Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Francesco Donato (veya Francesca Donà) (d. 1468, Venedik- ö. 23 Mayıs 1553, Venedik), [24 Kasım 1545 – 9 Mayıs 1553 döneminde Venedik Cumhuriyeti'ne "Doçe" unvanı ile devlet başkanlığı yapan 79. dükadır. 9 Kasım 1545'te Doçe Pietro Lando'nun ölümünden sonra yapılan seçimden sonra 24 Kasım 1545'te tahta çıktı. 7 yıl 5 ay 29 gün süren Venedik Cumhuriyeti "Doçe"'lük saltanatından sonra 23 Mayıs 1553'da 84 yaşında Venedik'te öldü.
| Francesco Donato | |
|---|---|
| Francesco Donato portresi Ressam: | |
 | |
| Venedik Cumhuriyeti Doçesi (79.) Doge di Venezia | |
| Hüküm süresi | 24 Kasım 1545 – 9 Mayıs 1553 7 yıl 5 ay 29 gün |
| Önce gelen | Pietro Lando |
| Sonra gelen | Marcantonio Trevisan |
| Doğum | 1468 Venedik |
| Ölüm | 23 Mayıs 1553 (84 yaşında) Venedik |
| Defin | Santa Maria dei Servi Kilisesi, Venedik XIX. yüzyıl başlarında Mareno di Piave'deki Villa Donato malikanesindeki sülale şapelindeki anıt mezar |
| Eş(ler)i | Da Mula |
| Çocuk(lar)ı | İki erkek çocuk |
| Babası | Alvise Donato |
| Annesi | Camilla Lion |
Hayatı
Doçe olmadan önce
Francesco Donato 1468'de Venedik'ta asil bir aile mensubu olan Giovanni Dona ve karısı İsabetta Morosini'nin oğlu olarak doğdu. Dona sülalesi olarak da bilinen ailesi 16. ve 17 yüzyılda Venedik'te ortaya çıkan asil ailelerdendi ve bu dönemde bu aileden iki doçe (Francesco Leonardo Donà ve Nicolò Donà), 8 başsavcı ve 1 kardinal önemli devlet görevi yapmışlardı.
Donato eğitim yapmakta iken klasik diller üzerinde verilen derslere yaptığı çalışmalarla kendini çevresine tanıttı. İyi bir hukukçu ve diplomat olmak hedefiyle yüksek eğitime devam etti. Askeri bir kariyer yapmaktan kaçındı. Hatta emri altında bulunan kişilere komuta verip ve kontrol etmek gereken kariyer alternatiflerinden imtina etti. Önemli devlet fonksiyonlarının bürokratik olarak geliştirilip organize edilip yönetilmesini gerektiren bürokrat kariyerini tercih etti ve Venedik Cumhuriyeti hukuk ve devlet idare sisteminde ileri bürokratik görevler almaya başladı.
Venedikli asıl bir aile olan De Mula sülalesi mensubu bir asil kadınla evlilik yaptı ve bu evlilikten üç çocukları oldu.
İyi konuşma yapmakla ve belagatı ile de isim yaptı. Genellikle hayati boyunca sıhhati iyi değildi. Gayet koyu Katolik Hristiyan dindar olması bu nedenle açıklanmıştı . Dindarlığı yaşı ilerledikçe daha da hayatında önem kazanmaya başladı.
Doçelik dönemi
Bir önceki "doçe" olan Pietro Lando 82 yaşında iken 9 Kasım 1545'te öldü. Pietro Donato Venedik Cumhuriyeti "doçe seçmenler konseyi" tarafından 24 Kasım 1545'te "doçe" olarak seçildi ve tahta çıktı. Doçe seçildiği zaman Donato 77 yaşında yaşlı bir kişi idi. Önceki doçe Lando'nun yaşlı olmasından ve tek başına buyruk olmasından dolayı şehirde yaygın söylenti ve şikayetlere rağmen yeni doçe olarak da yaşlı bir kişinin seçilmesi çeşitli değişik alternatif açıklamalar ortaya çıkartmış ve tartışmalara konu olmuştur.
Yaşlı ve sıhhati genellikle iyi olmayan Donato hiçbir şekilde sıkı otoriter olmadan danışmanlarının ve Venedik Cumhuriyeti Büyük Konseyi ('Maggior Consiglio') üyelerinin tavsiyelerine çok kere uyarak devletin ileri gelenlerine gayet serbestlik sağlayan bir şekilde yönetmiştir.
Donato'nun Venedik'te hükûmet sürdüğü dönemde (1545-1563) Katolik Kilisesi ve Papalık Avrupa'da gelişen Protestan Reformu ve ortaya çıkıp 1548'de biten Otuz Yıl Savaşları aleyhinde Katolik Kilisesi'nin Karşı Reformasyon hareketinin başlanması için çağrılan toplantılarına devam etmekteydi. Venedik Cumhuriyeti bu gelişmeyi iyi anlayamamıştı. Bu Konsil'in Katolik kalan ülkelerde yeni mezheplerle mücadele etmek amacıyla Engizisyon mahkemeleri kurması kararı verdiğinde bu Venedik Cumhuriyeti'nce kabul edilmedi. Doçe Donato Venedik Cumhuriyeti'nin tarafsız kalacağını ilan etti. Venedikliler Hristiyanlığa inanmayanlar ile ticaret yapmaya ve onlarla yakın ilişkiler kurmaya alışkın idiler. Katolik Kilisesinin bu konsil ile "Hristiyan olmayanlar"la ilişkiler kurmayı yasaklamasının Venedik devleti ve Venedikliler alyehinde olduğunu bilmekteydiler. Fakat Katolik Hristiyan tutumu ve Venedik'in buna karşı olması, Kutsal Roma İmparatoru V. Karl (Şarlken) ve Fransa Krallığı kralı II. Henri tarafından büyük tenkitlere ve karşı çıkmalara neden oldu.
Donato'nun docelik döneminde Venedik donanması kadırgalarında kürek çekmek için kullanılan gönüllü Venedik vatandaşlarının sayısı ilk defa gayet azaldı ve yeter sayıda kürekçi bulunamaya başladı. Donanmanın gücünü korumak için ve özel olarak Venedik donanmasının Adriyatik Denizi Dalmaçya kıyılarında korsanlara karşı yaptığı harekat ve savaş için kullanılan Venedik kadırgalarında kullanılan kürekçiler hapis cezasına çarptırılan mahkûmlardan oluşturulmaya başlandı
1547'de Venedik Cumhuriyeti Katolik Kilisesi'nin Venedik topraklarında Engizisyon Mahkemesi'nin kurmasına ve bu mahkemenin kilise tarafından işletilmesine izin verdi. Fakat bu mahkemeye ancak gayet sınırlı yetkiler verildi ve Venedik devleti yönetiminin kontrolü altında işlev yapması kabul edildi. Böylece Katolik Kilisesi'nin Venedik'teki siyasal gelişimelere müdahale etmesi önlenmek istendi. Doçe olan Donato gayet dindar Katolikti ama buna rağmen o bile Venedik'in otonomisini korumayı kabul etmişti. Tüm Venedikliler Katolik Kilisesi ve Papa'nın şehir cumhuriyetinin işlerine ve siyasetlerine herhangi bir şekilde burnunu sokup müdahale atmesi aleyhinde idi.
Donato döneminde Venedik şehri, özellikle mimar 'nun katkısı ile, büyük imar hareketlerine sahne oldu. Sansivino kütüphane binasının ve Venedik darphanesi binasının tasarımlarını sağladı ve yaptırdı. Venedik Dükalık Sarayı (Palazzo Duçale)'" için usta ressamlara yeni tablolar ısmarlanıp yaptırıldı. Bunlar arasında ressam 'nin hazırladığı büyük duvar tabloları çok ihtişamlı ve önemlidir.
Venedik şehri Donato Doçelik döneminde Venedik halkı şehri devamlı olan bir barış altında bir refah ve zenginlik merkezi olarak görülmekte idi. Fakat genel ekonomik durumun gayet kötüleşeceğini, özellikle Amerika'nın keşfedilmesi ve Güney Amerika'dan altının Avrupa'ya getirilmesi ile ortaya çıkan büyük enflasyonu ve bunun büyük zararlarını, hayal bile edememekteydiler.
1550'de Donato'nun zaten zayıf olan sıhhati daha da kötüye gitmeye başladı ve Donatao bu hasta hali ile Doçelik görevi yapamayacağını anlayıp Doçelikten feragat etmek istedi. Fakat Venedik üst yöneticisi "Büyük Konsey" bu feragati kabul etmedi ve hasta hasta Donato üç yıl daha Doçe görevini yapmak zorunda kaldı. 23 Mayıs 1553'te Francesco Donato daha da hastalanıp öldü.
Cesedi cenaze merasimi ile Santa Maria dei Servi Kilisesi'ne gömüldü. XIX. yüzyılın başlarında cenaze Mareno di Piave'de bulunan "Villa Donato"'nun şapelindeki anıt-mezara nakledildi. Böylece Francesco Donato Venedik şehri içinde mezarı bulunmayan tek Venedik Cumhuriyeti Doçesi oldu.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Dış kaynaklar
| Wikimedia Commons'ta Francesco Donato ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Norwich, John Julius (1999) A History of Venice. New York: Vintage Books, (İngilizce)
- da Mosto, Andrea (1983), Dogi di Venezia nella vita pubblica e privata. Floransa:A. Martello (İtalyanca)
- Dumler, Helmut (2001), Venedig und die Dogen. Düsseldorf:Artemis & Winkler (Almanca)
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Pietro Lando | Venedik Doçesi 1545 – 1553 | Sonra gelen: Marcantonio Trevisan |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Francesco Donato veya Francesca Dona d 1468 Venedik o 23 Mayis 1553 Venedik 24 Kasim 1545 9 Mayis 1553 doneminde Venedik Cumhuriyeti ne Doce unvani ile devlet baskanligi yapan 79 dukadir 9 Kasim 1545 te Doce Pietro Lando nun olumunden sonra yapilan secimden sonra 24 Kasim 1545 te tahta cikti 7 yil 5 ay 29 gun suren Venedik Cumhuriyeti Doce luk saltanatindan sonra 23 Mayis 1553 da 84 yasinda Venedik te oldu Francesco DonatoFrancesco Donato portresi Ressam Venedik Cumhuriyeti Docesi 79 Doge di VeneziaHukum suresi24 Kasim 1545 9 Mayis 1553 7 yil 5 ay 29 gunOnce gelenPietro LandoSonra gelenMarcantonio TrevisanDogum1468 VenedikOlum23 Mayis 1553 84 yasinda VenedikDefinSanta Maria dei Servi Kilisesi Venedik XIX yuzyil baslarinda Mareno di Piave deki Villa Donato malikanesindeki sulale sapelindeki anit mezarEs ler iDa MulaCocuk lar iIki erkek cocukBabasiAlvise DonatoAnnesiCamilla LionFrancesco Donato armasi ve imzasiHayatiDoce olmadan once Francesco Donato 1468 de Venedik ta asil bir aile mensubu olan Giovanni Dona ve karisi Isabetta Morosini nin oglu olarak dogdu Dona sulalesi olarak da bilinen ailesi 16 ve 17 yuzyilda Venedik te ortaya cikan asil ailelerdendi ve bu donemde bu aileden iki doce Francesco Leonardo Dona ve Nicolo Dona 8 bassavci ve 1 kardinal onemli devlet gorevi yapmislardi Donato egitim yapmakta iken klasik diller uzerinde verilen derslere yaptigi calismalarla kendini cevresine tanitti Iyi bir hukukcu ve diplomat olmak hedefiyle yuksek egitime devam etti Askeri bir kariyer yapmaktan kacindi Hatta emri altinda bulunan kisilere komuta verip ve kontrol etmek gereken kariyer alternatiflerinden imtina etti Onemli devlet fonksiyonlarinin burokratik olarak gelistirilip organize edilip yonetilmesini gerektiren burokrat kariyerini tercih etti ve Venedik Cumhuriyeti hukuk ve devlet idare sisteminde ileri burokratik gorevler almaya basladi Venedikli asil bir aile olan De Mula sulalesi mensubu bir asil kadinla evlilik yapti ve bu evlilikten uc cocuklari oldu Iyi konusma yapmakla ve belagati ile de isim yapti Genellikle hayati boyunca sihhati iyi degildi Gayet koyu Katolik Hristiyan dindar olmasi bu nedenle aciklanmisti Dindarligi yasi ilerledikce daha da hayatinda onem kazanmaya basladi Docelik donemi Bir onceki doce olan Pietro Lando 82 yasinda iken 9 Kasim 1545 te oldu Pietro Donato Venedik Cumhuriyeti doce secmenler konseyi tarafindan 24 Kasim 1545 te doce olarak secildi ve tahta cikti Doce secildigi zaman Donato 77 yasinda yasli bir kisi idi Onceki doce Lando nun yasli olmasindan ve tek basina buyruk olmasindan dolayi sehirde yaygin soylenti ve sikayetlere ragmen yeni doce olarak da yasli bir kisinin secilmesi cesitli degisik alternatif aciklamalar ortaya cikartmis ve tartismalara konu olmustur Yasli ve sihhati genellikle iyi olmayan Donato hicbir sekilde siki otoriter olmadan danismanlarinin ve Venedik Cumhuriyeti Buyuk Konseyi Maggior Consiglio uyelerinin tavsiyelerine cok kere uyarak devletin ileri gelenlerine gayet serbestlik saglayan bir sekilde yonetmistir Donato nun Venedik te hukumet surdugu donemde 1545 1563 Katolik Kilisesi ve Papalik Avrupa da gelisen Protestan Reformu ve ortaya cikip 1548 de biten Otuz Yil Savaslari aleyhinde Katolik Kilisesi nin Karsi Reformasyon hareketinin baslanmasi icin cagrilan toplantilarina devam etmekteydi Venedik Cumhuriyeti bu gelismeyi iyi anlayamamisti Bu Konsil in Katolik kalan ulkelerde yeni mezheplerle mucadele etmek amaciyla Engizisyon mahkemeleri kurmasi karari verdiginde bu Venedik Cumhuriyeti nce kabul edilmedi Doce Donato Venedik Cumhuriyeti nin tarafsiz kalacagini ilan etti Venedikliler Hristiyanliga inanmayanlar ile ticaret yapmaya ve onlarla yakin iliskiler kurmaya aliskin idiler Katolik Kilisesinin bu konsil ile Hristiyan olmayanlar la iliskiler kurmayi yasaklamasinin Venedik devleti ve Venedikliler alyehinde oldugunu bilmekteydiler Fakat Katolik Hristiyan tutumu ve Venedik in buna karsi olmasi Kutsal Roma Imparatoru V Karl Sarlken ve Fransa Kralligi krali II Henri tarafindan buyuk tenkitlere ve karsi cikmalara neden oldu Donato nun docelik doneminde Venedik donanmasi kadirgalarinda kurek cekmek icin kullanilan gonullu Venedik vatandaslarinin sayisi ilk defa gayet azaldi ve yeter sayida kurekci bulunamaya basladi Donanmanin gucunu korumak icin ve ozel olarak Venedik donanmasinin Adriyatik Denizi Dalmacya kiyilarinda korsanlara karsi yaptigi harekat ve savas icin kullanilan Venedik kadirgalarinda kullanilan kurekciler hapis cezasina carptirilan mahkumlardan olusturulmaya baslandi 1547 de Venedik Cumhuriyeti Katolik Kilisesi nin Venedik topraklarinda Engizisyon Mahkemesi nin kurmasina ve bu mahkemenin kilise tarafindan isletilmesine izin verdi Fakat bu mahkemeye ancak gayet sinirli yetkiler verildi ve Venedik devleti yonetiminin kontrolu altinda islev yapmasi kabul edildi Boylece Katolik Kilisesi nin Venedik teki siyasal gelisimelere mudahale etmesi onlenmek istendi Doce olan Donato gayet dindar Katolikti ama buna ragmen o bile Venedik in otonomisini korumayi kabul etmisti Tum Venedikliler Katolik Kilisesi ve Papa nin sehir cumhuriyetinin islerine ve siyasetlerine herhangi bir sekilde burnunu sokup mudahale atmesi aleyhinde idi Donato doneminde Venedik sehri ozellikle mimar nun katkisi ile buyuk imar hareketlerine sahne oldu Sansivino kutuphane binasinin ve Venedik darphanesi binasinin tasarimlarini sagladi ve yaptirdi Venedik Dukalik Sarayi Palazzo Ducale icin usta ressamlara yeni tablolar ismarlanip yaptirildi Bunlar arasinda ressam nin hazirladigi buyuk duvar tablolari cok ihtisamli ve onemlidir Venedik sehri Donato Docelik doneminde Venedik halki sehri devamli olan bir baris altinda bir refah ve zenginlik merkezi olarak gorulmekte idi Fakat genel ekonomik durumun gayet kotulesecegini ozellikle Amerika nin kesfedilmesi ve Guney Amerika dan altinin Avrupa ya getirilmesi ile ortaya cikan buyuk enflasyonu ve bunun buyuk zararlarini hayal bile edememekteydiler 1550 de Donato nun zaten zayif olan sihhati daha da kotuye gitmeye basladi ve Donatao bu hasta hali ile Docelik gorevi yapamayacagini anlayip Docelikten feragat etmek istedi Fakat Venedik ust yoneticisi Buyuk Konsey bu feragati kabul etmedi ve hasta hasta Donato uc yil daha Doce gorevini yapmak zorunda kaldi 23 Mayis 1553 te Francesco Donato daha da hastalanip oldu Cesedi cenaze merasimi ile Santa Maria dei Servi Kilisesi ne gomuldu XIX yuzyilin baslarinda cenaze Mareno di Piave de bulunan Villa Donato nun sapelindeki anit mezara nakledildi Boylece Francesco Donato Venedik sehri icinde mezari bulunmayan tek Venedik Cumhuriyeti Docesi oldu Ayrica bakinizVenedik Cumhuriyeti Venedik doceleri listesiKaynakcaDis kaynaklarWikimedia Commons ta Francesco Donato ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Norwich John Julius 1999 A History of Venice New York Vintage Books ISBN 0 679 72197 5 Ingilizce da Mosto Andrea 1983 Dogi di Venezia nella vita pubblica e privata Floransa A Martello Italyanca Dumler Helmut 2001 Venedig und die Dogen Dusseldorf Artemis amp Winkler ISBN 978 3538071162 Almanca Resmi unvanlarOnce gelen Pietro Lando Venedik Docesi 1545 1553 Sonra gelen Marcantonio Trevisan