Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddede bulunmasına karşın yetersizliği nedeniyle bazı bilgilerin hangi kaynaktan alındığı belirsizdir. (Ağustos 2021) () |
Storage area network (SAN), Türkçe literatüründeki adı ile Depolama alan ağı; büyük ağ kullanıcılarına hizmet vermek üzere veritabanı sunucuları ile birlikte farklı tipteki veri depolama cihazlarını birbirine bağlayan ve bu cihazlar arasında veri alışverişine olanak veren özel amaçlı, yüksek hızlı bir ağdır. Bir depolama alan ağı, yönetim katmanına fiziksel bağlantılar sağlayan ve aynı zamanda bilgisayar sistemlerini, depo birimlerini ve bu birimlerin aralarındaki bağlantıları düzenleyen bir iletişim altyapısından oluşmaktadır.
Bir depolama alan ağı aynı zamanda depolama birimleri, depolama aygıtları, bilgisayar sistemleri ve/veya uygulama aracı gibi birimlerden oluşan ve ağ üzerinden iletişim sağlayan bir depolama sistemi olarak da düşünülebilir. Depolama alan ağı, Yerel alan ağı (İngilizcesi: ) ve Geniş alan ağı (İngilizcesi: ) olduğu gibi benzer bileşenleri kullanarak depolama aygıtlarını ve sunucuları birbirine bağlar ve bu sebepten dolayı depolama veriyolu kavramının (storage bus concept) bir uzantısı olarak da görülebilir.
Modeller
Depolama alan ağı, depoları sunuculara bağlayan yeni bir yöntem yaratmaktadır. Bu yeni yöntemler uygunluk ve performans açısından belirgin gelişmelere olanak sunmaktadır. Günümüz depolama alan ağları genellikle paylaşılan depo dizilerini ve bant kütüphanelerini birden fazla sunucuya bağlamak için kullanılmaktadır. Depolama alan ağı aynı zamanda ağdaki geleneksel darboğazları, problemleri aşmak için de kullanılmaktadır. Bu süreç sunucular ve depolama araçları arasında yüksek hızdaki veri transferi ile aşağıdaki üç yolla gerçekleşmektedir:
- Sunucudan depoya: Depolama araçları etkileşimi için en çok kullanılan modeldir. Bu modelin kullanım avantajı, aynı depo aracının birden fazla sunucu tarafından seri veya eş zamanlı olarak kullanılmasıdır.
- Sunucudan sunucuya: Bu model depolama alan ağının sunucular arasındaki yüksek hızlı ve yüksek hacimli iletişimi sağlamak amaçlı kullanılmasını öngören bir modeldir.
- Depodan depoya: Bu model herhangi bir sunucu müdahalesi gerekmeksizin depolar arasında veri alışverişinin yapılmasını öngörmektedir. Bu sayede uygulama işleme gibi aktiviteler için kullanılan sunucu işlemci döngüleri boşaltılmış olacaktır.
Depo paylaşımı
Geçmişte veri merkezleri küçük bilgisayar sistemi arabiriminin (SCSI) disk dizilimini direkt olarak sunucuya bağlanan depo olarak yarattılar. Her bir depo bir uygulamaya görülebilir şekilde ve sanal sabit disklerin sayısı olarak atanmıştır. (örnek: mantıksal birim sayısı (LUN)) Depolama alan ağı ise bu aşamada esas olarak yüksek hızlı bir ağ kullanarak sunucuya bağlanan depoları birleştirme görevini üstlenmiştir.
İşletim sistemlerinin kullandıkları dosya sistemleri için kendilerine ait ortak olmayan mantıksal birim sayıları vardır. Eğer çoklu sistemler mantıksal birim sayılarını paylaşmış olsalardı, bu durum birbirlerine müdahale etmelerine ve verilerin kolay ve hızlı bir şekilde kaybolmasına yol açabilirdi. Mantıksal birim sayıları ile farklı bilgisayarlar üzerinde herhangi bir planlanan veri paylaşımı bile depolama alanı için Ağ Dosya Sistemi (İngilizcesi: Network File System) veya Bilgisayar kümesi (İngilizcesi: ) gibi gelişmiş çözümler gerektirmektir. Bu gibi konulara rağmen, depolama alan ağı deponun kullanım kapasitesini artırmasına birden çok sunucunun kendi depo alanlarını güçlendirene kadar yardımcı olmaktadır.
SAN ve NAS
Ağa doğrudan bağlanabilen depo (İngilizce Network-Attached Storage, kısaca NAS), depolama alan ağının tam tersi olarak, dosya temelli Ağ Dosya Sistemi veya ortak internet dosya sistemi (İngilizcesi: veya , kısaca SMB/CIFS) gibi protokolleri kullanmaktadır.
SAN-NAS karması
Depolama alan ağı ve ağa doğrudan bağlanabilen depo arasında birden fazla farklılık olmasına rağmen, iki teknolojiyi bir arada kullanıp çözüm üretmek de mümkündür.
Faydaları
Depolama alan ağı uygulamalara veriyi taşıyabilme izni vermektedir. Örneğin; çok az bir sunucu müdahalesi ile veriler direkt olarak kaynaktan gönderilebilmektedir. Ayrıca birden fazla sunucu ile birden fazla depolama aygıtının aynı ağa bağlandığı yeni ağ mimarilerine de olanak tanımaktadır. Depolama alan ağını kullanmanın yararları aşağıdaki gibi sıralanmıştır:
- Uygulama izinlerindeki gelişmeler: Daha güvenilir, kullanılışlı ve hizmete elverişli olabilmek için depo uygulamalardan ve birden fazla erişilebilir veri yolundan bağımsız olarak hareket etmektedir.
- Daha yüksek uygulama performansı: Depo işlemeleri yüksek performans elde edebilmek için ayrı ağlara gönderilmektedirler. Bu sayede sunucular için fazla yük olmaktan çıkmaktadırlar.
- Merkezi ve birleşik depo: Merkezi ve birleşik bir depo kullanarak daha basit yönetim, ölçeklenebilirlik, esneklik ve uygunluk sağlamaktadır.
- Uzak sitelere geçiş yapma ve veri aktarımı: Uzaktan veri kopyalama, kötü niyetli saldırılara ve olası sistem çökmelerine karşı etkin bir haldedir.
- Basitleştirilmiş merkezi yönetim: Depolama ortamındaki tek bir resim yönetimi basitleştirmektedir.
Depolama Alan Ağı Nasıl Kullanılır?
Depolama alan ağının en önemli yararları basit konseptlerin dışında üç maddeyle özetlenebilir: altyapı sadeleştirme, bilgi yaşam döngüsü yönetimi ve işletme devamlılığıdır.
Altyapı Sadeleştirme
Bir altyapı sadeleştirmesinin başarılı olabilmesi için 4 ana yöntem kullanılmaktadır: birleştirme, görselleştirme, otomasyon ve entegrasyondur.
- Birleştirme
Bu yöntemde sistemler ve kaynaklar lokasyonlara daha az konsantre olmaktadırlar, fakat daha güçlüdürler. Sunucular ve depo havuzları Bilişim Teknolojisi (BT) verimliliğini artırmak ve altyapıyı sadeleştirmek için kullanılırlar. Buna ek olarak, merkezi depolama yönetim araçları ölçeklenebilirliğe, uygunluğa ve olası kötü durumların toleransını geliştirmeye yardım etmektedirler.
- Görselleştirme
Depo görselleştirme karışıklığı neredeyse en aza indirgemekte ve aynı zamanda depo varlıklarına birleşik bir bakış açısı kazandırmaktadır. Bu işlevsellik kullanıcılara daha iyi hizmet ve uygunluk sağlayarak, ana ve idari maliyetleri azaltmaya yardımcı olmaktadır. Görselleştirme BT altyapısını daha duyarlı, ölçeklenebilir ve uygun kılmak için tasarlanmıştır.
- Otomasyon
Depo bileşenlerini özerk yeteneklerine göre seçmek uygunluğu ve duyarlılığı artırıp, deponun ihtiyacı olduğu gelişme sürecinde korumasına yardımcı olmaktadır. Artık günümüzde görevlerin birçoğu otomatik olarak yapılmaktadır. Bu sayede depo yöneticileri kritik ve daha önemli görevler üzerine yoğunlaşmak için daha çok vakit bulmaktadırlar.
- Entegrasyon
Entegre edilmiş depo çevreleri sistem yönetim görevlerini basitleştirip, güvenliği geliştirmektedirler. Bütün sunucuların tüm verilere güvenlik erişimi olduğunda, altyapınız kullanıcıların enformasyon ihtiyaçlarına daha iyi cevap vermektedirler.
Aşağıdaki figür tek bir yönde dağıtılmış enformasyon adalarının birleşim hareketini daha da önemlisi sadeleştirilmiş altyapıyı resmetmektedir.
Sadeleştirilmiş depo çevreleri, yönetmek için daha az birimden oluşmaktadır. Bu sayede kaynak kullanımı artar, depo yönetimi basitleşir ve disk depo sürücülerine sahip olmak için ölçek ekonomisi sağlamaktadır
Enformasyon Yaşam Döngüsü Yönetimi
Enformasyon günümüzde yükselen değerli bir varlık haline gelmiştir fakat bütün olarak ele aldığımızda enformasyon, teknolojinin de gelişmesiyle birlikte depolanması ve yönetilmesi daha maliyetli ve karmaşık bir hal almıştır. Enformasyon yaşam döngüsü yönetimi, yüksek seviyede erişimi en az maliyetle ve kullanılan depoyu en uygun hale getirerek, enformasyonu yaşam döngüsü içerisinde yönetme sürecidir. Bir SAN uygulaması, enformasyon yaşam döngüsünün yönetimini, uygulamaları birleştirip, veriyi tek bir sistem içine oturtarak daha verimli bir şekilde kullanılmasını sağlamaktadır.
İş Sürekliliği
Müşteriler, çalışanlar, tedarikçiler ve iş ortakları, kısacası iş süreçlerindeki bütün aktörler, enformasyona diledikleri zamanda ulaşmayı beklemektedirler. Devam eden iş operasyonları opsiyonel olmaktan çıkıp, başarılı olmak ve rekabetçi avantaj kazanmak için olmazsa olmazlar arasına girmiştir. İşletmeler müşteri gizliliğine ve veri güvenliğine karşı duyarlı olmak zorundadırlar. Bu yüzden, önemli enformasyon varlıkları tehlikeye atılamazlar. Bahsedilen bu süreçler zorunluluk haline geldiğinden dolayı işletmeler bu süreçleri stratejilerinin bir parçası olarak düşünmeye başlamışlardır. SAN bu aşamada önemli bir rol üstlenmektedir. Tutarlı ve güvenli bir altyapı oluşturarak, işletmelere ihtiyaçlarını karşılayacak bir sistem sunmaktadırlar.
Bileşenleri
Dosya Sunucusu
Farklı çıkış noktaları ve farklı işletim sistemlerini kullanan birden fazla sunucu depo alan ağına bağlanabilmektedirler. Doğrudan bağlı depoların aksine, depolama alan ağına bağlı tüm sunucular, uygun olan tüm depoyu paylaşabilirler. Bu sayede işletmelerin megabayt başına olan toplam maliyeti düşmektedir.
Fiber Kablolama
Yüksek hızlı fiber optik kablolama, sunucuları, depoları ve bant yedekleme araçlarını birbirine bağlamak amaçlı kullanılmaktadır.
Bant Kütüphanesi
Bir bant kütüphanesini depolama alan ağına bağlamak, kritik veri yedeklemesi için hızlı ve güvenilir çözüm sunmaktadır. Depolama alan ağında depolanan veriler herhangi bir sunucu olmadan direkt olarak bant kütüphanesine aktarılmaktadırlar. Bu sayede sunucular üzerindeki yüklenme azalır ve verilerin yedeklenmesi aynı zamanda gerçekleşmiş olur.
Yönetim Yazılımı
Bu yazılım her bir bileşenin yapılandırılmasında ve performansın optimize edilmesinde kullanılmaktadır. BT yöneticilerini karşılaşılabilecek problemlere karşın uyarmak için sürekli olarak ağı izlemektedir.
Merkezi Veri Deposu ve Yedekleme Yönetimi
Depolama alan ağları günümüzde işletmelerin veri depolama taleplerine etkili çözümler sunabilmektedirler. Birçok şirketin tahmin edilen geliştirilmiş verileri ile birlikte, verileri depolama ve bu verilerin yönetimi kritik bir mesele haline geldi. Depolanan veri miktarı gün geçtikçe artmakta ve geleneksel depo aygıtları doğası gereği var olan kapasitelerinin %50’sini kullanamamaktadırlar.
Veri depolamadaki gelişmeler, geleneksel yedekleme cihazlarının yeterli korumayı gerçekleştiremediğini ve kesintilerin sıklaştığını ortaya koymaktadır. İşletmeler bugünün veri depoları ve yedekleme gereksinimlerini karşılamak için yeni çözümler aramalıdırlar. Veri depoları ve yedekleme gereksinimlerini karşılamak için en etkili çözüm yolu depolama alan ağını uygulamaktır.
Bağlanabilirlik
SAN bağlanabilirliği depo aygıtlarının ve sunucuların bağlantısını mümkün kılan donanım ve yazılım bileşenlerinden oluşmaktadır. Bu bileşenler alt düzey katman, orta düzey katman ve üst düzey katman olarak üç katmandan oluşmaktadır.
Alt düzey katman
Ethernet arayüzü
Ethernet adaptörleri tipik olarak genellikle sunucudan sunucuya veya bilgisayardan sunucuya ağ bağlantısı olarak kullanılmaktadır. Bu tip ağ bağlantıları ağdaki her bir aracın birbiriyle iletişim kurabildiği ortak bir veriyolu topolojisi oluşturmaktadırlar. Bir Ethernet adaptörü 10 Gbps veri transfer hızına kadar çıkabilmektedir.
Fiber Kanal
Fiber Kanal seri bağlı bir arayüzdür (genellikle fiber-optik kablo ile uygulanır) ve SAN tipi ağların büyük çoğunluğu birincil bir mimaridir. Pazarda fiber kanal adaptörü ve diğer fiber kanal araçlarını üreten birçok tedarikçi vardır. Fiber kanalın bu denli popüler olmasının sebeplerinden bir tanesi SCSI kablosunun uzunluğunun maksimum 25 metre olması kısıtını ortadan kaldırmasıdır.
SCSI
Küçük bilgisayar sistemi arabirimi (Small Computer System Interface, SCSI) paralel bir arayüzdür. SCSI araçları sonlandırılmış veriyollarını oluşturmak için paralel olarak bağlanırlar. Maksimum kablo uzunluğu 25 metredir ve maksimum 16 araç basit bir SCSI veriyoluna bağlanabilmektedir. SCSI arayüzü hata ayıklama ve diğer araçlarla olan bağlantıyı kesmek ve tekrar bağlanmak için birçok yapılandırma seçeneğine sahiptir. Genellikle ana bilgisayar öncülük yapmaktadır.
Orta düzey katman
FCP
Fiber kanal protokolü (İngilizcesi Fibre Channel Protocol, kısaca FCP), fiber kanal üzerindeki SCSI’nin bir arayüz protokolüdür. FCP, depo ağları için öncelikli olarak kullanılan gigabit hızlı bir ağ teknolojisidir. İlk olarak süperbilgisayar alanında kullanılmaya başlanmıştır, fakat esas olarak kurumsal depolama alanında, depo alan ağı için standart bir bağlantı tipi haline gelmiştir. İsmine rağmen, FCP sinyalizasyonu hem bükümlü telli kablo hem de fiber-optik kablolarda kullanılmaktadır.
iSCSI
İnternet SCSI (iSCSI), SCSI komutlarını öncüden hedefe taşıyan bir taşıma protokolüdür. iSCSI, standart SCSI sorgularını TCP/IP ağ teknolojisine taşıyan bir veri depolama ağı protokolüdür. iSCSI, IP-tabanlı depo alan ağlarının uygulanmasını ve müşterilerin aynı ağ teknolojilerini kullanmasını sağlamaktadır.
iFCP
İnternet Fiber Kanal Protokolü (İngilizcesi Internet Fibre Channel Protocol, kısaca iFCP), bir depo alan ağı için veriyi iletme ve fiber kanaldan alma işini yapan bir mekanizmadır. iFCP, var olan SCSI ve fiber kanal ağlarının internete girmeleri için birlikte çalışmalarını sağlamaktadır. iFCP, fiber kanal protokolleriyle ardışık olarak çalışabilmektedir.Oysaki FCIP ve iFCP’nin sunduğu çözümler birbirinden farklıdır.
Üst düzey katman
Sunucuya doğrudan bağlanabilen depo
En eski yaklaşım olan sunucuya doğrudan bağlanabilen depo yaklaşımı, depo araçlarının sunucuyla arasında sıkı bir bağ olmasını öngörüyordu. Bu yaklaşım deponun sunucuya doğrudan bağlanarak performansını minimum seviyenin üzerinde tutmasını sağlamaktadır. Depo, adaptör kartını kullanarak direkt olarak sunucu veriyoluna bağlanabilmektedir ve herhangi bir depo aracı her bir sunucu için ayrı ayrı atanmaktadır.
Başlangıç olarak, disk ve bant depo araçları on-board zekasına sahip değillerdi. Sadece sunucunun girdi/çıktı taleplerini incelerdiler. Daha sonraki evrim, kontrol birimlerini doğurdu. Kontrol birimleri sınırlı zekaya sahip ve girdi/çıktı taleplerini yakalama gibi fonksiyonlarının işlevselliğinde görev alan depo yüksüz sunuculardır. Birçok gelişmiş depo fonksiyonları kontrol birimleri içerisinde geliştirilmış ve uygulanmıştır.
Ağa doğrudan bağlanabilen depo
NAS, basit olarak düşünürsek, Yerel Ağ Bağlantısı üzerinden bağlanan ve Ağ Dosya Sistemi gibi ağ protokollerini kullanan hızlı, sorunsuz ve güvenilir bir ağ depolama yöntemidir. NAS cihazları sadece dosya paylaşımıyla ilgili işlemleri yapabilmek adına sadeleştirilmiştir.
NAS dosya transferini sağlayan sunucu olarak da bilinir. Bu cihazlar için her ne kadar sunucu ifadesi kullanılıyor olsa da, veri depolama ya da depo paylaşımı gibi özelliklerden başka yeni yetiler kazandırmak pek mümkün değildir.
Ağ Tipleri
Birçok depo ağı, sunucular ve disk sürücü birimi aygıtları arasındaki iletişim için Küçük bilgisayar sistemi arabirimi (Small Computer System Interface, SCSI) protokolünü kullanırlar. Diğer protokoller ise bir eşleştirme katmanı olarak bir ağ oluşturmak için kullanılmaktadır:
-Ethernet üzerinden analog telefon adaptörü (İngilizcesi Analog Telephone Adapter over Ethernet, kısaca AoE), ethernet üzerinden analog telefon adaptörünün eşleştirilmesidir.
-Fiber kanal protokolü (İngilizcesi Fibre Channel Protocol, kısaca FCP), fiber kanal üzerinden küçük bilgisayar sistemi arabiriminin eşleşmesi ve en önemlisidir.
-Ethernet üzerinden fiber kanal (İngilizcesi Fibre Channel over Ethernet, kısaca FCoE).
-HyperSCSI, Ethernet üzerinden SCSI’ye yol göstermektedir.
-iFCP veya SANoIP, IP üzerinden FCP’ye yol göstermektedir.
-iSCSI, (TCP/IP) internet protokollerinin üzerinden SCSI’ye yol göstermektedir.
-Uzaktan doğrudan bellek erişimi (İngilizcesi Remote Direct Memory Access, kısaca RDMA) için iSCSI uzantısı, InfiniBand üzerinden iSCSI’ye yol göstermektedir.
Depo ağları ayrıca SAS ve SATA teknolojileri kullanılarak da inşa edilebilmektedirler. SAS SCSI direkt olarak sunucuya bağlanan ağlar tarafından evrimleştirilmiştir. SATA ise IDE direkt olarak sunucuya bağlanan ağlar tarafından evrimleştirilmiştir. SAS ve SATA araçları SAS genişletici sayesinde bir ağ oluşturabilirler.
Standartların Önemi
Standartlar, ağ araçlarının olası birlikte çalışabilirliği ve depolama alan ağı pazarından tedarik edilen yazılımlar için başlangıç noktasıdır. SNIA sertifikası günümüzde depolama alan ağı için bu gibi standartları tanımlamıştır ve gelecek için de bu böyle olacaktır. Depolama alan ağı endüstrisindeki oyuncuların her biri bu standartları kullanmaktadır. Geniş ölçüde kabul edilmiş standartlar depolama alan ağı çözümleri için heterojen, platformlar arası ve çok tedarikçili dağıtım sağlarlar.
Bütün tedarikçiler depolama alan ağı standartlarını kabul ettikleri için, farklı tedarikçilerin aynı ağa bağlanmasında herhangi bir problem olmamalıdır. Bununla birlikte, her bir tedarikçinin kendi ürünlerini ve diğer satıcıların ürünlerinin kombinasyonlarını farklı şekilde değerlendirip, test edip birlikte çalışabilecekleri bir laboratuvarları vardır. Bu testlerin en önemli yönlerinden bazıları arasında güvenilirlik, hata kurtarma ve performansı artırma vardır. Eğer herhangi bir kombinasyon testi geçerse, tedarikçiler bu kombinasyonu tasdikleyip destekleyeceklerdir. IBM de depolama alan ağı alanında çalışan kuruluşlar arasında yerini almaktadır. Ayrıca IBM, endüstri standartlarının var olması ve gerekirse depolama alan ağı’nın BT işletme akımının önemli bir parçası olduğun şeklinde tekrar tanımlanması gerektiğine inanmaktadır. Günümüzde depolama alan ağı için gösterilebilecek en önemli kuruluş SNIA’dır. IBM bu kuruluşun kurucuları arasında ve yönetim kurulundadır.
Kaynakça
- Storage Area Network (SAN) (İngilizce)
- Depolama alan ağı (SAN) 3 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Depolama Alan Ağı 1 Şubat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddede kaynak listesi bulunmasina karsin metin ici kaynaklarin yetersizligi nedeniyle bazi bilgilerin hangi kaynaktan alindigi belirsizdir Lutfen kaynaklari uygun bicimde metin icine yerlestirerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Agustos 2021 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Storage area network SAN Turkce literaturundeki adi ile Depolama alan agi buyuk ag kullanicilarina hizmet vermek uzere veritabani sunuculari ile birlikte farkli tipteki veri depolama cihazlarini birbirine baglayan ve bu cihazlar arasinda veri alisverisine olanak veren ozel amacli yuksek hizli bir agdir Bir depolama alan agi yonetim katmanina fiziksel baglantilar saglayan ve ayni zamanda bilgisayar sistemlerini depo birimlerini ve bu birimlerin aralarindaki baglantilari duzenleyen bir iletisim altyapisindan olusmaktadir Bir depolama alan agi ayni zamanda depolama birimleri depolama aygitlari bilgisayar sistemleri ve veya uygulama araci gibi birimlerden olusan ve ag uzerinden iletisim saglayan bir depolama sistemi olarak da dusunulebilir Depolama alan agi Yerel alan agi Ingilizcesi ve Genis alan agi Ingilizcesi oldugu gibi benzer bilesenleri kullanarak depolama aygitlarini ve sunuculari birbirine baglar ve bu sebepten dolayi depolama veriyolu kavraminin storage bus concept bir uzantisi olarak da gorulebilir ModellerDepolama alan agi depolari sunuculara baglayan yeni bir yontem yaratmaktadir Bu yeni yontemler uygunluk ve performans acisindan belirgin gelismelere olanak sunmaktadir Gunumuz depolama alan aglari genellikle paylasilan depo dizilerini ve bant kutuphanelerini birden fazla sunucuya baglamak icin kullanilmaktadir Depolama alan agi ayni zamanda agdaki geleneksel darbogazlari problemleri asmak icin de kullanilmaktadir Bu surec sunucular ve depolama araclari arasinda yuksek hizdaki veri transferi ile asagidaki uc yolla gerceklesmektedir Sunucudan depoya Depolama araclari etkilesimi icin en cok kullanilan modeldir Bu modelin kullanim avantaji ayni depo aracinin birden fazla sunucu tarafindan seri veya es zamanli olarak kullanilmasidir Sunucudan sunucuya Bu model depolama alan aginin sunucular arasindaki yuksek hizli ve yuksek hacimli iletisimi saglamak amacli kullanilmasini ongoren bir modeldir Depodan depoya Bu model herhangi bir sunucu mudahalesi gerekmeksizin depolar arasinda veri alisverisinin yapilmasini ongormektedir Bu sayede uygulama isleme gibi aktiviteler icin kullanilan sunucu islemci donguleri bosaltilmis olacaktir Depo paylasimiGecmiste veri merkezleri kucuk bilgisayar sistemi arabiriminin SCSI disk dizilimini direkt olarak sunucuya baglanan depo olarak yarattilar Her bir depo bir uygulamaya gorulebilir sekilde ve sanal sabit disklerin sayisi olarak atanmistir ornek mantiksal birim sayisi LUN Depolama alan agi ise bu asamada esas olarak yuksek hizli bir ag kullanarak sunucuya baglanan depolari birlestirme gorevini ustlenmistir Isletim sistemlerinin kullandiklari dosya sistemleri icin kendilerine ait ortak olmayan mantiksal birim sayilari vardir Eger coklu sistemler mantiksal birim sayilarini paylasmis olsalardi bu durum birbirlerine mudahale etmelerine ve verilerin kolay ve hizli bir sekilde kaybolmasina yol acabilirdi Mantiksal birim sayilari ile farkli bilgisayarlar uzerinde herhangi bir planlanan veri paylasimi bile depolama alani icin Ag Dosya Sistemi Ingilizcesi Network File System veya Bilgisayar kumesi Ingilizcesi gibi gelismis cozumler gerektirmektir Bu gibi konulara ragmen depolama alan agi deponun kullanim kapasitesini artirmasina birden cok sunucunun kendi depo alanlarini guclendirene kadar yardimci olmaktadir SAN ve NAS Aga dogrudan baglanabilen depo Ingilizce Network Attached Storage kisaca NAS depolama alan aginin tam tersi olarak dosya temelli Ag Dosya Sistemi veya ortak internet dosya sistemi Ingilizcesi veya kisaca SMB CIFS gibi protokolleri kullanmaktadir SAN NAS karmasi Depolama alan agi ve aga dogrudan baglanabilen depo arasinda birden fazla farklilik olmasina ragmen iki teknolojiyi bir arada kullanip cozum uretmek de mumkundur FaydalariDepolama alan agi uygulamalara veriyi tasiyabilme izni vermektedir Ornegin cok az bir sunucu mudahalesi ile veriler direkt olarak kaynaktan gonderilebilmektedir Ayrica birden fazla sunucu ile birden fazla depolama aygitinin ayni aga baglandigi yeni ag mimarilerine de olanak tanimaktadir Depolama alan agini kullanmanin yararlari asagidaki gibi siralanmistir Uygulama izinlerindeki gelismeler Daha guvenilir kullanilisli ve hizmete elverisli olabilmek icin depo uygulamalardan ve birden fazla erisilebilir veri yolundan bagimsiz olarak hareket etmektedir Daha yuksek uygulama performansi Depo islemeleri yuksek performans elde edebilmek icin ayri aglara gonderilmektedirler Bu sayede sunucular icin fazla yuk olmaktan cikmaktadirlar Merkezi ve birlesik depo Merkezi ve birlesik bir depo kullanarak daha basit yonetim