Mevzu (Ar. موضوع , 'yeni bir şey uydurmak, ihdas etmek'), و - ض - ع kökünden türemiş bir kelime olup hadis literatüründe İslâm Peygamberi'ne ait olmadığı halde onunmuş gibi gösterilen ve aktarılan söz anlamında bir terim olarak kullanılır.
Mevzu hadis ile sahih hadisi birbirinden ayırmak, hadis derlenmeye başlanan ilk zamanlardan itibaren âlimlerin en çok önem verdiği konulardan biri olmuştur. Bu ayrımı yapmak ve sünnetin güvenilirliğini korumak için birçok kriter ortaya konulmuş ve hadis rivayetinde çok titiz davranılmıştır. Konunun İslâm'daki hassasiyeti, uydurma hadise sahih demek ne kadar mahzurlu ise, sahih olan hadise uydurma demenin peygamberin sözünü yalanlamak olacağından en az onun kadar mahzurlu görülmesindendir. Ancak İslâm'da hiçbir zaman mevzu hadisleri tespit edecek ve herkesin kabul ettiği kriterler üzerinde ittifak edilememiştir. Böyle hadisler, hiçbir zaman inanç esasları için kaynak kabul edilmezler ve onlara göre amel edilmek üzere de asla alınamazlar.
Kriterler
Bir hadisin mevzu olmasının kriterleri farklıdır. Bir hadis âlimine göre mevzu olan bir hadis, başka bir âlime göre (rivayet zinciri) zayıf hadis olarak kabul edilegelmiş ve hatta – bilhassa mutasavvıflar arasında – ona göre amel edilmiş olabilir. Mesela Selefî âlimlerine göre bir hadis, onların anlayışına göre Kur'ân'ın ruhuna aykırıysa mevzudur. Mevzû hadislerin alâmeti sayılan delillerin hemen hemen hepsi metinle alâkalıdır. Mesela İbn Kayyîmi’l-Cevziyye (751/1350), mevzû hadisleri tanıma yollarını ve ne tür hadislerin mevzû oldukları kriterlerini 19 madde hâlinde anlatırken bu kriterlerin hemen hepsi metni ilgilendirir. Başka bir hadis âlimi olan Hatîb-i Bağdâdî (463/1070), Usûl’ünde, “Münker ve müstahîl hadisleri atmanın vacip oluşu” altında mevzû beş adet hadisi zikrettikten sonra “Akla, Kur’ân’ın sâbit ve muhkem hükmüne, ma’lûm sünnete, sünnetin aktığı mecrâda deverân eden fiile ve her kesin delîle ters düşen haber-i vâhid kabul edilmez” demiştir.
Muhaddislere göre mevzu hadislerin asılsız olduğu belirtilmeksizin nakledilmesi haramdır, ancak asılsız olduklarını hatırlatmak için yazılabilirler.
Kaynakça
- ^ a b "Uydurma sanılan hadisler" (HTML). Dinimiz İslâm. 16 Mart 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Ocak 2016.
- ^ a b Özyiğit, Muaz (1992). (araştırma). İnternet: Muhaddis.org. 31 Ocak 2016 tarihinde kaynağından (HTML) arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2016.
- ^ Dayhan, Ahmet Tahir (2 Nisan 2012). "HADİS TENKÎDİ KRİTERLERİ" (blog). HADİS TENKÎDİ KRİTERLERİ. 2 Nisan 2012 tarihinde kaynağından (HTML) arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2016.
- ^ Bağdâdî, el-Kifâye fî İlmi’r-Rivâye, s. 469-472
İslam ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mevzu Ar موضوع yeni bir sey uydurmak ihdas etmek و ض ع kokunden turemis bir kelime olup hadis literaturunde Islam Peygamberi ne ait olmadigi halde onunmus gibi gosterilen ve aktarilan soz anlaminda bir terim olarak kullanilir Mevzu hadis ile sahih hadisi birbirinden ayirmak hadis derlenmeye baslanan ilk zamanlardan itibaren alimlerin en cok onem verdigi konulardan biri olmustur Bu ayrimi yapmak ve sunnetin guvenilirligini korumak icin bircok kriter ortaya konulmus ve hadis rivayetinde cok titiz davranilmistir Konunun Islam daki hassasiyeti uydurma hadise sahih demek ne kadar mahzurlu ise sahih olan hadise uydurma demenin peygamberin sozunu yalanlamak olacagindan en az onun kadar mahzurlu gorulmesindendir Ancak Islam da hicbir zaman mevzu hadisleri tespit edecek ve herkesin kabul ettigi kriterler uzerinde ittifak edilememistir Boyle hadisler hicbir zaman inanc esaslari icin kaynak kabul edilmezler ve onlara gore amel edilmek uzere de asla alinamazlar KriterlerBir hadisin mevzu olmasinin kriterleri farklidir Bir hadis alimine gore mevzu olan bir hadis baska bir alime gore rivayet zinciri zayif hadis olarak kabul edilegelmis ve hatta bilhassa mutasavviflar arasinda ona gore amel edilmis olabilir Mesela Selefi alimlerine gore bir hadis onlarin anlayisina gore Kur an in ruhuna aykiriysa mevzudur Mevzu hadislerin alameti sayilan delillerin hemen hemen hepsi metinle alakalidir Mesela Ibn Kayyimi l Cevziyye 751 1350 mevzu hadisleri tanima yollarini ve ne tur hadislerin mevzu olduklari kriterlerini 19 madde halinde anlatirken bu kriterlerin hemen hepsi metni ilgilendirir Baska bir hadis alimi olan Hatib i Bagdadi 463 1070 Usul unde Munker ve mustahil hadisleri atmanin vacip olusu altinda mevzu bes adet hadisi zikrettikten sonra Akla Kur an in sabit ve muhkem hukmune ma lum sunnete sunnetin aktigi mecrada deveran eden fiile ve her kesin delile ters dusen haber i vahid kabul edilmez demistir Muhaddislere gore mevzu hadislerin asilsiz oldugu belirtilmeksizin nakledilmesi haramdir ancak asilsiz olduklarini hatirlatmak icin yazilabilirler Kaynakca a b Uydurma sanilan hadisler HTML Dinimiz Islam 16 Mart 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Ocak 2016 a b Ozyigit Muaz 1992 arastirma Internet Muhaddis org 31 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan HTML arsivlendi Erisim tarihi 31 Ocak 2016 Dayhan Ahmet Tahir 2 Nisan 2012 HADIS TENKIDI KRITERLERI blog HADIS TENKIDI KRITERLERI 2 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan HTML arsivlendi Erisim tarihi 31 Ocak 2016 Bagdadi el Kifaye fi Ilmi r Rivaye s 469 472 Islam ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz