Adelaide, Avustralya'nın Güney Avustralya eyaletinin başkenti ve yaklaşık 1.28 milyon nüfusuyla ülkenin en kalabalık beşinci şehri.
Adelaide | |
---|---|
Adelaide Adelaide'in Avustralya'daki konumu | |
Ülke | Avustralya |
Eyalet | Güney Avustralya |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 3259,8 km² |
Nüfus (2020) | |
• Toplam | 1,376,601 |
• Yoğunluk | 422/km² |
Zaman dilimi | () |
• Yaz (YSU) | () |
Resmî site cityofadelaide.com.au |
Adelaide, 2002 ve 2004 yıllarında The Economist dergisi tarafından düzenlenen Dünyanın En Yaşanılabilir Şehirleri anketinde kültürel nitelik, iklim, yaşama ücreti ve sağlık, suç oranı gibi sosyal koşullar bakımından birincilik derecesini paylaşmıştır.
Tarih
1836'da Britanyalılar tarafından ilk Avrupa yerleşimi olarak kurulmadan önce bölgede Avustralya Aborjinleri yaşıyordu. Sömürge döneminde ilk harita çıkarma çalışmalarını başlatan General William Light tarafından yerleşim alanı olarak seçildi. Adını Britanya kralı IV. William'ın karısı Kraliçe Adelaide’dan alan kent, 1840'ta Avustralya'nın ilk belediyesi olarak tüzel kimlik kazanmış, 1919'da büyük kent belediyesi statüsüne yükselmiştir.
Çevresindeki ovaların verimliliği, doğu ve güneydoğuya doğru yayılan Murray Düzlüklerine kolayca ulaşılabilmesi ve yakınındaki tepelerde maden yataklarının bulunması kentin büyümesine katkıda bulundu. Tarım ürünlerine yönelik ilk merkezlerden biri olan Adelaide'da buğday, yün, meyve ve şarap pazarlanırdı. Merkezi konumu ve kullanıma hazır hammadde kaynakları sayesinde sanayileşen kentte otomobil yedek parçaları, makineler, tekstil ve kimyasal maddeler üreten fabrikalar kuruldu.
Kentin güneyinde, Noarlunga limanı yakınlarında bulunan Hallet Koyundaki petrol arıtma tesisinin yapımı 1962'de tamamlandı ve bir süre sonra ikinci bir tesis daha hizmete girdi.
Coğrafya
Lofty Sıradağlarının eteğinde doğu kıyısından 14 km içeride kurulmuştur. boyunca hafifçe yükselen bir arazide kuruludur. Bu nehir, kentin, iş yerlerinin toplandığı güney bölgesi ile, yerleşim merkezi durumundaki kuzey kesimini birbirinden ayırır. Kent merkezi ile banliyöler arasında geniş park alanları vardır.
Şubat ayı sıcaklık ortalaması 23 °C olan sıcak yazları ve temmuz ayı sıcaklık ortalaması 12 °C olan serin kışlarıyla yazı sıcak kontinental iklime sahiptir.
İklim
Adelaide iklimi | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | 29,6 | 29,5 | 26,6 | 22,8 | 19,0 | 16,1 | 15,4 | 16,6 | 19,1 | 22,2 | 25,3 | 27,3 | 22,5 |
Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | 17,3 | 17,3 | 15,4 | 12,5 | 10,3 | 8,1 | 7,6 | 8,2 | 9,7 | 11,6 | 14,1 | 15,7 | 12,3 |
Ortalama yağış (mm) | 20,1 | 16,1 | 25,9 | 38,2 | 61,5 | 78,1 | 76,6 | 67,7 | 58,5 | 40,9 | 29,6 | 28,4 | 541,6 |
Kaynak: |
Ekonomi
Adelaide, Avustralya'nın en büyük üç şirketine ev sahipliği yapmaktadır: Telstra, ve . , ve Avustralya Menkul Kıymetler Borsası'nda işlem gören şirketlerin çoğunluğu Adelaide'de bulunmaktadır.
Adelaide, Güney Avustralya'nın kuzeydoğusundaki Cooper Havzasında bulunan Gidgealpa doğal gaz yataklarına bir boru hattıyla bağlanmış durumdadır. Murray Nehrinin ağız bölgesinde herhangi bir liman bulunmadığından, nehrin aşağı kesimindeki vadide yetiştirilen ürünlerin çoğu kara, deniz, hava ve demiryolu taşımacılığının yoğunlaştığı Adelaide'de toplanır. Kentin kendi liman tesisleri ise 11 km kuzeybatıdaki Port Adelaide'dadır.
Kültür
Adelaide'ın belli başlı yapıları arasında üniversite (1874), parlamento ve hükûmet binaları, Doğa Tarihi Müzesi, St. Peter (Anglikan), St. Francis Xavier (Katolik) katedralleri sayılabilir.
İki yılda bir düzenlenen Adelaide sanat şenliklerinden ilki 1960'ta yapılmış ve Avustralya'nın ilk uluslararası şenliği olmuştur.
Spor
Ayrıca Adelaide United FC adında Avustralya Hyundai A-Ligi'nde oynayan bir futbol kulübü vardır.
Kardeş şehirler
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Climate statistics for ADELAIDE (KENT TOWN)". Climate statistics for Australian locations. Avusturalya Meteoroloji Bürosu. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Adelaide ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- City of Adelaide 7 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Adelaide City Council 8 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
Vikigezgin'de Adelaide ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadır.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Adelaide Avustralya nin Guney Avustralya eyaletinin baskenti ve yaklasik 1 28 milyon nufusuyla ulkenin en kalabalik besinci sehri AdelaideSehirAdelaideAdelaide in Avustralya daki konumuUlkeAvustralyaEyaletGuney AvustralyaYuzolcumu Toplam3259 8 km Nufus 2020 Toplam1 376 601 Yogunluk422 km Zaman dilimiUTC 09 30 Yaz YSU UTC 10 30 Resmi site cityofadelaide com au Adelaide 2002 ve 2004 yillarinda The Economist dergisi tarafindan duzenlenen Dunyanin En Yasanilabilir Sehirleri anketinde kulturel nitelik iklim yasama ucreti ve saglik suc orani gibi sosyal kosullar bakimindan birincilik derecesini paylasmistir Tarih1836 da Britanyalilar tarafindan ilk Avrupa yerlesimi olarak kurulmadan once bolgede Avustralya Aborjinleri yasiyordu Somurge doneminde ilk harita cikarma calismalarini baslatan General William Light tarafindan yerlesim alani olarak secildi Adini Britanya krali IV William in karisi Kralice Adelaide dan alan kent 1840 ta Avustralya nin ilk belediyesi olarak tuzel kimlik kazanmis 1919 da buyuk kent belediyesi statusune yukselmistir Cevresindeki ovalarin verimliligi dogu ve guneydoguya dogru yayilan Murray Duzluklerine kolayca ulasilabilmesi ve yakinindaki tepelerde maden yataklarinin bulunmasi kentin buyumesine katkida bulundu Tarim urunlerine yonelik ilk merkezlerden biri olan Adelaide da bugday yun meyve ve sarap pazarlanirdi Merkezi konumu ve kullanima hazir hammadde kaynaklari sayesinde sanayilesen kentte otomobil yedek parcalari makineler tekstil ve kimyasal maddeler ureten fabrikalar kuruldu Kentin guneyinde Noarlunga limani yakinlarinda bulunan Hallet Koyundaki petrol aritma tesisinin yapimi 1962 de tamamlandi ve bir sure sonra ikinci bir tesis daha hizmete girdi CografyaLofty Siradaglarinin eteginde dogu kiyisindan 14 km iceride kurulmustur boyunca hafifce yukselen bir arazide kuruludur Bu nehir kentin is yerlerinin toplandigi guney bolgesi ile yerlesim merkezi durumundaki kuzey kesimini birbirinden ayirir Kent merkezi ile banliyoler arasinda genis park alanlari vardir Subat ayi sicaklik ortalamasi 23 C olan sicak yazlari ve temmuz ayi sicaklik ortalamasi 12 C olan serin kislariyla yazi sicak kontinental iklime sahiptir Iklim Adelaide iklimi Aylar Oca Sub Mar Nis May Haz Tem Agu Eyl Eki Kas Ara YilOrtalama en yuksek sicaklik C 29 6 29 5 26 6 22 8 19 0 16 1 15 4 16 6 19 1 22 2 25 3 27 3 22 5Ortalama en dusuk sicaklik C 17 3 17 3 15 4 12 5 10 3 8 1 7 6 8 2 9 7 11 6 14 1 15 7 12 3Ortalama yagis mm 20 1 16 1 25 9 38 2 61 5 78 1 76 6 67 7 58 5 40 9 29 6 28 4 541 6Kaynak EkonomiAdelaide Avustralya nin en buyuk uc sirketine ev sahipligi yapmaktadir Telstra ve ve Avustralya Menkul Kiymetler Borsasi nda islem goren sirketlerin cogunlugu Adelaide de bulunmaktadir Adelaide Guney Avustralya nin kuzeydogusundaki Cooper Havzasinda bulunan Gidgealpa dogal gaz yataklarina bir boru hattiyla baglanmis durumdadir Murray Nehrinin agiz bolgesinde herhangi bir liman bulunmadigindan nehrin asagi kesimindeki vadide yetistirilen urunlerin cogu kara deniz hava ve demiryolu tasimaciliginin yogunlastigi Adelaide de toplanir Kentin kendi liman tesisleri ise 11 km kuzeybatidaki Port Adelaide dadir KulturAdelaide in belli basli yapilari arasinda universite 1874 parlamento ve hukumet binalari Doga Tarihi Muzesi St Peter Anglikan St Francis Xavier Katolik katedralleri sayilabilir Iki yilda bir duzenlenen Adelaide sanat senliklerinden ilki 1960 ta yapilmis ve Avustralya nin ilk uluslararasi senligi olmustur SporAyrica Adelaide United FC adinda Avustralya Hyundai A Ligi nde oynayan bir futbol kulubu vardir Kardes sehirlerIzmir Turkiye 19 Ekim 1993Ayrica bakinizKaynakca Climate statistics for ADELAIDE KENT TOWN Climate statistics for Australian locations Avusturalya Meteoroloji Burosu Erisim tarihi 19 Nisan 2020 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Dis baglantilarWikimedia Commons ta Adelaide ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir City of Adelaide 7 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Adelaide City Council 8 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Vikigezgin de Adelaide ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadir