Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ayn Gazal heykelleri Amman, Ürdün'deki arkeolojik alanında keşfedilen, yaklaşık 9000 yıl öncesine tarihlenen (MÖ 7200 ve M.Ö. 6250 yılları arasında yapılmış) bir dizi büyük ölçekli ve kamış heykeldir. Çanak Çömlek Öncesi Neolitik C dönemine aittir. 1983 ve 1985 yıllarında, yaklaşık 200 yıl arayla oluşturulan iki yeraltı deposunda toplam 15 heykel ve 15 büst keşfedilmiştir.
| 'Ain Ghazal Heykelleri | |
|---|---|
 | |
| Hammadde | alçı ve kamış |
| Oluşturulma | MÖ 7200 ve MÖ 6250 yılları arasında |
| Keşfedilme | 1983 , Amman, Ürdün 31°59′17″N 35°58′34″E / 31.988°K 35.976°D |
| Günümüzdeki konumu | |
  ʿAin Ghazal | |
Heykeller, insan formunun en eski büyük ölçekli temsilleri arasındadır ve veya C dönemine ait tarih öncesi sanatın dikkate değer örneklerini temsil etmektedir. Amaçları belirsizliğini korumaktadır, arkeologlar üretimden hemen sonra gömülmüş olabileceklerine inanmaktadır, muhtemelen bu amaçla yapılmışlardır.
Ayn Gazal Heykelleri bugün Amman'daki koleksiyonlarının bir parçasıdır ve bazıları Amman Kalesi'nde de sergilenmektedir. , birkaçı ise yabancı müzelere ödünç verilmiştir: bir heykel Paris'teki Louvre Müzesi'ndedir; diğer üç heykelin parçaları Londra'daki British Museum'da görülebilir; ve iki başlı figürlerden biri Louvre Abu Dhabi'de sergilenmektedir.
Açıklama
Figürler tam heykeller ve büstler olmak üzere iki tiptir. Büstlerin bazıları . Geniş açık gözleri ve bitümle çizilmiş irisleriyle başların modellenmesi için büyük çaba harcanmıştır. Heykeller erkekleri, kadınları ve çocukları temsil etmektedir; kadınlar göğüslere ve hafifçe genişlemiş karınlara benzeyen özellikleriyle tanınabilir, ancak ne erkek ne de kadın cinsel özellikleri vurgulanmamıştır ve heykellerin hiçbirinde cinsel organ yoktur, heykelin herhangi bir miktarda ayrıntıyla şekillendirilmiş tek kısmı yüzlerdir.
Heykeller, kıyılarında yetişen bitkiler kullanılarak bir kamış çekirdeği üzerine nemli alçının modellenmesiyle oluşturulmuştur. Kamışlar binlerce yıl içinde çürüyerek içleri boş alçı kabukları bırakmıştır. Kireç sıvası, kireç taşının 600 ila 900 °C (1.100 ila 1.700 °F) arasındaki sıcaklıklara ısıtılmasıyla oluşur; hidratlanmış kireç daha sonra bir hamur yapmak için su ile birleştirilir ve daha sonra modellenir. Alçı kuruyup sertleştiğinde suya dayanıklı bir malzeme haline gelir. Başlar, gövdeler ve bacaklar ayrı saz demetlerinden oluşturulmuş, daha sonra bunlar bir araya getirilerek alçıyla kaplanmıştır. İrislerin dış hatları zift ile çizilmiş ve başları muhtemelen bir tür perukla kaplanmıştır.
Biblo veya heykelciklerden daha uzundurlar, ancak insan boyunda değildirler, en uzun heykelciklerin yüksekliği 1 m'ye (3 ft) yakındır. Orantısız bir şekilde düzdürler, kalınlıkları yaklaşık 10 cm (4 inç) kadardır. Yine de ayakta duracak şekilde tasarlanmışlardır, muhtemelen kapalı alanlarda yere sabitlenmişlerdir ve sadece önden görülmeleri amaçlanmıştır. Heykellerin yapılış şekli uzun süre dayanmalarına izin vermezdi ve bozulmamış halde gömüldükleri için hiçbir zaman uzun süre sergilenmemiş olmaları, daha ziyade kasıtlı gömme amacıyla üretilmiş olmaları mümkündür.
Keşif ve koruma
bölgesi 1974 yılında Amman'ı Zerka şehrine bağlayan bir otoyol inşa eden müteahhitler tarafından keşfedilmiştir. Kazılar 1982 yılında başlamıştır. MÖ yaklaşık 7250-5000 yılları arasında iskân edilmiştir. En parlak döneminde, MÖ 7. binyılın ilk yarısında, yerleşim 10-15 hektarlık (25-37 ac) bir alana yayılmış ve yaklaşık 3000 kişi yaşamıştır.
Heykeller 1983 yılında keşfedilmiştir. Arkeologlar, bir buldozer tarafından açılan bir patikadaki toprak kesitini incelerken, yüzeyin 2,5 metre (8 ft) altında alçı heykellerin bulunduğu büyük bir çukurun kenarına rastladılar. başkanlığındaki kazı 1984/85 yıllarında gerçekleştirilmiş, 1993–1996 yıllarında Rollefson ve Zeidan Kafafi başkanlığında ikinci bir kazı daha yapılmıştır.
Birbirinden yaklaşık 200 yıl sonra olan iki ayrı depoda toplam 15 heykel ve 15 büst bulunmuştur. Terk edilmiş evlerin zeminlerine kazılmış çukurlara dikkatlice yerleştirildikleri için oldukça iyi korunmuşlardır.Jericho ve 'da bulunan benzer heykellerin kalıntıları günümüze yalnızca parça parça ulaşmıştır.
Heykellerin bulunduğu çukurun etrafı dikkatlice kazılmış ve içindekiler nakliye sırasında korunmaları için poliüretan köpükle doldurulmuş ahşap bir kutuya yerleştirilmiştir. Heykeller, özellikle uzun süre gömüldükten sonra kırılgan hale gelen alçıdan yapılmıştır. Alanda keşfedilen ilk heykel seti Büyük Britanya'daki 'ne gönderilirken, birkaç yıl sonra bulunan ikinci set restorasyon çalışmaları için New York'taki Smithsonian Enstitüsü'ne gönderilmiştir. Heykeller konservasyonlarının ardından Ürdün'e iade edildi ve 'nde görülebilir.
Buluntuların bir kısmı British Museum'da ödünç olarak bulunmaktadır. Heykellerden biri Paris'teki Louvre Müzesi'nde, iki başlı figürlerden biri ise Louvre Abu Dabi'de sergilenmektedir.
Resimler
-
![image]()
Louvre ʿAin Ghazal heykeli, önden -
![image]()
Louvre `Ain Ghazal heykeli sol profil -
![image]()
Louvre `Ain Ghazal heykeli sağ profil -
![image]()
Micah, ʿAin Ghazal Heykeli, British Museum -
![image]()
Noah, 'Ain Ghazal Heykeli, British Museum -
![image]()
Baş, Ayn Gazal'dan insan heykeli, Amman, Ürdün Müzesi -
![image]()
Ayn Gazal'dan çift başlı heykel, Amman, Ürdün Arkeoloji Müzesi -
![image]()
Heykel, insan, Ayn Gazal şehrinden, Amman, Ürdün Arkeoloji Müzesi -
![image]()
Heykel, insan, ʿAin Ghazal'dan, Amman, Ürdün Arkeoloji Müzesi -
![image]()
Ain Ghazal'dan iki başlı heykel, Ürdün Müzesi, Amman -
![image]()
Ain Ghazal'dan insan heykeli, Amman şehri, Ürdün Müzesi -
![image]()
Ayn Gazal'dan insan heykeli, Ürdün Müzesi, Amman
Ayrıca bakınız
- Urfa Adamı, MÖ 9000 civarı
Kaynakça
- ^ Ben-Nissan, Besim (17 Nisan 2014). Advances in Calcium Phosphate Biomaterials. Springer Science & Business. s. 436. ISBN .
- ^ a b Kleiner, Fred S.; Mamiya, Christin J. (8 Şubat 2005). Gardner’s Art through the Ages: The Western Perspective. 12th edition (İngilizce). Cengage Learning. ISBN . 28 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Nisan 2024.
- ^ Ben-Nissan, Besim (17 Nisan 2014). Advances in Calcium Phosphate Biomaterials. Springer Science & Business. s. 436. ISBN .
- ^ "Ain Ghazal | Tanım, Kültür, Önem ve Gerçekler | Britannica". www.britannica.com (İngilizce). 24 Kasım 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Kasım 2021.
- ^ McCarter, Susan (12 Kasım 2012). Neolithic. Routledge. ss. 161-163. ISBN . 18 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Haziran 2016. G. O. Rollefson içinde: Ian Kuijt (ed.), Life in Neolithic Farming Communities: Social Organization, Identity, and Differentiation, Springer (2006), s. 153 21 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ . British Museum. Trustees of the British Museum. 18 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2015. Ayn Gazal heykellerinin en uzunları yaklaşık 1 m yüksekliğe ulaşır ve desteksiz ayakta duramayacakları için yere sabitlenmiş olsalar da serbest durdukları varsayılır. [Venüs heykelciklerinin yüksekliği 20 cm'den daha küçük olma eğilimindedir. Paleolitik dönemden kalma Laussel Venüsü gibi insan formunun daha uzun temsilleri kabartma veya boyalıdır.
- ^ Feldman, Keffie. "Ain-Ghazal (Jordan) Pre-pottery Neolithic B Period pit of lime plaster human figures". Joukowsky Institute, Brown University. 5 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Haziran 2018.
Büyük ölçüde topluluktakilerin atalarını ya da bu temanın varyasyonlarını temsil ettikleri düşünülmektedir. Bu heykellerin başlarına yapılan benzer muamele ile parçalara ayrılmış ve gömülmüş sıvalı kafataslarına dayanarak bu sav ileri sürülebilir. Heykellerin gömülme biçimi de Ayn Gazal halkının ölülerini gömme biçimine benzemektedir. Ancak, ya bu heykeller birer temsil değil de, bizzat canlandırılmış nesneler ise? Ya öldükleri ya da canlılıklarını kaybettikleri düşünüldüğü için insanlara benzer bir şekilde gömüldülerse? Bu heykeller cevapları kadar çok soruyu da beraberinde getirmektedir ve bu nedenle gelecekteki çalışmalar için zengin bir alan sağlayacaktır.
- ^ "British Museum, Londra, Birleşik Krallık - Google Arts & Culture". artsandculture.google.com. 18 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Eylül 2021.
- ^ Carvalho, Stanley (7 Kasım 2017). "East meets West as Louvre Abu Dhabi opens in the Gulf". Reuters. 12 Mart 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Kasım 2019.
- ^ "The First Villages | Gallery 1". Louvre Abu Dhabi. 24 Kasım 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Eylül 2021.
- ^ a b McCarter, Susan (2012). Neolithic, Routledge, s. 163.
- ^ McGovern, Patrick E (30 Ekim 2010). Uncorking the Past: The Quest for Wine, Beer, and Other Alcoholic Beverages. University of California Press. s. 91. ISBN . 3 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Haziran 2016.
- ^ Barker, Graeme; Goucher, Candice (2015). The Cambridge World History: Volume 2, A World with Agriculture, 12,000 BCE-500 CE. Cambridge University Press. ss. 426-. ISBN . 9 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2023.
- ^ preliminary excavation reports: Rollefson, G. ve Kafafi, Z. Annual of the Department of Antiquities of Jordan 38 (1994), 11–32; 40 (1996), 11–28; 41 (1997), 27–48.
- ^ Tubb, Kathryn W., , Archaeology International, 3 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi
- ^ McCarter, Susan (2012). Neolithic, Routledge, s. 161. Önbellek 1: Sq 2083 Loc. 20: 13 tam figür, 12 tek başlı büst Önbellek 2: Sq 3282 Loc 049: 2 figür, 3 çift başlı büst ve 2 tanımlanamayan parça.
- ^ . Arthur M. Sackler Gallery & Freer Gallery of Art, Smithsonian Institution, Washington, D. C. 20 Şubat 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2016.
- ^ Kafafi, Zeidan (2014). Ayn Ghazal. 10.000 yıllık bir Ürdün köyü. Atlas of Jordan. Contemporain publications. Presses de l'Ifpo. ss. 111-113. ISBN . 24 Kasım 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ayn Gazal heykelleri Amman Urdun deki arkeolojik alaninda kesfedilen yaklasik 9000 yil oncesine tarihlenen MO 7200 ve M O 6250 yillari arasinda yapilmis bir dizi buyuk olcekli ve kamis heykeldir Canak Comlek Oncesi Neolitik C donemine aittir 1983 ve 1985 yillarinda yaklasik 200 yil arayla olusturulan iki yeralti deposunda toplam 15 heykel ve 15 bust kesfedilmistir Ain Ghazal HeykelleriHammaddealci ve kamisOlusturulmaMO 7200 ve MO 6250 yillari arasindaKesfedilme1983 Amman Urdun 31 59 17 N 35 58 34 E 31 988 K 35 976 D 31 988 35 976Gunumuzdeki konumuʿAin Ghazal Heykeller insan formunun en eski buyuk olcekli temsilleri arasindadir ve veya C donemine ait tarih oncesi sanatin dikkate deger orneklerini temsil etmektedir Amaclari belirsizligini korumaktadir arkeologlar uretimden hemen sonra gomulmus olabileceklerine inanmaktadir muhtemelen bu amacla yapilmislardir Ayn Gazal Heykelleri bugun Amman daki koleksiyonlarinin bir parcasidir ve bazilari Amman Kalesi nde de sergilenmektedir birkaci ise yabanci muzelere odunc verilmistir bir heykel Paris teki Louvre Muzesi ndedir diger uc heykelin parcalari Londra daki British Museum da gorulebilir ve iki basli figurlerden biri Louvre Abu Dhabi de sergilenmektedir AciklamaAmman Kalesi ndeki HeykellerCift kafali heykellerden birinin yakin cekimi Figurler tam heykeller ve bustler olmak uzere iki tiptir Bustlerin bazilari Genis acik gozleri ve bitumle cizilmis irisleriyle baslarin modellenmesi icin buyuk caba harcanmistir Heykeller erkekleri kadinlari ve cocuklari temsil etmektedir kadinlar goguslere ve hafifce genislemis karinlara benzeyen ozellikleriyle taninabilir ancak ne erkek ne de kadin cinsel ozellikleri vurgulanmamistir ve heykellerin hicbirinde cinsel organ yoktur heykelin herhangi bir miktarda ayrintiyla sekillendirilmis tek kismi yuzlerdir Heykeller kiyilarinda yetisen bitkiler kullanilarak bir kamis cekirdegi uzerine nemli alcinin modellenmesiyle olusturulmustur Kamislar binlerce yil icinde curuyerek icleri bos alci kabuklari birakmistir Kirec sivasi kirec tasinin 600 ila 900 C 1 100 ila 1 700 F arasindaki sicakliklara isitilmasiyla olusur hidratlanmis kirec daha sonra bir hamur yapmak icin su ile birlestirilir ve daha sonra modellenir Alci kuruyup sertlestiginde suya dayanikli bir malzeme haline gelir Baslar govdeler ve bacaklar ayri saz demetlerinden olusturulmus daha sonra bunlar bir araya getirilerek alciyla kaplanmistir Irislerin dis hatlari zift ile cizilmis ve baslari muhtemelen bir tur perukla kaplanmistir Biblo veya heykelciklerden daha uzundurlar ancak insan boyunda degildirler en uzun heykelciklerin yuksekligi 1 m ye 3 ft yakindir Orantisiz bir sekilde duzdurler kalinliklari yaklasik 10 cm 4 inc kadardir Yine de ayakta duracak sekilde tasarlanmislardir muhtemelen kapali alanlarda yere sabitlenmislerdir ve sadece onden gorulmeleri amaclanmistir Heykellerin yapilis sekli uzun sure dayanmalarina izin vermezdi ve bozulmamis halde gomuldukleri icin hicbir zaman uzun sure sergilenmemis olmalari daha ziyade kasitli gomme amaciyla uretilmis olmalari mumkundur Kesif ve korumaUrdun Arkeoloji Muzesi ndeki Ayn Gazal heykeli Amman bolgesi 1974 yilinda Amman i Zerka sehrine baglayan bir otoyol insa eden muteahhitler tarafindan kesfedilmistir Kazilar 1982 yilinda baslamistir MO yaklasik 7250 5000 yillari arasinda iskan edilmistir En parlak doneminde MO 7 binyilin ilk yarisinda yerlesim 10 15 hektarlik 25 37 ac bir alana yayilmis ve yaklasik 3000 kisi yasamistir Heykeller 1983 yilinda kesfedilmistir Arkeologlar bir buldozer tarafindan acilan bir patikadaki toprak kesitini incelerken yuzeyin 2 5 metre 8 ft altinda alci heykellerin bulundugu buyuk bir cukurun kenarina rastladilar baskanligindaki kazi 1984 85 yillarinda gerceklestirilmis 1993 1996 yillarinda Rollefson ve Zeidan Kafafi baskanliginda ikinci bir kazi daha yapilmistir Birbirinden yaklasik 200 yil sonra olan iki ayri depoda toplam 15 heykel ve 15 bust bulunmustur Terk edilmis evlerin zeminlerine kazilmis cukurlara dikkatlice yerlestirildikleri icin oldukca iyi korunmuslardir Jericho ve da bulunan benzer heykellerin kalintilari gunumuze yalnizca parca parca ulasmistir Heykellerin bulundugu cukurun etrafi dikkatlice kazilmis ve icindekiler nakliye sirasinda korunmalari icin poliuretan kopukle doldurulmus ahsap bir kutuya yerlestirilmistir Heykeller ozellikle uzun sure gomuldukten sonra kirilgan hale gelen alcidan yapilmistir Alanda kesfedilen ilk heykel seti Buyuk Britanya daki ne gonderilirken birkac yil sonra bulunan ikinci set restorasyon calismalari icin New York taki Smithsonian Enstitusu ne gonderilmistir Heykeller konservasyonlarinin ardindan Urdun e iade edildi ve nde gorulebilir Buluntularin bir kismi British Museum da odunc olarak bulunmaktadir Heykellerden biri Paris teki Louvre Muzesi nde iki basli figurlerden biri ise Louvre Abu Dabi de sergilenmektedir ResimlerLouvre ʿAin Ghazal heykeli onden Louvre Ain Ghazal heykeli sol profil Louvre Ain Ghazal heykeli sag profil Micah ʿAin Ghazal Heykeli British Museum Noah Ain Ghazal Heykeli British Museum Bas Ayn Gazal dan insan heykeli Amman Urdun Muzesi Ayn Gazal dan cift basli heykel Amman Urdun Arkeoloji Muzesi Heykel insan Ayn Gazal sehrinden Amman Urdun Arkeoloji Muzesi Heykel insan ʿAin Ghazal dan Amman Urdun Arkeoloji Muzesi Ain Ghazal dan iki basli heykel Urdun Muzesi Amman Ain Ghazal dan insan heykeli Amman sehri Urdun Muzesi Ayn Gazal dan insan heykeli Urdun Muzesi AmmanAyrica bakinizUrfa Adami MO 9000 civariKaynakca Ben Nissan Besim 17 Nisan 2014 Advances in Calcium Phosphate Biomaterials Springer Science amp Business s 436 ISBN 9783642539800 a b Kleiner Fred S Mamiya Christin J 8 Subat 2005 Gardner s Art through the Ages The Western Perspective 12th edition Ingilizce Cengage Learning ISBN 978 0 495 00478 3 28 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Nisan 2024 Ben Nissan Besim 17 Nisan 2014 Advances in Calcium Phosphate Biomaterials Springer Science amp Business s 436 ISBN 9783642539800 Ain Ghazal Tanim Kultur Onem ve Gercekler Britannica www britannica com Ingilizce 24 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Kasim 2021 McCarter Susan 12 Kasim 2012 Neolithic Routledge ss 161 163 ISBN 9781134220397 18 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Haziran 2016 G O Rollefson icinde Ian Kuijt ed Life in Neolithic Farming Communities Social Organization Identity and Differentiation Springer 2006 s 153 21 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde British Museum Trustees of the British Museum 18 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Eylul 2015 Ayn Gazal heykellerinin en uzunlari yaklasik 1 m yukseklige ulasir ve desteksiz ayakta duramayacaklari icin yere sabitlenmis olsalar da serbest durduklari varsayilir Venus heykelciklerinin yuksekligi 20 cm den daha kucuk olma egilimindedir Paleolitik donemden kalma Laussel Venusu gibi insan formunun daha uzun temsilleri kabartma veya boyalidir Feldman Keffie Ain Ghazal Jordan Pre pottery Neolithic B Period pit of lime plaster human figures Joukowsky Institute Brown University 5 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Haziran 2018 Buyuk olcude topluluktakilerin atalarini ya da bu temanin varyasyonlarini temsil ettikleri dusunulmektedir Bu heykellerin baslarina yapilan benzer muamele ile parcalara ayrilmis ve gomulmus sivali kafataslarina dayanarak bu sav ileri surulebilir Heykellerin gomulme bicimi de Ayn Gazal halkinin olulerini gomme bicimine benzemektedir Ancak ya bu heykeller birer temsil degil de bizzat canlandirilmis nesneler ise Ya oldukleri ya da canliliklarini kaybettikleri dusunuldugu icin insanlara benzer bir sekilde gomuldulerse Bu heykeller cevaplari kadar cok soruyu da beraberinde getirmektedir ve bu nedenle gelecekteki calismalar icin zengin bir alan saglayacaktir British Museum Londra Birlesik Krallik Google Arts amp Culture artsandculture google com 18 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Eylul 2021 Carvalho Stanley 7 Kasim 2017 East meets West as Louvre Abu Dhabi opens in the Gulf Reuters 12 Mart 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Kasim 2019 The First Villages Gallery 1 Louvre Abu Dhabi 24 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Eylul 2021 a b McCarter Susan 2012 Neolithic Routledge s 163 McGovern Patrick E 30 Ekim 2010 Uncorking the Past The Quest for Wine Beer and Other Alcoholic Beverages University of California Press s 91 ISBN 9780520944688 3 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Haziran 2016 Barker Graeme Goucher Candice 2015 The Cambridge World History Volume 2 A World with Agriculture 12 000 BCE 500 CE Cambridge University Press ss 426 ISBN 978 1 316 29778 0 9 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2023 preliminary excavation reports Rollefson G ve Kafafi Z Annual of the Department of Antiquities of Jordan 38 1994 11 32 40 1996 11 28 41 1997 27 48 Tubb Kathryn W Archaeology International 3 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan pdf arsivlendi McCarter Susan 2012 Neolithic Routledge s 161 Onbellek 1 Sq 2083 Loc 20 13 tam figur 12 tek basli bust Onbellek 2 Sq 3282 Loc 049 2 figur 3 cift basli bust ve 2 tanimlanamayan parca Arthur M Sackler Gallery amp Freer Gallery of Art Smithsonian Institution Washington D C 20 Subat 2001 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Haziran 2016 Kafafi Zeidan 2014 Ayn Ghazal 10 000 yillik bir Urdun koyu Atlas of Jordan Contemporain publications Presses de l Ifpo ss 111 113 ISBN 9782351594384 24 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2023