Ceza kartı, bazı sporlarda oyuncuları, antrenörleri veya takımdaki diğer görevlileri uyarma ve cezalandırma amacıyla kullanılan kartlardır. Genel olarak müsabakaların hakemleri tarafından, ihlali gerçekleştiren kişiye gösterilir. Kartı eline alan hakem, ihlali gerçekleştiren kişiye bakarak kartı havaya kaldırır. Kartın rengi veya şekli, ihlalin durumu ve büyüklüğüne göre değişiklik gösterebilir.
Tarihçe
Hakemlerin herhangi bir dilden bağımsız, renkli kartlar kullanarak kararlarını iletmesi fikri, ilk olarak Britanyalı futbol hakemi tarafından ortaya atıldı.1966 FIFA Dünya Kupası'nda hakem sorumlusu olan Aston, aynı zamanda FIFA Hakemler Komitesi'nin üyesiydi. Kupanın (çeyrek finallerinde) İngiltere ve Arjantin, Wembley Stadyumu'nda karşı karşıya geldi. Maçın ardından yayınlanan gazete raporları, hakem Rudolf Kreitlein'in İngiliz oyuncular Bobby ve Jack Charlton'u uyardığı, ayrıca Arjantinli 'i oyundan attığını yazdı. Ancak hakem bu kararları maç esnasında açık olarak belirtmemişti. İngiltere teknik direktörü Alf Ramsey, maç sonrası durumun açıklığa kavuşturulması için FIFA'ya başvurdu. Ortaya çıkan durum, Aston'u, hakem kararlarının oyuncu ve izleyicilere net biçimde aktarılması için yöntemler düşünmeye itti. Aston trafik ışıklarının (sarı - uyarı, kırmızı - dur) çalışma prensibini temel alacak bir renk kodlu sistemin, dil engelini ortadan kaldırarak, bir oyuncunun cezalandırıldığının herkesçe anlaşılmasını sağlayacağı fikrine ulaştı. Sonuç olarak Meksika'daki 1970 FIFA Dünya Kupası'nda ilk kez, ihtar için sarı ve oyundan atılma için kırmızı kartlar kullanıldı. Ceza kartlarının kullanımı, bu dönemden sonra farklı sporlara da uyarlanarak genişledi. Her sporda, temel fikir, sporun kendi özel kural ve yönetmelikleriyle kullanıma alındı.
Sarı kart
Sarı kart; farklı sporlarda, farklı anlamlarda kullanılmaktadır.
- Futbol: Hakem tarafından oyundaki oyunculara gösterilebileceği gibi, yedek kulübesindeki oyunculara da gösterilebilen sarı kart; uyarı niteliğindedir. Birçok futbol organizasyonunda farklı maçlarda gördüğü sarı kartların sayısı belli bir sayıya ulaşan oyuncu, bir sonraki maçta oynamamakla cezalandırılır. Sarı kartın gösterileceği durumlar futbol kurallarının 12. maddesinde tanımlanmış olup; eğer bir oyuncu aşağıdaki 7 ihlalden birini yaparsa uyarı verilip, sarı kart gösterilir (ilk üç madde aynı zamanda yedek oyuncular için de geçerlidir):
- Sportmenliğe aykırı davranıştan suçlu ise,
- Oyunun tekrar başlamasını geciktirirse,
- Hakeme veya hakemin kararlarına sözle veya hareketle itiraz ederse,
- Oyun kurallarını devamlı ihlal ederse,
- Oyun bir köşe vuruşu, serbest vuruş veya taç atışı ile tekrar başlarken gerekli mesafeye açılmaz ise,
- Hakemin izni olmaksızın oyun alanına ilk kez girer veya tekrar girerse,
- Hakemin izni olmaksızın oyun alanını kasıtlı olarak terk ederse.
- Avustralya futbolu: "Ciddi" olarak nitelendirilen ihlaller haricindeki ihlalleri (rakip takım oyuncularına saldırmak, hakeme küfretmek gibi) gerçekleştiren oyuncular sarı kartla cezalandırılır. Sarı kart gören bir oyuncu, oyun süresinin dörtte biri kadar süre boyunca oyunda mücadele edememekte, fakat takım antrenörü tarafından oyundan alınarak yerine başka bir oyuncu oynatılabilmektedir. Avustralya futbolunun en üst seviye ligi olan Australian Football League'de ceza kartları kullanılmamaktadır.
- Bandy:
Kırmızı kart
- Futbol: Hakem tarafından oyundaki oyunculara gösterilebileceği gibi, yedek kulübesindeki oyunculara ve teknik ekibe de gösterilebilen kırmızı kart; kartı görenin oyundan ihraç edildiğini belirtir. Sarı kartın gösterileceği durumlar futbol kurallarının 12. maddesinde tanımlanmış olup; eğer bir oyuncu aşağıdaki 7 ihlalden birini yaparsa, kırmızı kart gösterilerek oyundan ihraç edilir:
- Ciddi faullü oyundan suçlu ise,
- Şiddetli hareketten suçlu ise,
- Rakibe veya bir başkasına tükürürse,
- Topa bilerek elle oynayıp rakip takımın bariz golünü veya gol atma şansını önlerse (kendi ceza alanındaki kaleci hariç),
- Kaleye doğru ilerleyen rakibin bariz gol atma şansını serbest vuruş veya penaltı vuruşu gerektiren bir ihlal ile önlerse,
- Saldırgan, hakaret edici veya küfürlü bir şekilde konuşursa ve/veya baş ve el-kol hareketleri yaparsa,
- Aynı maçta ikinci kez sarı kart görürse.
Siyah Kart
Sadece eskrim'de kullanılır. Oyuncunun diskalifiye olması anlamına gelir. 2 çeşit siyah kart cezası vardır.
1. 6 ay turnuvadan men edilmek.
2. Sporcunun lisansının iptal edilip başka bir spor dalından hiçbir şekilde lisans alamamak, bu sporlara satranç da dahildir. Ayrıca bu cezayı alan sporcunun hakemlik, seminer ve antrenörlük belgesi var ise hepsi iptal edilir.
Kaynakça
- "Futbol Oyun Kuralları: 2012/2013". FIFA. Zürih: Türkiye Futbol Federasyonu. 19 Haziran 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2020.
- ^ a b "Ken Aston - the inventor of yellow and red cards". fifa.com. 30 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Şubat 2013.
- ^ a b Futbol Oyun Kuralları: 2012/2013; sf. 38
- ^ (PDF). AFL Komisyonu. 22 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2013.
- ^ Futbol Oyun Kuralları: 2012/2013; sf. 39
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ceza karti bazi sporlarda oyunculari antrenorleri veya takimdaki diger gorevlileri uyarma ve cezalandirma amaciyla kullanilan kartlardir Genel olarak musabakalarin hakemleri tarafindan ihlali gerceklestiren kisiye gosterilir Karti eline alan hakem ihlali gerceklestiren kisiye bakarak karti havaya kaldirir Kartin rengi veya sekli ihlalin durumu ve buyuklugune gore degisiklik gosterebilir Bir futbol macinda hakem tarafindan gosterilen sari kart TarihceHakemlerin herhangi bir dilden bagimsiz renkli kartlar kullanarak kararlarini iletmesi fikri ilk olarak Britanyali futbol hakemi tarafindan ortaya atildi 1966 FIFA Dunya Kupasi nda hakem sorumlusu olan Aston ayni zamanda FIFA Hakemler Komitesi nin uyesiydi Kupanin ceyrek finallerinde Ingiltere ve Arjantin Wembley Stadyumu nda karsi karsiya geldi Macin ardindan yayinlanan gazete raporlari hakem Rudolf Kreitlein in Ingiliz oyuncular Bobby ve Jack Charlton u uyardigi ayrica Arjantinli i oyundan attigini yazdi Ancak hakem bu kararlari mac esnasinda acik olarak belirtmemisti Ingiltere teknik direktoru Alf Ramsey mac sonrasi durumun acikliga kavusturulmasi icin FIFA ya basvurdu Ortaya cikan durum Aston u hakem kararlarinin oyuncu ve izleyicilere net bicimde aktarilmasi icin yontemler dusunmeye itti Aston trafik isiklarinin sari uyari kirmizi dur calisma prensibini temel alacak bir renk kodlu sistemin dil engelini ortadan kaldirarak bir oyuncunun cezalandirildiginin herkesce anlasilmasini saglayacagi fikrine ulasti Sonuc olarak Meksika daki 1970 FIFA Dunya Kupasi nda ilk kez ihtar icin sari ve oyundan atilma icin kirmizi kartlar kullanildi Ceza kartlarinin kullanimi bu donemden sonra farkli sporlara da uyarlanarak genisledi Her sporda temel fikir sporun kendi ozel kural ve yonetmelikleriyle kullanima alindi Sari kartSari kart Sari kart farkli sporlarda farkli anlamlarda kullanilmaktadir Futbol Hakem tarafindan oyundaki oyunculara gosterilebilecegi gibi yedek kulubesindeki oyunculara da gosterilebilen sari kart uyari niteligindedir Bircok futbol organizasyonunda farkli maclarda gordugu sari kartlarin sayisi belli bir sayiya ulasan oyuncu bir sonraki macta oynamamakla cezalandirilir Sari kartin gosterilecegi durumlar futbol kurallarinin 12 maddesinde tanimlanmis olup eger bir oyuncu asagidaki 7 ihlalden birini yaparsa uyari verilip sari kart gosterilir ilk uc madde ayni zamanda yedek oyuncular icin de gecerlidir Sportmenlige aykiri davranistan suclu ise Oyunun tekrar baslamasini geciktirirse Hakeme veya hakemin kararlarina sozle veya hareketle itiraz ederse Oyun kurallarini devamli ihlal ederse Oyun bir kose vurusu serbest vurus veya tac atisi ile tekrar baslarken gerekli mesafeye acilmaz ise Hakemin izni olmaksizin oyun alanina ilk kez girer veya tekrar girerse Hakemin izni olmaksizin oyun alanini kasitli olarak terk ederse Avustralya futbolu Ciddi olarak nitelendirilen ihlaller haricindeki ihlalleri rakip takim oyuncularina saldirmak hakeme kufretmek gibi gerceklestiren oyuncular sari kartla cezalandirilir Sari kart goren bir oyuncu oyun suresinin dortte biri kadar sure boyunca oyunda mucadele edememekte fakat takim antrenoru tarafindan oyundan alinarak yerine baska bir oyuncu oynatilabilmektedir Avustralya futbolunun en ust seviye ligi olan Australian Football League de ceza kartlari kullanilmamaktadir Bandy Kirmizi kartKirmizi kartFutbol Hakem tarafindan oyundaki oyunculara gosterilebilecegi gibi yedek kulubesindeki oyunculara ve teknik ekibe de gosterilebilen kirmizi kart karti gorenin oyundan ihrac edildigini belirtir Sari kartin gosterilecegi durumlar futbol kurallarinin 12 maddesinde tanimlanmis olup eger bir oyuncu asagidaki 7 ihlalden birini yaparsa kirmizi kart gosterilerek oyundan ihrac edilir Ciddi faullu oyundan suclu ise Siddetli hareketten suclu ise Rakibe veya bir baskasina tukururse Topa bilerek elle oynayip rakip takimin bariz golunu veya gol atma sansini onlerse kendi ceza alanindaki kaleci haric Kaleye dogru ilerleyen rakibin bariz gol atma sansini serbest vurus veya penalti vurusu gerektiren bir ihlal ile onlerse Saldirgan hakaret edici veya kufurlu bir sekilde konusursa ve veya bas ve el kol hareketleri yaparsa Ayni macta ikinci kez sari kart gorurse Siyah KartSadece eskrim de kullanilir Oyuncunun diskalifiye olmasi anlamina gelir 2 cesit siyah kart cezasi vardir 1 6 ay turnuvadan men edilmek 2 Sporcunun lisansinin iptal edilip baska bir spor dalindan hicbir sekilde lisans alamamak bu sporlara satranc da dahildir Ayrica bu cezayi alan sporcunun hakemlik seminer ve antrenorluk belgesi var ise hepsi iptal edilir Kaynakca Futbol Oyun Kurallari 2012 2013 FIFA Zurih Turkiye Futbol Federasyonu 19 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2020 a b Ken Aston the inventor of yellow and red cards fifa com 30 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Subat 2013 a b Futbol Oyun Kurallari 2012 2013 sf 38 PDF AFL Komisyonu 22 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 23 Nisan 2013 Futbol Oyun Kurallari 2012 2013 sf 39