Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hipofosfatemi, kanda fosfat düzeyinin düştüğü bir elektrolit bozukluğudur. Fosforun normal kan düzeyi 2,5-4,5 mg/dl 'dir. Fosfor kemikteki temel minerallerden biridir. Toplam vücut fosfatının %85 'i kemiklerde bulunur. Geri kalan %14ü intraselüler alanda ve %1 'i ise ekstraselüler alandadır. Vücutta fosforun birçok görevi vardır. Fosfat nükleik asit ve hücre membranı yapısında bulunur. ATP gibi yüksek enerjili molekülleri oluşturur. Fosfor dengesinin en önemli düzenleyicisi böbrektir. Böbrekte filtre edilen fosforun %80-95 'i tübüllerden reabsorbe edilir. En önemli absorbsiyon proksimal tübüllerden olmaktadır. Proksimal tübül epitelinde bulunan Tip 2a ve Tip 2c Na-Pi kotransporteri bu emilimden sorumludur. Paratiroid Hormon ve FGF 23 gibi fosfatürik hormonlar tip 2a Na-Pi kotransporterini azaltarak fosfatürik etkilerini gösterirler. Diyetle alınan fosforun %60-65 'i emilir ve bu emilim ince barsak epitelinde bulunan benzer bir taşıyıcı olan Na-Pi 2b kotransporteri ile sağlanır.. Na-Pi 2b 'nin esas düzenleyici hormonu kalsitrioldür. Kalsitriol barsaktan fosfat emilimini arttıran bir hormondur.
Belirti ve Bulgular
Hipofosfatemi birçok hastada herhangi bir semptoma neden olmaz. Kronik hipofosfatemi kas güçsüzlüğü, iştahsızlık ve osteomalaziye neden olabilir. İlerleyici ensefalopati, nöbetler, koma ve ölüme varan ciddi nöromuskuler bozukluklara yol açabilir. Kas güçsüzlüğü ve alkolizm olan hipofosfatemik hastalarda rabdomiyoliz ile birlikte görülebilir. Hemolitik anemi, lökosit ve trombosit bozuklukları görülebilir. Hipofosfatemide kandan dokulara oksijen geçişi güçleşir. Hipofosfatemi oksijen hemoglobin disosiasyon eğrisini sola kaydırır.
Etiyoloji
- Azalmış renal tübüler fosfat reabsorbsiyonu : A. PTH Bağımlı Mekanizmalar: Primer Hiperparatiroidizm, Sekonder Hiperparatiroidizm (Vitamin D Eksikliği / Direnci, Kalsiyum eksikliği / malabsorbsiyonu, Bartter Sendormu, Otozomal resesif renal hiperkalsüri-hipomagnezemi), PTHrP bağımlı Hiperkalsemi, Ailevi Hipokalsiürik Hiperkalsemi B. PTH / PTHrP Bağımsız Mekanizmalar: Artmış FGF-23 ve diğer fosfatoninler (X-linked Hipofosfatemik rikets, otozomal resesif hipofosfatemi, otozomal dominant hipofosfatamik rikets, Tümörün indüklediği osteomalazi, McCune Albriht sendromu, Epidermal nevüs sendromu), Renal hastalıklar (Renal Fankoni sendromu, Sistinozis, Wilson hastalığı, Na-Pi 2a, 2c mutasyonları), Diğer sistemik hastalıklar (Kötü kontrollü diyabet, Alkolizm, Amiloidoz, Hiperaldosteronizm, Hipomagnezemi, HÜS, Renal transplantasyon, Parsiyel karaciğer rezeksiyonu, Yeniden ısıtma ya da indüklenen hipertermi), İlaç ve toksinler (Etanol, ağır metaller, asetazolamid, sisplatin, foskarnet, ifosfamid, rapamisin)
- Azalmış intestinal fosfat absorbsiyonu A. Aluminyum içeren anti-asitler B. Sevalemer
- Hücredışı fosforun hücre içine kayması A. Iv glukoz B. İnsülin tedavisi C. Kalekolaminler D. Akut solunumsal alkaloz E. Gram negatif sepsis, toksik şok sendromu F. Açlık ve asidozun iyileşme dönemleri G. Hızlı hücresel proliferasyon
- Hızlanmış kemik yapımı A. Paratiroidektomi sonrası B. D vitamini tedavisi C. Osteoblastik kemik metastazları
Tedavi
Hastanelerin özellikle yoğun bakım ve palyatif servislerinde yatan hastalar için intravenöz tedavi önerilmektedir. İv fosfor uygulamasından 2-4 saat sonra serum fosfor düzeyi ölçülmelidir. Bunun yanında potasyum, kalsiyum, magnezyum düzeyi de görülmeli ve kardiak monitorizasyon yapılmalıdır.
Kaynakça
- ^ a b Harrisons Principals of Internal Medicine 20th Ed (İngilizce). ss. 2912-2915.
- ^ "Merck Manuals Professional Edition. Merck Sharp & Dohme Corp". 15 Nisan 2015 tarihinde kaynağından .
- ^ "Shajahan, A., Ajith Kumar, J., Gireesh Kumar, K. P., Sreekrishnan, T. P. and Jismy, K. (2015), Managing hypophosphatemia in critically ill patients: a report on an under-diagnosed electrolyte anomaly. Journal of Clinical Pharmacy and Therapeutics. doi: 10.1111/jcpt.12264".
Dış bağlantılar
- eMedicine review7 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Tutorial - complications17 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Refeeding Syndrome30 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
 | Hastalık ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hipofosfatemi kanda fosfat duzeyinin dustugu bir elektrolit bozuklugudur Fosforun normal kan duzeyi 2 5 4 5 mg dl dir Fosfor kemikteki temel minerallerden biridir Toplam vucut fosfatinin 85 i kemiklerde bulunur Geri kalan 14u intraseluler alanda ve 1 i ise ekstraseluler alandadir Vucutta fosforun bircok gorevi vardir Fosfat nukleik asit ve hucre membrani yapisinda bulunur ATP gibi yuksek enerjili molekulleri olusturur Fosfor dengesinin en onemli duzenleyicisi bobrektir Bobrekte filtre edilen fosforun 80 95 i tubullerden reabsorbe edilir En onemli absorbsiyon proksimal tubullerden olmaktadir Proksimal tubul epitelinde bulunan Tip 2a ve Tip 2c Na Pi kotransporteri bu emilimden sorumludur Paratiroid Hormon ve FGF 23 gibi fosfaturik hormonlar tip 2a Na Pi kotransporterini azaltarak fosfaturik etkilerini gosterirler Diyetle alinan fosforun 60 65 i emilir ve bu emilim ince barsak epitelinde bulunan benzer bir tasiyici olan Na Pi 2b kotransporteri ile saglanir Na Pi 2b nin esas duzenleyici hormonu kalsitrioldur Kalsitriol barsaktan fosfat emilimini arttiran bir hormondur Belirti ve Bulgular Hipofosfatemi bircok hastada herhangi bir semptoma neden olmaz Kronik hipofosfatemi kas gucsuzlugu istahsizlik ve osteomalaziye neden olabilir Ilerleyici ensefalopati nobetler koma ve olume varan ciddi noromuskuler bozukluklara yol acabilir Kas gucsuzlugu ve alkolizm olan hipofosfatemik hastalarda rabdomiyoliz ile birlikte gorulebilir Hemolitik anemi lokosit ve trombosit bozukluklari gorulebilir Hipofosfatemide kandan dokulara oksijen gecisi guclesir Hipofosfatemi oksijen hemoglobin disosiasyon egrisini sola kaydirir Etiyoloji Azalmis renal tubuler fosfat reabsorbsiyonu A PTH Bagimli Mekanizmalar Primer Hiperparatiroidizm Sekonder Hiperparatiroidizm Vitamin D Eksikligi Direnci Kalsiyum eksikligi malabsorbsiyonu Bartter Sendormu Otozomal resesif renal hiperkalsuri hipomagnezemi PTHrP bagimli Hiperkalsemi Ailevi Hipokalsiurik Hiperkalsemi B PTH PTHrP Bagimsiz Mekanizmalar Artmis FGF 23 ve diger fosfatoninler X linked Hipofosfatemik rikets otozomal resesif hipofosfatemi otozomal dominant hipofosfatamik rikets Tumorun indukledigi osteomalazi McCune Albriht sendromu Epidermal nevus sendromu Renal hastaliklar Renal Fankoni sendromu Sistinozis Wilson hastaligi Na Pi 2a 2c mutasyonlari Diger sistemik hastaliklar Kotu kontrollu diyabet Alkolizm Amiloidoz Hiperaldosteronizm Hipomagnezemi HUS Renal transplantasyon Parsiyel karaciger rezeksiyonu Yeniden isitma ya da induklenen hipertermi Ilac ve toksinler Etanol agir metaller asetazolamid sisplatin foskarnet ifosfamid rapamisin Azalmis intestinal fosfat absorbsiyonu A Aluminyum iceren anti asitler B Sevalemer Hucredisi fosforun hucre icine kaymasi A Iv glukoz B Insulin tedavisi C Kalekolaminler D Akut solunumsal alkaloz E Gram negatif sepsis toksik sok sendromu F Aclik ve asidozun iyilesme donemleri G Hizli hucresel proliferasyon Hizlanmis kemik yapimi A Paratiroidektomi sonrasi B D vitamini tedavisi C Osteoblastik kemik metastazlariTedavi Hastanelerin ozellikle yogun bakim ve palyatif servislerinde yatan hastalar icin intravenoz tedavi onerilmektedir Iv fosfor uygulamasindan 2 4 saat sonra serum fosfor duzeyi olculmelidir Bunun yaninda potasyum kalsiyum magnezyum duzeyi de gorulmeli ve kardiak monitorizasyon yapilmalidir Kaynakca a b Harrisons Principals of Internal Medicine 20th Ed Ingilizce ss 2912 2915 Merck Manuals Professional Edition Merck Sharp amp Dohme Corp 15 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Shajahan A Ajith Kumar J Gireesh Kumar K P Sreekrishnan T P and Jismy K 2015 Managing hypophosphatemia in critically ill patients a report on an under diagnosed electrolyte anomaly Journal of Clinical Pharmacy and Therapeutics doi 10 1111 jcpt 12264 Dis baglantilareMedicine review7 Aralik 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tutorial complications17 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Refeeding Syndrome30 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Hastalik ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz