Zeynep Korkmaz (d. 5 Temmuz 1921, Nevşehir), Türkolog ve akademisyendir.
Zeynep Korkmaz | |
---|---|
Doğum | 5 Temmuz 1921 Nevşehir, Osmanlı İmparatorluğu |
Meslek | Akademisyen |
Etkin yıllar | 1944-1990 |
Ödüller |
|
Akademik geçmişi | |
Eğitim | Ankara Üniversitesi |
Akademik çalışmaları | |
Disiplin | Diyalektoloji Türkoloji |
Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi (DTCF) öğretim üyelerindendir. 1983 yılından itibaren Yükseköğretim Kurulunda (YÖK) çeşitli görevlerde bulundu.
Yaşamı
İlk yılları
1921 yılında Nevşehir'de doğdu. Babası, Nevşehir'in Uçhisar ilçesinde yerleşik kervan tüccarı Hacı Osman Ağa'nın torunlarından Yusuf Hüsnü Bey (Dengi), annesi Hacı Osman Ağa'nın torunlarından Şefika Hanım'dır. Yusuf Hüsnü Bey, Konya ve İstanbul’da medrese tahsili görmüştü; İzmir, Karaburun ve Turgutlu bölgelerinde üzüm ve incir ticareti yapardı. Aile, İstiklal Savaşı döneminde Nevşehir'e döndü; üçüncü çocuğu olan Zeynep Korkmaz, ailesinin Nevşehir'de olduğu dönemde doğdu ve okul öncesi dönemi Nevşehir'de geçti. Ailesi, o altı yaşındayken babasının işleri nedeniyle İzmir'e taşındı. Urla Birinci İlkokulu'nda (1929-1934) ve İzmir Kız Lisesi'nde (1934-1940) öğrenim gördü.
Akademik Yaşamı
Yükseköğrenimine DTCF'nin Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünde devam etti. Öğrencilik yıllarında Yücel ve Ülkü dergilerinde bazı yazıları yayımlandı. Fakülteden mezun olduktan sonra (1944) aynı kurumda Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nde "ilmî yardımcılık" görevi ile çalışmaya başladı (1945). 1948 yılında Türk Dili bölümüne asistan olarak atandı; Saadet İshaki Çağatay'ın asistanı oldu. 1949 yılında Ankara Devlet Konservatuvarı'nda tarih öğretmeni ve idareci olan Mehmet Korkmaz’la evlendi; bu evlilikten iki oğlu dünyaya geldi.
1948'de DTCF Olayları'nda devlet yanlısı tutum edindi ve bilim insanlarının tasfiye edilmesine tanık oldu. 1950 yılında "Güney-Batı Anadolu Ağızları: Ses Bilgisi (Phonetique)" adlı doktora tezini tamamlayarak doktor oldu. 1954 yılında Almanya'ya gönderildi; Hamburg Üniversitesi'ne bağlı Institut für Kultur und Sprache der Vorderen-Orients’te misafir asistan olarak Türkolog Annemarie von Gabain ile Altaist Omeljan Pritsak’ın yanında çalıştıktan sonra 1955 yılında yurda döndü.
"Güney-Batı Anadolu Ağızları" adlı kitabı ile 1955 yılında Türk Dil Kurumu’ndan teşvik ödülü aldı. 1957 yılında doçent, 1964 yılında “Nevşehir ve Yöresi Ağızları” adlı çalışması ile profesör unvanını aldı. “Türk Dilinin Tarihî Akışı İçinde Atatürk ve Türk Dili” adlı kitabı 1967 yılında "Yunus Nadi Armağanı" birinciliğini kazandı.
Fakülte öğretim üyeliği sırasında çeşitli tarihlerde DTCF'de yönetim kurulu üyeliği ve Ankara Üniversitesi senato üyeliği görevlerini üstlendi. 1981-1983 yılları arasında Ankara Üniversitesi Türk Dili Bölümü Başkanlığı ve Yeni Türk Dili Ana Bilim Dalı Başkanlığını yürüttü.
Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsünde ve Türk Dil Kurumunda çalışmalar yaptı. 1941-1980, 1983-2002 yılları arasında Türk Dil Kurumu asli üyesi idi.
1983 ve 1987'de üniversiteler arası kurul kontenjanından Yükseköğretim Kurulu üyesi olarak seçildi; 1 Ekim 1983-15 Mayıs 1990 ve 5 Ocak 1989 – 19 Mayıs 1990 tarihleri arasında kurul üyesi olarak görev yaptı. 5 Ocak 1989–19 Mayıs 1990 tarihleri arasında Yükseköğretim Kurulu Başkan Vekili görevini üstlendi ve bu görevde iken yaş sınırından emekli oldu.
Korkmaz, emekli olduktan sonra 15 Mayıs 1992'de YÖK’te Başkan Danışmanı olarak görevlendirildi. 1996 yılında Türk Kültürü Araştırmaları dergisinin 32. II cildi Türk Kültürü Araştırma Enstitüsü tarafından "Prof. Dr. Zeynep Korkmaz'a Armağan cildi" olarak yayınlanmıştır.
Temmuz 2021'de 100 yaşına girmiştir.
Kitapları
- Güney - Batı Anadolu ağızları:
- Türk Dili Üzerine Araştırmalar 1. Cilt:
- Türk Dili Üzerine Araştırmalar 2. Cilt:
- Türk Dili Üzerine Araştırmalar 3. Cilt:
- Türk Dili Üzerine Araştırmalar 4. Cilt:
- Türkiye Türkçesinin Temeli Oğuz Türkçesinin Gelişimi:
- Türkiye Türkçesi Grameri Şekil Bilgisi:
- Türkçede eklerin kullanış şekilleri ve ek kalıplaşması olayları:
- Dil Bilgisi Terimleri Sözlüğü:
Kaynakça
- ^ a b Kuzucular, Şehamettin (9 Şubat 2016). . edebiyatvesanatakademisi.com sitesi. 1 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2021.
- ^ (PDF). Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. 2010. 21 Mart 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2021.
- ^ "Cumhuriyet Gazetesi". Şaşkınlık adlı köşe yazısı. 12 Ekim 2013. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Mayıs 2014.
- ^ . TRT Haber. 16 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2021.
- ^ Sertkaya, Osman Fikri (2007). "Doğumunun 100. Yıldönümü Dolayısıyla Prof. Dr. Saadet Çağatay" (PDF). Belleten dergisi. II. s. 133. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 2 Şubat 2014.
- ^ "Zeynep Korkmaz Biyografi". 30 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Haziran 2022.
- ^ . TRT Haber. 16 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Zeynep Korkmaz d 5 Temmuz 1921 Nevsehir Turkolog ve akademisyendir Zeynep KorkmazDogum5 Temmuz 1921 102 yasinda Nevsehir Osmanli ImparatorluguMeslekAkademisyenEtkin yillar1944 1990OdullerTurk Dil Kurumu Tesvik Odulu Yunus Nadi Odulu Turkiye Yazarlar Birligi Dil Odulu TUBA Uluslararasi Turk Akademisi Tanitim ve Odul ToreniAkademik gecmisiEgitimAnkara UniversitesiAkademik calismalariDisiplinDiyalektoloji Turkoloji Ankara Universitesi Dil ve Tarih Cografya Fakultesi DTCF ogretim uyelerindendir 1983 yilindan itibaren Yuksekogretim Kurulunda YOK cesitli gorevlerde bulundu YasamiIlk yillari 1921 yilinda Nevsehir de dogdu Babasi Nevsehir in Uchisar ilcesinde yerlesik kervan tuccari Haci Osman Aga nin torunlarindan Yusuf Husnu Bey Dengi annesi Haci Osman Aga nin torunlarindan Sefika Hanim dir Yusuf Husnu Bey Konya ve Istanbul da medrese tahsili gormustu Izmir Karaburun ve Turgutlu bolgelerinde uzum ve incir ticareti yapardi Aile Istiklal Savasi doneminde Nevsehir e dondu ucuncu cocugu olan Zeynep Korkmaz ailesinin Nevsehir de oldugu donemde dogdu ve okul oncesi donemi Nevsehir de gecti Ailesi o alti yasindayken babasinin isleri nedeniyle Izmir e tasindi Urla Birinci Ilkokulu nda 1929 1934 ve Izmir Kiz Lisesi nde 1934 1940 ogrenim gordu Akademik Yasami Yuksekogrenimine DTCF nin Turk Dili ve Edebiyati Bolumunde devam etti Ogrencilik yillarinda Yucel ve Ulku dergilerinde bazi yazilari yayimlandi Fakulteden mezun olduktan sonra 1944 ayni kurumda Turk Dili ve Edebiyati Bolumu nde ilmi yardimcilik gorevi ile calismaya basladi 1945 1948 yilinda Turk Dili bolumune asistan olarak atandi Saadet Ishaki Cagatay in asistani oldu 1949 yilinda Ankara Devlet Konservatuvari nda tarih ogretmeni ve idareci olan Mehmet Korkmaz la evlendi bu evlilikten iki oglu dunyaya geldi 1948 de DTCF Olaylari nda devlet yanlisi tutum edindi ve bilim insanlarinin tasfiye edilmesine tanik oldu 1950 yilinda Guney Bati Anadolu Agizlari Ses Bilgisi Phonetique adli doktora tezini tamamlayarak doktor oldu 1954 yilinda Almanya ya gonderildi Hamburg Universitesi ne bagli Institut fur Kultur und Sprache der Vorderen Orients te misafir asistan olarak Turkolog Annemarie von Gabain ile Altaist Omeljan Pritsak in yaninda calistiktan sonra 1955 yilinda yurda dondu Guney Bati Anadolu Agizlari adli kitabi ile 1955 yilinda Turk Dil Kurumu ndan tesvik odulu aldi 1957 yilinda docent 1964 yilinda Nevsehir ve Yoresi Agizlari adli calismasi ile profesor unvanini aldi Turk Dilinin Tarihi Akisi Icinde Ataturk ve Turk Dili adli kitabi 1967 yilinda Yunus Nadi Armagani birinciligini kazandi Fakulte ogretim uyeligi sirasinda cesitli tarihlerde DTCF de yonetim kurulu uyeligi ve Ankara Universitesi senato uyeligi gorevlerini ustlendi 1981 1983 yillari arasinda Ankara Universitesi Turk Dili Bolumu Baskanligi ve Yeni Turk Dili Ana Bilim Dali Baskanligini yuruttu Turk Kulturunu Arastirma Enstitusunde ve Turk Dil Kurumunda calismalar yapti 1941 1980 1983 2002 yillari arasinda Turk Dil Kurumu asli uyesi idi 1983 ve 1987 de universiteler arasi kurul kontenjanindan Yuksekogretim Kurulu uyesi olarak secildi 1 Ekim 1983 15 Mayis 1990 ve 5 Ocak 1989 19 Mayis 1990 tarihleri arasinda kurul uyesi olarak gorev yapti 5 Ocak 1989 19 Mayis 1990 tarihleri arasinda Yuksekogretim Kurulu Baskan Vekili gorevini ustlendi ve bu gorevde iken yas sinirindan emekli oldu Korkmaz emekli olduktan sonra 15 Mayis 1992 de YOK te Baskan Danismani olarak gorevlendirildi 1996 yilinda Turk Kulturu Arastirmalari dergisinin 32 II cildi Turk Kulturu Arastirma Enstitusu tarafindan Prof Dr Zeynep Korkmaz a Armagan cildi olarak yayinlanmistir Temmuz 2021 de 100 yasina girmistir KitaplariGuney Bati Anadolu agizlari ISBN 9789751606723 Turk Dili Uzerine Arastirmalar 1 Cilt ISBN 9789751607744 Turk Dili Uzerine Arastirmalar 2 Cilt ISBN 9789751607744 Turk Dili Uzerine Arastirmalar 3 Cilt ISBN 9789751619402 Turk Dili Uzerine Arastirmalar 4 Cilt ISBN 9789751631169 Turkiye Turkcesinin Temeli Oguz Turkcesinin Gelisimi ISBN 978 975 16 2559 5 Turkiye Turkcesi Grameri Sekil Bilgisi ISBN 978 975 16 2841 1 Turkcede eklerin kullanis sekilleri ve ek kaliplasmasi olaylari ISBN 9789751606020 Dil Bilgisi Terimleri Sozlugu ISBN 9789751633057Kaynakca a b Kuzucular Sehamettin 9 Subat 2016 edebiyatvesanatakademisi com sitesi 1 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Temmuz 2021 PDF Turkish Studies International Periodical For the Languages Literature and History of Turkish or Turkic 2010 21 Mart 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 24 Temmuz 2021 Cumhuriyet Gazetesi Saskinlik adli kose yazisi 12 Ekim 2013 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Mayis 2014 TRT Haber 16 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Temmuz 2021 Sertkaya Osman Fikri 2007 Dogumunun 100 Yildonumu Dolayisiyla Prof Dr Saadet Cagatay PDF Belleten dergisi II s 133 24 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 2 Subat 2014 Zeynep Korkmaz Biyografi 30 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Haziran 2022 TRT Haber 16 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi