Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Düz sahil, düz bir sahilin olduğu yerlerde veya düz bir kıyı şeridine sahip olduğu alanlarda, toprak yavaş bir hareket göstererek denize doğru iner. Düz sahiller, ya denizin hafifçe meyilli araziye ilerlemesi ya da gevşek kayanın aşınması sonucu meydana gelebilirler. Temel olarak iki paralel şeride ayrılabilirler: -kıyı yüzeyi, -plaj. Yassı sahillerin ana maddeleri kumlar ve çakıllar gibi gevşek malzemelerdir. Rüzgâr ise kumulların üzerindeki ince kum tanelerini taşır. Deniz, kum ve çakılları elekten geçirerek sahilden uzak bir yere döker.
-Düz sahil kıyı serisi- Deniz tarafından oluşturulan tipik yerşekilleri dizisi "littoral seriler" olarak tanımlanmaktadır. Düz bir sahilin kıyı şeridi serisi, sürekli sular altında kalan sığ su bölgesinde veya kıyı yüzeyinde, kum veya çakıl resifi diğer bir adıyla bara da olarak kullanılır ve bu şekilde başlar. Uzun kıyı barı, birçok düz kıyıdaki sörf bölgesinde kıyıya paralel olarak bulunan uzun bir kum sırtıdır. Kıyı boyunca mevcut olan malzemeye bağlı olarak esas ana maddesi kum veya çakıldan oluşur. Kum çubuğunun kenarları sakince düşer. Kum çubuğu ile kıyı bölgesi arasındaki havzaya tünel denir. Bir çubuğun varlığı demek, dalgaların hareketinin deniz tabanına malzeme taşıdığının göstergesidir. Boyuna eksenlerinde ise sahile paralel uzanan ve eşit paralel kanallar veya derelerle ayrılan birkaç çubuk olabilir. Gelgit düzlüklerindeki drenaj olukları da kıyıya paralel uzanmaktadır.
Sahil ve plaj; Düz kıyılardaki kıyı yüzeyi (veya su altı platformu), dar su içinde, hareketli suyun sürekli etkisine maruz kalan alanı kapsamaktadır. Bu, kıyı yüzeyi ve plaj arasındaki kara sınırının ortalama düşük su işaretinin çizgisi olduğu anlamına gelir. Ancak bu tanım evrensel değildir ve literatürde sıklıkla yazardan yazara değişir. Bazıları sahili, düşük su işaretinden en yüksek su işaretine, yani sadece periyodik veya epizodik olarak (fırtına dalgalanmasından sonra) sular altında kalan bölgeye doğru kara yüzeyine geçiş olarak tanımlarken; diğer yazarlar "sahil" terimini düz bir sahilin karasal unsuru olarak kullanmazlar. Gelgitlerin ortalama düşük su işareti ile gelgitlerin ortalama yüksek su işareti arasındaki bölgeyi intertidal bölge veya suların çektiği kıyı olarak ve ortalama yüksek su işaretinin üzerindeki alanı supratidal bölge veya sadece su tarafından doğrudan saldırıya uğrayan kıyı olarak tanımlarlar. Kıyıdaki bu bölümü de gerçek plaj olarak kabul edilebilir. Fırtına dalgalanmalarıyla ulaşılan iç kısımdaki en uzak nokta, taşkınların bir kum tepesi oluşturabileceği bir kumul kemeri ile sınırlıdır. kısacası sahil için karanın deniz, göl, ırmak boyunca uzanan genel olarak ince kumlarla kaplı, turizm amaçlı kullanılan bölümü de diyebiliriz.
Berm; En kaba anlamıyla berm, omuz veya yol kenarı; bir kanalın kenarı; dar çıkıntı; duvarın dibine yerleştirilmiş toprak höyüğü olarak tanımlanır, omuz veya yol kenarı; bir kanalın kenarı; dar çıkıntı; duvarın dibine yerleştirilmiş toprak höyüğü olarak tanımlanırken bunun yanında: Plajda sık sık kıyı şeridine paralel bir kum bankı veya çakıl sırtı berm olarak bilinirken bunların yaklaşık 10 cm kadar yükseklikleri vardır. Kara tarafında, genellikle sığ bir pist vardır. Berm, ortalama deniz seviyesinin ötesine atılan kopma dalgaları tarafından taşınan malzeme tarafından oluşturulur. Artık geri yıkama ile yıkanamayan kaba taneli malzeme geride kalır. Bermin yeri ve büyüklüğü mevsimsel değişikliklere tabidir. Örneğin, kışın fırtına dalgalanmalarıyla atılan bir kış bermi, sahildeki yaz gelgitlerinin oluşturduğu bermlerden genellikle çok daha belirgindir ve daha yüksektir.
Plaj kayıpları ve kazançları Plajlar genellikle fırtına dalgalanmaları sırasında aşırı derecede aşınır ve plaj profili oluşurken, düz kıyılarda normal dalga hareketi sahili büyütme eğilimindedir. Nadiren olmamaakla beraber birbiri ardında bir dizi paralel berm oluşur. Sonuç olarak, zaman içinde kıyı şeridinin denize doğru ilerlemesi sonucu yükseklik kademeli olarak artmaktadır. Toprak şekillendirme sistemlerine çarpıcı bir örnek olarak, Danimarka'nın en kuzeyindeki Vendsyssel'in kuzey ucundaki Skagen Odde'dir. Erozyona karşı kıyı savunmaları, dalgakıran görevi gören groynes, taş duvarlar veya tetrapodlardır. Kum tepelerini kolonileştiren ilk bitkiler arasında deniz topalak veya rüzgar erozyonunu önleyen plaj otu bulunur.
Kaynakça
- Klaus Duphorn et al.: Die deutsche Ostseeküste. Sammlung geologischer Führer, Vol. 88, 281 p., numerous diagrams and maps, Bornträger, Berlin, 1995
- Heinz Klug, Horst Sterr, Dieter Boedecker: Die deutsche Ostseeküste zwischen Kiel und Flensburg. Morphologischer Charakter und rezente Entwicklung. Geographische Rundschau 5, p. 6–14. Brunswick, 1988
- Harald Zepp: Grundriss Allgemeine Geographie – Geomorphologie. UTB 2008,
- Frank Ahnert: Einführung in die Geomorphologie. UTB 2003,
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Duz sahil duz bir sahilin oldugu yerlerde veya duz bir kiyi seridine sahip oldugu alanlarda toprak yavas bir hareket gostererek denize dogru iner Duz sahiller ya denizin hafifce meyilli araziye ilerlemesi ya da gevsek kayanin asinmasi sonucu meydana gelebilirler Temel olarak iki paralel seride ayrilabilirler kiyi yuzeyi plaj Yassi sahillerin ana maddeleri kumlar ve cakillar gibi gevsek malzemelerdir Ruzgar ise kumullarin uzerindeki ince kum tanelerini tasir Deniz kum ve cakillari elekten gecirerek sahilden uzak bir yere doker Duz sahil kiyi serisi Deniz tarafindan olusturulan tipik yersekilleri dizisi littoral seriler olarak tanimlanmaktadir Duz bir sahilin kiyi seridi serisi surekli sular altinda kalan sig su bolgesinde veya kiyi yuzeyinde kum veya cakil resifi diger bir adiyla bara da olarak kullanilir ve bu sekilde baslar Uzun kiyi bari bircok duz kiyidaki sorf bolgesinde kiyiya paralel olarak bulunan uzun bir kum sirtidir Kiyi boyunca mevcut olan malzemeye bagli olarak esas ana maddesi kum veya cakildan olusur Kum cubugunun kenarlari sakince duser Kum cubugu ile kiyi bolgesi arasindaki havzaya tunel denir Bir cubugun varligi demek dalgalarin hareketinin deniz tabanina malzeme tasidiginin gostergesidir Boyuna eksenlerinde ise sahile paralel uzanan ve esit paralel kanallar veya derelerle ayrilan birkac cubuk olabilir Gelgit duzluklerindeki drenaj oluklari da kiyiya paralel uzanmaktadir Sahil ve plaj Duz kiyilardaki kiyi yuzeyi veya su alti platformu dar su icinde hareketli suyun surekli etkisine maruz kalan alani kapsamaktadir Bu kiyi yuzeyi ve plaj arasindaki kara sinirinin ortalama dusuk su isaretinin cizgisi oldugu anlamina gelir Ancak bu tanim evrensel degildir ve literaturde siklikla yazardan yazara degisir Bazilari sahili dusuk su isaretinden en yuksek su isaretine yani sadece periyodik veya epizodik olarak firtina dalgalanmasindan sonra sular altinda kalan bolgeye dogru kara yuzeyine gecis olarak tanimlarken diger yazarlar sahil terimini duz bir sahilin karasal unsuru olarak kullanmazlar Gelgitlerin ortalama dusuk su isareti ile gelgitlerin ortalama yuksek su isareti arasindaki bolgeyi intertidal bolge veya sularin cektigi kiyi olarak ve ortalama yuksek su isaretinin uzerindeki alani supratidal bolge veya sadece su tarafindan dogrudan saldiriya ugrayan kiyi olarak tanimlarlar Kiyidaki bu bolumu de gercek plaj olarak kabul edilebilir Firtina dalgalanmalariyla ulasilan ic kisimdaki en uzak nokta taskinlarin bir kum tepesi olusturabilecegi bir kumul kemeri ile sinirlidir kisacasi sahil icin karanin deniz gol irmak boyunca uzanan genel olarak ince kumlarla kapli turizm amacli kullanilan bolumu de diyebiliriz Berm En kaba anlamiyla berm omuz veya yol kenari bir kanalin kenari dar cikinti duvarin dibine yerlestirilmis toprak hoyugu olarak tanimlanir omuz veya yol kenari bir kanalin kenari dar cikinti duvarin dibine yerlestirilmis toprak hoyugu olarak tanimlanirken bunun yaninda Plajda sik sik kiyi seridine paralel bir kum banki veya cakil sirti berm olarak bilinirken bunlarin yaklasik 10 cm kadar yukseklikleri vardir Kara tarafinda genellikle sig bir pist vardir Berm ortalama deniz seviyesinin otesine atilan kopma dalgalari tarafindan tasinan malzeme tarafindan olusturulur Artik geri yikama ile yikanamayan kaba taneli malzeme geride kalir Bermin yeri ve buyuklugu mevsimsel degisikliklere tabidir Ornegin kisin firtina dalgalanmalariyla atilan bir kis bermi sahildeki yaz gelgitlerinin olusturdugu bermlerden genellikle cok daha belirgindir ve daha yuksektir Plaj kayiplari ve kazanclari Plajlar genellikle firtina dalgalanmalari sirasinda asiri derecede asinir ve plaj profili olusurken duz kiyilarda normal dalga hareketi sahili buyutme egilimindedir Nadiren olmamaakla beraber birbiri ardinda bir dizi paralel berm olusur Sonuc olarak zaman icinde kiyi seridinin denize dogru ilerlemesi sonucu yukseklik kademeli olarak artmaktadir Toprak sekillendirme sistemlerine carpici bir ornek olarak Danimarka nin en kuzeyindeki Vendsyssel in kuzey ucundaki Skagen Odde dir Erozyona karsi kiyi savunmalari dalgakiran gorevi goren groynes tas duvarlar veya tetrapodlardir Kum tepelerini kolonilestiren ilk bitkiler arasinda deniz topalak veya ruzgar erozyonunu onleyen plaj otu bulunur KaynakcaKlaus Duphorn et al Die deutsche Ostseekuste Sammlung geologischer Fuhrer Vol 88 281 p numerous diagrams and maps Borntrager Berlin 1995 Heinz Klug Horst Sterr Dieter Boedecker Die deutsche Ostseekuste zwischen Kiel und Flensburg Morphologischer Charakter und rezente Entwicklung Geographische Rundschau 5 p 6 14 Brunswick 1988 Harald Zepp Grundriss Allgemeine Geographie Geomorphologie UTB 2008 ISBN 3 8252 2164 4 Frank Ahnert Einfuhrung in die Geomorphologie UTB 2003 ISBN 3 8252 8103 5