Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Gesta principum Polonorum (Orta Çağ Latincesi: ˈdʒɛsta ˈprinʲtʃipum pɔlɔˈnɔːrum; Polonyalı Prenslerin Tapuları), efsanevi zamanlardan 1113'e kadar Polonya tarihini belgeleyen bilinen en eski Orta Çağ vakayinamesidir.
| Gesta principum Polonorum | |
 | |
| Yazar | Anonim (Gallus Anonymus tarafından yazıldığı düşünülse de bir kesinlik yoktur.) |
|---|---|
| Ülke | Belirsiz |
| Dil | Orta Çağ Latincesi |
| Konu | Boleslaus Wrymouth saltanatı (II. ve III. kitap); Wrymouth'un ataları (I. kitap) |
| Tür | Tarihsel anlatı |
| Yayım | 1112-1118 |
Anonim bir yazar tarafından Latince yazılmış, büyük olasılıkla 1112 ile 1118 arasında tamamlanmıştır ve günümüze ulaşan metni, iki farklı geleneğe sahip üç el yazması halinde mevcuttur. Anonim yazarı geleneksel olarak Gallus ("Galya" anlamına gelen bir isim), bilinmeyen bir ülkeden dışlanmış ve Macaristan üzerinden Polonya Krallığı'na seyahat eden bir yabancı olarak adlandırılır. Gesta'nın yazımı için Polonya'nın o zamanki hükümdarı III. Bolesław tarafından görevlendirilen Gallus, büyük olasılıkla aldığı ve hayatının geri kalanını yaşadığı çalışması için bir ödül bekliyordu.
Kitap, Polonya tarihi hakkında bilinen en eski yazılı belgedir. Batı ve Güney Avrupalı tarihçiler tarafından aktarılanları tamamlayarak, Avrupa'nın genel tarihi hakkında benzersiz bir bakış açısı sunar. 'dan ve Polonya'nın erken tarihi hakkında bir sonraki ana kaynak olan Chronica seu originale regum et principum Poloniae'den, kabaca bir asır daha eskidir.
Eserin bilinen en eski nüshası şu anda Varşova'daki Polonya Ulusal Kütüphanesi'ne aittir.
Başlık
Eser için tasarlanan veya orijinal olarak verilen başlık net değildir.Zamoyski Codex'te metnin ilk büyük harfinde, adlı çalışmanın stilini bir değerlendirme listesi oluştururken, aynı el yazmasında Kitap I'in önsözü Incipiunt Cronice et gesta ducum sive principum Polonorum ile açılır. (Manası:"[Burada] Polonyalıların düklerinin veya prenslerinin vakayinameleri ve eylemleri başlar") II. Kitap için başlangıç yazısı, Liber Tertii Bolezlaui ("Boleslaus Kitabı III") ve III. Kitap Liber de Gestis Boleslaui III ("Boleslaus III'ün Tapuları Kitabı") adlı eserin adını verir.. Ancak bunlar genellikle daha sonra eklendiği için güvenilir değildir.
Yazar
Gesta nın yazarı bilinmemekle birlikte, tarihçilik geleneğinde "Gallus" olarak anılır, Latince "Fransa veya Galya'dan gelen kişi" anlamına gelir (ayrıca, potansiyel olarak bir ön addır). Yine de yazarın anonimliği, (çalışmada bahsedildiği gibi) eseri yalnızca Tanrı'ya adama arzusundan dolayı -Orta Çağ'da yaygın olarak popüler olan bir kavram- nedeniyle akıllarda tutuldu. Polonyalı piskopos- Marcin Krome çalışmasını- tamamladığında, eserde gündeme getirdiği Gesta'nın yazarı olarak Gallus'a atıfta bulunan bir dipnot bıraktı. Kabaca şöyleydi: Bu eser Gallus'a ait, sanırım onun "III. Bolesław" zamanında yaşamış bir Fransızkeşişiydi. Yazardan ilk kez "Gallus" olarak bahsediliyordu.
'in basılı baskısında Lengnich, Gallus'un Opavalı Martin ile karıştırıldığı Jan Długosz'un yanlış okunmasına dayanarak yazarı "Martin Gallus" olarak adlandırdı. Martin Gallus, bir süre daha Alman biliminde standart isim haline geldi, ancak bu tanımlama artık çoğu tarihçi tarafından reddediliyor. Tarihçi Maximilian Gumplowicz yazarı, sözde Piskoposu olarak tanımladı, ancak benzer şekilde bu teori genel kabul görmedi.
Metindeki ipuçlarından Gallus'un kökenini belirlemeye yönelik sık sık girişimlerde bulunulmuştur. ve , Gallus'un şu anda güney Fransa'da bulunan Provence'tan geldiğini ve Benedictine manastırı ile yakından bağlantılı olduğunu savundu. Başka bir tarihçi Karol Maleczyński, kanıtların Flandre ile bir bağlantı olduğunu öne sürerken, Danuta Borawska ve Tomasz Jasiński, Venedik ile bağlantılı olduğunu ve St Nicholas'ın anonim bir yazdığını üslupsal kanıtlara dayanarak tartıştılar. , 1984'te, yazı stilinin orta Fransa'daki okullardan birinde, muhtemelen Tours veya Orléans'ta bir eğitim önerdiğini savundu.
Plezia ve diğerleri ayrıca, Gallus'un Macaristan hakkındaki kapsamlı bilgisinin, St Gilles'in kızı evi olan Macaristan'daki Benediktin Somogyvár Manastırı ile bir bağlantı olduğunu öne sürerek, buradaki bağlantılara tanıklık ettiğini ileri sürüyorlar. altında başarılı olmuş ve Macaristan'a sürgün edilmiş ancak III. Bolesław döneminde Polonya işlerinde öne çıkan bir İskandinav veya Rus kökenli akraba olan Awdańcy klanına yakından bağlı görünüyor. Slavca'da "Gniezno şehrinin... "yuva" anlamına geldiğini belirttiği için yazarın ülkenin dilini biliyor olabileceği düşünülüyor. Kesin olan tek şey onun belki bir Polonya yararına Polonya'da yaşayan bir keşiş ve yabancı olduğu.
Tarih
Genel olarak, orijinal metnin 1112 ile 1117 arasında bir noktada yazıldığı düşünülmektedir. Gesta'nın önsözündeki ithaf mektubu, orijinal metnin 1112 ile 1118 yılları arasında tamamlandığını belirtir. Çalışmada bahsedilen son olay, III. Bolesław'un 1112 veya 1113'te Macaristan'daki Székesfehérvár'a yaptığı hac ziyaretidir. Çalışma, neredeyse kesinlikle 1117-18'deki önce tamamlanmış ve sonradan eklenmiştir. Örneğin, Pomeranya Dükü Swietobor'un soyundan gelenlere atıfta bulunulmaktadır.
Hikaye
Çalışma, Gniezno Başpiskoposu Martin 'e ve Polonya bölgelerinin piskoposlarına Simon (Plock Piskoposu, yaklaşık 1102-29), Paul (Poznan Piskoposu, 1098–c. 1112), Maurus'a bir adres ve ithaf ile başlar. (Kraków Piskoposu, 1110-18) ve Zyroslaw (Wroclaw Piskoposu, 1112-20). Thomas Bisson, metnin esas olarak, Dük Boleslaus III Wrymouth'un eylemlerini savunan ve hanedanını meşrulaştıran bir kutlaması olarak Latin edebiyatının türünde (bakınız:Genre) yazıldığını savundu (Deeds of Louis the Fat ile karşılaştırın).
Eser, şecere, siyaset ve savaşa odaklanan üç kitaba bölünmüştür. 31 bölümden oluşan birinci kitap, III. Bolesław 'ın (efsanevi Piast the Wheelwright ile başlayan) atalarının eylemlerini ve onların Rus, Bohemyalı, Pomeranyalı, Mazovyalı ve belirsiz gibi komşu Germen ve Slav halklarına karşı olan savaşlarını ele alıyor. İlk Kitap sözlü geleneğe dayandığını iddia eder ve karakter olarak I. Mieszko'ya kadar büyük ölçüde efsanevidir. Daha önceki materyaller, erken dönem Slav halk mitinde yaygın olan bir hikâye olan Piastların köylülükten hükümdarlığa yükselişlerini anlatır.
50 bölümden oluşan ikinci kitap, Bolesław'ın doğuşunu, çocukluktaki başarılarını izler ve kendisinin ve Skarbimir'i Pomeranyalılara karşı "kont palatine" tarafından yürüttüğü savaşları belgeler. 26 bölümden oluşan üçüncü kitap, Boleslaus ve Polonyalıların Pomeranyalılara, Alman imparatoru V.Heinrich ve Bohemyalılara ve Baltık Prusyalılarına karşı yürüttüğü savaşların hikâyesini sürdürüyor
El Yazmaları ve Baskılar
Gesta orijinalinde mevcut değildir, bunun yerine iki farklı geleneği temsil eden üç farklı el yazmasında varlığını sürdürmektedir. Codex Zamoyscianus (Z) ve Codex Czartoryscianus (S) ilk ve en eski belgelenmiş geleneği temsil eder, ikincisi birincisinden türetilmiştir. Heilsberg kodeksi, daha sonra ve daha az ayrıntılı olarak varlığını sürdürse de, metnin bağımsız bir tanığıdır ve ikinci ayrı geleneği oluşturur.
Zamoyscianus Kodeksi
En eski versiyon, Codex Zamoyscianus veya Zamoyski Codex olarak bilinen el yazmasında yer almaktadır. Bu, 14. yüzyılın sonlarında, muhtemelen 1380 ile 1392 yılları arasında Kraków 'da yazılmıştır. 15. yüzyıla kadar Łaski ailesinin kütüphanesinde bulunuyordu. O sırada, 'nin bir kanonu ve tarihçi Jan Długosz'un arkadaşı olan Czechłoj'lu Sandilogius (Sędziwój) (ö. 1476) ona sahip oldu. Daha sonra Zamość kontlarının kütüphanesindeydi, ancak şimdi Varşova'daki millî Kütüphanede Bayan BOZ cim olarak bulunuyor. 28.
Czartoryscianus Kodeksi
Gesta'nın ikinci bir versiyonu, Sędziwój Codex olarak da adlandırılan Codex Czartoryscianusta yer almaktadır. 1434 ve 1439 yılları arasında Çekyalı Sandivogius, kendisi için Codex Zamoyscianustaki versiyondan üretilmiş ikinci bir kopya yaptırdı. Doğrudan bir kopya olduğu için, orijinal metnin yeniden yapılandırılmasında kullanışlılığı sınırlıdır. Bu sürüm şu anda Kraków'daki Czartoryski Müzesi'nde bulunmaktadır.
Heilsberg Kodeksi
Metnin üçüncü ve son tanığı, sözde Heilsberg Kodeksi'ndeki versiyondur. Bu sürüm, önceki bir sürüme dayalı olarak 1469 ile 1471 arasında yazılmıştır. Sonuncusu 1330 civarında Krakov'da yazılmıştı, 1378'de Łekno manastırındaydı ve Warmia Piskoposu Marcin Krome'in (1579-1589) eline geçmeden önce Trzemeszno'daki manastıra transfer edilmişti.
16. yüzyılın ortaları ile 18. yüzyıl arasında, el yazması Almanca konuşulan Prusya kasabası Heilsberg'de (bugün Polonya'nın Lidzbark Warmiński kasabasında bulunuyordu (İsmini buradan almıştır.) Codex Czartoryscianustaki versiyonun aksine, bu orijinal metnin bağımsız bir tanığıdır. Şu anda Varşova'daki millî Kütüphanede bulunmaktadır.
Heilsberg kodeksi, diğer iki elyazmasında bulunan metnin büyük bölümlerini, örneğin Kitap I'deki 27 ve 28 gibi birkaç bölümü atlamaktadır.
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mayıs 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mayıs 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mayıs 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mayıs 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gesta principum Polonorum Orta Cag Latincesi ˈdʒɛsta ˈprinʲtʃipum pɔlɔˈnɔːrum Polonyali Prenslerin Tapulari efsanevi zamanlardan 1113 e kadar Polonya tarihini belgeleyen bilinen en eski Orta Cag vakayinamesidir Gesta principum PolonorumYazarAnonim Gallus Anonymus tarafindan yazildigi dusunulse de bir kesinlik yoktur UlkeBelirsizDilOrta Cag LatincesiKonuBoleslaus Wrymouth saltanati II ve III kitap Wrymouth un atalari I kitap TurTarihsel anlatiYayim1112 1118An artist s impression of Gallus Anonymus Henryk Piatkowski 1898 Anonim bir yazar tarafindan Latince yazilmis buyuk olasilikla 1112 ile 1118 arasinda tamamlanmistir ve gunumuze ulasan metni iki farkli gelenege sahip uc el yazmasi halinde mevcuttur Anonim yazari geleneksel olarak Gallus Galya anlamina gelen bir isim bilinmeyen bir ulkeden dislanmis ve Macaristan uzerinden Polonya Kralligi na seyahat eden bir yabanci olarak adlandirilir Gesta nin yazimi icin Polonya nin o zamanki hukumdari III Boleslaw tarafindan gorevlendirilen Gallus buyuk olasilikla aldigi ve hayatinin geri kalanini yasadigi calismasi icin bir odul bekliyordu Kitap Polonya tarihi hakkinda bilinen en eski yazili belgedir Bati ve Guney Avrupali tarihciler tarafindan aktarilanlari tamamlayarak Avrupa nin genel tarihi hakkinda benzersiz bir bakis acisi sunar dan ve Polonya nin erken tarihi hakkinda bir sonraki ana kaynak olan Chronica seu originale regum et principum Poloniae den kabaca bir asir daha eskidir Eserin bilinen en eski nushasi su anda Varsova daki Polonya Ulusal Kutuphanesi ne aittir BaslikEser icin tasarlanan veya orijinal olarak verilen baslik net degildir Zamoyski Codex te metnin ilk buyuk harfinde adli calismanin stilini bir degerlendirme listesi olustururken ayni el yazmasinda Kitap I in onsozu Incipiunt Cronice et gesta ducum sive principum Polonorum ile acilir Manasi Burada Polonyalilarin duklerinin veya prenslerinin vakayinameleri ve eylemleri baslar II Kitap icin baslangic yazisi Liber Tertii Bolezlaui Boleslaus Kitabi III ve III Kitap Liber de Gestis Boleslaui III Boleslaus III un Tapulari Kitabi adli eserin adini verir Ancak bunlar genellikle daha sonra eklendigi icin guvenilir degildir YazarGallus Anonymous Aniti Wroclaw Polonya Gesta nin yazari bilinmemekle birlikte tarihcilik geleneginde Gallus olarak anilir Latince Fransa veya Galya dan gelen kisi anlamina gelir ayrica potansiyel olarak bir on addir Yine de yazarin anonimligi calismada bahsedildigi gibi eseri yalnizca Tanri ya adama arzusundan dolayi Orta Cag da yaygin olarak populer olan bir kavram nedeniyle akillarda tutuldu Polonyali piskopos Marcin Krome calismasini tamamladiginda eserde gundeme getirdigi Gesta nin yazari olarak Gallus a atifta bulunan bir dipnot birakti Kabaca soyleydi Bu eser Gallus a ait sanirim onun III Boleslaw zamaninda yasamis bir Fransizkesisiydi Yazardan ilk kez Gallus olarak bahsediliyordu in basili baskisinda Lengnich Gallus un Opavali Martin ile karistirildigi Jan Dlugosz un yanlis okunmasina dayanarak yazari Martin Gallus olarak adlandirdi Martin Gallus bir sure daha Alman biliminde standart isim haline geldi ancak bu tanimlama artik cogu tarihci tarafindan reddediliyor Tarihci Maximilian Gumplowicz yazari sozde Piskoposu olarak tanimladi ancak benzer sekilde bu teori genel kabul gormedi Metindeki ipuclarindan Gallus un kokenini belirlemeye yonelik sik sik girisimlerde bulunulmustur ve Gallus un su anda guney Fransa da bulunan Provence tan geldigini ve Benedictine manastiri ile yakindan baglantili oldugunu savundu Baska bir tarihci Karol Maleczynski kanitlarin Flandre ile bir baglanti oldugunu one surerken Danuta Borawska ve Tomasz Jasinski Venedik ile baglantili oldugunu ve St Nicholas in anonim bir yazdigini uslupsal kanitlara dayanarak tartistilar 1984 te yazi stilinin orta Fransa daki okullardan birinde muhtemelen Tours veya Orleans ta bir egitim onerdigini savundu Plezia ve digerleri ayrica Gallus un Macaristan hakkindaki kapsamli bilgisinin St Gilles in kizi evi olan Macaristan daki Benediktin Somogyvar Manastiri ile bir baglanti oldugunu one surerek buradaki baglantilara taniklik ettigini ileri suruyorlar altinda basarili olmus ve Macaristan a surgun edilmis ancak III Boleslaw doneminde Polonya islerinde one cikan bir Iskandinav veya Rus kokenli akraba olan Awdancy klanina yakindan bagli gorunuyor Slavca da Gniezno sehrinin yuva anlamina geldigini belirttigi icin yazarin ulkenin dilini biliyor olabilecegi dusunuluyor Kesin olan tek sey onun belki bir Polonya yararina Polonya da yasayan bir kesis ve yabanci oldugu TarihGenel olarak orijinal metnin 1112 ile 1117 arasinda bir noktada yazildigi dusunulmektedir Gesta nin onsozundeki ithaf mektubu orijinal metnin 1112 ile 1118 yillari arasinda tamamlandigini belirtir Calismada bahsedilen son olay III Boleslaw un 1112 veya 1113 te Macaristan daki Szekesfehervar a yaptigi hac ziyaretidir Calisma neredeyse kesinlikle 1117 18 deki once tamamlanmis ve sonradan eklenmistir Ornegin Pomeranya Duku Swietobor un soyundan gelenlere atifta bulunulmaktadir HikayeGesta principum Polonorum un ilk sayfalari Zamoyscianus Kodeksi Varsova Ulusal kutuphanesi Calisma Gniezno Baspiskoposu Martin e ve Polonya bolgelerinin piskoposlarina Simon Plock Piskoposu yaklasik 1102 29 Paul Poznan Piskoposu 1098 c 1112 Maurus a bir adres ve ithaf ile baslar Krakow Piskoposu 1110 18 ve Zyroslaw Wroclaw Piskoposu 1112 20 Thomas Bisson metnin esas olarak Duk Boleslaus III Wrymouth un eylemlerini savunan ve hanedanini mesrulastiran bir kutlamasi olarak Latin edebiyatinin turunde bakiniz Genre yazildigini savundu Deeds of Louis the Fat ile karsilastirin Eser secere siyaset ve savasa odaklanan uc kitaba bolunmustur 31 bolumden olusan birinci kitap III Boleslaw in efsanevi Piast the Wheelwright ile baslayan atalarinin eylemlerini ve onlarin Rus Bohemyali Pomeranyali Mazovyali ve belirsiz gibi komsu Germen ve Slav halklarina karsi olan savaslarini ele aliyor Ilk Kitap sozlu gelenege dayandigini iddia eder ve karakter olarak I Mieszko ya kadar buyuk olcude efsanevidir Daha onceki materyaller erken donem Slav halk mitinde yaygin olan bir hikaye olan Piastlarin koylulukten hukumdarliga yukselislerini anlatir 50 bolumden olusan ikinci kitap Boleslaw in dogusunu cocukluktaki basarilarini izler ve kendisinin ve Skarbimir i Pomeranyalilara karsi kont palatine tarafindan yuruttugu savaslari belgeler 26 bolumden olusan ucuncu kitap Boleslaus ve Polonyalilarin Pomeranyalilara Alman imparatoru V Heinrich ve Bohemyalilara ve Baltik Prusyalilarina karsi yuruttugu savaslarin hikayesini surduruyorEl Yazmalari ve BaskilarGesta orijinalinde mevcut degildir bunun yerine iki farkli gelenegi temsil eden uc farkli el yazmasinda varligini surdurmektedir Codex Zamoyscianus Z ve Codex Czartoryscianus S ilk ve en eski belgelenmis gelenegi temsil eder ikincisi birincisinden turetilmistir Heilsberg kodeksi daha sonra ve daha az ayrintili olarak varligini surdurse de metnin bagimsiz bir tanigidir ve ikinci ayri gelenegi olusturur Zamoyscianus Kodeksi En eski versiyon Codex Zamoyscianus veya Zamoyski Codex olarak bilinen el yazmasinda yer almaktadir Bu 14 yuzyilin sonlarinda muhtemelen 1380 ile 1392 yillari arasinda Krakow da yazilmistir 15 yuzyila kadar Laski ailesinin kutuphanesinde bulunuyordu O sirada nin bir kanonu ve tarihci Jan Dlugosz un arkadasi olan Czechloj lu Sandilogius Sedziwoj o 1476 ona sahip oldu Daha sonra Zamosc kontlarinin kutuphanesindeydi ancak simdi Varsova daki milli Kutuphanede Bayan BOZ cim olarak bulunuyor 28 Czartoryscianus Kodeksi Gesta nin ikinci bir versiyonu Sedziwoj Codex olarak da adlandirilan Codex Czartoryscianusta yer almaktadir 1434 ve 1439 yillari arasinda Cekyali Sandivogius kendisi icin Codex Zamoyscianustaki versiyondan uretilmis ikinci bir kopya yaptirdi Dogrudan bir kopya oldugu icin orijinal metnin yeniden yapilandirilmasinda kullanisliligi sinirlidir Bu surum su anda Krakow daki Czartoryski Muzesi nde bulunmaktadir Heilsberg Kodeksi Metnin ucuncu ve son tanigi sozde Heilsberg Kodeksi ndeki versiyondur Bu surum onceki bir surume dayali olarak 1469 ile 1471 arasinda yazilmistir Sonuncusu 1330 civarinda Krakov da yazilmisti 1378 de Lekno manastirindaydi ve Warmia Piskoposu Marcin Krome in 1579 1589 eline gecmeden once Trzemeszno daki manastira transfer edilmisti 16 yuzyilin ortalari ile 18 yuzyil arasinda el yazmasi Almanca konusulan Prusya kasabasi Heilsberg de bugun Polonya nin Lidzbark Warminski kasabasinda bulunuyordu Ismini buradan almistir Codex Czartoryscianustaki versiyonun aksine bu orijinal metnin bagimsiz bir tanigidir Su anda Varsova daki milli Kutuphanede bulunmaktadir Heilsberg kodeksi diger iki elyazmasinda bulunan metnin buyuk bolumlerini ornegin Kitap I deki 27 ve 28 gibi birkac bolumu atlamaktadir Kaynakca Arsivlenmis kopya 12 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mayis 2022 Arsivlenmis kopya 10 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mayis 2022 Arsivlenmis kopya 19 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mayis 2022 Arsivlenmis kopya 19 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mayis 2022