Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hieronymus Bosch (Jeroen Anthoniszoon van Aken), (d. 1450 - ö. 9 Ağustos 1516), 15. ve 16. yüzyıl Hollandalı ressam.
| Hieronymus Bosch | |
|---|---|
 Bosch, 1550, (tahmini) otoportre | |
| Genel bilgiler | |
| Doğum | 1450 's-Hertogenbosch, Hollanda |
| Ölüm | 9 Ağustos 1516 's-Hertogenbosch, Hollanda |
| Uyruk | Flaman |
| Alanı | Resim (Yağlıboya), (Karakalem) |
| Katıldığı akımlar | Rönesans |
| Ünlü yapıtları | Tuin der Lusten |
| İmzası | |
 | |
Rönesans'ın kuzeydeki temsilcilerinden biri sayılır. Yaşadığı dönemde eserleri kral ve asiller tarafından satın alınan ünlü bir ressam olmasına rağmen günümüzde hakkında çok az şey bilinmektedir.
Yaşamı
Jeroen Anthoniszoon van Aken adıyla ressam Anthonis van Aken'in (ö. 1478) oğlu olarak 1450 senesinde Kuzey Brabant, Hollanda'da dünyaya geldi. Hayatının büyük bir kısmını 's-Hertogenbosch kenti ve çevresinde geçirecek olan Bosch'un resmi kayıtlarda adı ilk kez 1474 yılında, iki erkek ve bir kız kardeşi ile birlikte geçmektedir.
Bossche Markt'ta bulunan De Kleine Winst adlı evde doğduğu sanılmaktadır ve bugün evin dış duvarında buranın Bosch' un doğduğu yer olduğunu gösteren bir tabela bulunur. Babası Meryem Ana Kardeşlik Örgütü'nde genç ressamlara sanatsal danışmanlık yapan bir ressamdı. Kayıtlarda adı ilk kez 1430'da geçen büyükbabası Jan van Aken (ö. 1454), üç amcası ve kardeşi Goossen de ressam olan Bosch'un ilk eğitimini ailesinden aldığı düşünülmektedir. Babası gibi amcalarından birinin de aynı örgütte danışmanlık yaptığı farzedilmektedir; ancak onların çalışmalarından günümüze kalan olmamıştır.
Bocsh'un yaşamı ve aldığı eğitim konusunda çok az şey bilinir. Ardında herhangi bir günlük ya da mektup bırakmadığından hakkındaki kısa ve öz bilgiler de 's-Hertogenbosch kentinin belediye kayıtlarından ve üyesi olduğu Meryem Ana Kardeşlik Örgütü'nden kalan bazı hesap defterlerinden alınmıştır. Kişiliği ya da sanat görüşü hakkında hiçbir şey bilinmemektedir. Doğum tarihi bile ölümünden kısa bir süre önce yapılmış - otoportre olduğu sanılan- bir resmin incelenmesi ile tahmini olarak saptanmış; Bosch'un bu resimde altmışına yakın olmasından yola çıkılarak 1450 tarihinde doğduğunda karar kılınmıştır.
Aslında aile adı Van Aken olan Bocsh, doğduğu ve yaşamının hatırı sayılır bir kısmın geçirdiği yer olan 's-Hertogenbosch (Den Bosch olarak da anılır) kentinin adından esinlerek 1495'ten sonraki resimlerini Bosch adıyla imzaladı.
Günümüzde Güney Hollanda'da yer alan 's-Hertogenbosch, 15. yüzyılda gelişmekte olan bayındır bir kentti. Ancak 1463'te 13 yaşında olan Bosch'un da tanıklık edeceği büyük bir yangın felaketinde 4000'den fazla ev yok olacaktı. Bu olay Bosch'un çalışmalarında yanan kentleri resmetmesiyle yerini alacaktır.
Döneminde çok ünlü bir ressam olan Bosch, zaman zaman yurtdışında görevler de alıyordu. İspanyollar ona El Bosco adını vermişti.
1488'de toplumda çok saygın bir yere sahip olan Meryem Ana Kardeşlik Örgütü'ne katıldı. Bu örgüt çok muhafazakâr, dindar ve bir o kadar da nüfuzlu olan kişilerden oluşuyor; 's-Hertogenbosch'ta 40, Avrupa çapında ise 7000 dolayında üye barındırıyordu.
1479 ile 1481 arasındaki dönemde kendisinden birkaç yaş büyük olan Aleyt Goyaerts van der Meervenne ile evlenmiştir. Ressam daha sonra karısıyla birlikte, karısının zengin ailesinden ev ve bir miktar toprağın miras kaldığı yakınlardaki bir diğer kasaba olan Oirschot'a taşınmıştır.
Bosch Meryem Ana Kardeşlik Örgütü kayıtlarına göre 9 Ağustos 1516'da hayatın kaybetmiş ve düzenlenen ayinin ardından Saint John Kilisesi'nde toprağa verilmiştir.
Sanatı
Bosch, en ünlüsü Dünyevi Zevkler Bahçesi olmak üzere pek çok triptik resimlemiştir. Adı geçen ünlü tablonun sol panelinde, Adem - Havva ve harikulâde hayvanlar eşliğinde cennet tasvir edilir. Orta panelde pek çok çıplak figür, eşsiz güzellikte meyveler ve kuşlarla birlikte dünyevi zevkler; sağ panelde ise günahkârların değişik biçimlerde cezalandırılışının gösteridiği cehennem resmedilmiştir. Dış paneller kapatıldığında ise rölyef (kabartma) üzerinde tanrının dünyayı yaratışı konulu eser görülmektedir. Bosch bu eserde resmin yapıldığı tablo yüzeyini epey pürüzlü seçmiştir. Bu durum o dönemin Flaman ressamları arasında yaygın olan ve resmin pürüzsüz bir yüzey üzerine uygulanıp esere insan eli değmiş hissini hafifletmek için kullanılan geleneksel resim tekniğiyle tam bir tezatlık oluşturur.
Bosch bir tanesi dışında tablolarının hiçbirine tarih atmamıştır. Bugün ona ait olduğu sanılan tabloların sayısı 25'ten daha azdır. İspanya kralı II. Philip'in, Bosch'un ölümünden sonra onun bazı tablolarını edinmek istemesine bağlı olarak Prado Müzesi günümüzde Dünyevi Zevkler Bahçeside dahil olmak üzere onun eserlerinin önemli bir kısmına sahiptir.
Ayrıca bakınız
Notlar
- ^ Gibson, Walter S (1973). “Hieronymus Bosch”. New York: Thames and Hudson. ISBN B0023UY0F6, s.15, 17
- ^ Gibson, Walter S (1973). “Hieronymus Bosch”. New York: Thames and Hudson. ISBN B0023UY0F6, s.19
- ^ Gibson, Walter S (1973). “Hieronymus Bosch”. New York: Thames and Hudson. ISBN B0023UY0F6, s.15, 16
- ^ Paul Valery, "The Phase of Doubt, A Critical Reflection"
- ^ Gibson, Walter S (1973). “Hieronymus Bosch”. New York: Thames and Hudson. ISBN B0023UY0F6, s.18
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Hieronymus Bosch ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Lebriz - Dr. Mehmet Üstünipek'in makalesi27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- OLGA's Galery'deki sayfası22 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ART cyclopedia8 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Hieronymus Bosch'un fantastik tasvirleri20 Nisan 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Web Galery of ART17 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hieronymus Bosch Jeroen Anthoniszoon van Aken d 1450 o 9 Agustos 1516 15 ve 16 yuzyil Hollandali ressam Hieronymus BoschBosch 1550 tahmini otoportreGenel bilgilerDogum1450 s Hertogenbosch HollandaOlum9 Agustos 1516 s Hertogenbosch HollandaUyrukFlamanAlaniResim Yagliboya Karakalem Katildigi akimlarRonesansUnlu yapitlariTuin der LustenImzasi Ronesans in kuzeydeki temsilcilerinden biri sayilir Yasadigi donemde eserleri kral ve asiller tarafindan satin alinan unlu bir ressam olmasina ragmen gunumuzde hakkinda cok az sey bilinmektedir YasamiJeroen Anthoniszoon van Aken adiyla ressam Anthonis van Aken in o 1478 oglu olarak 1450 senesinde Kuzey Brabant Hollanda da dunyaya geldi Hayatinin buyuk bir kismini s Hertogenbosch kenti ve cevresinde gecirecek olan Bosch un resmi kayitlarda adi ilk kez 1474 yilinda iki erkek ve bir kiz kardesi ile birlikte gecmektedir Bossche Markt ta bulunan De Kleine Winst adli evde dogdugu sanilmaktadir ve bugun evin dis duvarinda buranin Bosch un dogdugu yer oldugunu gosteren bir tabela bulunur Babasi Meryem Ana Kardeslik Orgutu nde genc ressamlara sanatsal danismanlik yapan bir ressamdi Kayitlarda adi ilk kez 1430 da gecen buyukbabasi Jan van Aken o 1454 uc amcasi ve kardesi Goossen de ressam olan Bosch un ilk egitimini ailesinden aldigi dusunulmektedir Babasi gibi amcalarindan birinin de ayni orgutte danismanlik yaptigi farzedilmektedir ancak onlarin calismalarindan gunumuze kalan olmamistir Antoniusstr Versuchung des Hl Antonius detay Bocsh un yasami ve aldigi egitim konusunda cok az sey bilinir Ardinda herhangi bir gunluk ya da mektup birakmadigindan hakkindaki kisa ve oz bilgiler de s Hertogenbosch kentinin belediye kayitlarindan ve uyesi oldugu Meryem Ana Kardeslik Orgutu nden kalan bazi hesap defterlerinden alinmistir Kisiligi ya da sanat gorusu hakkinda hicbir sey bilinmemektedir Dogum tarihi bile olumunden kisa bir sure once yapilmis otoportre oldugu sanilan bir resmin incelenmesi ile tahmini olarak saptanmis Bosch un bu resimde altmisina yakin olmasindan yola cikilarak 1450 tarihinde dogdugunda karar kilinmistir Aslinda aile adi Van Aken olan Bocsh dogdugu ve yasaminin hatiri sayilir bir kismin gecirdigi yer olan s Hertogenbosch Den Bosch olarak da anilir kentinin adindan esinlerek 1495 ten sonraki resimlerini Bosch adiyla imzaladi Gunumuzde Guney Hollanda da yer alan s Hertogenbosch 15 yuzyilda gelismekte olan bayindir bir kentti Ancak 1463 te 13 yasinda olan Bosch un da taniklik edecegi buyuk bir yangin felaketinde 4000 den fazla ev yok olacakti Bu olay Bosch un calismalarinda yanan kentleri resmetmesiyle yerini alacaktir Doneminde cok unlu bir ressam olan Bosch zaman zaman yurtdisinda gorevler de aliyordu Ispanyollar ona El Bosco adini vermisti 1488 de toplumda cok saygin bir yere sahip olan Meryem Ana Kardeslik Orgutu ne katildi Bu orgut cok muhafazakar dindar ve bir o kadar da nufuzlu olan kisilerden olusuyor s Hertogenbosch ta 40 Avrupa capinda ise 7000 dolayinda uye barindiriyordu Dunyevi Zevkler Bahcesi 1504 1510 Pano uzerine yagli boyaDunyevi Zevkler Bahcesi 1504 1510 Pano uzerine yagli boya 1479 ile 1481 arasindaki donemde kendisinden birkac yas buyuk olan Aleyt Goyaerts van der Meervenne ile evlenmistir Ressam daha sonra karisiyla birlikte karisinin zengin ailesinden ev ve bir miktar topragin miras kaldigi yakinlardaki bir diger kasaba olan Oirschot a tasinmistir Bosch Meryem Ana Kardeslik Orgutu kayitlarina gore 9 Agustos 1516 da hayatin kaybetmis ve duzenlenen ayinin ardindan Saint John Kilisesi nde topraga verilmistir SanatiBosch en unlusu Dunyevi Zevkler Bahcesi olmak uzere pek cok triptik resimlemistir Adi gecen unlu tablonun sol panelinde Adem Havva ve harikulade hayvanlar esliginde cennet tasvir edilir Orta panelde pek cok ciplak figur essiz guzellikte meyveler ve kuslarla birlikte dunyevi zevkler sag panelde ise gunahkarlarin degisik bicimlerde cezalandirilisinin gosteridigi cehennem resmedilmistir Dis paneller kapatildiginda ise rolyef kabartma uzerinde tanrinin dunyayi yaratisi konulu eser gorulmektedir Bosch bu eserde resmin yapildigi tablo yuzeyini epey puruzlu secmistir Bu durum o donemin Flaman ressamlari arasinda yaygin olan ve resmin puruzsuz bir yuzey uzerine uygulanip esere insan eli degmis hissini hafifletmek icin kullanilan geleneksel resim teknigiyle tam bir tezatlik olusturur Bosch bir tanesi disinda tablolarinin hicbirine tarih atmamistir Bugun ona ait oldugu sanilan tablolarin sayisi 25 ten daha azdir Ispanya krali II Philip in Bosch un olumunden sonra onun bazi tablolarini edinmek istemesine bagli olarak Prado Muzesi gunumuzde Dunyevi Zevkler Bahceside dahil olmak uzere onun eserlerinin onemli bir kismina sahiptir Ayrica bakinizHieronymus Bosch un eserleri Triptik PoliptikNotlar Gibson Walter S 1973 Hieronymus Bosch New York Thames and Hudson ISBN B0023UY0F6 s 15 17 Gibson Walter S 1973 Hieronymus Bosch New York Thames and Hudson ISBN B0023UY0F6 s 19 Gibson Walter S 1973 Hieronymus Bosch New York Thames and Hudson ISBN B0023UY0F6 s 15 16 Paul Valery The Phase of Doubt A Critical Reflection Gibson Walter S 1973 Hieronymus Bosch New York Thames and Hudson ISBN B0023UY0F6 s 18Dis baglantilarWikimedia Commons ta Hieronymus Bosch ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Lebriz Dr Mehmet Ustunipek in makalesi27 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde OLGA s Galery deki sayfasi22 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde ART cyclopedia8 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Hieronymus Bosch un fantastik tasvirleri20 Nisan 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Web Galery of ART17 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde