Mehmet Şükrü Sekban (d. 1881 Ergani - ö. 1960), Kürt doktor ve siyasetçi.
1881'de Diyarbakır'ın Ergani'de doğmuştur. İlk öğrenimini Maden ve Kızılkilise'de orta öğrenimini Diyarbakır’da tamamlandıktan sonra İstanbul'a getmiştir. Çengelköy Lisesi'de okuduktan sonra Askeri Tıbbiye'ye kaydolmuştur. 1903'te yüzbaşı rütbesiyle Askeri Tıbbiye’den mezun olmuştur.
Bağdat
1923′te Lozan Antlaşması imzalanınca Bağdat'a geçmiştir. Türkiye'nin ve Diyarbakır milletvekili Feyzi Pirinççioğlu'yi eleştirmiştir.
La Question Kurde
1939'da Bağdat’tan Türkiye’ye dönmüş ve 1946′da Türkiye İşçi ve Çiftçi Partisi’nin kurucu üyelerinden olmuştur.
“La Question Kurde”’ Kitabını Neden Yazdı?
Dr. Sekban Hakkındaki en büyük tartışma, hiç kuşkusuz 1933 yılında Paris’te Fransızca olarak basılan “La Question Kurde” (Kürt Meselesi) isimli kitabı üzerinden yürütülüyor. Bu kitabında Sekban, Kürtler’in aslında Türk olduğunu söyler. Kitabın, zamanın hükûmeti tarafından ve hatta günümüzde bile propaganda aracı olarak kullanıldığını görüyoruz. Ancak Sekban, yıllar sonra Musa Anter’e anlattığına göre böyle bir şeyi tasavvur dahi etmemiştir. Kendi deyimiyle “sahte ve uyduruk” olan kitabını yazmasının nedeni şudur: “1925’te Kürdistan sahipsiz kalmış, her türlü zulüm ve soykırıma tabi tutuluyordu. Ne Avrupa’dan ne de İslam aleminden en ufak himaye ve protesto gelmiyordu. Tüm inisiyatif Ankara’nın faşist hükümetine kalmıştı. Biz de dışarıdan bir şey yapamıyorduk. Aslına bakarsanız Türklerin isyan bildiği hareketler Atatürk’le yapılan antlaşmaların yerine getirilmemesine bir reaksiyondu. Çünkü Kürtler, gaddar İttihat Terakki Partisi ve padişahlardan, Cumhuriyet kurulduğunda çok insani davranışlar bekliyordu. Fakat baktılar ki Cumhuriyet idaresi Kürtlere daha ağır baskılar getirdi. İşte ben Nuri Sait Paşa’yı İstanbul’dan tanıdığım için kendisinin Kral I. Faysal döneminde Irak’ta kurduğu hükümette sağlık bakanı oldum. Herhalde üzüntüden olacak ki, verem başlangıcı bir zafiyet geldi. Almanya’ya tedaviye gittim. Alman gazeteleri her gün Türkiye’deki vahşi olayları yazıyorlardı. Bu üzüntüler içinde şöyle düşündüm: Ankara’nın cahil ricali bütün dünya Türk diyor, bari bende ‘Kürtler Türk’tür’ diyeyim de belki Kürtlerin üzerindeki bu zulümler hafifler. İşte bu sahte ve uyduruk kitabımı bu fikirle hastanede bana gelen kâğıt peçeteler üzerine yazdım. Hastaneden çıktıktan sonra Paris Sorbon Üniversitesi’nin matbaasında da bastırdım. Ama arkadaşlarım çok üzüldüler. Dönüşte Şam’da Celadet Bedirhan’la birlikte yemek yiyorduk. Bize tanımadığım bir Arap yemeği geldi. Celadet Bey’e ‘Bu nedir’ diye sordum. Dedi ki “Doktor, patlıcandır ama sen kabak diyebilirsin!…” Anladık ki Celadet Bey benim kitabımı kastediyor. Sonra daha basit tenkitler de ileri sürüldü. Güya ben İstanbullu Çerkez karımın etkisinde kalmışım. Karımın İstanbul hasreti yüzünden kitabı yazmışım ve gayem Atatürk’ün affına uğramakmış… Halbuki yemin ediyorum böyle bir şey yoktu.” (Musa Anter / Hatıralar 1. cilt)
Kaynakça
- Mehmet Kemal Işık (Torî), 'Mehmet Şükrü Sekban', Ünlü Kürt Bilgin ve Birinci Kuşak Aydınlar, Sorun Yayınları, İstanbul, Kasım 2000, , s. 147-148.
Bir Kürt'ün biyografisi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mehmet Sukru Sekban d 1881 Ergani o 1960 Kurt doktor ve siyasetci 1881 de Diyarbakir in Ergani de dogmustur Ilk ogrenimini Maden ve Kizilkilise de orta ogrenimini Diyarbakir da tamamlandiktan sonra Istanbul a getmistir Cengelkoy Lisesi de okuduktan sonra Askeri Tibbiye ye kaydolmustur 1903 te yuzbasi rutbesiyle Askeri Tibbiye den mezun olmustur Bagdat1923 te Lozan Antlasmasi imzalaninca Bagdat a gecmistir Turkiye nin ve Diyarbakir milletvekili Feyzi Pirinccioglu yi elestirmistir La Question Kurde1939 da Bagdat tan Turkiye ye donmus ve 1946 da Turkiye Isci ve Ciftci Partisi nin kurucu uyelerinden olmustur La Question Kurde Kitabini Neden Yazdi Dr Sekban Hakkindaki en buyuk tartisma hic kuskusuz 1933 yilinda Paris te Fransizca olarak basilan La Question Kurde Kurt Meselesi isimli kitabi uzerinden yurutuluyor Bu kitabinda Sekban Kurtler in aslinda Turk oldugunu soyler Kitabin zamanin hukumeti tarafindan ve hatta gunumuzde bile propaganda araci olarak kullanildigini goruyoruz Ancak Sekban yillar sonra Musa Anter e anlattigina gore boyle bir seyi tasavvur dahi etmemistir Kendi deyimiyle sahte ve uyduruk olan kitabini yazmasinin nedeni sudur 1925 te Kurdistan sahipsiz kalmis her turlu zulum ve soykirima tabi tutuluyordu Ne Avrupa dan ne de Islam aleminden en ufak himaye ve protesto gelmiyordu Tum inisiyatif Ankara nin fasist hukumetine kalmisti Biz de disaridan bir sey yapamiyorduk Aslina bakarsaniz Turklerin isyan bildigi hareketler Ataturk le yapilan antlasmalarin yerine getirilmemesine bir reaksiyondu Cunku Kurtler gaddar Ittihat Terakki Partisi ve padisahlardan Cumhuriyet kuruldugunda cok insani davranislar bekliyordu Fakat baktilar ki Cumhuriyet idaresi Kurtlere daha agir baskilar getirdi Iste ben Nuri Sait Pasa yi Istanbul dan tanidigim icin kendisinin Kral I Faysal doneminde Irak ta kurdugu hukumette saglik bakani oldum Herhalde uzuntuden olacak ki verem baslangici bir zafiyet geldi Almanya ya tedaviye gittim Alman gazeteleri her gun Turkiye deki vahsi olaylari yaziyorlardi Bu uzuntuler icinde soyle dusundum Ankara nin cahil ricali butun dunya Turk diyor bari bende Kurtler Turk tur diyeyim de belki Kurtlerin uzerindeki bu zulumler hafifler Iste bu sahte ve uyduruk kitabimi bu fikirle hastanede bana gelen kagit peceteler uzerine yazdim Hastaneden ciktiktan sonra Paris Sorbon Universitesi nin matbaasinda da bastirdim Ama arkadaslarim cok uzulduler Donuste Sam da Celadet Bedirhan la birlikte yemek yiyorduk Bize tanimadigim bir Arap yemegi geldi Celadet Bey e Bu nedir diye sordum Dedi ki Doktor patlicandir ama sen kabak diyebilirsin Anladik ki Celadet Bey benim kitabimi kastediyor Sonra daha basit tenkitler de ileri suruldu Guya ben Istanbullu Cerkez karimin etkisinde kalmisim Karimin Istanbul hasreti yuzunden kitabi yazmisim ve gayem Ataturk un affina ugramakmis Halbuki yemin ediyorum boyle bir sey yoktu Musa Anter Hatiralar 1 cilt KaynakcaMehmet Kemal Isik Tori Mehmet Sukru Sekban Unlu Kurt Bilgin ve Birinci Kusak Aydinlar Sorun Yayinlari Istanbul Kasim 2000 ISBN 975 431 111 0 s 147 148 Bir Kurt un biyografisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz