Erivan Kalesi (Azerbaycanca; İrəvan qalası, Ermenice; Երևանի բերդը, Yerevani berdë; Farsça: قلعه ایروان, Ghale-yi İrevan; Rusça: Эриванская крепость, E'rivanskaya krepost), Erivan'da 16. yüzyıldan kalma bir kaleydi.
Erivan Fortress | |
---|---|
Hrazdan Nehri'nin sol kıyısı (bugün yerinde Ararat Şarap Fabrikası var) Erivan | |
Koordinatlar | 40°10′23″N 44°30′10″E / 40.173056°K 44.502778°D |
Yapı tarihçesi | |
İnşa | 1582–83 |
Yıkılışı | 1860'lar-1930'lar [] |
Muharebe/savaşlar | 1623-1639 Osmanlı-Safevî Savaşı 1723-1727 Osmanlı-İran Savaşı 1730-1732 Osmanlı-Safevî Savaşı 1826-1828 İran-Rus Savaşı |
Garnizon bilgisi | |
Kullananlar | Erivan Hanlığı seat (1827'ye kadar) Ermeni Oblastı valisi (1828–40) Erivan Guberniyası valisi (1850–64) |
Tarihi
Kale, Osmanlı yönetimi sırasında 1582-83 yıllarında Serdar Ferhat Paşa tarafından yaptırılmıştır. Kale, 1679'da bir depremle yıkılmıştır. Depremden sonra, Erivan'ın Safevi valisi Zal Han, kale ve Serdar Sarayı da dahil olmak üzere Erivan'ı yeniden inşa etmek için Şah'tan yardım istedi.
12 Temmuz 1679'da Azerbaycan'ın Safevi naip yardıcısı (tarihi Azerbaycan, İran Azerbaycanı olarak da bilinir), Mirza İbrahim, Erivan'ı ziyaret etti. Erivan valisinin ikametgâhı olan kaleyi restore etmeye yönlendirildi. Gence, Agulis ve Daşt'tan (Nahçıvan) birçok köylü, kaleyi yeniden inşa etmek için Erivan'a taşındı. Zorla çalıştırma kışa kadar devam etti. Daha sonra Şah herkesin evlerine dönmesine izin verdi. Erivan Kalesi'nin yeniden inşası tamamlanmamıştı. Daha sonraki yıllarda devam ettirilip bitirilmiştir. Ekim 1827'de, 1826-1829 Rus-İran Savaşı sırasında, Rus ordusu liderliğinde Erivan'ı ele geçirdi ve o zamandan beri Erivan Kalesi, 1930'larda tamamen yıkılana kadar askeri amaçlarla kullanılmadı.
1853'te kale başka bir depremle yıkıldı. 1865 yılında kalenin toprakları, ilk loncanın tüccarı Nerses Tairyants tarafından satın alındı. Daha sonra 1880'lerde Tairyants, kalenin kuzey kesiminde bir brendi fabrikası kurdu. Kale, 1930'larda Sovyet yönetimi sırasında tamamen yıkıldı, ancak savunma duvarlarının bazı kısımları hala duruyor.
İç mekan
Serdar'ın Sarayı
Saray, kalenin kuzeybatı kesimindeydi. Birçok bölümü olan kare geniş bir binaydı. Harem en büyük bölümlerden biriydi, 200 fit (61 m) uzunluğunda ve 125 fit (38 m) genişliğindeydi. Birçok odaya ve koridora bölünmüştü. Bu saray 1798 yılında Hüseyin-Ali Han'ın oğlu Mahmud döneminde yaptırılmıştır.
Hanlar yenisini yaptığında, daha önce yapılan tüm saraylar yıkılmıştı. Sonuncusu 1798'de İran mimari tarzında inşa edilmiş olup, kornişi renkli camla kaplanmış "Şuşaband-ayna" ("Aynalı Salon") içerir. Tavan, parıldayan çiçek resimleriyle süslenmişti. Ve salonun duvarlarında tuval üzerine çizilmiş sekiz resim vardı: Feth Ali Şah, Hüseyin-Guli ve Hasan, Abbas Mirza, Feramerz, vb.
Erivan'ın Ruslar tarafından ele geçirilmesinden sonra, sarayın salonlarından birinde Aleksandr Griboyedov'un ünlü komedisi Woe from Wit, askeri garnizon tarafından yazarın standında oynandı. Performansı anan mermer bir anıt plaket, şu anda kalenin bir zamanlar bulunduğu yerde bulunan Erivan Ağrı Şarap Fabrikası'ndadır.
- Serdar Sarayı'nın içi
- Sirdars Köşkü'nün İç
- Azeri bir sanatçı tarafından Serdar Sarayı'nın duvar süslemesinden bir detay, 1828
Harem ve hamam
Han'ın hareminin iç duvarları rengarenk desenlerle mermerle kaplanmıştır. Bir yüzme havuzu vardı; 32 metre uzunluğunda, 9 metre genişliğinde ve 3 arşın (2,1 metre) derinliğindeydi.
Camiler
Erivan Kalesi'nin içinde iki İran camisi vardı. Biri Recep Paşa Camii idi; diğeri Abbas Mirza Camii idi. Recep Paşa Camii'nin kalıntıları 1930'larda Erivan'ın yeniden inşası çalışmalarının başlamasına kadar kaldı. Abbas Mirza Camii'nin sadece bir duvarı ayaktadır.
Recep Paşa Camii
Bu cami, 1725 yılında Türk Recep Paşa hanı döneminde inşa edilmiştir. Güzel bir dış cepheye sahip 4 sütunlu kemerli büyük bir binaydı. İran egemenliği sırasında bir cephanelik olarak kullanıldı, çünkü Sünni bir camiydi ve yeni sahipleri İranlılar, Şii Müslümanlardı. 1827 yılında bu cami Rus Ortodoks kilisesine dönüştürülmüş ve Meryem Ana'nın adını almıştır.
Abbas Mirza Camii (Serdar Camii)
Bu cami Şii camisiydi ve on dokuzuncu yüzyılın başında, Erivan Hanlığı'nın son hanı Hüseyin Han'ın saltanatı sırasında inşa edildi. Cephe, genellikle Azeri-İran mimari tarzında bulunan yeşil ve mavi camla kaplıydı. Erivan'ın Ruslar tarafından ele geçirilmesinden sonra cami cephanelik olarak kullanılmıştır. Sovyet döneminde cami, diğer dini yapılarla birlikte (Ermeni kiliseleri, tapınakları ve manastırları) terkedilmiş durumdaydı ve şu anda caminin sadece iskeleti durmaktadır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b (Ermenice) ԵՐԵՎԱՆ ՔԱՂԱՔԻ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ԱՆՇԱՐԺ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ՑՈՒՑԱԿ (State List of the Immovable Historical and Cultural Monuments of the City of Yerevan) 20 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi: "arlis.am" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ Arutyunyan, V. “Yerevan”, Moscow, 1968, p. 18
- ^ a b . 31 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2010.
- ^ (Ermenice) Բերդերը Webarşiv şablonunda hata:
|url=
value. Boş. - ^ Hovhannes Shahkhatunyants, Ստորագրութիւն Կաթուղիկէ Էջմիածնի և հինգ գաւառացն Արարատայ, vol 2, p. 52
- ^ (Rusça) Прикосновение к истории 8 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ (Ermenice) T. Kh. Hakobyan, The History of Yerevan (Երևանի պատմությունը (1801 — 1879 թթ.)), pp. 240-42
- ^ [Armenian etudes]
|çeviri-başlık=
kullanmak için|başlık=
gerekiyor () (Ermenice). Erivan: «Սովետական գրող». 1979. ss. 283-84 http://armenianhouse.org/avetisyan/yerevan-1.html|url=
eksik başlık (). 14 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Mayıs 2022. - ^ (Rusça) I. Chopin, Historical monuments of the Armenian Oblast (Исторический памятник Армянской области), p. 867
- ^ (Ermenice) Hakobyan, Tadevos. ԵՐԵՎԱՆԻ ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆԸ (1500–1800 ԹԹ. 19 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (English: History of Yerevan (1500-1800), 1979, Yerevan State University. p. 370
- ^ Chopin, Historical monuments of the Armenian oblast (Исторический памятник Армянской области), p. 867
- ^ (Ermenice) Gevont Alishan, Ayrarat. (Այրարատ), p. 311
- ^ Lynch, Harry F.B. Armenia, travels and studies, volume 1, Longman, Green & Co., 1901, Harvard University, p. 283
- ^ (Ermenice) Shahaziz, Yervand. Old Yerevan (Հին Երևանը), pp. 34-35, 182
- ^ (Ermenice) Adamyants, Adam. Topography of Yerevan (Տեղագրութիւն Երեւանի), Yerevan, 1889, pp. 38-39
- ^ "European Charter for Regional or Minority Languages (ECRML) report for Armenia" (PDF). 5 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 21 Mayıs 2022.
- ^ "Website of the Government of the Republic of Armenia" (PDF). 29 Mart 2017 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 21 Mayıs 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Erivan Kalesi Azerbaycanca Irevan qalasi Ermenice Երևանի բերդը Yerevani berde Farsca قلعه ایروان Ghale yi Irevan Rusca Erivanskaya krepost E rivanskaya krepost Erivan da 16 yuzyildan kalma bir kaleydi Erivan FortressHrazdan Nehri nin sol kiyisi bugun yerinde Ararat Sarap Fabrikasi var ErivanKoordinatlar40 10 23 N 44 30 10 E 40 173056 K 44 502778 D 40 173056 44 502778Yapi tarihcesiInsa1582 83 1582 83 Yikilisi1860 lar 1930 lar kaynak belirtilmeli Muharebe savaslar1623 1639 Osmanli Safevi Savasi 1723 1727 Osmanli Iran Savasi 1730 1732 Osmanli Safevi Savasi 1826 1828 Iran Rus SavasiGarnizon bilgisiKullananlarErivan Hanligi seat 1827 ye kadar Ermeni Oblasti valisi 1828 40 Erivan Guberniyasi valisi 1850 64 1827 de Ivan Paskevic liderligindeki Rus kuvvetleri tarafindan Erivan kalesinin kusatilmasi Franz Roubaud tarafindan yapilmistir Serdar Sarayi ndaki Aynalar Salonu Sushabend ayna TarihiErivan Kalesi Plani 1827 Kale Osmanli yonetimi sirasinda 1582 83 yillarinda Serdar Ferhat Pasa tarafindan yaptirilmistir Kale 1679 da bir depremle yikilmistir Depremden sonra Erivan in Safevi valisi Zal Han kale ve Serdar Sarayi da dahil olmak uzere Erivan i yeniden insa etmek icin Sah tan yardim istedi 12 Temmuz 1679 da Azerbaycan in Safevi naip yardicisi tarihi Azerbaycan Iran Azerbaycani olarak da bilinir Mirza Ibrahim Erivan i ziyaret etti Erivan valisinin ikametgahi olan kaleyi restore etmeye yonlendirildi Gence Agulis ve Dast tan Nahcivan bircok koylu kaleyi yeniden insa etmek icin Erivan a tasindi Zorla calistirma kisa kadar devam etti Daha sonra Sah herkesin evlerine donmesine izin verdi Erivan Kalesi nin yeniden insasi tamamlanmamisti Daha sonraki yillarda devam ettirilip bitirilmistir Ekim 1827 de 1826 1829 Rus Iran Savasi sirasinda Rus ordusu liderliginde Erivan i ele gecirdi ve o zamandan beri Erivan Kalesi 1930 larda tamamen yikilana kadar askeri amaclarla kullanilmadi 1853 te kale baska bir depremle yikildi 1865 yilinda kalenin topraklari ilk loncanin tuccari Nerses Tairyants tarafindan satin alindi Daha sonra 1880 lerde Tairyants kalenin kuzey kesiminde bir brendi fabrikasi kurdu Kale 1930 larda Sovyet yonetimi sirasinda tamamen yikildi ancak savunma duvarlarinin bazi kisimlari hala duruyor Ic mekanSerdar in Sarayi Saray kalenin kuzeybati kesimindeydi Bircok bolumu olan kare genis bir binaydi Harem en buyuk bolumlerden biriydi 200 fit 61 m uzunlugunda ve 125 fit 38 m genisligindeydi Bircok odaya ve koridora bolunmustu Bu saray 1798 yilinda Huseyin Ali Han in oglu Mahmud doneminde yaptirilmistir Hanlar yenisini yaptiginda daha once yapilan tum saraylar yikilmisti Sonuncusu 1798 de Iran mimari tarzinda insa edilmis olup kornisi renkli camla kaplanmis Susaband ayna Aynali Salon icerir Tavan parildayan cicek resimleriyle suslenmisti Ve salonun duvarlarinda tuval uzerine cizilmis sekiz resim vardi Feth Ali Sah Huseyin Guli ve Hasan Abbas Mirza Feramerz vb Erivan in Ruslar tarafindan ele gecirilmesinden sonra sarayin salonlarindan birinde Aleksandr Griboyedov un unlu komedisi Woe from Wit askeri garnizon tarafindan yazarin standinda oynandi Performansi anan mermer bir anit plaket su anda kalenin bir zamanlar bulundugu yerde bulunan Erivan Agri Sarap Fabrikasi ndadir Serdar Sarayi nin ici Sirdars Kosku nun Ic Azeri bir sanatci tarafindan Serdar Sarayi nin duvar suslemesinden bir detay 1828Harem ve hamam Han in hareminin ic duvarlari rengarenk desenlerle mermerle kaplanmistir Bir yuzme havuzu vardi 32 metre uzunlugunda 9 metre genisliginde ve 3 arsin 2 1 metre derinligindeydi Camiler Abbas Mirza Camii Erivan Kalesi nin icinde iki Iran camisi vardi Biri Recep Pasa Camii idi digeri Abbas Mirza Camii idi Recep Pasa Camii nin kalintilari 1930 larda Erivan in yeniden insasi calismalarinin baslamasina kadar kaldi Abbas Mirza Camii nin sadece bir duvari ayaktadir Recep Pasa Camii Bu cami 1725 yilinda Turk Recep Pasa hani doneminde insa edilmistir Guzel bir dis cepheye sahip 4 sutunlu kemerli buyuk bir binaydi Iran egemenligi sirasinda bir cephanelik olarak kullanildi cunku Sunni bir camiydi ve yeni sahipleri Iranlilar Sii Muslumanlardi 1827 yilinda bu cami Rus Ortodoks kilisesine donusturulmus ve Meryem Ana nin adini almistir Abbas Mirza Camii Serdar Camii Bu cami Sii camisiydi ve on dokuzuncu yuzyilin basinda Erivan Hanligi nin son hani Huseyin Han in saltanati sirasinda insa edildi Cephe genellikle Azeri Iran mimari tarzinda bulunan yesil ve mavi camla kapliydi Erivan in Ruslar tarafindan ele gecirilmesinden sonra cami cephanelik olarak kullanilmistir Sovyet doneminde cami diger dini yapilarla birlikte Ermeni kiliseleri tapinaklari ve manastirlari terkedilmis durumdaydi ve su anda caminin sadece iskeleti durmaktadir Ayrica bakinizPanah Han Makinski nin eviKaynakca a b Ermenice ԵՐԵՎԱՆ ՔԱՂԱՔԻ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ԱՆՇԱՐԺ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ՑՈՒՑԱԿ State List of the Immovable Historical and Cultural Monuments of the City of Yerevan 20 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi arlis am adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme Arutyunyan V Yerevan Moscow 1968 p 18 a b 31 Mayis 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Mart 2010 Ermenice Բերդերը Webarsiv sablonunda hata url value Bos Hovhannes Shahkhatunyants Ստորագրութիւն Կաթուղիկէ Էջմիածնի և հինգ գաւառացն Արարատայ vol 2 p 52 Rusca Prikosnovenie k istorii 8 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ermenice T Kh Hakobyan The History of Yerevan Երևանի պատմությունը 1801 1879 թթ pp 240 42 Armenian etudes ceviri baslik kullanmak icin baslik gerekiyor yardim Ermenice Erivan Սովետական գրող 1979 ss 283 84 http armenianhouse org avetisyan yerevan 1 html url eksik baslik yardim 14 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Mayis 2022 Rusca I Chopin Historical monuments of the Armenian Oblast Istoricheskij pamyatnik Armyanskoj oblasti p 867 Ermenice Hakobyan Tadevos ԵՐԵՎԱՆԻ ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆԸ 1500 1800 ԹԹ 19 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde English History of Yerevan 1500 1800 1979 Yerevan State University p 370 Chopin Historical monuments of the Armenian oblast Istoricheskij pamyatnik Armyanskoj oblasti p 867 Ermenice Gevont Alishan Ayrarat Այրարատ p 311 Lynch Harry F B Armenia travels and studies volume 1 Longman Green amp Co 1901 Harvard University p 283 Ermenice Shahaziz Yervand Old Yerevan Հին Երևանը pp 34 35 182 Ermenice Adamyants Adam Topography of Yerevan Տեղագրութիւն Երեւանի Yerevan 1889 pp 38 39 European Charter for Regional or Minority Languages ECRML report for Armenia PDF 5 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 21 Mayis 2022 Website of the Government of the Republic of Armenia PDF 29 Mart 2017 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 21 Mayis 2022