Fazile Suzan Lütfullah (1909, İstanbul - 11 Ocak 1932, İstanbul), Türk opera sanatçısı.
Suzan Lütfullah | |
---|---|
Süreyya Operası'ndaki büstü | |
Genel bilgiler | |
Doğum adı | Fazile Suzan |
Doğum | 1909 İstanbul |
Ölüm | 11 Ocak 1932 (23 yaşında) İstanbul |
Uyruk | Türk |
Evlilik(ler)i | Lütfullah Sururi |
Çocukları | Gülriz Sururi |
Etkin yıllar | 1925-1933 |
Türkiye'nin ilk profesyonel müslüman primadonnasıdır.Muhlis Sabahattin Bey'in kurduğu opera tiyatrosunda "Ayşe", "Telefoncu Kız", "Gül Hanım" gibi operetlerde ünlenmiştir.
Yaşamı
1909 yılında İstanbul'da doğdu. II. Abdülhamit'in kilercibaşısı İbrahim Bey'in torunudur. Babası avukat Mahmut Refik Bey, annesi Zeynep Hanım'dır. Sahneye çıkan ilk Müslüman amatör kadın tiyatrocu Mevdûde Refik Hanım'ın (Tepedelen) kız kardeşidir.
Kadıköy Dame de Sion Lisesi'nde öğrenim gördü. 17 yaşında iken, Kadıköy Şehbal Tiyatrosu'nda o yıl kurulan Yeni Operet Heyeti'nin ilk oyunu "Balo Kaçakları"nda başrolde oynadı ve bu yaşta sahneye çıkan ilk Türk kızı oldu.
1929 yılında daha sonra Süreyya Opereti adını alacak olan Muhlis Sabahattin Ezgi'nin kurduğu Muhlis'in Çocukları Operet Topluluğu ile Ayşe operetinde rol aldı ve "Ayşe" operetinin prömiyerinin yapıldığı Samsun'da sahneye çıktı. Soprano Suzan Lütfullah ile büyük başarı kazanan Ayşe Opereti, Samsun turnesinden sonra İstanbul'da Kadıköy'de Melek Kobra ile beraber Süreyya Paşa Operası'nda uzun yıllar sahnede kaldı. Ayşe Opereti'nden sonra Telefoncu Kız, Şen Dul, Franz Lehár, Çardaş Fürstin, Emmerich Kálmán, Bayadere, Asaletmaab operalarında rol aldı.
Türkiye'nin ilk tenorlarından olan rol arkadaşı 'le evlenen Suzan Hanım'ın bu evlilikten kızı Gülriz Sururi dünyaya geldi.
Eşi Lütfullah Surûrî ile birlikte Almanya Hannover’deki Polydor Stüdyoları’nda Karlı Kapoçelli'nin müzik direktörlüğünde bir dizi plak doldurdular. Bu taş plaklarda Şen Dul, Kontes Mariça, Bayader, Ayşe gibi operetlerin yanı sıra, "Gözler Sözler", "İstanbul Hatırası", "Seven kalp böyle yanar", "Memleketim", "Rita Tango", "Bir martı gibi", "Ben bir çingeneyim" ve "Vatan Hatırası", "Bulvardaki küçük bar" adlı tangoları da seslendirdi.
Safrakesesinin patlaması sonucu 11 Ocak 1932'de hayatını kaybetti.
29 Şubat 1933 tarihinde anısına "Suzan Gecesi" adıyla bir anma etkinliği düzenlendi. Günümüzde Süreyya Operası'nın girişinde yer alan Suzan Lütfullah Surûrî büstü, bu anı gecesinde sağlanan gelirle yaptırılmıştır.
Kaynakça
- ^ a b "ŞURA-YI DEVLET AZASI NAZİF SÜRURİ BEY". 20 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Haziran 2022.
- ^ a b Gülriz Sururi'nin anne adı, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Mezar Yeri Sorgulama 16 Şubat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . arayüzünde kişinin adının aratılmasıyla doğrulanabilmekte, ancak kayda doğrudan ulaşan bir URL oluşturulamamaktadır.
- ^ a b www.posta.com.tr/. Posta gazetesi, 6 Nisan 2014. 3 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2017.
- ^ a b Akçura, Gökhan. "Sema, efsaneleri güncelleştiren şarkıcı". www.radikal.com.tr. Radikal gazetesi, 4 Temmuz 2009. 11 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Aralık 2017.
- ^ Sururi, Gülriz (Ekim 2016). Kıldan İnce Kılıçtan Keskince. İstanbul: Doğan Kitap. ISBN .
- ^ . www.istanbulkadinmuzesi.org. İstanbul Kadın Müzesi. 6 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2017.
|başlık=
dış bağlantı () - ^ Ergün, Selda. "1923-1960 Yılları Arasında Türk Tiyatrosunda Özel Tiyatro Çalışmaları" (PDF). dergiler.ankara.edu.tr. Tiyatro Araştırmaları Dergisi, Sayı 30, Yıl:2010. 22 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 3 Aralık 2017.
- ^ And, Metin. "Türk Tiyatro Tarihi: Başlangıcından 1983'e". books.google.com. İletişim Yayınları. 24 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Aralık 2017.
- ^ a b . www.istanbulkadinmuzesi.org. İstanbul Kadın Müzesi web sitesi. 3 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2017.
- ^ . www.cumhuriyetarsivi.com/. Cumhuriyet gazetesi, 7 Ocak 1996. 3 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2017.
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Fazile Suzan Lutfullah 1909 Istanbul 11 Ocak 1932 Istanbul Turk opera sanatcisi Suzan LutfullahSureyya Operasi ndaki bustuGenel bilgilerDogum adiFazile SuzanDogum1909 IstanbulOlum11 Ocak 1932 23 yasinda IstanbulUyrukTurkEvlilik ler iLutfullah SururiCocuklariGulriz SururiEtkin yillar1925 1933 Turkiye nin ilk profesyonel musluman primadonnasidir Muhlis Sabahattin Bey in kurdugu opera tiyatrosunda Ayse Telefoncu Kiz Gul Hanim gibi operetlerde unlenmistir Yasami1909 yilinda Istanbul da dogdu II Abdulhamit in kilercibasisi Ibrahim Bey in torunudur Babasi avukat Mahmut Refik Bey annesi Zeynep Hanim dir Sahneye cikan ilk Musluman amator kadin tiyatrocu Mevdude Refik Hanim in Tepedelen kiz kardesidir Kadikoy Dame de Sion Lisesi nde ogrenim gordu 17 yasinda iken Kadikoy Sehbal Tiyatrosu nda o yil kurulan Yeni Operet Heyeti nin ilk oyunu Balo Kacaklari nda basrolde oynadi ve bu yasta sahneye cikan ilk Turk kizi oldu 1929 yilinda daha sonra Sureyya Opereti adini alacak olan Muhlis Sabahattin Ezgi nin kurdugu Muhlis in Cocuklari Operet Toplulugu ile Ayse operetinde rol aldi ve Ayse operetinin promiyerinin yapildigi Samsun da sahneye cikti Soprano Suzan Lutfullah ile buyuk basari kazanan Ayse Opereti Samsun turnesinden sonra Istanbul da Kadikoy de Melek Kobra ile beraber Sureyya Pasa Operasi nda uzun yillar sahnede kaldi Ayse Opereti nden sonra Telefoncu Kiz Sen Dul Franz Lehar Cardas Furstin Emmerich Kalman Bayadere Asaletmaab operalarinda rol aldi Turkiye nin ilk tenorlarindan olan rol arkadasi le evlenen Suzan Hanim in bu evlilikten kizi Gulriz Sururi dunyaya geldi Esi Lutfullah Sururi ile birlikte Almanya Hannover deki Polydor Studyolari nda Karli Kapocelli nin muzik direktorlugunde bir dizi plak doldurdular Bu tas plaklarda Sen Dul Kontes Marica Bayader Ayse gibi operetlerin yani sira Gozler Sozler Istanbul Hatirasi Seven kalp boyle yanar Memleketim Rita Tango Bir marti gibi Ben bir cingeneyim ve Vatan Hatirasi Bulvardaki kucuk bar adli tangolari da seslendirdi Safrakesesinin patlamasi sonucu 11 Ocak 1932 de hayatini kaybetti 29 Subat 1933 tarihinde anisina Suzan Gecesi adiyla bir anma etkinligi duzenlendi Gunumuzde Sureyya Operasi nin girisinde yer alan Suzan Lutfullah Sururi bustu bu ani gecesinde saglanan gelirle yaptirilmistir Kaynakca a b SURA YI DEVLET AZASI NAZIF SURURI BEY 20 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Haziran 2022 a b Gulriz Sururi nin anne adi Istanbul Buyuksehir Belediyesi Mezar Yeri Sorgulama 16 Subat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arayuzunde kisinin adinin aratilmasiyla dogrulanabilmekte ancak kayda dogrudan ulasan bir URL olusturulamamaktadir a b www posta com tr Posta gazetesi 6 Nisan 2014 3 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Aralik 2017 a b Akcura Gokhan Sema efsaneleri guncellestiren sarkici www radikal com tr Radikal gazetesi 4 Temmuz 2009 11 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Aralik 2017 Sururi Gulriz Ekim 2016 Kildan Ince Kilictan Keskince Istanbul Dogan Kitap ISBN 978 60509 3812 8 www istanbulkadinmuzesi org Istanbul Kadin Muzesi 6 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Aralik 2017 baslik dis baglanti yardim Ergun Selda 1923 1960 Yillari Arasinda Turk Tiyatrosunda Ozel Tiyatro Calismalari PDF dergiler ankara edu tr Tiyatro Arastirmalari Dergisi Sayi 30 Yil 2010 22 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 3 Aralik 2017 And Metin Turk Tiyatro Tarihi Baslangicindan 1983 e books google com Iletisim Yayinlari 24 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Aralik 2017 a b www istanbulkadinmuzesi org Istanbul Kadin Muzesi web sitesi 3 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Aralik 2017 www cumhuriyetarsivi com Cumhuriyet gazetesi 7 Ocak 1996 3 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Aralik 2017 Ayrica bakinizGulriz Sururi Melek Kobra