Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu sayfa Erzurum barını anlatmaktadır. Başlığın diğer anlamları için Bar (anlam ayrımı) sayfasına gidiniz.
Erzurum barı, Türkiye'de Erzurum ili ve yöresinde el ele tutuşarak oynanan bir halk oyunudur. Erzurum denince akla dadaş, dadaş denince de akla bar gelir.Bar, Erzurum ve yöresinde oynanan folklorik özellikteki halk oyunlarının genel adıdır. Bu özelliğinden dolayı bar kelimesi bilinen sözlük anlamları dışında yörede; "el ele tutuşmak, birliktelik, bağlamak, topluluk, birlikte oynamak" gibi manalarda yorumlanır.
Köken bilimi
Bar, antropologlara göre Türklerin orta Asya'dan getirdikleri millî bir oyundur. Bu sebepten dolayı çok eski bir geçmişe sahiptir. Ortaya çıkış nedeninin ise; yaşanan iklim, coğrafya ve tarihi olaylar olduğu ifade edilmektedir. Ünlü Türk seyyah İsmail Habip Sevük 1943 yılında kaleme aldığı Yurttan Yazılar adlı eserinde; Erzurum'daki halk oyunlarının asırlardan beri "bar" adıyla anıldığını, "dadaşların" "aşk, sevgi, mertlik, yardımlaşma, kahramanlık" gibi duygularını sembolize ettiğini bildirmektedir.
Güncel
Türkiye'de Erzurum ili ve yöresi halk oyunları açısından çok zengin bir bölgedir. Günümüzde bu zenginlik bütün güzellikleriyle ve aslına uygun olarak bölgede yaşatılmaktadır.
“ Bar “ terimi, günümüz öncesi Türk şair ve yazarlarını farklı algılamalara da götürmüştür. Sadettin (Sadi) Akatay (1904-1944), ünlü "Bar" şiirinde barı : " kahramanlık, yiğitlik, erlik destanı, yüzyılların ardından kopup gelen bir vakar " olarak tanımlarken; Nejat Ünal " Bar bir savaş oyunudur yiğitlere yaraşır " ifadesini kullanmıştır. Gerek yurt içinde ve gerekse yurt dışında düzenlenen halk oyunları program ve yarışmalarına, Erzurum'daki “Halk Oyunları ve Türküleri Derneği”nin “Halk Oyunları Ekipleri” azami ölçüde katılmaya özen göstermekte ve bu anlamda önemli başarılar elde etmektedir.
Bar çeşitleri ve özellikleri
Erzurum barı; 'erkek ve kadın barları' olmak üzere iki kategoride oynanmaktadır. İsmail Habip Sevük " Yurttan Yazılar " adlı eserinin " Dadaş ve Bar" 'la ilgili bölümünde; " iyi bilenler tarafından oynanınca seyrine doyum olmaz " dediği barların oynanma şekli ve sırası ile ilgili olarak; " Gergin birer yay gibi duran dadaşların oynadığı ilk bar, barbaşının elindeki mendili bir bayrak gibi salladığı ve sanki vücudun akümülatörüne hareketin elektriği doldurulmaktaymış hissini veren Başbar dır." ifadesine yer vermiştir.
Halk arasında bilinen ve günümüzde oynanmakta olan Erzurum barları:
Erkek barları
Erkek barları, davul- zurna eşliğinde oynanır. Her barın kendini özgü ezgisi-ritmi vardır. Oyuncular genelde barları öncelik sırasına göre oynamaya riayet ederler.
- Başbar (Önceleri Sarhoşbarı diye de adlandırılırdı. Beş kişiyle oynanır )
- Dikine
- Hoşbilezik (Oyuncular kollarını birbirlerinin omuzlarına uzatır ve hareketlerin temposuna hançerlerin güftesi de iştirak eder )
- Sekme
- Dello ( temposu en oynak olandır )
- Hançerbarı ( İki kişiyle oynanır )
- Köroğlu ( İki kişiyle oynanır )
- Daldalan ( dört kişiyle oynanır, güftesi vardır )
- Çingeneler
- Koçeri
- Delloy
- Temirağa ( dört kişiyle oynanır )
- Tamzara ( dört kişiyle oynanır )
- Yayvan
- Uzundere
- Narey
- Tavukbarı
- Turnabarı
- Aşırma(İkinci Aşırma)
- Hikâri ( Oynanışı en zor olanıdır )
Barlar oynanış şekli itibarıyla:
1- Açık oynananlar, 2- Kapalı oynananlar olarak sınıflandırılmaktadır.
- Açık oynanan barlar: Tutuşarak veya tutuşmadan oynanır.
a. Tutuşarak oynananlar: Başbar, Hoşbilezik, Sekme, Çingeneler, Temirağa, Narey, Uzundere barlarıdır.
b. Tutuşmadan oynanan barlar (iki kişinin oynadığı):
Köroğlu, Hançerbarı, Turnabarı'dır.
- 2. Kapalı oynanan barlar:
Dikine, Tamzara, Koçeri, Delloy, Aşırma(İkinci) barlarıdır.
Kadın barları
Erzurum kadın barları, Erzurum ve yöresinde " gıranata " diye adlandırılan nefesli bir enstrüman (çalgı) aleti olan " gırnata sol klarnet " ve vurmalı enstrümanlardan " def-zil " eşliğinde oynanır. Oyun esnasında oyuncular ezgi- türkü benzeri müzikal koro söylemlerle hem eşlik eder hem de oyunları oynarlar. Yoğun olarak oynanan Erzurum kadın barları:
- Aşşahdan gelirem yüküm eriktir
- Çarşıda üzüm kara
- Çember
- Çiftbeyaz güvercin
- Delikız
- Döne
- Kavak
- Köylü kızı
- Nari
- Sallama
dır.
Kıyafetler
Anadolu'da her yörenin kendine özgü giyim-kuşam kültürü olmakla birlikte, folklor alanında da bölgelere göre kıyafet farklılıkları söz konusudur. Erzurum Halk Oyunlarını oynayan yöre insanı, oyun oynarken herhangi bir özel kıyafet giyinme zorunluluğunu kendisinde hissetmez. Her kıyafetle oyunlar oynanır. Özellikle oyunlar; düğün, bayram ve özel günlerde folklor ekibi tarafından icra ediliyorsa giyim-kuşam ilk dikkat edilen husustur.
Erkek kıyafetleri
Erzurum erkek barlarını oynayan dadaşlar; bacak kısımları dar, yukarı kısımları geniş tutularak kesilmiş, üst arka kısmının havası boşaltılmak suretiyle yassılaştırılmış ve katmer satıhlı, aşağıya doğru sarkık bir körük haline getirilmiş (zıgva), ön tarafı kısmen potur görünümündeki pantolon görevi gören ve zıpka diye adlandırılan, arka kısmı pileli lâcivert kumaştan yapma alt giysiyi giyerler. (Pile sayısının otuz iki adet olmasına dikkat edilir.) Siyah ipek kaytanla üzerine süs işlemeleri yapılır. Uzun kollu, dik yakalı, kol ağızlarında dört ya da beş adet siyah veya beyaz düğmesi bulunan beyaz renkli gömlek giyilir. Bel kısmına takılan kuşak; Şal, Trablus ipeklisi ya da Tosya yerlisinden yapmadır. Giyilen kolsuz, iki tarafa kapanabilen lâcivert kumaştan yapma yeleğin yaka kısımları, cep ağızları ve düğme ilik yerleri kaytan işlemelidir. En önemli aksesuarlar; saat için kullanılan gümüş kordon ve bir köşesi ipek veya sırma ile işlenmiş mahrama denen büyük bir mendildir. (Bar oynarken ritme göre mendil kullanmak özel bir maharet gerektirir) Uzun, geniş kollu; kol çeperleri siyah, ön tarafı ve cep ağızları motifli kaytanla süslü kazeki diye adlandırılan kısa bir ceket giyilir.
