Hamerkop (Scopus umbretta) ya da çekiç başlı, çekiç başlı leylek, leyleğe benzeyen orta büyüklükte suda gezerek avlanan bir kuş türüdür. Uzun gagası ve kafasının arkasındaki sorguç şeklindeki tüyleri çekice benzediğinden dolayı bu adla anılır. Afrika'da Madagaskar'dan Arabistan'a kadar olan bölgede haliçler, göl ve akarsu kıyıları, kayalık sahiller gibi çeşitli su havzalarında yaşar. Göçmen olmayan ancak mevsimsel olarak yerel yer değişikliğinde bulunan hamerkop yöresel olarak Afrika ve Madagaskar'da yüksek popülasyona sahiptir ve korunma durumu asgari endişe altında türler arasındadır. Boyu ortalama 56 cm, ağırlığı ise ortalama 470 g'dır.Monotipik Scopidae familyasının monotipik Scopus cinsinde sınıflandırılır.
Hamerkop | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Korunma durumu | |||||||||||||||
Asgari endişe altında (IUCN 2.3) | |||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
İkili adlandırma | |||||||||||||||
Scopus umbretta Gmelin, 1789 |
Taksonomi ve sınıflandırma
Hamerkop geleneksel sınıflandırmada leyleksiler (Ciconiiformes) takımı içinde yer almıştır ancak son yapılan moleküler araştırmalar sonucunda pelikansılar (Pelecaniformes) takımına dahil edilmesi önerilmiştir. Kendine özgü özellikleri nedeniyle monotipik Scopidae familyasında yine monotipik Scopus cinsinde sınıflandırılır.
Alt türler
İki alt türü tanınmaktadır: Scopus umbretta umbretta ve Scopus umbreta minor.
- S. u. umbretta (Gmelin, 1789), Afrika'nın tropikal bölgelerinin çoğunda, Arabistan'ın güneybatısında ve Madagaskar'da yaşar.
- S. u. minor, (Bates, 1931), Sierra Leone'den Nijerya'nın doğusuna sahil şeridinde yaşar.
Fiziksel özellikleri
Tüyleri mat kahverengindedir ve sırtında mor yanardöner tüyler bulunur. S. u. minor alt türünün tüyleri daha koyu renklidir. Gaga uzun, yassı ve belli belirsiz ucu kancalıdır. Boynu ve bacakları diğer leyleksilerden daha kısadır. Hamerkopun ayakları kısmen perdelidir. Orta parmağı balıkçıllarda olduğu gibi tarak dişi şeklinde bir yapıya sahiptir. Kuyruğu kısa, kanatları büyük, geniş ve uçları yuvarlaktır. Havada iyi süzülür. Süzülürek yükselirken boynunu leylek ve aynaklar gibi ileri doğru uzatırken, kanat çırparak uçarken ise boynunu balıkçıllar gibi S yaparak geriye doğru alır.
Çıkardığı sesler gıdaklamaya benzer ve uçarken tiz çığlık atar. Grup hâlinde dolaşmadıkları zamanlarda genellikle sessizdirler.
Dağılımı ve yaşam alanı
Hamerkop Afrika'da Sahra Çölü'nin güneyinde, Madagaskar'da ve Arap Yarımadası'nın güneybatı kıyılarında, ormanlarda, savanlarda, sulu tarlalarda ve tüm su havzalarında yaşar. Kendi bölgelerinde çiftler hâlinde yaşar ve göçmen değildirler. Ancak bir kısmı yağmur mevsiminde daha iyi yaşam alanı bulmak için yöresel olarak yer değiştirir. Baraj ya da kanal gibi yeni su kaynakları ortaya çıktığında hamerkoplar kısa sürede bu bölgelere taşınırlar.
Davranış ve ekoloji
Hamerkopun davranışları diğer kuşlarda görülmeyen bazı özellikler gösterir. Sıradışı bir özellikleri on kadar hamerkopun "törensel" bir biçimde bir araya gelip birbirlerinin etrafında daireler şeklinde koşarak dönmeleri bu sırada da tepeliklerini kaldırarak, kanatlarını çırparak yüksek sesler çıkarmalarıdır. Bir diğer davranış da bir kuşun diğerinin üzerine çıkmasıdır ancak bu kuşlar çift olmadıkları gibi bunu çiftleşmek amacıyla da yapmazlar.
Üreme
Hamerkop davranışının en garip kısmı bazen 1,5 m'den büyük olan, muhtemelen 10.000 kadar çırpıdan oluşan ve bir insanın ağırlığını çekebilecek olan devasa yuvalardır. Kuşlar yuvanın dışını bulabildikleri parlak renkli her türlü nesne ile süslerler. Mümkün olduğu sürece yuvalarını bir ağacın dallarının oluşturduğu çatala yaparlar ancak gerekli olduğu durumlarda su kıyısına, kayalıklara, insan yapısı duvar veya barajlara ve hatta doğrudan yere de yuvalarını yapabilirler. Erkek ve dişi kuş yuvayı yapmaya öncelikle çamurla birbirine tutturulmuş çırpılardan oluşan bir platform yaparak başlarlar daha sonra yuvanın duvarlarını ve kubbe şeklinde tavanını yaparlar. Yuvanın tabanında çamurla sıvanmış 13 ila 18 cm genişliğinde giriş 60 cm uzunluğunda bir tünel ile hem ebeveynleri hem de yavruları içine alabilecek kadar büyük olan yuva odasına açılır.
Bu kuşlar yuva yapma konusunda kompulsiftirler, üreme dönemi olsun olmasın yılda iç ya da beş yuva yaparlar. Peçeli baykuşlar ve puhular hamerkopları yuvalarından zorla çıkarabilir ve yuvalarına el koyabilirler. Ancak baykuşlar yuvayı terk ettikten sonra hamerkoplar tekrar yerleşebilir. Yılanlar ve Genetta cinsi gibi küçük memeliler ve çeşitli kuşlar terk edilmiş yuvalarda yaşayabilirler. Dokumacı kuşlar, sığırcıklar ve güvercin gibi kuşlar yuvaların dış kısmına kendi yuvalarını yapabilirler.
Yuva bittikten sonra erkek ve dişi kuş grup törenlerine benzer nümayişlerde bulunurlar. Dişi kuş üç ila yedi arasında yumurta yumurtlar. Önce beyaz olan yumurtalarda daha sonra lekeler görülür. Hem erkek hem de dişi kuş kuluçkaya yatar ve kuluçka süresi 28 ila 30 gün arasındadır. Ebeveynlerin ikisi de yavrularını bezler. Suda yürüyerek avlanan kuşlarda görülenin aksine yavrularını uzun süre yalnız bırakabilirler. Bu farklı davranışın nedeni muhtemelen yuvalarının kalın duvarlarıdır. Yeni doğan kuşlar gri hav tüyleri ile kaplıdır. Yumurtadan çıktıktan 17 gün sonra baş ve tepelik tüyleri çıkar, bir ay içinde de gövde tüyleri gelişir. 44 ile 5o günlük iken yuvayı terkederler ancak iki aylık olana kadar geceleri yuvada tünemeye devam ederler.
Beslenme
Hemerkoplar gündüz beslenir ve sıklıkla öğlen vakti dinlenmek için yuvalarına tünerler. Genellikle tek olarak ya da çift halinde beslenirler. Besin maddeleri uzun bacaklı suda yürüyerek avlanan kuşlarla aynıdır ama en önemli kısmı amfibiler oluşturur. Ayrıca balık, karides, böcek ve kemirgenlerle de beslenirler. Sığ suda av arayarak yürürler, ayakları ile suyu karıştırarak ya da kanatlarını çırparak avların saklandıkları yerden çıkmalarını sağlarlar.
İnsanlarla ilişkileri
Hamerkoplar hakkında birçok söylence vardır. Bazı bölgelerde diğer kuşların hamerkopların yuvalarını yapmalarına yardım ettiği söylenir.'e ǀXamlar kamplarının üstünde hamerkopu uçarak ses çıkarttığında bir yakınlarında birinin öldüğünü bildiklerini söylemişlerdir.
Bazı kültürlerde olarak bilinirler ve Buşmanlar bir insana yıldırım çarpmasının nedeninin hamerkop yuvasından yumurta çalmak olduğuna inanırlardı. Aynı zamanda kötülük tanrısı Khauna'nın hamerkop öldürülmesinden hoşlanmadığına da inanırlardı. Eski bir Malgaş inanışına göre hamerkop yuvasını yıkanın cüzzam hastalığına yakalanacağına inanılırdı ve bir Malagaş şiirinde hamerkoptan "kötülük kuşu" olarak söz edilir. Bu tarz inanışlar kuşlara biraz koruma sağlamıştır.
Notlar
- ^ a b c d e f g h del Hoyo, J. Elliott, A. & Sargatal, J. (editors). (1992) Handbook of the Birds of the World. Volume 1: Ostrich to Ducks. Lynx Edicions.
- ^ Van Tuinen, Marcel (2001). (PDF). Proceedings of the Royal Society of London. 26 (8). ss. 1345-1350. 29 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2014.
- ^ a b c d e f g h i j Shukla, Arvind N.; Tyagi, Rajiv (2004). Encyclopaedia of Birds. Anmol Publications PVT. LTD. s. 234. ISBN . 3 Ocak 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Temmuz 2014.
- ^ Schapera, Isaac (1965). The Khoisan Peoples of South Africa. G. Routledge and Paul. s. 167. 7 Ocak 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Temmuz 2014.
- ^ Schapera op. cit., p. 189
- ^ Fox, Leonard (1990). Hainteny: The Traditional Poetry of Madagascar. Bucknell University Press. ss. 261, 422. ISBN . 7 Ocak 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Temmuz 2014.
- ^ Child, Graham; Chitsike, Langford (31 Ağustos 2000). "'Ownership' of Wildlife". Prins, Herbert H. T.; Grootenhuis, Jan Geu; Dolan, Thomas T., editors (Ed.). Wildlife Conservation by Sustainable Use. Hollanda: Springer Press. s. 253. ISBN . 7 Ocak 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Temmuz 2014.
Dış bağlantılar
- Hamerkop videoları, fotoğrafları ve sesleri.13 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - Internet Bird Collection
- Hamerkop7 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - The Atlas of Southern African Birds
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hamerkop Scopus umbretta ya da cekic basli cekic basli leylek leylege benzeyen orta buyuklukte suda gezerek avlanan bir kus turudur Uzun gagasi ve kafasinin arkasindaki sorguc seklindeki tuyleri cekice benzediginden dolayi bu adla anilir Afrika da Madagaskar dan Arabistan a kadar olan bolgede halicler gol ve akarsu kiyilari kayalik sahiller gibi cesitli su havzalarinda yasar Gocmen olmayan ancak mevsimsel olarak yerel yer degisikliginde bulunan hamerkop yoresel olarak Afrika ve Madagaskar da yuksek populasyona sahiptir ve korunma durumu asgari endise altinda turler arasindadir Boyu ortalama 56 cm agirligi ise ortalama 470 g dir Monotipik Scopidae familyasinin monotipik Scopus cinsinde siniflandirilir HamerkopKorunma durumuAsgari endise altinda IUCN 2 3 Biyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataSinif AvesTakim PelecaniformesFamilya Scopidae Bonaparte 1849Cins Scopus Brisson 1760Tur S umbrettaIkili adlandirmaScopus umbrettaGmelin 1789Taksonomi ve siniflandirmaS u minor alt turu daha kucuk yapili ve daha koyu tuyludur Hamerkop geleneksel siniflandirmada leyleksiler Ciconiiformes takimi icinde yer almistir ancak son yapilan molekuler arastirmalar sonucunda pelikansilar Pelecaniformes takimina dahil edilmesi onerilmistir Kendine ozgu ozellikleri nedeniyle monotipik Scopidae familyasinda yine monotipik Scopus cinsinde siniflandirilir Alt turler Iki alt