Edvard Hagerup Grieg (d. 15 Haziran 1843 - ö. 4 Eylül 1907), romantik dönemin Norveçli bestekâr ve piyanistiydi.
Edvard Grieg | |
---|---|
The Leisure Hour'da yayınlanan imzalı portresi. (1889) | |
Doğum | Edvard Hagerup Grieg 15 Haziran 1843 Bergen, Norveç |
Ölüm | 4 Eylül 1907 (64 yaşında) Bergen, Norveç |
Meslek | Besteci |
Evlilik | (e. 1867-1907) |
Çocuk(lar) | 1 |
İmza | |
La minör'deki Piyano Konçertosu, Henrik Ibsen'in Peer Gynt oyunundaki müzikleriyle tanınmaktadır.
Esinini Norveç halk müziğinden alan bir besteciydi. Yazdığı pek çok kısa piyano parçasından ötürü kimilerince "kuzeyin Chopin'i" olarak adlandırıldı.
Yaşamı
1843 yılında Norveç'in Bergen kentinde doğan Grieg ilk müzik derslerini kendisine piyano dersi veren annesinden aldı. Tanınmış bir kemancı olan aile dostu Ole Bull 1858 yazında yeteneğini fark etti ve Leipzig Konservatuvarı'na gönderilmesi konusunda ailesini ikna etti. Konservatuvarın disiplininden hoşlanmasa da başarılı bir öğrenci olan Grieg, piyanoya yoğunlaştı.
Konser piyanisti olarak kariyerine 1861 yılında İsveç'te verdiği bir konserle başladı. 1862'de eğitimini tamamlayarak doğduğu kent Bergen'de bir konser verdi. Norveç müziği bestelemek istiyordu ama bir besteci olarak daha iyi yetişmek için ülke dışına çıkması gerektiğini gördü. 1863'te Danimarka'ya gidip 3 yıl Kopenhag'da yaşadı. Bu zaman içinde Danimarkalı bestecilerin yanı sıra kendisine iyi bir dost ve ilham kaynağı olacak Norveçli besteci (Norveç Ulusal Marşı'nın bestecisi) ile tanıştı. Halk melodilerini dayanarak beste yapma konusundaki görüşlerinden etkilendi. Nordraak kısa bir süre sonra öldüğünde onun için bir cenaze marşı besteledi.
Grieg, 1867'de kuzeni şarkıcı Nina Hagerup ile evlenmiş ve ertesi yıl tek çocukları Alexandra doğmuştu. Eşi, ona bir ilham kaynağı ve eserlerinin iyi bir yorumcusu oldu. O yıllarda Oslo'da müzisyen olarak geçimini sağlayabilmek için öğretmenliğe ve şefliğe ağırlık veren Grieg, sadece yaz tatillerini beste yapmaya ayırabiliyordu. 1868 yazında Danimarka'da tatilde iken La Minör Piyano Konçertosu'nu besteledi. Grieg bu eserde Norveç halk müziği ile Norveç doğası ile karakterine ilişkin kendi algısını bir araya getirmeyi başarmıştı. Eser, ilk defa 1869'da Kopenhag'da seslendirildi. Zamanla Norveç denince akla gelen bir eser oldu ve uluslararası repertuvara girip tüm dünyada çalındı.
1868'de Franz Liszt'in Norveç Eğitim Bakanlığı'na yazdığı bir tavsiye mektubu ile bir seyahat bursu alan Grieg, henüz Liszt ile tanışmamıştı. İki besteci 1870'te Roma'da karşılaştılar. Liszt, Grieg'in piyano konçertosunu yorumladı ve orkestralama hakkında tavsiyelerde bulundu. Bu karşılaşma bestecinin kendisine güvenini arttırdı ve yeni bir enerji verdi.
1869'da Grieg, 13 aylık kızı Alexandra'yı menenjit nedeniyle kaybetti. 1870'lerin başlarında Bjornstjerne Bjornson ile birlikte çalışıp onun eserlerine müzik yazdı. Norveç Kralı Olav Trygvason'un hikâyesini anlatan bir opera besteleme projesi ise aralarındaki bir anlaşmazlık yüzünden yarım kaldı. Müzik mi yoksa metin mi önde olmalı sorunu üzerinden anlaşamayınca proje rafa kaldırıldı ve bu da Grieg'e Henrik Ibsen'in oyununa bestelemek için zaman sağladı. 1876'da Henrik Ibsen'in Peer Gyntadlı oyununun prömiyeri için yazarın isteği üzerine bestelediği parçalar çok beğenildi ve tanındı.
Besteci, her zaman sıkı ilişkilerini koruduğu Bergen Filarmoni Orkestrası'nın müzik direktörlüğünü 1880-1882 yılları arasında yürüttü. 1888'de Leipzig'de Tchaoikovsky ile tanıştı. Tchaoikovsky Grieg'in müziğinin güzelliği, sıcaklığı, orijinalliği hakkında çok olumlu düşünceler içindeydi.
Sonraki yıllar besteciye ün getirdi ama zenginlik getirmedi. Norveç hükûmeti kendisine bir emekli aylığı bağladı. Besteci 1903'te Paris'te tüm eserlerinin gramafon kaydını yaptı. Daha sonra bu kayıtlar CD'lere de aktarılmıştır. Ayrıca Grieg, Welto Mignon firmasının otomatik tertibatlı piyanoları için canlı kayıtlar yapmıştır ve bu kayıtlar günümüze kadar gelmiştir.
Edvard Grieg 1907 sonbaharında 64 yaşındayken uzun bir hastalık döneminin ardından hayatını yitirdi. Cenazesine kendi şehrinin sokaklarını dolduran 30.000-40.000 kişi katıldı. İsteği üzerine cenazede Rikard Nordraak için bestelemiş olduğu cenaze marşı (yeğeni ile evli olan arkadaşı Johan Halvorsen 'in orkestrasyonu ile) çalındı. Külleri, eşinin külleri ile beraber evinin yakınındaki bir dağ kriptine konuldu. Ölümünün 100. yılı olan 2007, Norveç Hükûmeti tarafından resmi Grieg yılı ilan edilmiş ve anısına pek çok ulusal-uluslararası etkinlik organize edilmiştir. 1885'ten ölümüne kadar yaşamış olduğu villa, anısına müze olarak düzenlenmiştir.
Eserlerinden örnekler
- Peer Gynt Suiti No:1 Sabah 12 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Peer Gynt Suiti No:1 Dağ Kralının Salonu'nda 2 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Dış bağlantılar
- Grieg Müzesi 12 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Edvard Hagerup Grieg d 15 Haziran 1843 o 4 Eylul 1907 romantik donemin Norvecli bestekar ve piyanistiydi Edvard GriegThe Leisure Hour da yayinlanan imzali portresi 1889 DogumEdvard Hagerup Grieg 15 Haziran 1843 1843 06 15 Bergen NorvecOlum4 Eylul 1907 64 yasinda Bergen NorvecMeslekBesteciEvlilik e 1867 1907 Cocuk lar 1Imza La minor deki Piyano Koncertosu Henrik Ibsen in Peer Gynt oyunundaki muzikleriyle taninmaktadir Esinini Norvec halk muziginden alan bir besteciydi Yazdigi pek cok kisa piyano parcasindan oturu kimilerince kuzeyin Chopin i olarak adlandirildi Yasami1843 yilinda Norvec in Bergen kentinde dogan Grieg ilk muzik derslerini kendisine piyano dersi veren annesinden aldi Taninmis bir kemanci olan aile dostu Ole Bull 1858 yazinda yetenegini fark etti ve Leipzig Konservatuvari na gonderilmesi konusunda ailesini ikna etti Konservatuvarin disiplininden hoslanmasa da basarili bir ogrenci olan Grieg piyanoya yogunlasti Konser piyanisti olarak kariyerine 1861 yilinda Isvec te verdigi bir konserle basladi 1862 de egitimini tamamlayarak dogdugu kent Bergen de bir konser verdi Norvec muzigi bestelemek istiyordu ama bir besteci olarak daha iyi yetismek icin ulke disina cikmasi gerektigini gordu 1863 te Danimarka ya gidip 3 yil Kopenhag da yasadi Bu zaman icinde Danimarkali bestecilerin yani sira kendisine iyi bir dost ve ilham kaynagi olacak Norvecli besteci Norvec Ulusal Marsi nin bestecisi ile tanisti Halk melodilerini dayanarak beste yapma konusundaki goruslerinden etkilendi Nordraak kisa bir sure sonra oldugunde onun icin bir cenaze marsi besteledi Grieg 1867 de kuzeni sarkici Nina Hagerup ile evlenmis ve ertesi yil tek cocuklari Alexandra dogmustu Esi ona bir ilham kaynagi ve eserlerinin iyi bir yorumcusu oldu O yillarda Oslo da muzisyen olarak gecimini saglayabilmek icin ogretmenlige ve seflige agirlik veren Grieg sadece yaz tatillerini beste yapmaya ayirabiliyordu 1868 yazinda Danimarka da tatilde iken La Minor Piyano Koncertosu nu besteledi Grieg bu eserde Norvec halk muzigi ile Norvec dogasi ile karakterine iliskin kendi algisini bir araya getirmeyi basarmisti Eser ilk defa 1869 da Kopenhag da seslendirildi Zamanla Norvec denince akla gelen bir eser oldu ve uluslararasi repertuvara girip tum dunyada calindi 1868 de Franz Liszt in Norvec Egitim Bakanligi na yazdigi bir tavsiye mektubu ile bir seyahat bursu alan Grieg henuz Liszt ile tanismamisti Iki besteci 1870 te Roma da karsilastilar Liszt Grieg in piyano koncertosunu yorumladi ve orkestralama hakkinda tavsiyelerde bulundu Bu karsilasma bestecinin kendisine guvenini arttirdi ve yeni bir enerji verdi 1869 da Grieg 13 aylik kizi Alexandra yi menenjit nedeniyle kaybetti 1870 lerin baslarinda Bjornstjerne Bjornson ile birlikte calisip onun eserlerine muzik yazdi Norvec Krali Olav Trygvason un hikayesini anlatan bir opera besteleme projesi ise aralarindaki bir anlasmazlik yuzunden yarim kaldi Muzik mi yoksa metin mi onde olmali sorunu uzerinden anlasamayinca proje rafa kaldirildi ve bu da Grieg e Henrik Ibsen in oyununa bestelemek icin zaman sagladi 1876 da Henrik Ibsen in Peer Gyntadli oyununun promiyeri icin yazarin istegi uzerine besteledigi parcalar cok begenildi ve tanindi Besteci her zaman siki iliskilerini korudugu Bergen Filarmoni Orkestrasi nin muzik direktorlugunu 1880 1882 yillari arasinda yuruttu 1888 de Leipzig de Tchaoikovsky ile tanisti Tchaoikovsky Grieg in muziginin guzelligi sicakligi orijinalligi hakkinda cok olumlu dusunceler icindeydi Sonraki yillar besteciye un getirdi ama zenginlik getirmedi Norvec hukumeti kendisine bir emekli ayligi bagladi Besteci 1903 te Paris te tum eserlerinin gramafon kaydini yapti Daha sonra bu kayitlar CD lere de aktarilmistir Ayrica Grieg Welto Mignon firmasinin otomatik tertibatli piyanolari icin canli kayitlar yapmistir ve bu kayitlar gunumuze kadar gelmistir Edvard Grieg 1907 sonbaharinda 64 yasindayken uzun bir hastalik doneminin ardindan hayatini yitirdi Cenazesine kendi sehrinin sokaklarini dolduran 30 000 40 000 kisi katildi Istegi uzerine cenazede Rikard Nordraak icin bestelemis oldugu cenaze marsi yegeni ile evli olan arkadasi Johan Halvorsen in orkestrasyonu ile calindi Kulleri esinin kulleri ile beraber evinin yakinindaki bir dag kriptine konuldu Olumunun 100 yili olan 2007 Norvec Hukumeti tarafindan resmi Grieg yili ilan edilmis ve anisina pek cok ulusal uluslararasi etkinlik organize edilmistir 1885 ten olumune kadar yasamis oldugu villa anisina muze olarak duzenlenmistir Eserlerinden orneklerPeer Gynt Suiti No 1 Sabah 12 Aralik 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Peer Gynt Suiti No 1 Dag Kralinin Salonu nda 2 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dis baglantilarGrieg Muzesi 12 Aralik 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde