Yargılama Hukuku (veya Usul Hukuku) mahkemelerdeki yargılama yöntemlerini (usul) belirler. Örneğin; Adli Yargıda hakim karşısına çıkmak esas iken, İdari Yargı’da davalar dosyalar üzerinden görülür ve istisnalar hariç hakim karşısına çıkılmaz.
Dava süreçleri ayrıntısıyla tespit edilir. Yargılamada Diyalektik bir süreç vardır. Diyalektik, karşıtlıkları kullanarak gerçekleştirilen akıl yürütme biçimidir. Bir fikir (tez / iddia / sav) kendisine karşıt fikirler (anti-tez / zıt-iddia / karşı-sav) ile çatışır. Böylece yeni bir fikir (sentez / bireşim / terkip) ortaya çıkar. Diyalektik süreç kısaca Tez + Antitez = Sentez bağıntısına göre işler. Buna göre bir şeyi yalnızca kendisini inceleyerek anlamak mümkün değildir, karşıtı olan olguları da incelemek gerekir.
Yargılamada taraflar vardır. Tarafların iddiaları (Tez ve Antitez) bulunur. Bunlar birbiriyle çelişir. Örneğin bir tarla anlaşmazlığında tarafların iddiaları birbiriyle çatışmaktadır. Hakim Analiz (Çözümleme) ile sorunu anlar ve sonuca varır (Sentez). Örneğin bir ceza davasında ömür boyu hapis isterken (Tez), zanlının avukatı müvekkilinin suçsuz olduğunu öne sürerek beraatini isteyebilir (Antitez). Hakim tanıkları dinler, delilleri değerlendirir (Analiz) ve sonuca ulaşıp kararını açıklayarak suçluya 8 yıl hapis cezası verebilir (Sentez).
İddia makamı
Savcı; ceza davalarında toplumun yararını savunan kişidir. Örneğin bir suç (cinayet, tehdit, darp vs.) davasında zanlının avukatı ile mağdurun (veya ailesinin) avukatları mahkemede bulunurlar ve tarafları savunurlar. Savcı ise tarafsız olarak kendi iddiasını öne sürebilir. Çoğu zaman mağdurdan yana durur ancak onun asıl amacı mağduru, içinde bulunduğu toplumun bir ferdi olarak dikkate almaktır. Yani gerçekte toplum düzenini savunmaktadır. Bu nedenle savcılara Cumhuriyet Savcısı denir. Yani Cumhurun (halkın) ve Cumhuriyetin (devletin) adına hareket ederler. Osmanlıca “Müdde-i Umumi” (Genel İddiacı, Kamu İddiacısı) tabiri savcı demektir. “İddia Makamı” da denir.
Dava Türleri
- Ceza Davası: Karşı tarafın bir suç işlediği iddiasıyla açılan davadır. Mağdur olduğunu iddia eden taraf Suç Duyurusunda bulunur. Dava açılıp açılmasına gerek olmadığına ve ne kadar Ceza isteneceğine Savcılık karar verir. Ama hakim Savcının istediği cezayı vermek zorunda değildir.
- Tazminat Davası: Karşı tarafın verdiği bir zararın giderilmesi istenir. Amaç cezalandırmak değil eksileni yerine koymaktır. Bu nedenle Hukuk mahkemelerine dava açılır (Savcı yoktur).
- Tespit (Belirleme) Davası: Herhangi bir durumun tespiti (belirlenmesi) amacıyla açılır. Arazi sınırlarının tespiti, babalığın veya analık durumunun tespiti
- Men (Sonlandırma) Davası: Yapılmakta olan (devam eden) hukuka aykırı bir saldırının durdurulması amacıyla açılan davadır. “Saldırıya Son Verme Davası” da denir.
- Önleme Davası: Henüz mevcut olmadığı halde belirtilerden yakın bir zamanda gerçekleşmesi kuvvetle muhtemel bir saldırı tehlikesini hukuk yoluyla savuşturmak amacıyla açılan davadır.
- İdari Dava: Devlet Kurumlarının kararlarına karşı açılan davalardır. Çoğu zaman İdari İptal veya Yürütmenin Durdurulması istemiyle dava açılır.
- Ticari Dava: Ticari İşlemlerdeki anlaşmazlıklarla ilgili olarak açılan davalardır. Bu davalar Ticaret Mahkemelerine açılır.
- Askeri Dava: Askeri Suçlarla ilgili olarak Askeri mahkemelere açılan davalardır.
Kaynakça
- Andreas Kollmann:Schriften zur Rechtsgeschichte edition: Duncker & Humblot, Berlin, no. 68, 1996.
- Cardozo, Benjamin N. (1998). The Nature of the Judicial Process. New Haven: Yale University Press.
- Zelermyer, William (1977). The Legal System in Operation. St. Paul, MN: West Publishing.
- Alangoya Y, Yıldırım K, Deren-Yıldırım N, Medeni Usul Hukuku Esasları (Tıpkı 8. Baskı, Beta 2011). (“Usul”)
- Alangoya Y, Medeni Usul Hukukunda Vakıaların ve Delillerin Toplanmasına İlişkin İlkeler (Fakülteler Matbaası 1979). Ansay SŞ, Hukuk Yargılama Usulleri, (7. Baskı 1960).
- Bolayır N, Hukuk Yargılamasında Delillerin Toplanmasında Tarafların ve Hâkimin Rolü (Vedat 2014).
- Umar B, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi (2. Baskı, Yetkin 2014). (“Şerh”)
- Dikici, Fatih, Ceza Hukuku Ceza Muhakemesi Hukuku. Ankara: Seçkin, 2005.
- Taşdemir, Kubilay & Özkepir, Ramazan, Ceza Muhakemesi Kanunun Şerhi. II. Cilt, Bası, Ankara: Turhan Kitabevi, 2007.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yargilama Hukuku veya Usul Hukuku mahkemelerdeki yargilama yontemlerini usul belirler Ornegin Adli Yargida hakim karsisina cikmak esas iken Idari Yargi da davalar dosyalar uzerinden gorulur ve istisnalar haric hakim karsisina cikilmaz Dava surecleri ayrintisiyla tespit edilir Yargilamada Diyalektik bir surec vardir Diyalektik karsitliklari kullanarak gerceklestirilen akil yurutme bicimidir Bir fikir tez iddia sav kendisine karsit fikirler anti tez zit iddia karsi sav ile catisir Boylece yeni bir fikir sentez biresim terkip ortaya cikar Diyalektik surec kisaca Tez Antitez Sentez bagintisina gore isler Buna gore bir seyi yalnizca kendisini inceleyerek anlamak mumkun degildir karsiti olan olgulari da incelemek gerekir Yargilamada taraflar vardir Taraflarin iddialari Tez ve Antitez bulunur Bunlar birbiriyle celisir Ornegin bir tarla anlasmazliginda taraflarin iddialari birbiriyle catismaktadir Hakim Analiz Cozumleme ile sorunu anlar ve sonuca varir Sentez Ornegin bir ceza davasinda omur boyu hapis isterken Tez zanlinin avukati muvekkilinin sucsuz oldugunu one surerek beraatini isteyebilir Antitez Hakim taniklari dinler delilleri degerlendirir Analiz ve sonuca ulasip kararini aciklayarak sucluya 8 yil hapis cezasi verebilir Sentez Iddia makami Savci ceza davalarinda toplumun yararini savunan kisidir Ornegin bir suc cinayet tehdit darp vs davasinda zanlinin avukati ile magdurun veya ailesinin avukatlari mahkemede bulunurlar ve taraflari savunurlar Savci ise tarafsiz olarak kendi iddiasini one surebilir Cogu zaman magdurdan yana durur ancak onun asil amaci magduru icinde bulundugu toplumun bir ferdi olarak dikkate almaktir Yani gercekte toplum duzenini savunmaktadir Bu nedenle savcilara Cumhuriyet Savcisi denir Yani Cumhurun halkin ve Cumhuriyetin devletin adina hareket ederler Osmanlica Mudde i Umumi Genel Iddiaci Kamu Iddiacisi tabiri savci demektir Iddia Makami da denir Dava TurleriCeza Davasi Karsi tarafin bir suc isledigi iddiasiyla acilan davadir Magdur oldugunu iddia eden taraf Suc Duyurusunda bulunur Dava acilip acilmasina gerek olmadigina ve ne kadar Ceza istenecegine Savcilik karar verir Ama hakim Savcinin istedigi cezayi vermek zorunda degildir Tazminat Davasi Karsi tarafin verdigi bir zararin giderilmesi istenir Amac cezalandirmak degil eksileni yerine koymaktir Bu nedenle Hukuk mahkemelerine dava acilir Savci yoktur Tespit Belirleme Davasi Herhangi bir durumun tespiti belirlenmesi amaciyla acilir Arazi sinirlarinin tespiti babaligin veya analik durumunun tespiti Men Sonlandirma Davasi Yapilmakta olan devam eden hukuka aykiri bir saldirinin durdurulmasi amaciyla acilan davadir Saldiriya Son Verme Davasi da denir Onleme Davasi Henuz mevcut olmadigi halde belirtilerden yakin bir zamanda gerceklesmesi kuvvetle muhtemel bir saldiri tehlikesini hukuk yoluyla savusturmak amaciyla acilan davadir Idari Dava Devlet Kurumlarinin kararlarina karsi acilan davalardir Cogu zaman Idari Iptal veya Yurutmenin Durdurulmasi istemiyle dava acilir Ticari Dava Ticari Islemlerdeki anlasmazliklarla ilgili olarak acilan davalardir Bu davalar Ticaret Mahkemelerine acilir Askeri Dava Askeri Suclarla ilgili olarak Askeri mahkemelere acilan davalardir KaynakcaAndreas Kollmann Schriften zur Rechtsgeschichte edition Duncker amp Humblot Berlin no 68 1996 Cardozo Benjamin N 1998 The Nature of the Judicial Process New Haven Yale University Press Zelermyer William 1977 The Legal System in Operation St Paul MN West Publishing Alangoya Y Yildirim K Deren Yildirim N Medeni Usul Hukuku Esaslari Tipki 8 Baski Beta 2011 Usul Alangoya Y Medeni Usul Hukukunda Vakialarin ve Delillerin Toplanmasina Iliskin Ilkeler Fakulteler Matbaasi 1979 Ansay SS Hukuk Yargilama Usulleri 7 Baski 1960 Bolayir N Hukuk Yargilamasinda Delillerin Toplanmasinda Taraflarin ve Hakimin Rolu Vedat 2014 Umar B Hukuk Muhakemeleri Kanunu Serhi 2 Baski Yetkin 2014 Serh Dikici Fatih Ceza Hukuku Ceza Muhakemesi Hukuku Ankara Seckin 2005 Tasdemir Kubilay amp Ozkepir Ramazan Ceza Muhakemesi Kanunun Serhi II Cilt Basi Ankara Turhan Kitabevi 2007