Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Moğol ve Buryat mitolojisinde yönlere göre gökteki tanrıların konumunu ifade eder.
- Alıgan Han – 99 güney tanrısının başında bulunur. (Temsilcisi Usan Han'dır.)
- Sargay Han – 88 orta (merkez) tanrısının başında bulunur.
- Sogto Han – 77 kuzey tanrısının başında bulunur. (Temsilcisi Tatay Han'dır.)
- Hürmüz Han – 55 batı tanrısının başında bulunur. (Bu tanrıların anaları Manzan Hatun'dur.)
- Atay Han – 44 doğu tanrısının başında bulunur. (Bu tanrıların anaları Mayas Hatun'dur.)
Yönlere Göre Tanrılar
Özellikle Moğol ve Buryat mitolojisinde yönlere göre gökteki tanrıların sayısı ve başlarında bulunan tanrılar şu şekildedir:
Alıgan
Alıgan Han - Türk, Altay ve Moğol mitolojisinde Güney Tanrısı. Moğollarda 99 Güney Tanrısının başıdır. Algan Han olarak da bilinir. Moğollarda Budizmin etkisiyle birincil yön Doğu olarak değil Güney olarak yer almış olmalıdır. Alığ Han ile de bağlantılı olması muhtemeldir. Sözcük, (Al) kökünden türemiiştir. Almak ve körlük anlamı içeriyor olabilir. Moğolcada Alh ve Aluka sözcükleri çekiç anlamı taşır ve bu kelimelerle bağlantılı olması muhtemeldir.
Sogto
Sogto Han - Türk, Moğol ve Altay mitolojisinde Kuzey Tanrısı. 77 Kuzey Tanrısının başıdır. Budizmin etkisiyle ikincil yön Batı olarak değil Kuzey olarak yer almış olmalıdır. Hüherdey Han ve Hültey Hanım adlı iki fırtına tanrısının da babasıdır. Sözcük, (So/Soğ/Sok) kökünden türemiştir. Soğukluk, görmezlik bildiren bir köktür. Soğmak fiili, yenmek ve üzmek anlamları içerir. Soğuk sözüyle de ilgilidir. Sog kökü eski Türkçe ve Moğolcada aramak ve soluk anlamlarını da içermektedir.
Hürmüz
Hürmüz Han - Türk, Altay ve Moğol mitolojisinde İyilik Tanrısı. Moğol mitolojisinde Hormosta ya da Kormosta, Türk mitolojisinde "Kurbustan" veya Kürmez adıyla yer alır. Pers mitolojisindeki Ahura Mazda ile özdeşleşmiştir. Moğollara göre 55 Batı Tanrısının başında bulunur. Körmösler Türk ve Altay halk inancında ve mitolojisinde melek ve hayalet türü varlıklardır. Kürmez Han bunların başında bulunur.
Atay
Atay Han - Türk ve Moğol mitolojilerinde Ceza Tanrısı. Suçluları cezalandırır. Hiçbir suçu cezasız bırakmaz. Ordusunda 6666 tane yenilmez askeri vardır. Galta Ulan (Kızıl Ateş) olarak da bilinir. Karısının adı Mayas’dır. Moğol mitolojisinde çok önemli bir yere sahiptir, üst düzey Tanrılar arasında yer alır. Moğollara göre 44 Doğu Tanrısının başıdır. Üç oğlu vardır. (Üç Şaraday Han’lar): 1. Sagan Hasar, 2. Şara Hasar, 3. Hara Hasar. Kelime, (Ad/At) kökünden türemiştir. Ata ve Ad sözcükleri ile bağlantılıdır. Ata (ced, soy) anlamını içerir.
Kaynakça
- Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011 (OTRS: CC BY-SA 3.0)27 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Dipnotlar
- ^ Strange Names of God, Sangkeun Kim, China (İngilizce)
- ^ Mongolian Dictionary, Andras Rajki, ("alh") 16 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- ^ "Religion and Politics in Russia: A Reader, Marjorie Mandelstam Balzer". 2 Kasım 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Kasım 2013.
- ^ "Chosen by the Spirits, Julie Ann Stewart". 22 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Aralık 2011.
Dış bağlantılar
- (İngilizce)
| Türk mitolojisi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mogol ve Buryat mitolojisinde yonlere gore gokteki tanrilarin konumunu ifade eder Aligan Han 99 guney tanrisinin basinda bulunur Temsilcisi Usan Han dir Sargay Han 88 orta merkez tanrisinin basinda bulunur Sogto Han 77 kuzey tanrisinin basinda bulunur Temsilcisi Tatay Han dir Hurmuz Han 55 bati tanrisinin basinda bulunur Bu tanrilarin analari Manzan Hatun dur Atay Han 44 dogu tanrisinin basinda bulunur Bu tanrilarin analari Mayas Hatun dur Yonlere Gore TanrilarOzellikle Mogol ve Buryat mitolojisinde yonlere gore gokteki tanrilarin sayisi ve baslarinda bulunan tanrilar su sekildedir Aligan Aligan Han Turk Altay ve Mogol mitolojisinde Guney Tanrisi Mogollarda 99 Guney Tanrisinin basidir Algan Han olarak da bilinir Mogollarda Budizmin etkisiyle birincil yon Dogu olarak degil Guney olarak yer almis olmalidir Alig Han ile de baglantili olmasi muhtemeldir Sozcuk Al kokunden turemiistir Almak ve korluk anlami iceriyor olabilir Mogolcada Alh ve Aluka sozcukleri cekic anlami tasir ve bu kelimelerle baglantili olmasi muhtemeldir Sogto Sogto Han Turk Mogol ve Altay mitolojisinde Kuzey Tanrisi 77 Kuzey Tanrisinin basidir Budizmin etkisiyle ikincil yon Bati olarak degil Kuzey olarak yer almis olmalidir Huherdey Han ve Hultey Hanim adli iki firtina tanrisinin da babasidir Sozcuk So Sog Sok kokunden turemistir Sogukluk gormezlik bildiren bir koktur Sogmak fiili yenmek ve uzmek anlamlari icerir Soguk sozuyle de ilgilidir Sog koku eski Turkce ve Mogolcada aramak ve soluk anlamlarini da icermektedir Hurmuz Hurmuz Han Turk Altay ve Mogol mitolojisinde Iyilik Tanrisi Mogol mitolojisinde Hormosta ya da Kormosta Turk mitolojisinde Kurbustan veya Kurmez adiyla yer alir Pers mitolojisindeki Ahura Mazda ile ozdeslesmistir Mogollara gore 55 Bati Tanrisinin basinda bulunur Kormosler Turk ve Altay halk inancinda ve mitolojisinde melek ve hayalet turu varliklardir Kurmez Han bunlarin basinda bulunur Atay Atay Han Turk ve Mogol mitolojilerinde Ceza Tanrisi Suclulari cezalandirir Hicbir sucu cezasiz birakmaz Ordusunda 6666 tane yenilmez askeri vardir Galta Ulan Kizil Ates olarak da bilinir Karisinin adi Mayas dir Mogol mitolojisinde cok onemli bir yere sahiptir ust duzey Tanrilar arasinda yer alir Mogollara gore 44 Dogu Tanrisinin basidir Uc oglu vardir Uc Saraday Han lar 1 Sagan Hasar 2 Sara Hasar 3 Hara Hasar Kelime Ad At kokunden turemistir Ata ve Ad sozcukleri ile baglantilidir Ata ced soy anlamini icerir KaynakcaTurk Soylence Sozlugu Deniz Karakurt Turkiye 2011 OTRS CC BY SA 3 0 27 Aralik 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Dipnotlar Strange Names of God Sangkeun Kim China Ingilizce Mongolian Dictionary Andras Rajki alh 16 Aralik 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Religion and Politics in Russia A Reader Marjorie Mandelstam Balzer 2 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Kasim 2013 Chosen by the Spirits Julie Ann Stewart 22 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Aralik 2011 Dis baglantilar Ingilizce Turk mitolojisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz