Tavla, özel bir platform üzerinde 2 zar ve 15 siyah, 15 beyaz ile oynanan iki kişilik bir oyundur. Tavla anlamında Osmanlıca ﻧﺮﺩ /nerd/ sözcüğü de kullanılırdı. Tavlanın eş anlamlısı olarak nert, nerttahta verilmektedir. Dünyadaki en eski oyunlardan birisidir ve mirası pek çok millet tarafından sahiplenilir. Oyunun ilk ortaya çıktığı devirde tavladaki zarlar ve taşların kemiklerden yapıldığı düşünülmektedir.
Tavla | |
---|---|
Günümüzde kullanılan haliyle, taşları dizili bir tavla seti | |
Oyuncular | 2 |
Yaş sınırı | 5+ |
Yükleme süresi | 10-30 saniye |
Oyun süresi | 5-30 dakika |
Gerekli yetenek | Taktik, |
Yükleme süresi, pulları dizme sırasıdır. |
Tavlanın tarihi MÖ 3000 yıllarına uzanır. Antik Romalıların Ludus Duodecim Scripture (12 çizgi oyunu) denen ve modern tavla ile neredeyse aynı bir oyun oynadığı bilinmektedir. Zamanla oyunun farklı toplumlarda farklı versiyonları türetilmiştir.
Tavladaki karşılıklı altışar hane yılın 12 ayını, 15 beyaz ve 15 siyah pul bir aydaki 15 gece ile 15 gündüzü, karşılıklı on ikişer hane de günün 24 saatini temsil eder.[]
Tavlada, 4.500 civarında hamle ihtimali bulunduğundan oyunda ustalaşmak önemlidir. Ancak zar oyunu olmasından ötürü şans faktörü de kendisini hissettirmektedir.
Bazı kaynaklarda "modern" ve "geleneksel" tavla şeklinde ayrım yapılır. Modern tavla ile kast edilen zar tutmayı engellemek için zarların fincanla atılması ya da tavla takımlarının 21 inç olması gibi federasyon standartlarına uygun oyun oynanmasıdır.
Osmanlı döneminde 1400'lü yıllarda Türkler arasında tavla oyunu yaygınlaşmıştır. Osmanlı'nın tavla çok büyük bir önem taşımaya başlamıştı. Tavla oyunu, Türkiye'de halen popülerliğini sürdürmektedir.
Türkiye'de usta tavla oyuncuları arasında, bir zar kombinasyonlarının Farsçadan Türkçeye geçen isimlerini kullanma geleneği vardır.
Oynanışı
Tavla oynamak için bir tavla takımı, bir çift zar ve 15'i bir renkte, diğer 15'i farklı bir renkte olmak üzere toplam 30 tavla pulu gerekir. Tavla takımı, üzerinde "hane" adı verilen, üçgen dilimi şeklindeki 24 çizimin bulunduğu dikdörtgen şeklindeki oyun alanıdır. Tavla takımında, her biri altışar haneden oluşan 4 bölge bulunur. Bölgelerin her biri şöyle isimlendirilir: "iç saha" (kale), "dış saha", "rakip iç sahası" (rakip kalesi) ve "rakip dış sahası." İç ve dış sahalar birbirinden bir çıkıntı ile ayrılmıştır. Oyuna başlamak için öncelikle pullar, başlama pozisyonunda dizilir. Oyuncuların yüzleri birbirine dönük olduğundan pulların dizilimi birbirlerine göre terstir.
Oyuncular sırayla zar atarak pullarını ilerlerler. Oyunun amacı tüm pulları kaleye getirip toplamaktır. Tüm pullarını önce toplayan taraf oyunu kazanmış olur. Oyuncuların pullarını toplamayı aynı anda bitirmesi mümkün olmadığından tavlada beraberlik yoktur. Her tavla oyunu 5 tur oynanır. Bu turların en az 3’ünü kazanan o oyunun galibi olur.
Oyuna kimin başlayacağını belirlemek için, oyuncular karşılıklı olarak tek bir zar atar. Büyük zar atan oyuncu, oyuna başlar.
Her oyuncu zar atma sırası kendine geldiğinde zarların ikisini birden avucunda sallar ve tavlanın kendine göre sağ tarafına atar. Zarlar tavla zeminine düz oturmazsa atış geçersiz sayılır ve tekrarlanır. Oyuncu gelen zara göre pullarını ilerletir.
Pullar, iki zardaki rakamların toplamı kadar ilerletilir. Oyuncu tek bir pulu her iki zardaki sayıların toplamı kadar ilerletebileceği gibi, bir pulunu zarlardan birindeki sayı kadar, diğer bir pulunu ise öteki zardaki sayı kadar ilerletmeyi de seçebilir. Örneğin zarlar 5-3 ise, oyuncu bir pulunu 5 hane, başka bir pulunu 3 hane ilerletebileceği gibi isterse aynı pulu önce 3, sonra 5 hane veya önce 5, sonra 3 hane ilerletebilir. Bir haneye konabilecek pulların sınırı yoktur. Oyuncu isterse 15 pulunu da aynı haneye koyabilir. Pullar her zaman ileri bir haneye oynanır, asla geriye doğru gidilmez.
Bir pul ancak boş bir haneye, kendi pullarının bulunduğu bir haneye ya da rakibin tek bir pulunun bulunduğu haneye ilerleyebilir. İki ya da daha fazla pulun bulunduğu haneye "kapı" denir ve rakip oyuncu pulunu o haneye koyamaz. Hatta rakibin kapısı olan bir haneyi geçiş noktası olarak kullanamaz.
Pullar tahtanın bir ucundan öbür ucuna giderken U şekli çizer. Bir oyuncu zar atıp gelen sayıya göre ilerledikten sonra hamle sırası diğer oyuncuya geçer.
Oyunda ilk hamleyi kimin yapacağını belirlemek için oyuncular kendi sağ taraflarına birer zar atarlar. Yüksek atan oyuncu oyuna başlar. İki taraf aynı zarı atarsa zarlar farklı gelene kadar atılmaya devam edilir.
Zarların isimleri
- 1-1: Hep Yek
- 2-2: Dubara;
- 2-1: yek-i dü;
- 3-3: Dü Se;
- 3-2: Seba-i Dü;
- 3-1: Se Yek;
- 4-4: Dört Cihar ("Dört Caar" gibi de okunur);
- 4-3: Cihar-ü Se ("Caar-i Se" gibi de okunur);
- 4-2: Cihar-i Dü ("Caar-i Dü" gibi de okunur);
- 4-1: Cihar-ı Yek ("Caar-i Yek" gibi de okunur);
- 5-5: Dü Beş;
- 5-4: Cihar-ü Penc ("Caar-i Penc" gibi de okunur);
- 5-3: Penc-ü Se;
- 5-2: Penc-i Dü;
- 5-1: Penc-i Yek;
- 6-6: Dü Şeş;
- 6-5: Şeş Beş;
- 6-4: Şeş Cihar;
- 6-3: Şeş-ü Se;
- 6-2: Şeş-i Dü;
- 6-1: Şeş-i Yek;
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tavla ozel bir platform uzerinde 2 zar ve 15 siyah 15 beyaz ile oynanan iki kisilik bir oyundur Tavla anlaminda Osmanlica ﻧﺮﺩ nerd sozcugu de kullanilirdi Tavlanin es anlamlisi olarak nert nerttahta verilmektedir Dunyadaki en eski oyunlardan birisidir ve mirasi pek cok millet tarafindan sahiplenilir Oyunun ilk ortaya ciktigi devirde tavladaki zarlar ve taslarin kemiklerden yapildigi dusunulmektedir TavlaGunumuzde kullanilan haliyle taslari dizili bir tavla setiOyuncular2Yas siniri5 Yukleme suresi10 30 saniyeOyun suresi5 30 dakikaGerekli yetenekTaktik Yukleme suresi pullari dizme sirasidir Tavlanin tarihi MO 3000 yillarina uzanir Antik Romalilarin Ludus Duodecim Scripture 12 cizgi oyunu denen ve modern tavla ile neredeyse ayni bir oyun oynadigi bilinmektedir Zamanla oyunun farkli toplumlarda farkli versiyonlari turetilmistir Tavladaki karsilikli altisar hane yilin 12 ayini 15 beyaz ve 15 siyah pul bir aydaki 15 gece ile 15 gunduzu karsilikli on ikiser hane de gunun 24 saatini temsil eder kaynak belirtilmeli Tavlada 4 500 civarinda hamle ihtimali bulundugundan oyunda ustalasmak onemlidir Ancak zar oyunu olmasindan oturu sans faktoru de kendisini hissettirmektedir Bazi kaynaklarda modern ve geleneksel tavla seklinde ayrim yapilir Modern tavla ile kast edilen zar tutmayi engellemek icin zarlarin fincanla atilmasi ya da tavla takimlarinin 21 inc olmasi gibi federasyon standartlarina uygun oyun oynanmasidir Osmanli doneminde 1400 lu yillarda Turkler arasinda tavla oyunu yayginlasmistir Osmanli nin tavla cok buyuk bir onem tasimaya baslamisti Tavla oyunu Turkiye de halen populerligini surdurmektedir Turkiye de usta tavla oyunculari arasinda bir zar kombinasyonlarinin Farscadan Turkceye gecen isimlerini kullanma gelenegi vardir OynanisiTavla oynamak icin bir tavla takimi bir cift zar ve 15 i bir renkte diger 15 i farkli bir renkte olmak uzere toplam 30 tavla pulu gerekir Tavla takimi uzerinde hane adi verilen ucgen dilimi seklindeki 24 cizimin bulundugu dikdortgen seklindeki oyun alanidir Tavla takiminda her biri altisar haneden olusan 4 bolge bulunur Bolgelerin her biri soyle isimlendirilir ic saha kale dis saha rakip ic sahasi rakip kalesi ve rakip dis sahasi Ic ve dis sahalar birbirinden bir cikinti ile ayrilmistir Oyuna baslamak icin oncelikle pullar baslama pozisyonunda dizilir Oyuncularin yuzleri birbirine donuk oldugundan pullarin dizilimi birbirlerine gore terstir Oyuncular sirayla zar atarak pullarini ilerlerler Oyunun amaci tum pullari kaleye getirip toplamaktir Tum pullarini once toplayan taraf oyunu kazanmis olur Oyuncularin pullarini toplamayi ayni anda bitirmesi mumkun olmadigindan tavlada beraberlik yoktur Her tavla oyunu 5 tur oynanir Bu turlarin en az 3 unu kazanan o oyunun galibi olur Oyuna kimin baslayacagini belirlemek icin oyuncular karsilikli olarak tek bir zar atar Buyuk zar atan oyuncu oyuna baslar Her oyuncu zar atma sirasi kendine geldiginde zarlarin ikisini birden avucunda sallar ve tavlanin kendine gore sag tarafina atar Zarlar tavla zeminine duz oturmazsa atis gecersiz sayilir ve tekrarlanir Oyuncu gelen zara gore pullarini ilerletir Pullar iki zardaki rakamlarin toplami kadar ilerletilir Oyuncu tek bir pulu her iki zardaki sayilarin toplami kadar ilerletebilecegi gibi bir pulunu zarlardan birindeki sayi kadar diger bir pulunu ise oteki zardaki sayi kadar ilerletmeyi de secebilir Ornegin zarlar 5 3 ise oyuncu bir pulunu 5 hane baska bir pulunu 3 hane ilerletebilecegi gibi isterse ayni pulu once 3 sonra 5 hane veya once 5 sonra 3 hane ilerletebilir Bir haneye konabilecek pullarin siniri yoktur Oyuncu isterse 15 pulunu da ayni haneye koyabilir Pullar her zaman ileri bir haneye oynanir asla geriye dogru gidilmez Bir pul ancak bos bir haneye kendi pullarinin bulundugu bir haneye ya da rakibin tek bir pulunun bulundugu haneye ilerleyebilir Iki ya da daha fazla pulun bulundugu haneye kapi denir ve rakip oyuncu pulunu o haneye koyamaz Hatta rakibin kapisi olan bir haneyi gecis noktasi olarak kullanamaz Pullar tahtanin bir ucundan obur ucuna giderken U sekli cizer Bir oyuncu zar atip gelen sayiya gore ilerledikten sonra hamle sirasi diger oyuncuya gecer Oyunda ilk hamleyi kimin yapacagini belirlemek icin oyuncular kendi sag taraflarina birer zar atarlar Yuksek atan oyuncu oyuna baslar Iki taraf ayni zari atarsa zarlar farkli gelene kadar atilmaya devam edilir Zarlarin isimleri1 1 Hep Yek 2 2 Dubara 2 1 yek i du 3 3 Du Se 3 2 Seba i Du 3 1 Se Yek 4 4 Dort Cihar Dort Caar gibi de okunur 4 3 Cihar u Se Caar i Se gibi de okunur 4 2 Cihar i Du Caar i Du gibi de okunur 4 1 Cihar i Yek Caar i Yek gibi de okunur 5 5 Du Bes 5 4 Cihar u Penc Caar i Penc gibi de okunur 5 3 Penc u Se 5 2 Penc i Du 5 1 Penc i Yek 6 6 Du Ses 6 5 Ses Bes 6 4 Ses Cihar 6 3 Ses u Se 6 2 Ses i Du 6 1 Ses i Yek Kaynakca Kubbealti Lugati PAU Ingilizce Sozluk Es ve Yakin Anlamli Kelimeler Sozlugu Bulmaca Sozlugu backgammon olu kirik baglanti britannica com