Bar giysisinde manevi inanca dayalı olarak içerisinde Kur'an'dan ayet (ayet-ül-kürsi) ve dua (karınca duası) yazılı olan, " bazubent " diye adlandırılan, boncuktan örme ya da gümüş aksamlı sağ kola takılan bir aksesuar da kullanılır. Ayaklara çevik bir eda veren hafif yemeninin taban derisi uc kısmından kalkık ve geriye doğru kıvrıktır (poçik diye adlandırılır).
Kadın kıyafetleri
Genelde siyah, bordo veya lacivert kadife üzerine simle Türk motiflerinin işlenerek yapıldığı yakasız, uzun kollu, diz altına kadar uzanan “bindallı” diye adlandırılan kadın giysisi giyilir. Bindallının göğüs, boyun ve kol ağız kısımları dantelle süslüdür. Kol, beden ve bel kısmı vücuda kip oturur, etek kısmı ise rahat hareket edilebilmesi için geniş yapılır. Başa, etrafı pul ve renkli boncuklarla işlenerek süslenmiş genellikle beyaz renkli “ leçek “ diye adlandırılan başörtüsü (yazma) giyilir/takılır.
Bel kısmına, gümüş halkalardan oluşan, üzeri işlemeli, iriliği ile fark edilen ve ön kısma denk gelen kaşlı, (önceleri üzerine sedef kakma da kullanılan) “gümüş kemer” takılır. Başa, etrafı pul ve renkli boncuklarla işlenerek süslenmiş genellikle beyaz renkli “leçek” diye adlandırılan başörtüsü (yazma) giyilir/takılır. Diz kapaklarına kadar uzanan beyaz renkli yün “dizleme” diye tabir edilen çoraplar giyilir. Ayaklara, kolay hareket etmeyi sağlayan yumuşak deriden yapma, siyah renkli, önden bağlanan “pabuç” diye adlandırılan ayakkabılar giyilir.
Kadın barında en başta bulunan “barbaşı” ve en sondaki oyuncu (poççik) oyun esnasında sallamak için mendil bulundurur. Kadın oyuncuların ayrıca boyunlarında aksesuar olarak; “beşi birlik” diye tabir edilen Anadolu'da “beşibiryerde” diye de bilinen altın lira(lar), oltu taşı kolyeler, kollara altın burma bilezik, parmaklara da yüzükler takılır.
Bar şiiri
Erzurum erkek barları herhangi bir tören ya da programda oynanacağı zaman; oyun öncesi oyuncuların hazır bir vaziyette bekledikleri esnada, hem oyuncuları ve hem de izleyenleri oyunlara motive etme maksadıyla bölge şairlerinden Sadettin Akatay (1904-1944)'ın yazdığı "Bar şiiri" okunur. (Genel olarak şiir oyun başlangıcında ve oyun esnasında olmak üzere Bar I ve Bar II şeklinde iki parça halinde okunur.)
Oynanışı
Erkek barları: Davul-zurna eşliğinde oynanır. İlk etapta dadaşların gergin birer yay gibi durdukları ve barbaşının elindeki mendili ustalıkla salladığı, izleyenlerce de oyuncuların oynayacakları oyunlara bu ilk oyunla adeta ısındıkları, konsantre oldukları hissini uyandıran " başbar " dır. " Hoşbilezik " barında oyuncular kollarını birbirlerinin omuzlarına uzatır ve hançerlerin güftesi hareketlerin temposuna adeta eşlik eder. " Barların en cilvelisi " diye de tabir edilen "dello" barını oynayan dadaşlar adeta cıva gibidirler. İki kişiyle oynanan barlar, "hançerbarı" ve "köroğlu barı"dır. Hançerbarında, iki elde iki hançer; sağ el yukarıda iken diğer el onun karşısında adeta yumak çevirir gibi dönüp durur. Sonra aynı yumak hareketi çifte olarak yapılmaya devam edilir. Oyun bir savaş veya kavga halinin temsilidir. Kavgaya tutuşmuş izlenimi veren her iki oyuncu da üçer defa yürüyüş hareketleri yaparlar. Bu esnada bacaklarla, kollarla, gövdelerle beraber hançerler; bel arkalarından, koltuk altlarından, bacak aralarından; ani, keskin, şimşekleme cümbüşlerle ışıl ışıl rakseder. Köroğlubarında; hançerbarında olduğu gibi her iki elde hançer değil de yerine sadece sağ elde bir kama vardır. Köroğlu barında da yürüme ve koşma hareketleri, diz kırma hareketleri mevcuttur. Hançer barından daha fazla ve hızlı vücutça yapılan hareketler yer alır. Oyunun temasında taarruz ve müdafaa işlenir. Hamleyi atlatmak ve hamle yapmak, saldırma anında dönme, dönerken saldırma ve bunlar yapılırken de çömelir vaziyetten yaylanarak hız alma oyunun ritmini oluşturur."
İlgili terimler
- Bar oyunu: Erzurum ve yöresinde oynanan folklorik özellikteki oyunların adlandırılmasıdır.
- Bar çeken : Barbaşı, en sağbaştaki oyuncu.
- Koltukaltı: Bar çekenin bitişiğindeki ilk oyuncuya denir.
- Poççik: Bar dizisinin en sonundaki oyuncuya verilen ad. Kelleler: Bar çeken (Bar başı) ile poççik arasında olan oyuncuların tümünün genel adlandırılmasıdır. "Sıra oyuncular" olarak da adlandırılır.
- Ağırlama: Barın ilk bölümünde, yavaş yavaş ve titizce oynanan bölümü için kullanılır.
- Yelleme : İki bölümlü barlarda ikinci bölümün adlandırılmasıdır. Ağırlama ile sekme arasında oynanan bölümün adlandırılmasıdır.
- Sekme : Bar oyunlarında seri, hızlı ve çevik hareketlerle oynanan bölümün adlandırılmasıdır.
- Bar sırası : Barların geleneksel olarak art arda oynanmasındaki sıralamaya denir.
- Bar havası : Bar oyunlarının oynanışı esnasında söylenen ezgi, çalınan müziğin adlandırılmasıdır..
- Bar tutmak, tutuşmak : Bar topluluğunu oluşturanların, bar oynamak için bir araya gelmeleri, bar tutmak (bar oynamak) içindir.
Kaynakça
- ^ a b c d e f g Seyyahların Gözüyle Erzurum, 2009, Hanifi Hancı, ER-VAK yayınları, 1. baskı, s:254
- ^ a b c d e f g h i j k Halk Oyunları[]
- ^ a b c d e f g h i j k l m n Anadolu'nun Önsözü Erzurum, Erzurum İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, 2. Baskı,s.178
- ^ Seyyahların Gözüyle Erzurum, 2009, Hanifi Hancı, ER-VAK yayınları, 1. baskı, s:253
- ^ İsmail Habip Sevük, a.g.e., s.368
- . 31 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2012.
Dış bağlantılar
- Erzurum Valiliği resmi websitesi31 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu sayfa Erzurum barini anlatmaktadir Basligin diger anlamlari icin Bar anlam ayrimi sayfasina gidiniz Erzurum bari Turkiye de Erzurum ili ve yoresinde el ele tutusarak oynanan bir halk oyunudur Erzurum denince akla dadas dadas denince de akla bar gelir Bar Erzurum ve yoresinde oynanan folklorik ozellikteki halk oyunlarinin genel adidir Bu ozelliginden dolayi bar kelimesi bilinen sozluk anlamlari disinda yorede el ele tutusmak birliktelik baglamak topluluk birlikte oynamak gibi manalarda yorumlanir Koken bilimi Bar antropologlara gore Turklerin orta Asya dan getirdikleri milli bir oyundur Bu sebepten dolayi cok eski bir gecmise sahiptir Ortaya cikis nedeninin ise yasanan iklim cografya ve tarihi olaylar oldugu ifade edilmektedir Unlu Turk seyyah Ismail Habip Sevuk 1943 yilinda kaleme aldigi Yurttan Yazilar adli eserinde Erzurum daki halk oyunlarinin asirlardan beri bar adiyla anildigini dadaslarin ask sevgi mertlik yardimlasma kahramanlik gibi duygularini sembolize ettigini bildirmektedir Guncel Turkiye de Erzurum ili ve yoresi halk oyunlari acisindan cok zengin bir bolgedir Gunumuzde bu zenginlik butun guzellikleriyle ve aslina uygun olarak bolgede yasatilmaktadir Bar terimi gunumuz oncesi Turk sair ve yazarlarini farkli algilamalara da goturmustur Sadettin Sadi Akatay 1904 1944 unlu Bar siirinde bari kahramanlik yigitlik erlik destani yuzyillarin ardindan kopup gelen bir vakar olarak tanimlarken Nejat Unal Bar bir savas oyunudur yigitlere yarasir ifadesini kullanmistir Gerek yurt icinde ve gerekse yurt disinda duzenlenen halk oyunlari program ve yarismalarina Erzurum daki Halk Oyunlari ve Turkuleri Dernegi nin Halk Oyunlari Ekipleri azami olcude katilmaya ozen gostermekte ve bu anlamda onemli basarilar elde etmektedir Bar cesitleri ve ozellikleri Erzurum bari erkek ve kadin barlari olmak uzere iki kategoride oynanmaktadir Ismail Habip Sevuk Yurttan Yazilar adli eserinin Dadas ve Bar la ilgili bolumunde iyi bilenler tarafindan oynaninca seyrine doyum olmaz dedigi barlarin oynanma sekli ve sirasi ile ilgili olarak Gergin birer yay gibi duran dadaslarin oynadigi ilk bar barbasinin elindeki mendili bir bayrak gibi salladigi ve sanki vucudun akumulatorune hareketin elektrigi doldurulmaktaymis hissini veren Basbar dir ifadesine yer vermistir Halk arasinda bilinen ve gunumuzde oynanmakta olan Erzurum barlari Erkek barlari Erkek barlari davul zurna esliginde oynanir Her barin kendini ozgu ezgisi ritmi vardir Oyuncular genelde barlari oncelik sirasina gore oynamaya riayet ederler Basbar Onceleri Sarhosbari diye de adlandirilirdi Bes kisiyle oynanir Dikine Hosbilezik Oyuncular kollarini birbirlerinin omuzlarina uzatir ve hareketlerin temposuna hancerlerin guftesi de istirak eder Sekme Dello temposu en oynak olandir Hancerbari Iki kisiyle oynanir Koroglu Iki kisiyle oynanir Daldalan dort kisiyle oynanir guftesi vardir Cingeneler Koceri Delloy Temiraga dort kisiyle oynanir Tamzara dort kisiyle oynanir Yayvan Uzundere Narey Tavukbari Turnabari Asirma Ikinci Asirma Hikari Oynanisi en zor olanidir Barlar oynanis sekli itibariyla 1 Acik oynananlar 2 Kapali oynananlar olarak siniflandirilmaktadir Acik oynanan barlar Tutusarak veya tutusmadan oynanir a Tutusarak oynananlar Basbar Hosbilezik Sekme Cingeneler Temiraga Narey Uzundere barlaridir b Tutusmadan oynanan barlar iki kisinin oynadigi Koroglu Hancerbari Turnabari dir 2 Kapali oynanan barlar Dikine Tamzara Koceri Delloy Asirma Ikinci barlaridir Kadin barlari Erzurum kadin barlari Erzurum ve yoresinde giranata diye adlandirilan nefesli bir enstruman calgi aleti olan girnata sol klarnet ve vurmali enstrumanlardan def zil esliginde oynanir Oyun esnasinda oyuncular ezgi turku benzeri muzikal koro soylemlerle hem eslik eder hem de oyunlari oynarlar Yogun olarak oynanan Erzurum kadin barlari Assahdan gelirem yukum eriktir Carsida uzum kara Cember Ciftbeyaz guvercin Delikiz Done Kavak Koylu kizi Nari Sallama dir Kiyafetler Anadolu da her yorenin kendine ozgu giyim kusam kulturu olmakla birlikte folklor alaninda da bolgelere gore kiyafet farkliliklari soz konusudur Erzurum Halk Oyunlarini oynayan yore insani oyun oynarken herhangi bir ozel kiyafet giyinme zorunlulugunu kendisinde hissetmez Her kiyafetle oyunlar oynanir Ozellikle oyunlar dugun bayram ve ozel gunlerde folklor ekibi tarafindan icra ediliyorsa giyim kusam ilk dikkat edilen husustur Erkek kiyafetleri Erzurum erkek barlarini oynayan dadaslar bacak kisimlari dar yukari kisimlari genis tutularak kesilmis ust arka kisminin havasi bosaltilmak suretiyle yassilastirilmis ve katmer satihli asagiya dogru sarkik bir koruk haline getirilmis zigva on tarafi kismen potur gorunumundeki pantolon gorevi goren ve zipka diye adlandirilan arka kismi pileli lacivert kumastan yapma alt giysiyi giyerler Pile sayisinin otuz iki adet olmasina dikkat edilir Siyah ipek kaytanla uzerine sus islemeleri yapilir Uzun kollu dik yakali kol agizlarinda dort ya da bes adet siyah veya beyaz dugmesi bulunan beyaz renkli gomlek giyilir Bel kismina takilan kusak Sal Trablus ipeklisi ya da Tosya yerlisinden yapmadir Giyilen kolsuz iki tarafa kapanabilen lacivert kumastan yapma yelegin yaka kisimlari cep agizlari ve dugme ilik yerleri kaytan islemelidir En onemli aksesuarlar saat icin kullanilan gumus kordon ve bir kosesi ipek veya sirma ile islenmis mahrama denen buyuk bir mendildir Bar oynarken ritme gore mendil kullanmak ozel bir maharet gerektirir Uzun genis kollu kol ceperleri siyah on tarafi ve cep agizlari motifli kaytanla suslu kazeki diye adlandirilan kisa bir ceket giyilir Bar giysisinde manevi inanca dayali olarak icerisinde Kur an dan ayet ayet ul kursi ve dua karinca duasi yazili olan bazubent diye adlandirilan boncuktan orme ya da gumus aksamli sag kola takilan bir aksesuar da kullanilir Ayaklara cevik bir eda veren hafif yemeninin taban derisi uc kismindan kalkik ve geriye dogru kivriktir pocik diye adlandirilir Kadin kiyafetleri Genelde siyah bordo veya lacivert kadife uzerine simle Turk motiflerinin islenerek yapildigi yakasiz uzun kollu diz altina kadar uzanan bindalli diye adlandirilan kadin giysisi giyilir Bindallinin gogus boyun ve kol agiz kisimlari dantelle susludur Kol beden ve bel kismi vucuda kip oturur etek kismi ise rahat hareket edilebilmesi icin genis yapilir Basa etrafi pul ve renkli boncuklarla islenerek suslenmis genellikle beyaz renkli lecek diye adlandirilan basortusu yazma giyilir takilir Bel kismina gumus halkalardan olusan uzeri islemeli iriligi ile fark edilen ve on kisma denk gelen kasli onceleri uzerine sedef kakma da kullanilan gumus kemer takilir Basa etrafi pul ve renkli boncuklarla islenerek suslenmis genellikle beyaz renkli lecek diye adlandirilan basortusu yazma giyilir takilir Diz kapaklarina kadar uzanan beyaz renkli yun dizleme diye tabir edilen coraplar giyilir Ayaklara kolay hareket etmeyi saglayan yumusak deriden yapma siyah renkli onden baglanan pabuc diye adlandirilan ayakkabilar giyilir Kadin barinda en basta bulunan barbasi ve en sondaki oyuncu poccik oyun esnasinda sallamak icin mendil bulundurur Kadin oyuncularin ayrica boyunlarinda aksesuar olarak besi birlik diye tabir edilen Anadolu da besibiryerde diye de bilinen altin lira lar oltu tasi kolyeler kollara altin burma bilezik parmaklara da yuzukler takilir Bar siiri Erzurum erkek barlari herhangi bir toren ya da programda oynanacagi zaman oyun oncesi oyuncularin hazir bir vaziyette bekledikleri esnada hem oyunculari ve hem de izleyenleri oyunlara motive etme maksadiyla bolge sairlerinden Sadettin Akatay 1904 1944 in yazdigi Bar siiri okunur Genel olarak siir oyun baslangicinda ve oyun esnasinda olmak uzere Bar I ve Bar II seklinde iki parca halinde okunur Oynanisi Erkek barlari Davul zurna esliginde oynanir Ilk etapta dadaslarin gergin birer yay gibi durduklari ve barbasinin elindeki mendili ustalikla salladigi izleyenlerce de oyuncularin oynayacaklari oyunlara bu ilk oyunla adeta isindiklari konsantre olduklari hissini uyandiran basbar dir Hosbilezik barinda oyuncular kollarini birbirlerinin omuzlarina uzatir ve hancerlerin guftesi hareketlerin temposuna adeta eslik eder Barlarin en cilvelisi diye de tabir edilen dello barini oynayan dadaslar adeta civa gibidirler Iki kisiyle oynanan barlar hancerbari ve koroglu bari dir Hancerbarinda iki elde iki hancer sag el yukarida iken diger el onun karsisinda adeta yumak cevirir gibi donup durur Sonra ayni yumak hareketi cifte olarak yapilmaya devam edilir Oyun bir savas veya kavga halinin temsilidir Kavgaya tutusmus izlenimi veren her iki oyuncu da ucer defa yuruyus hareketleri yaparlar Bu esnada bacaklarla kollarla govdelerle beraber hancerler bel arkalarindan koltuk altlarindan bacak aralarindan ani keskin simsekleme cumbuslerle isil isil rakseder Koroglubarinda hancerbarinda oldugu gibi her iki elde hancer degil de yerine sadece sag elde bir kama vardir Koroglu barinda da yurume ve kosma hareketleri diz kirma hareketleri mevcuttur Hancer barindan daha fazla ve hizli vucutca yapilan hareketler yer alir Oyunun temasinda taarruz ve mudafaa islenir Hamleyi atlatmak ve hamle yapmak saldirma aninda donme donerken saldirma ve bunlar yapilirken de comelir vaziyetten yaylanarak hiz alma oyunun ritmini olusturur Ilgili terimler Bar oyunu Erzurum ve yoresinde oynanan folklorik ozellikteki oyunlarin adlandirilmasidir Bar ceken Barbasi en sagbastaki oyuncu Koltukalti Bar cekenin bitisigindeki ilk oyuncuya denir Poccik Bar dizisinin en sonundaki oyuncuya verilen ad Kelleler Bar ceken Bar basi ile poccik arasinda olan oyuncularin tumunun genel adlandirilmasidir Sira oyuncular olarak da adlandirilir Agirlama Barin ilk bolumunde yavas yavas ve titizce oynanan bolumu icin kullanilir Yelleme Iki bolumlu barlarda ikinci bolumun adlandirilmasidir Agirlama ile sekme arasinda oynanan bolumun adlandirilmasidir Sekme Bar oyunlarinda seri hizli ve cevik hareketlerle oynanan bolumun adlandirilmasidir Bar sirasi Barlarin geleneksel olarak art arda oynanmasindaki siralamaya denir Bar havasi Bar oyunlarinin oynanisi esnasinda soylenen ezgi calinan muzigin adlandirilmasidir Bar tutmak tutusmak Bar toplulugunu olusturanlarin bar oynamak icin bir araya gelmeleri bar tutmak bar oynamak icindir Kaynakca a b c d e f g Seyyahlarin Gozuyle Erzurum 2009 Hanifi Hanci ER VAK yayinlari 1 baski s 254 a b c d e f g h i j k Halk Oyunlari olu kirik baglanti a b c d e f g h i j k l m n Anadolu nun Onsozu Erzurum Erzurum Il Kultur ve Turizm Mudurlugu 2 Baski s 178 Seyyahlarin Gozuyle Erzurum 2009 Hanifi Hanci ER VAK yayinlari 1 baski s 253 Ismail Habip Sevuk a g e s 368 31 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Temmuz 2012 Dis baglantilarErzurum Valiligi resmi websitesi31 Mayis 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde