman Toroğlu'ya verilmiş, ödülün isimlendirilmesinde ilham kaynağı bu homofobik söz olmuştur. Ödülün verilmesinde amaç medya, kurum, kuruluş ya da bireylerin yaptığı homofobik, ayrımcı sözlerine ve tutumlarına dikkat çekmektir. Hormonlu Domatesler, İstanbul Onur Yürüyüşünün ardından verilir.
Tartışmalar
Sosyal medya
AK Parti Gaziantep Milletvekili Şamil Tayyar İstiklal Caddesi'nde gerçekleştirilen LGBTİ onur yürüyüşünden sonra Twitter’daki hesabından "İstiklal'de yürüyen ayolcular, o cadde zaten günboyu sürekli kalabalık, sıkıyorsa Kazlıçeşme'de bir toplanın çapınızı çevrenizi bir ölçelim" yazması tepki çekti. Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek'in de Twitter hesabından yürüyüşe katılan Hüseyin Aygün için; "Hüseyin Aygün sen gay mısın? Yanlış anlama sadece merak ediyoruz" şeklinde bir tweet atması tepki topladı.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Onur Yürüyüşü ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Prideİstanbul.org13 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Onur Yürüyüşüne Gittik19 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Lambdaistanbul
Kaynakça
- ^ a b c d . Maroon. 23 Haziran 2012. 25 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2013.
- ^ a b c . Yeniozgurpolitika.org. 29 Haziran 2012. 28 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2013.
- ^ . 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ . 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ https://gmag.com.tr/kocaelide-ilk-kez-onur-yuruyusu-yapildi/ []
- ^ https://m.bianet.org/bianet/lgbti/157474-dersim-de-homofobi-ve-transfobiye-karsi-yuruyus []
- ^ https://m.bianet.org/bianet/lgbti/207635-bogazici-universitesi-7-onur-yuruyusu-gerceklesti []
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ . 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ https://gmag.com.tr/bursa-lgbt-onur-yuruyusu-tasli-saldiriya-ugradi-iptal-edildi/ []
- ^ (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ İstiklal Caddesi 10 bin renk! 6 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . NTVMSNBC.com.Yayın tarihi: 27 Haziran 2011
- ^ "AKP'li Tayyar'dan LGBT yürüyüşüne tepki: Kazlıçeşme'ye çıkın". t24.com.tr. 1 Temmuz 2013. 3 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Temmuz 2013.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Onur Yuruyusu her yil Haziran ayinin sonlarinda Dunya genelinde kutlanan ve Stonewall ayaklanmasinin yil donumunde gerceklestirilen LGBT bireyler ve LGBT bireylere destek veren kisilerin katilimiyla gerceklesen bir dizi etkinlikler ve torenler butunudur LGBT toplulugunda onur yuruyusu veya gey onur yuruyusu gibi isimlerle de bilinir Bir dizi etkinliklerin ve gecis torenlerinin gerceklestirildigi etkinlikler Stonewall ayaklanmalari anisina gerceklestirilmektedir 2003 ten bu yana her sene Taksim Istanbul da gerceklestirilen Onur Yuruyusune LGBT toplulugu yani sira unlu kisiler ve binlerce kisi katilmaktadir TarihZagreb de gerceklestirilen Onur yuruyusunden gorunum 2007 Istanbul da gerceklestirilen Onur yuruyusunden bir gorunum 2012 1969 yilinda Stonewall Inn adli barda baski siddet ve ayrimciliga dayanamayan escinseller ayaklanmis kendileri uzerinde baski kuran polisi bara hapsetmis ve 4 gun boyunca sokaklarda catisilmis eylemler yapilmistir LGBT mucadelenin donum noktalarindan biri olan gun dunyanin her yerinde onur haftasi gey onur LGBT onur ve onur yuruyusu gibi adlarla kutlanir Burada kastedilen onur kisinin kendi olusunun onurudur kendi varolusundan utanmayisinin yansimasidir Ulkelerine Gore Onur YuruyusuBu alt basligin genisletilmesi gerekiyor Sayfayi duzenleyerek yardimci olabilirsiniz Turkiye Turkiye de Onur Haftasi 1993 te ilk defa Cinsel Ozgurluk Haftasi adi ile kutlanmak istenmis ancak donemin Istanbul valiliginin izin vermemesi ve yurt disi konuklarini sinirdisi etmesi sonucu etkinlikler o yil gerceklestirilememistir Yurt disindan gelen konuklarin sinirdisi edilmesi ve gelisen olaylar sonucunda LGBT haklari icin Lambdaistanbul ve Kaos GL nin temelleri atilmistir Bir hafta boyunca cesitli LGBTI ile ilgili paneller film gosterimleri tiyatrolar konserleri ve partiler gibi bir dizi etkinliklerin gerceklestigi Istanbul Onur Haftasi na Turkiye ve diger ulkelerden insanlar katilmaktadir Bircok arastirmaci yazar politikaci ve sanatcinin yer aldigi paneller 2007 yilindan itibaren her sene Fransiz Kultur Merkezi gibi bircok mekanda gerceklestirilmektedir Istanbul Onur Yuruyusu 2015 ve 2016 da yonetici otoriteler tarafindan engellendi ve LGBTI toplulugu cesitli tehditlere maruz kaldi Gezi Parki Protestolari ndan sonra daha gorunur hale gelen LGBTI hareketi Izmir Antalya Mersin Kocaeli ve Tunceli kentlerinde meydanlara inerek LGBTI Onur Yuruyusleri gerceklestirmistir Benzer sekilde Bogazici Universitesi ve Orta Dogu Teknik Universitesi nde universite ogrencileri calisanlar ve akademisyenler Onur Yuruyusleri gerceklestirmektedir Corum da gerceklestirilen ilk Onur Yuruyusu katilimin azligi sebebiyle iptal edilmis ve tekrarlanmamistir Bursa da gerceklestirilmeye calisilan Onur Yuruyusu ise fiziksel saldiriya ugrayarak iptal edilmis ve tekrarlanmamistir Istanbul Izmir Antalya ve Mersin Onur Yuruyusleri Avrupa Insan Haklari Mahkemesi nin acik hukmune aykiri sekilde 2019 yilinda da yasaklanmistir Sloganlar Onur Yuruyuslerinde LGBT toplulugunca cesitli gorsel isitsel ya da yazili sloganlar atilir 2007 yili ve sonrasi yillarda Istanbul da gerceklestirilen Onur Yuruyuslerinde atilan bazi sloganlar Velev ki ibneyiz Susma haykir escinseller vardir Susma haykir lezbiyenler vardir Escinseller susmayacaklar susmayacaklar susmayacaklar Ayse Fatmayi Ahmet Mehmedi birbirlerini sevebilmeli Teshirci degil travestiyiz Okulda iste mecliste Escinseller her yerde kabul et ya da etme escinseller her yerde Curuk degil escinsel Kurtulus yok tek basina ya hep beraber ya hic birimiz Nerdesin askim Burdayim askim Freddie Mercury nin askerleriyiz Fasizme karsi bacak omuza Homofobik devlet yikacagiz elbet Don Me Yiz Hormonlu Domates Odulleri2005 ten bu yana Istanbul Onur Haftasi etkilerinin bir parcasi olarak verilmekte olan Hormonlu Domates Odulu ilk olarak hormonlu tavuk yemeyin escinsel olursunuz diyen Erman Toroglu ya verilmis odulun isimlendirilmesinde ilham kaynagi bu homofobik soz olmustur Odulun verilmesinde amac medya kurum kurulus ya da bireylerin yaptigi homofobik ayrimci sozlerine ve tutumlarina dikkat cekmektir Hormonlu Domatesler Istanbul Onur Yuruyusunun ardindan verilir TartismalarSosyal medya AK Parti Gaziantep Milletvekili Samil Tayyar Istiklal Caddesi nde gerceklestirilen LGBTI onur yuruyusunden sonra Twitter daki hesabindan Istiklal de yuruyen ayolcular o cadde zaten gunboyu surekli kalabalik sikiyorsa Kazlicesme de bir toplanin capinizi cevrenizi bir olcelim yazmasi tepki cekti Ankara Buyuksehir Belediye Baskani Melih Gokcek in de Twitter hesabindan yuruyuse katilan Huseyin Aygun icin Huseyin Aygun sen gay misin Yanlis anlama sadece merak ediyoruz seklinde bir tweet atmasi tepki topladi Ayrica bakinizGey Onur GunuDis baglantilarWikimedia Commons ta Onur Yuruyusu ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir PrideIstanbul org13 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Onur Yuruyusune Gittik19 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde LambdaistanbulKaynakca a b c d Maroon 23 Haziran 2012 25 Mart 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Temmuz 2013 a b c Yeniozgurpolitika org 29 Haziran 2012 28 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Temmuz 2013 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2020 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2020 Arsivlenmis kopya 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Subat 2020 https gmag com tr kocaelide ilk kez onur yuruyusu yapildi olu kirik baglanti https m bianet org bianet lgbti 157474 dersim de homofobi ve transfobiye karsi yuruyus olu kirik baglanti https m bianet org bianet lgbti 207635 bogazici universitesi 7 onur yuruyusu gerceklesti olu kirik baglanti Arsivlenmis kopya 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Subat 2020 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2020 https gmag com tr bursa lgbt onur yuruyusu tasli saldiriya ugradi iptal edildi olu kirik baglanti PDF 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2020 Istiklal Caddesi 10 bin renk 6 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde NTVMSNBC com Yayin tarihi 27 Haziran 2011 AKP li Tayyar dan LGBT yuruyusune tepki Kazlicesme ye cikin t24 com tr 1 Temmuz 2013 3 Temmuz 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Temmuz 2013