Orkoz ya da orkos, İstanbul Boğazı'nda görülen, güçlü bir ters akıntı türüdür. Orkozlar, başta lodos olmak üzere güneyden kuvvetli rüzgârların Marmara Denizi'nin sularını kuzeye yığmasından ötürü oluşur. Bu zamanlarda Boğaz'ın Marmara girişinde sular yarım metreye kadar yükselir. Bu olağandışı yükselme Boğaz'ın akıntı rejimini de değiştirir ve yüzeyde orkoz adı verilen ters akıntılar oluşur. Bu akıntının hızı zaman zaman 6-7 knota kadar çıkar ve Karadeniz'den Marmara'ya olan yüzey akıntısının hızına erişir. Orkozlar, yıl içinde birkaç kez görülür ve şehir hatları vapurlarının seferlerini iptal ettirecek kadar kuvvetli olabilirler.
Orkozun etkileri
İstanbul Boğazı'nda oluşan üst akıntılar orkoz ve kuvvetli rüzgârların neden olduğu ters akıntılar dışında genelde kuzeyden güneye doğrudur. Boğaz'ın keskin dönüşler gerektiren kıvrımlı yapısı da bu akıntılara eklenince gemiler için İstanbul Boğazı en zorlu rotalardan biri hâline gelir. Manevra yaparken Boğaz'ın karşı trafik şeridine savrulmak, arkadan gemiyi iten güçlü akıntı nedeniyle hızını alamayıp karaya oturmak Boğaz'daki en yaygın kazalardandır. İstanbul Boğazı'nda kazaya uğrayan gemilerin çoğunlukla Karadeniz yönünden gelenler olmasının nedeni işte bu akıntılardır. Akıntılara karşı zamanında ve yerinde müdahalede bulunulmaması durumunda yer yer kıyıda bile derinliği 10 metre olabilen İstanbul Boğazı'nda gemilerin evlerin içlerine kadar girerek karaya oturması olayları yaşanmaktadır.
İstanbul Boğazı'nda kışın orkoz görüldüğü dönemlerde Boğaz sularında yaşayan canlılar da etkilenir. Akıntı ve ani sıcaklık değişiminden dolayı özellikle yüzeye yakın yaşayan balık türleri dengelerini yitirerek su yüzüne vururlar. Bu dönemde ayrıca Boğaz suyunun rengi de değişir. Köpüklenmeden dolayı yeşilimtırak renkteki su ağarır.
Kaynakça
- ^ "İstanbul Boğazı". Temel Britanicca. IX. İstanbul: Ana Yayıncılık. 1993. ss. sf. 124.
- ^ a b c . 1 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2009.
- ^ . 6 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2009.
- ^ "Fiziksel özellikler". 1 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Kasım 2009.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Orkoz ya da orkos Istanbul Bogazi nda gorulen guclu bir ters akinti turudur Orkozlar basta lodos olmak uzere guneyden kuvvetli ruzgarlarin Marmara Denizi nin sularini kuzeye yigmasindan oturu olusur Bu zamanlarda Bogaz in Marmara girisinde sular yarim metreye kadar yukselir Bu olagandisi yukselme Bogaz in akinti rejimini de degistirir ve yuzeyde orkoz adi verilen ters akintilar olusur Bu akintinin hizi zaman zaman 6 7 knota kadar cikar ve Karadeniz den Marmara ya olan yuzey akintisinin hizina erisir Orkozlar yil icinde birkac kez gorulur ve sehir hatlari vapurlarinin seferlerini iptal ettirecek kadar kuvvetli olabilirler Istanbul Bogazi denizciler icin en zorlu rotalardan biridir Orkozun etkileriIstanbul Bogazi nda olusan ust akintilar orkoz ve kuvvetli ruzgarlarin neden oldugu ters akintilar disinda genelde kuzeyden guneye dogrudur Bogaz in keskin donusler gerektiren kivrimli yapisi da bu akintilara eklenince gemiler icin Istanbul Bogazi en zorlu rotalardan biri haline gelir Manevra yaparken Bogaz in karsi trafik seridine savrulmak arkadan gemiyi iten guclu akinti nedeniyle hizini alamayip karaya oturmak Bogaz daki en yaygin kazalardandir Istanbul Bogazi nda kazaya ugrayan gemilerin cogunlukla Karadeniz yonunden gelenler olmasinin nedeni iste bu akintilardir Akintilara karsi zamaninda ve yerinde mudahalede bulunulmamasi durumunda yer yer kiyida bile derinligi 10 metre olabilen Istanbul Bogazi nda gemilerin evlerin iclerine kadar girerek karaya oturmasi olaylari yasanmaktadir Istanbul Bogazi nda kisin orkoz goruldugu donemlerde Bogaz sularinda yasayan canlilar da etkilenir Akinti ve ani sicaklik degisiminden dolayi ozellikle yuzeye yakin yasayan balik turleri dengelerini yitirerek su yuzune vururlar Bu donemde ayrica Bogaz suyunun rengi de degisir Kopuklenmeden dolayi yesilimtirak renkteki su agarir Kaynakca Istanbul Bogazi Temel Britanicca IX Istanbul Ana Yayincilik 1993 ss sf 124 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim a b c 1 Nisan 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Kasim 2009 6 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Kasim 2009 Fiziksel ozellikler 1 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Kasim 2009