Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde önerilmeyen biçimde kaynaklandırılmıştır. (Eylül 2020) () |
Molla Kâbız (ö. 1527, İstanbul), 16. yüzyılda Kanuni Sultan Süleyman döneminde yaşamış bir din adamıdır. Müslüman olmasına rağmen İsa'nın Muhammed'den üstün olduğunu savunması ve bunu uzun bir süre Kur'an ayetleri ile temellendirmeye çalışmasıyla bilinir. Kazaskerlerin savlarını çürütememesi üzerine şeyhülislam tarafından duruşmaya çağrılmış, yine Kur'an ayetleri ile savları çürütülmeye çalışılmıştır. Hubmesihiliğin önderi olduğu düşünülmektedir.
Hayatı
Hayatı hakkında yeteri bilgi yoktur. İran'dan geldiği kayıtlıdır. Dinî bilgisini geliştirmiş ve Osmanlı ilmiye sınıfına girmiştir. Kendi fikirlerini halka anlatmıştır. Ayet ve hadisleri te'vil ve tefsir ederek İsa'nın bütün peygamberlerden üstün olduğunu ve hatta Muhammed'den de daha faziletli olduğunu savunmuştur. İslam dinini reddetmemiş, Hristiyanlık propagandası yapmamıştır.
Kâbız, ulemanın şikâyeti üzerine divanda yargılanmıştır. 2 Kasım 1527'de yapılan ilk duruşmada Rumeli Kadıaskeri Fenarizâde Muhyiddin Çelebi ile Anadolu Kadıaskeri Kadri Çelebi, Kâbız’ın fikirlerini çürütememişlerdir. Kanuni Sultan Süleyman da bu duruşmayı kafes arkasından dinlemiştir. Sultan Süleyman, mollanın iddialarını çürütemedikleri için ulemayı daha sonra eleştirmiştir. Sadrazam Pargalı İbrahim Paşa’yı çağırıp çare aramış ve ertesi gün Kâbız’a karşı Şeyhülislâm İbn-i kemal ve İstanbul Kadısı öne sürülmüştür. İbn-i Kemal onun fikirlerine karşı savlar ileri sürmüş, fikirlerinden döndüğü takdirde affedileceğini söylemiştir. Kâbız bunu reddedip kendi fikirlerinde ısrar edince idam edilmiştir. Kanuni Sultan Süleyman döneminde görüşlerinden dolayı idam edilen dört ünlü şeyhten biridir.
Popüler kültürdeki yeri
Muhteşem Yüzyıl isimli Türk dizisinde, 33. ve 34. bölümlerde konuk oyuncu olarak Polat Bilgin tarafından canlandırılmıştır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Solak-Zâde Tarihi (Haz. Vahid Çabuk), c. II, Ankara 1989, s. 157-160; Müneccimbaşı Ahmed Dede
- Müneccimbaşı Tarihi (Çev. İsmail Erünsal), c. II, Tercüman 1001 Temel Eser, No: 37, s. 528-529
- Ahmed Refik, Osmanlı Devrinde Rafızîlik ve Bektaşîlik (1558-1591)
- Darulfünun Edebiyat Fakültesi Mecmuası, c. IX, Sayı: 2 (Nisan 1932), İstanbul 1932, s. 30
- İsmail Hami Danişmend, İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi, c. 2, İstanbul 1947, s. 125-126.
- http://sbe.erciyes.edu.tr/dergi/sayi_17/05_soylemez.pdf19 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . s.86
- http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/37/1696/18103.pdf2 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde onerilmeyen bicimde kaynaklandirilmistir Gosterilen kaynaklar kaynak gosterme sablonlari kullanilarak dipnot belirtme bicemine uygun olarak duzenlenmelidir Eylul 2020 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Molla Kabiz o 1527 Istanbul 16 yuzyilda Kanuni Sultan Suleyman doneminde yasamis bir din adamidir Musluman olmasina ragmen Isa nin Muhammed den ustun oldugunu savunmasi ve bunu uzun bir sure Kur an ayetleri ile temellendirmeye calismasiyla bilinir Kazaskerlerin savlarini curutememesi uzerine seyhulislam tarafindan durusmaya cagrilmis yine Kur an ayetleri ile savlari curutulmeye calisilmistir Hubmesihiligin onderi oldugu dusunulmektedir HayatiHayati hakkinda yeteri bilgi yoktur Iran dan geldigi kayitlidir Dini bilgisini gelistirmis ve Osmanli ilmiye sinifina girmistir Kendi fikirlerini halka anlatmistir Ayet ve hadisleri te vil ve tefsir ederek Isa nin butun peygamberlerden ustun oldugunu ve hatta Muhammed den de daha faziletli oldugunu savunmustur Islam dinini reddetmemis Hristiyanlik propagandasi yapmamistir Kabiz ulemanin sikayeti uzerine divanda yargilanmistir 2 Kasim 1527 de yapilan ilk durusmada Rumeli Kadiaskeri Fenarizade Muhyiddin Celebi ile Anadolu Kadiaskeri Kadri Celebi Kabiz in fikirlerini curutememislerdir Kanuni Sultan Suleyman da bu durusmayi kafes arkasindan dinlemistir Sultan Suleyman mollanin iddialarini curutemedikleri icin ulemayi daha sonra elestirmistir Sadrazam Pargali Ibrahim Pasa yi cagirip care aramis ve ertesi gun Kabiz a karsi Seyhulislam Ibn i kemal ve Istanbul Kadisi one surulmustur Ibn i Kemal onun fikirlerine karsi savlar ileri surmus fikirlerinden dondugu takdirde affedilecegini soylemistir Kabiz bunu reddedip kendi fikirlerinde israr edince idam edilmistir Kanuni Sultan Suleyman doneminde goruslerinden dolayi idam edilen dort unlu seyhten biridir Populer kulturdeki yeriMuhtesem Yuzyil isimli Turk dizisinde 33 ve 34 bolumlerde konuk oyuncu olarak Polat Bilgin tarafindan canlandirilmistir Ayrica bakinizSeyh Muhyiddin Karamani Ismail Masuki Bosnali Hamza BaliKaynakcaSolak Zade Tarihi Haz Vahid Cabuk c II Ankara 1989 s 157 160 Muneccimbasi Ahmed Dede Muneccimbasi Tarihi Cev Ismail Erunsal c II Tercuman 1001 Temel Eser No 37 s 528 529 Ahmed Refik Osmanli Devrinde Rafizilik ve Bektasilik 1558 1591 Darulfunun Edebiyat Fakultesi Mecmuasi c IX Sayi 2 Nisan 1932 Istanbul 1932 s 30 Ismail Hami Danismend Izahli Osmanli Tarihi Kronolojisi c 2 Istanbul 1947 s 125 126 http sbe erciyes edu tr dergi sayi 17 05 soylemez pdf19 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde s 86 http dergiler ankara edu tr dergiler 37 1696 18103 pdf2 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde