Cleomedes (Grekçe: Κλεομήδης), özellikle “Cennetler (Latince: Caelestia)” olarak da bilinen Gök Cisimlerinin Dairesel Hareketleri (Grekçe: Κυκλικὴ θεωρία μετεώρων, İngilizce: On the Circular Motions of the Celestial Bodies) adlı kitabıyla tanınan bir Yunan gökbilimci ve matematikçidir.
Hayatı
Doğum ve ölüm tarihleri bilinmemektedir. Muhtemelen Lysimachia, Hellespont, Yunanistan doğumludur. Tarihçiler eserini MÖ 1. yüzyılın ortaları ile MS 400 arasında yazdığını öne sürmüşlerdir. Daha önceki tahminler, Cleomedes'in yazılarında büyük ölçüde Rodoslu matematikçi ve astronom Posidonius'un (MÖ 135-51) çalışmalarına değinmesine ve yine de görünüşe göre Batlamyus'un (85-165 CE) çalışmasına hiç değinmediği gerçeğine dayanmaktadır. Cleomedes ayrıca Aristoteles (MÖ 384-322), Massalia Pytheas (MÖ 325), Aratus (MÖ 310-240), Eratosthenes (MÖ 276-195) ve Hipparchus (MÖ 190-120) değinmektedir. Bu sonuçlara, Cleomedes'in çalışmasının görece temel astronomi alanında olduğu ve Batlamyus'tan söz edilmesi beklenmeyeceği gerekçesiyle itiraz edildi.
Ancak 20. yüzyıl matematikçisi Otto Neugebauer, Cleomedes tarafından yapılan astronomik gözlemlere yakından baktı ve MÖ 371 (± 50 yıl) tarihinin orada bulunanları daha iyi açıkladığı sonucuna vardı. Neugebauer'in tahmini, Cleomedes'in, çalışmasının tarihlendirilmesi amacıyla hangi gözlemlere güveneceğine karar vermekte güçlük çekecek kadar sık gözlem hatası yaptığı gerekçesiyle sorgulanmıştır.
Çalışmaları
Gök Cisimlerinin Dairesel Hareketleri Üzerine
Cleomedes'in bilindiği kitap, iki ciltlik oldukça basit bir astronomi ders kitabıdır. Yazmadaki amacı, bilimsel olduğu kadar felsefi de görünmektedir. Bu eserde Epikürcüler'in bilimsel fikirlerini eleştirmek için çok zaman harcamıştır.
Cleomedes'in kitabı, öncelikle Posidonius'un astronomi üzerine yazdıklarının çoğunu görünüşe göre kelimesi kelimesine korumak adına değerlidir (Posidonius'un kitaplarından hiçbiri günümüze ulaşamadı). Cleomedes, ay tutulmaları hakkındaki bazı yorumlarında, özellikle de Ay'daki gölgenin küresel bir Dünya'yı önerdiği varsayımı doğrudur. Ayrıca pek çok yıldızın mutlak boyutunun Güneş'inkini aşabileceğini (ve Güneş'in yüzeyinden bakıldığında Dünya'nın çok küçük bir yıldız olarak görünebileceğini) öngörülü bir şekilde belirtmektedir.
Bu kitap, Eratosthenes'in Dünya'nın çevresini nasıl ölçtüğünün iyi bilinen hikâyesinin orijinal kaynağıdır. Birçok modern matematikçi ve gök bilimci, tanımın makul olduğuna ve Eratosthenes'in başarısının antik astronominin daha etkileyici başarılarından biri olduğuna inanmaktadır.
Cleomedes, Güneş Yanılsaması veya Ay Yanılsaması'nın görünür mesafe açıklamasının en erken ve net açıklaması için övgüyü hak etmektedir. Güneşin ufukta zirvede olduğundan daha uzakta göründüğünü ve bu nedenle daha büyük olduğunu (açısal boyutu sabit olduğu için) savundu. Bu açıklamayı Posidonius'a bağladı. Şimdi Ay'ın kuzeydoğu bölümündeki bir kratere Cleomedes’in onuruna adı verilerek anılıyor.
Optik
Posidonius'un bir öğrencisi olarak Cleomedes, daha az yoğun bir ortamdan daha yoğun bir ortama geçerken bir ışının dikine doğru bükülmesi gibi bazı temel niteliksel kırılma özelliklerini kaydetti ve atmosferik kırılma nedeniyle Güneş ve gökkuşağının Güneş ufkun altında olduğunda görünebilir olduğunu ifade etti.
Notlar
- ^ Carl Benjamin Boyer, The Rainbow: From Myth to Mathematics (1959)
Kaynakça
- . 13 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi.
original text online and biography
- Roger Pearse (15 Nisan 2017). . 16 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2021.
English translation of the section on Eratosthenes and the size of the earth
- O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., "Kleomedes", MacTutor Matematik Tarihi arşivi
- Helen E. Ross (2000). . ss. 863-871. 16 Ağustos 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi.
An article on Cleomedes' description of atmospheric enlargement from Perception
- "Cleomedes- De motu circulari- The heavens".
Edicion Bilingue Griego Español
- Alan C. Bowen & Robert B. Todd (2004), Cleomedes' Lectures on Astronomy. A Translation of The Heavens with an Introduction and Commentary, University of California Press, ISBN
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cleomedes Grekce Kleomhdhs ozellikle Cennetler Latince Caelestia olarak da bilinen Gok Cisimlerinin Dairesel Hareketleri Grekce Kyklikὴ 8ewria metewrwn Ingilizce On the Circular Motions of the Celestial Bodies adli kitabiyla taninan bir Yunan gokbilimci ve matematikcidir HayatiDogum ve olum tarihleri bilinmemektedir Muhtemelen Lysimachia Hellespont Yunanistan dogumludur Tarihciler eserini MO 1 yuzyilin ortalari ile MS 400 arasinda yazdigini one surmuslerdir Daha onceki tahminler Cleomedes in yazilarinda buyuk olcude Rodoslu matematikci ve astronom Posidonius un MO 135 51 calismalarina deginmesine ve yine de gorunuse gore Batlamyus un 85 165 CE calismasina hic deginmedigi gercegine dayanmaktadir Cleomedes ayrica Aristoteles MO 384 322 Massalia Pytheas MO 325 Aratus MO 310 240 Eratosthenes MO 276 195 ve Hipparchus MO 190 120 deginmektedir Bu sonuclara Cleomedes in calismasinin gorece temel astronomi alaninda oldugu ve Batlamyus tan soz edilmesi beklenmeyecegi gerekcesiyle itiraz edildi Ancak 20 yuzyil matematikcisi Otto Neugebauer Cleomedes tarafindan yapilan astronomik gozlemlere yakindan bakti ve MO 371 50 yil tarihinin orada bulunanlari daha iyi acikladigi sonucuna vardi Neugebauer in tahmini Cleomedes in calismasinin tarihlendirilmesi amaciyla hangi gozlemlere guvenecegine karar vermekte gucluk cekecek kadar sik gozlem hatasi yaptigi gerekcesiyle sorgulanmistir CalismalariCleomedes Gok Cisimlerinin Dairesel Hareketleri Uzerine On the Circular Motions of the Celestial Bodies Maximus Planudes tarafindan yazilan bir el yazmasi Edinburgh Iskocya Ulusal Kutuphanesi MS Adv 18 7 15 fol 52v Gok Cisimlerinin Dairesel Hareketleri Uzerine Cleomedes in bilindigi kitap iki ciltlik oldukca basit bir astronomi ders kitabidir Yazmadaki amaci bilimsel oldugu kadar felsefi de gorunmektedir Bu eserde Epikurculer in bilimsel fikirlerini elestirmek icin cok zaman harcamistir Cleomedes in kitabi oncelikle Posidonius un astronomi uzerine yazdiklarinin cogunu gorunuse gore kelimesi kelimesine korumak adina degerlidir Posidonius un kitaplarindan hicbiri gunumuze ulasamadi Cleomedes ay tutulmalari hakkindaki bazi yorumlarinda ozellikle de Ay daki golgenin kuresel bir Dunya yi onerdigi varsayimi dogrudur Ayrica pek cok yildizin mutlak boyutunun Gunes inkini asabilecegini ve Gunes in yuzeyinden bakildiginda Dunya nin cok kucuk bir yildiz olarak gorunebilecegini ongorulu bir sekilde belirtmektedir Bu kitap Eratosthenes in Dunya nin cevresini nasil olctugunun iyi bilinen hikayesinin orijinal kaynagidir Bircok modern matematikci ve gok bilimci tanimin makul olduguna ve Eratosthenes in basarisinin antik astronominin daha etkileyici basarilarindan biri olduguna inanmaktadir Cleomedes Gunes Yanilsamasi veya Ay Yanilsamasi nin gorunur mesafe aciklamasinin en erken ve net aciklamasi icin ovguyu hak etmektedir Gunesin ufukta zirvede oldugundan daha uzakta gorundugunu ve bu nedenle daha buyuk oldugunu acisal boyutu sabit oldugu icin savundu Bu aciklamayi Posidonius a bagladi Simdi Ay in kuzeydogu bolumundeki bir kratere Cleomedes in onuruna adi verilerek aniliyor Optik Posidonius un bir ogrencisi olarak Cleomedes daha az yogun bir ortamdan daha yogun bir ortama gecerken bir isinin dikine dogru bukulmesi gibi bazi temel niteliksel kirilma ozelliklerini kaydetti ve atmosferik kirilma nedeniyle Gunes ve gokkusaginin Gunes ufkun altinda oldugunda gorunebilir oldugunu ifade etti Notlar Carl Benjamin Boyer The Rainbow From Myth to Mathematics 1959 Kaynakca 13 Nisan 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi original text online and biography Roger Pearse 15 Nisan 2017 16 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Subat 2021 English translation of the section on Eratosthenes and the size of the earth O Connor John J Robertson Edmund F Kleomedes MacTutor Matematik Tarihi arsivi Helen E Ross 2000 ss 863 871 16 Agustos 2004 tarihinde kaynagindan arsivlendi An article on Cleomedes description of atmospheric enlargement from Perception Cleomedes De motu circulari The heavens Edicion Bilingue Griego Espanol Alan C Bowen amp Robert B Todd 2004 Cleomedes Lectures on Astronomy A Translation of The Heavens with an Introduction and Commentary University of California Press ISBN 0 520 23325 5