Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Veri kurtarma veya Data recovery, cep telefonu, bilgisayar, notebook gibi ikincil depolama cihazlarındaki bilgilerin, herhangi bir nedenle bu bilgilere ulaşılamaması durumunda, bilgilerin yeniden ulaşılabilir hale getirilmesini, bir başka deyişle kaybolmuş bilgilerin geri getirilmesini ifade eder.
Bir başka tanım yapacak olursak, herhangi bir taşıyıcı medya üzerine kaydettiğimiz bilgilere ulaşılamaması durumunda, bilgilere yeniden ulaşmamızı sağlayan işlemler bütünüdür. Hemen belirtmemiz gerekir ki; bilgi taşıyıcı medyadan günümüzde sabit disk sürücüleri (HDD'ler), katı hal sürücüsü (SSD), SD kartlar, USB Flash bellekler vb. araçları anlamalıyız.
Bilginin öneminin iyice açığa çıktığı günümüzde, bilgilerin iyi depolanması, iyi saklanması, işlenebilmesi ve beklenmedik kayıp durumlarında yeniden ulaşılabilir kılınması çok önemlidir. Bu doğrultuda, yazılım firmaları, 1980'li yıllardan günümüze dek çözüm arayışlarını sürdürürlerken, donanım firmaları da veri kaybının önlenmesi ya da veri kaybı sonrası kurtarmanın çok kolay bir hale getirilebilmesi için 80'li yıllardan günümüze, çalışmalarını devam ettirmektedirler.
Veri kaybı sonrası yapılması gerekenler
Çoğu kez dile getirilmesine rağmen anlaşılmayan bir durum olması sebebiyle birkaç cümle ile özetleyecek olursak;
- Veri kaybı yaşanan depolama cihazında veri kaybı yaşandıktan sonra, her tavsiye adı altında verilen şeyi denemek verilerinizi kurtarmayacağı gibi kalıcı veri kayıplarına sebebiyet verebilir. Bu konuda alanında uzman kurumlardan destek alabilirsiniz. Bu tür bir durumdan sonra verilerinizin kurtarılması ciddi maliyetler doğurabilir.
- Veri kurtarılacak ortam eğer mantıksal hasarlı ise öncelikle imajı alınır ve veri kaybı yaşanan diske donanımsal müdahale edilmez.
- Fiziksel hasar olmadıkça veri kaybı yaşanan disk hiçbir şekilde sökülmez. Oluşabilecek sorunlara karşı fiziksel hasarı giderilen diskin imajı alınır ve kurtarma işlemi imaj üzerinden gerçekleştirilir.
- İnternet üzerinden paylaşılan veri kurtarma (Recovery) yazılımları ücretli veya ücretsiz sürümler olmakla birlikte silinen verileri kurtarmak konusunda kullanıcılara destek sağlamaktadır. Fakat bilinmesi gerekir ki yazılımsal olarak yapılan veri kurtarma işlemleri 100% kurtarma garantisi sunmaz. Genellikle virüs saldırısı, yanlışlıkla silme veya SHIFT + DELETE yanlışlıkla kullanılması gibi durumlar nedeniyle veri kurtarma programları kullanılmaktadır.
CCTV Veri Kurtarma Her hangi bir sebepten dolayı cctv sistemlerinde geriye dönük silinmiş kayıtlara ulaşma ihtiyacı olabilmektedir. Bu tarz bir durumla karşılaştığınız anda mümkün ise kaydı durdurmanız ve mevcut kayıtlara zarar gelmemesi adına kayıt cihazı üzerinde takılı olan diskleri sökmeniz gerekir. Aksi takdirde silinmiş görüntülerin üzerine yazılan her veri, ulaşmak istediğiniz görüntülere ulaşamamanıza sebebiyet verir. CCTV sistemlerden veri kurtarmak için özel olarak yazılmamış sıradan veri kurtarma programları, kayıt cihazlarından veri kurtarmak için yeterli değildir. CCTV sistemlerinde kullanılan işletim sistemleri piyasada yaygın olarak kullanılan işletim sistemlerinden farklıdır ve birçok markanın kendisi için özelleştirdiği işletim sistemleri bulunmaktadır. Gerek dosyalama sistemleri (wfs, hfs, dvfs, wsda,rsfs.. vb.), gerek dosya yapıları tamamen birbirinden farklılık göstermektedir. Yaygın olarak kullanılan yazılımlar hem dosyalama sistemini tanımadıkları, hem de kayıt cihazlarına özel olarak yazılan dosya türlerine ait dijital imzalara sahip olmadıkları için sağlıklı bir veri kurtarma yapılamayacaktır. Dolayısı ile silinen kamera kayıt cihazları için özel olarak üretilen donanım ve yazılımlara sahip olmadan, kayıt cihazından veri kurtarma işlemi gerçekleştirilemez. Bu gereksinimlere sahip olmadan yapılacak her işlem, verilerinize zarar verecek ve kurtarılma ihtimali olan görüntülerinizin kurtarılamamasına sebebiyet verecektir.
Fidye Virüsü Kaynaklı Veri Kayıpları
Fidye virüsü veya diğer adıyla Ransomware olarak bilinen ve birçok ev kullanıcısı, özel ve kamu kurumunun zarar görmesine yol açan bu zararlı yazılımlar, uzun bir süredir pek çok özel ve kamu kurumunun mağdur olmasına yol açmıştır. Saldırı yapılan kuruma bağlı olarak finansal, sağlık ve sosyal hayatı olumsuz etkileyen bu saldırılar, hem izlerini kaybettirebilmeleri hem de kolay yoldan haksız kazanç elde edebilmeleri sayesinde gün geçtikçe artarak devam etmektedir. Zararlı ve crackli içerik barındıran siteler, açık bırakılan RDP portları, sahte e-mail ve bazen işletim sistemlerinin kendi açıklarından kaynaklanan sızmalar, bu virüslerin bulaşmasına ve kötü amaçlı aktivitelerini gerçekleştirmesine olanak sağlıyor. Böyle bir saldırıdan etkilendikten sonra virüsün sisteminize nasıl ve ne yolla bulaştığının tespiti, ileride oluşabilecek zararların bertaraf edilmesi için önemli bir konudur. Sistemlerinize bulaşan fidye virüsleri tüm kullanıcı dosyaları (Word, Excel, resim, video vb.) ile birlikte ticari yazılım ve otomasyon sistemlerinin vazgeçilmez dosyaları olan veritabanı (SQL) dosyalarını şifreleyerek sistemleri kullanılamaz hale getirmektedir. Şifrelenen dosyaların çözülebilmesi için istenilen fidye miktarı genelde sistemin kritikliğine bağlı olarak değişmektedir. Ev kullanıcıları için istenen fidye miktarı genel olarak düşük iken, kritik sistemler için istenen fidye miktarı binlerce dolarlardan başlamaktadır. Büyük bir şirketin veya kamu kurumunun (belediye, hastahane vb.) veritabanı dosyalarının şifrelenmesi şüphesiz ki bir ev kullanıcısının verilerinden çok daha önemli olduğu aşikardır. Bu tarz kritik veriler doğrudan toplumu ve sosyal yaşamı etkileyeceğinden dolayı en acil müdahale edilmesi gereken sistemler olması kaçınılmazdır. birçok şirket talep edilen ücreti düşündüğü hatta bir kısmının bu ücreti zaman kaybetmeden ödediği birçok olayda kayıtlara geçmiştir. Ne yazık ki yapılan ödemelere rağmen birçok firmanın verilerine ulaşamadığı da kayıtlara geçmiştir.
Bozuk bölümler ve dosya sistemleri, medya hataları
Bazı durumlarda, sabit disk sürücüsündeki veriler bölümleme tablosuna veya dosya sistemine veya (aralıklı) ortam hatalarına bağlı olarak okunamayabilir . Bu vakaların çoğunda, orijinal verilerin en azından bir kısmı, TestDisk gibi özel veri kurtarma yazılımı kullanılarak hasarlı bölüm tablosu veya dosya sistemi onarılarak kurtarılabilir ; dd rescue gibi yazılımlar aralıklı hatalara rağmen medyayı görüntüleyebilir ve bölümleme tablosu veya dosya sistemi hasarı olduğunda görüntü ham verilerini görüntüleyebilir. Bu tür veri kurtarma, özel bir fiziksel ekipman veya plakalara erişim gerektirmediği için sürücü donanımında uzman olmayan kişiler tarafından gerçekleştirilebilir.
Harddisk Veri Kurtarma
Taşınabilir harici ve dahili harddisk olarak kullanılan veri depolama medyasıdır. Düşme, yüksek alçak voltaj gibi nedenlerden dolayı arızalanma sorunu sık görülmektedir. Düşme sonucu medya (verilerin yazıldığı plaka) ve okuyucu uç(verileri yazıp, okuma yapan başlık) hasar görebilmektedir. Veri kurtarma çalışmalarında okuyucu uç özel laboratuvar ortamında mühendis tarafından değiştirilerek, imajlama(veri kopyası oluşturma) işlemi yapılarak kurtarma işlemi yapılmaktadır.
Kaynakça
- ^ . r3datarecovery. s. İngilizce. 15 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2013.
- ^ "Dr Disk Lab | Veri Kurtarma ve Analiz İşlemleri". drdisklab.com. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2021.
- ^ "Dr Disk Lab | Veri Kurtarma ve Analiz İşlemleri". drdisklab.com. 30 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2021.
- ^ "Dr Disk Lab | Veri Kurtarma ve Analiz İşlemleri". drdisklab.com. 23 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2021.
- ^ "Dr Disk Lab | Veri Kurtarma ve Analiz İşlemleri". drdisklab.com. 5 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2020.
Dış bağlantılar
- ^ acilverikurtarma (4 Temmuz 2019). . Acil Veri Kurtarma. 19 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Veri kurtarma veya Data recovery cep telefonu bilgisayar notebook gibi ikincil depolama cihazlarindaki bilgilerin herhangi bir nedenle bu bilgilere ulasilamamasi durumunda bilgilerin yeniden ulasilabilir hale getirilmesini bir baska deyisle kaybolmus bilgilerin geri getirilmesini ifade eder Bir baska tanim yapacak olursak herhangi bir tasiyici medya uzerine kaydettigimiz bilgilere ulasilamamasi durumunda bilgilere yeniden ulasmamizi saglayan islemler butunudur Hemen belirtmemiz gerekir ki bilgi tasiyici medyadan gunumuzde sabit disk suruculeri HDD ler kati hal surucusu SSD SD kartlar USB Flash bellekler vb araclari anlamaliyiz Bilginin oneminin iyice aciga ciktigi gunumuzde bilgilerin iyi depolanmasi iyi saklanmasi islenebilmesi ve beklenmedik kayip durumlarinda yeniden ulasilabilir kilinmasi cok onemlidir Bu dogrultuda yazilim firmalari 1980 li yillardan gunumuze dek cozum arayislarini surdururlerken donanim firmalari da veri kaybinin onlenmesi ya da veri kaybi sonrasi kurtarmanin cok kolay bir hale getirilebilmesi icin 80 li yillardan gunumuze calismalarini devam ettirmektedirler Veri kaybi sonrasi yapilmasi gerekenlerCogu kez dile getirilmesine ragmen anlasilmayan bir durum olmasi sebebiyle birkac cumle ile ozetleyecek olursak Veri kaybi yasanan depolama cihazinda veri kaybi yasandiktan sonra her tavsiye adi altinda verilen seyi denemek verilerinizi kurtarmayacagi gibi kalici veri kayiplarina sebebiyet verebilir Bu konuda alaninda uzman kurumlardan destek alabilirsiniz Bu tur bir durumdan sonra verilerinizin kurtarilmasi ciddi maliyetler dogurabilir Veri kurtarilacak ortam eger mantiksal hasarli ise oncelikle imaji alinir ve veri kaybi yasanan diske donanimsal mudahale edilmez Fiziksel hasar olmadikca veri kaybi yasanan disk hicbir sekilde sokulmez Olusabilecek sorunlara karsi fiziksel hasari giderilen diskin imaji alinir ve kurtarma islemi imaj uzerinden gerceklestirilir Internet uzerinden paylasilan veri kurtarma Recovery yazilimlari ucretli veya ucretsiz surumler olmakla birlikte silinen verileri kurtarmak konusunda kullanicilara destek saglamaktadir Fakat bilinmesi gerekir ki yazilimsal olarak yapilan veri kurtarma islemleri 100 kurtarma garantisi sunmaz Genellikle virus saldirisi yanlislikla silme veya SHIFT DELETE yanlislikla kullanilmasi gibi durumlar nedeniyle veri kurtarma programlari kullanilmaktadir CCTV Veri Kurtarma Her hangi bir sebepten dolayi cctv sistemlerinde geriye donuk silinmis kayitlara ulasma ihtiyaci olabilmektedir Bu tarz bir durumla karsilastiginiz anda mumkun ise kaydi durdurmaniz ve mevcut kayitlara zarar gelmemesi adina kayit cihazi uzerinde takili olan diskleri sokmeniz gerekir Aksi takdirde silinmis goruntulerin uzerine yazilan her veri ulasmak istediginiz goruntulere ulasamamaniza sebebiyet verir CCTV sistemlerden veri kurtarmak icin ozel olarak yazilmamis siradan veri kurtarma programlari kayit cihazlarindan veri kurtarmak icin yeterli degildir CCTV sistemlerinde kullanilan isletim sistemleri piyasada yaygin olarak kullanilan isletim sistemlerinden farklidir ve bircok markanin kendisi icin ozellestirdigi isletim sistemleri bulunmaktadir Gerek dosyalama sistemleri wfs hfs dvfs wsda rsfs vb gerek dosya yapilari tamamen birbirinden farklilik gostermektedir Yaygin olarak kullanilan yazilimlar hem dosyalama sistemini tanimadiklari hem de kayit cihazlarina ozel olarak yazilan dosya turlerine ait dijital imzalara sahip olmadiklari icin saglikli bir veri kurtarma yapilamayacaktir Dolayisi ile silinen kamera kayit cihazlari icin ozel olarak uretilen donanim ve yazilimlara sahip olmadan kayit cihazindan veri kurtarma islemi gerceklestirilemez Bu gereksinimlere sahip olmadan yapilacak her islem verilerinize zarar verecek ve kurtarilma ihtimali olan goruntulerinizin kurtarilamamasina sebebiyet verecektir Sabit disk surucusunden basarisiz veri kurtarma sonucu Fidye Virusu Kaynakli Veri Kayiplari Fidye virusu veya diger adiyla Ransomware olarak bilinen ve bircok ev kullanicisi ozel ve kamu kurumunun zarar gormesine yol acan bu zararli yazilimlar uzun bir suredir pek cok ozel ve kamu kurumunun magdur olmasina yol acmistir Saldiri yapilan kuruma bagli olarak finansal saglik ve sosyal hayati olumsuz etkileyen bu saldirilar hem izlerini kaybettirebilmeleri hem de kolay yoldan haksiz kazanc elde edebilmeleri sayesinde gun gectikce artarak devam etmektedir Zararli ve crackli icerik barindiran siteler acik birakilan RDP portlari sahte e mail ve bazen isletim sistemlerinin kendi aciklarindan kaynaklanan sizmalar bu viruslerin bulasmasina ve kotu amacli aktivitelerini gerceklestirmesine olanak sagliyor Boyle bir saldiridan etkilendikten sonra virusun sisteminize nasil ve ne yolla bulastiginin tespiti ileride olusabilecek zararlarin bertaraf edilmesi icin onemli bir konudur Sistemlerinize bulasan fidye virusleri tum kullanici dosyalari Word Excel resim video vb ile birlikte ticari yazilim ve otomasyon sistemlerinin vazgecilmez dosyalari olan veritabani SQL dosyalarini sifreleyerek sistemleri kullanilamaz hale getirmektedir Sifrelenen dosyalarin cozulebilmesi icin istenilen fidye miktari genelde sistemin kritikligine bagli olarak degismektedir Ev kullanicilari icin istenen fidye miktari genel olarak dusuk iken kritik sistemler icin istenen fidye miktari binlerce dolarlardan baslamaktadir Buyuk bir sirketin veya kamu kurumunun belediye hastahane vb veritabani dosyalarinin sifrelenmesi suphesiz ki bir ev kullanicisinin verilerinden cok daha onemli oldugu asikardir Bu tarz kritik veriler dogrudan toplumu ve sosyal yasami etkileyeceginden dolayi en acil mudahale edilmesi gereken sistemler olmasi kacinilmazdir bircok sirket talep edilen ucreti dusundugu hatta bir kisminin bu ucreti zaman kaybetmeden odedigi bircok olayda kayitlara gecmistir Ne yazik ki yapilan odemelere ragmen bircok firmanin verilerine ulasamadigi da kayitlara gecmistir Bozuk bolumler ve dosya sistemleri medya hatalariBazi durumlarda sabit disk surucusundeki veriler bolumleme tablosuna veya dosya sistemine veya aralikli ortam hatalarina bagli olarak okunamayabilir Bu vakalarin cogunda orijinal verilerin en azindan bir kismi TestDisk gibi ozel veri kurtarma yazilimi kullanilarak hasarli bolum tablosu veya dosya sistemi onarilarak kurtarilabilir dd rescue gibi yazilimlar aralikli hatalara ragmen medyayi goruntuleyebilir ve bolumleme tablosu veya dosya sistemi hasari oldugunda goruntu ham verilerini goruntuleyebilir Bu tur veri kurtarma ozel bir fiziksel ekipman veya plakalara erisim gerektirmedigi icin surucu donaniminda uzman olmayan kisiler tarafindan gerceklestirilebilir Harddisk Veri KurtarmaTasinabilir harici ve dahili harddisk olarak kullanilan veri depolama medyasidir Dusme yuksek alcak voltaj gibi nedenlerden dolayi arizalanma sorunu sik gorulmektedir Dusme sonucu medya verilerin yazildigi plaka ve okuyucu uc verileri yazip okuma yapan baslik hasar gorebilmektedir Veri kurtarma calismalarinda okuyucu uc ozel laboratuvar ortaminda muhendis tarafindan degistirilerek imajlama veri kopyasi olusturma islemi yapilarak kurtarma islemi yapilmaktadir Kaynakca r3datarecovery s Ingilizce 15 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Mayis 2013 Dr Disk Lab Veri Kurtarma ve Analiz Islemleri drdisklab com 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mayis 2021 Dr Disk Lab Veri Kurtarma ve Analiz Islemleri drdisklab com 30 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mayis 2021 Dr Disk Lab Veri Kurtarma ve Analiz Islemleri drdisklab com 23 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mayis 2021 Dr Disk Lab Veri Kurtarma ve Analiz Islemleri drdisklab com 5 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mayis 2021 Arsivlenmis kopya 31 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Ocak 2020 Dis baglantilarCurlie de Data recovery DMOZ tabanli acilverikurtarma 4 Temmuz 2019 Acil Veri Kurtarma 19 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Ocak 2023