turu taninmaktadir Scopus umbretta umbretta ve Scopus umbreta minor S u umbretta Gmelin 1789 Afrika nin tropikal bolgelerinin cogunda Arabistan in guneybatisinda ve Madagaskar da yasar S u minor Bates 1931 Sierra Leone den Nijerya nin dogusuna sahil seridinde yasar Fiziksel ozellikleriHamerkopun ayaklari kismen perdelidir Tuyleri mat kahverengindedir ve sirtinda mor yanardoner tuyler bulunur S u minor alt turunun tuyleri daha koyu renklidir Gaga uzun yassi ve belli belirsiz ucu kancalidir Boynu ve bacaklari diger leyleksilerden daha kisadir Hamerkopun ayaklari kismen perdelidir Orta parmagi balikcillarda oldugu gibi tarak disi seklinde bir yapiya sahiptir Kuyrugu kisa kanatlari buyuk genis ve uclari yuvarlaktir Havada iyi suzulur Suzulurek yukselirken boynunu leylek ve aynaklar gibi ileri dogru uzatirken kanat cirparak ucarken ise boynunu balikcillar gibi S yaparak geriye dogru alir Cikardigi sesler gidaklamaya benzer ve ucarken tiz ciglik atar Grup halinde dolasmadiklari zamanlarda genellikle sessizdirler Dagilimi ve yasam alaniHamerkop Afrika da Sahra Colu nin guneyinde Madagaskar da ve Arap Yarimadasi nin guneybati kiyilarinda ormanlarda savanlarda sulu tarlalarda ve tum su havzalarinda yasar Kendi bolgelerinde ciftler halinde yasar ve gocmen degildirler Ancak bir kismi yagmur mevsiminde daha iyi yasam alani bulmak icin yoresel olarak yer degistirir Baraj ya da kanal gibi yeni su kaynaklari ortaya ciktiginda hamerkoplar kisa surede bu bolgelere tasinirlar Davranis ve ekolojiHamerkopun davranislari diger kuslarda gorulmeyen bazi ozellikler gosterir Siradisi bir ozellikleri on kadar hamerkopun torensel bir bicimde bir araya gelip birbirlerinin etrafinda daireler seklinde kosarak donmeleri bu sirada da tepeliklerini kaldirarak kanatlarini cirparak yuksek sesler cikarmalaridir Bir diger davranis da bir kusun digerinin uzerine cikmasidir ancak bu kuslar cift olmadiklari gibi bunu ciftlesmek amaciyla da yapmazlar Ureme Hamerkoplarin yaptigi buyuk yuvanin kucuk bir kismi Hamerkop davranisinin en garip kismi bazen 1 5 m den buyuk olan muhtemelen 10 000 kadar cirpidan olusan ve bir insanin agirligini cekebilecek olan devasa yuvalardir Kuslar yuvanin disini bulabildikleri parlak renkli her turlu nesne ile suslerler Mumkun oldugu surece yuvalarini bir agacin dallarinin olusturdugu catala yaparlar ancak gerekli oldugu durumlarda su kiyisina kayaliklara insan yapisi duvar veya barajlara ve hatta dogrudan yere de yuvalarini yapabilirler Erkek ve disi kus yuvayi yapmaya oncelikle camurla birbirine tutturulmus cirpilardan olusan bir platform yaparak baslarlar daha sonra yuvanin duvarlarini ve kubbe seklinde tavanini yaparlar Yuvanin tabaninda camurla sivanmis 13 ila 18 cm genisliginde giris 60 cm uzunlugunda bir tunel ile hem ebeveynleri hem de yavrulari icine alabilecek kadar buyuk olan yuva odasina acilir Bu kuslar yuva yapma konusunda kompulsiftirler ureme donemi olsun olmasin yilda ic ya da bes yuva yaparlar Peceli baykuslar ve puhular hamerkoplari yuvalarindan zorla cikarabilir ve yuvalarina el koyabilirler Ancak baykuslar yuvayi terk ettikten sonra hamerkoplar tekrar yerlesebilir Yilanlar ve Genetta cinsi gibi kucuk memeliler ve cesitli kuslar terk edilmis yuvalarda yasayabilirler Dokumaci kuslar sigirciklar ve guvercin gibi kuslar yuvalarin dis kismina kendi yuvalarini yapabilirler Hamerkop su ustunde ucarken Yuva bittikten sonra erkek ve disi kus grup torenlerine benzer numayislerde bulunurlar Disi kus uc ila yedi arasinda yumurta yumurtlar Once beyaz olan yumurtalarda daha sonra lekeler gorulur Hem erkek hem de disi kus kuluckaya yatar ve kulucka suresi 28 ila 30 gun arasindadir Ebeveynlerin ikisi de yavrularini bezler Suda yuruyerek avlanan kuslarda gorulenin aksine yavrularini uzun sure yalniz birakabilirler Bu farkli davranisin nedeni muhtemelen yuvalarinin kalin duvarlaridir Yeni dogan kuslar gri hav tuyleri ile kaplidir Yumurtadan ciktiktan 17 gun sonra bas ve tepelik tuyleri cikar bir ay icinde de govde tuyleri gelisir 44 ile 5o gunluk iken yuvayi terkederler ancak iki aylik olana kadar geceleri yuvada tunemeye devam ederler Beslenme Hemerkoplar gunduz beslenir ve siklikla oglen vakti dinlenmek icin yuvalarina tunerler Genellikle tek olarak ya da cift halinde beslenirler Besin maddeleri uzun bacakli suda yuruyerek avlanan kuslarla aynidir ama en onemli kismi amfibiler olusturur Ayrica balik karides bocek ve kemirgenlerle de beslenirler Sig suda av arayarak yururler ayaklari ile suyu karistirarak ya da kanatlarini cirparak avlarin saklandiklari yerden cikmalarini saglarlar Insanlarla iliskileriHamerkoplar hakkinda bircok soylence vardir Bazi bolgelerde diger kuslarin hamerkoplarin yuvalarini yapmalarina yardim ettigi soylenir e ǀXamlar kamplarinin ustunde hamerkopu ucarak ses cikarttiginda bir yakinlarinda birinin oldugunu bildiklerini soylemislerdir Bazi kulturlerde olarak bilinirler ve Busmanlar bir insana yildirim carpmasinin nedeninin hamerkop yuvasindan yumurta calmak olduguna inanirlardi Ayni zamanda kotuluk tanrisi Khauna nin hamerkop oldurulmesinden hoslanmadigina da inanirlardi Eski bir Malgas inanisina gore hamerkop yuvasini yikanin cuzzam hastaligina yakalanacagina inanilirdi ve bir Malagas siirinde hamerkoptan kotuluk kusu olarak soz edilir Bu tarz inanislar kuslara biraz koruma saglamistir Notlar a b c d e f g h del Hoyo J Elliott A amp Sargatal J editors 1992 Handbook of the Birds of the World Volume 1 Ostrich to Ducks Lynx Edicions ISBN 84 87334 10 5 Van Tuinen Marcel 2001 PDF Proceedings of the Royal Society of London 26 8 ss 1345 1350 29 Mayis 2008 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 14 Temmuz 2014 a b c d e f g h i j Shukla Arvind N Tyagi Rajiv 2004 Encyclopaedia of Birds Anmol Publications PVT LTD s 234 ISBN 81 261 0967 X 3 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Temmuz 2014 Schapera Isaac 1965 The Khoisan Peoples of South Africa G Routledge and Paul s 167 7 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Temmuz 2014 Schapera op cit p 189 Fox Leonard 1990 Hainteny The Traditional Poetry of Madagascar Bucknell University Press ss 261 422 ISBN 0 8387 5175 X 7 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Temmuz 2014 Child Graham Chitsike Langford 31 Agustos 2000 Ownership of Wildlife Prins Herbert H T Grootenhuis Jan Geu Dolan Thomas T editors Ed Wildlife Conservation by Sustainable Use Hollanda Springer Press s 253 ISBN 0 412 79730 5 7 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Temmuz 2014 KB1 bakim Birden fazla ad editor listesi link KB1 bakim Fazladan yazi editor listesi link Dis baglantilarHamerkop videolari fotograflari ve sesleri 13 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Internet Bird Collection Hamerkop7 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Atlas of Southern African Birds