olceklenebilirlik esneklik ve uygunluk saglamaktadir Uzak sitelere gecis yapma ve veri aktarimi Uzaktan veri kopyalama kotu niyetli saldirilara ve olasi sistem cokmelerine karsi etkin bir haldedir Basitlestirilmis merkezi yonetim Depolama ortamindaki tek bir resim yonetimi basitlestirmektedir Depolama Alan Agi Nasil Kullanilir Depolama alan aginin en onemli yararlari basit konseptlerin disinda uc maddeyle ozetlenebilir altyapi sadelestirme bilgi yasam dongusu yonetimi ve isletme devamliligidir Altyapi Sadelestirme Bir altyapi sadelestirmesinin basarili olabilmesi icin 4 ana yontem kullanilmaktadir birlestirme gorsellestirme otomasyon ve entegrasyondur Birlestirme Bu yontemde sistemler ve kaynaklar lokasyonlara daha az konsantre olmaktadirlar fakat daha gucludurler Sunucular ve depo havuzlari Bilisim Teknolojisi BT verimliligini artirmak ve altyapiyi sadelestirmek icin kullanilirlar Buna ek olarak merkezi depolama yonetim araclari olceklenebilirlige uygunluga ve olasi kotu durumlarin toleransini gelistirmeye yardim etmektedirler Gorsellestirme Depo gorsellestirme karisikligi neredeyse en aza indirgemekte ve ayni zamanda depo varliklarina birlesik bir bakis acisi kazandirmaktadir Bu islevsellik kullanicilara daha iyi hizmet ve uygunluk saglayarak ana ve idari maliyetleri azaltmaya yardimci olmaktadir Gorsellestirme BT altyapisini daha duyarli olceklenebilir ve uygun kilmak icin tasarlanmistir Otomasyon Depo bilesenlerini ozerk yeteneklerine gore secmek uygunlugu ve duyarliligi artirip deponun ihtiyaci oldugu gelisme surecinde korumasina yardimci olmaktadir Artik gunumuzde gorevlerin bircogu otomatik olarak yapilmaktadir Bu sayede depo yoneticileri kritik ve daha onemli gorevler uzerine yogunlasmak icin daha cok vakit bulmaktadirlar Entegrasyon Entegre edilmis depo cevreleri sistem yonetim gorevlerini basitlestirip guvenligi gelistirmektedirler Butun sunucularin tum verilere guvenlik erisimi oldugunda altyapiniz kullanicilarin enformasyon ihtiyaclarina daha iyi cevap vermektedirler Asagidaki figur tek bir yonde dagitilmis enformasyon adalarinin birlesim hareketini daha da onemlisi sadelestirilmis altyapiyi resmetmektedir Sadelestirilmis depo cevreleri yonetmek icin daha az birimden olusmaktadir Bu sayede kaynak kullanimi artar depo yonetimi basitlesir ve disk depo suruculerine sahip olmak icin olcek ekonomisi saglamaktadir Enformasyon Yasam Dongusu Yonetimi Enformasyon gunumuzde yukselen degerli bir varlik haline gelmistir fakat butun olarak ele aldigimizda enformasyon teknolojinin de gelismesiyle birlikte depolanmasi ve yonetilmesi daha maliyetli ve karmasik bir hal almistir Enformasyon yasam dongusu yonetimi yuksek seviyede erisimi en az maliyetle ve kullanilan depoyu en uygun hale getirerek enformasyonu yasam dongusu icerisinde yonetme surecidir Bir SAN uygulamasi enformasyon yasam dongusunun yonetimini uygulamalari birlestirip veriyi tek bir sistem icine oturtarak daha verimli bir sekilde kullanilmasini saglamaktadir Is Surekliligi Musteriler calisanlar tedarikciler ve is ortaklari kisacasi is sureclerindeki butun aktorler enformasyona diledikleri zamanda ulasmayi beklemektedirler Devam eden is operasyonlari opsiyonel olmaktan cikip basarili olmak ve rekabetci avantaj kazanmak icin olmazsa olmazlar arasina girmistir Isletmeler musteri gizliligine ve veri guvenligine karsi duyarli olmak zorundadirlar Bu yuzden onemli enformasyon varliklari tehlikeye atilamazlar Bahsedilen bu surecler zorunluluk haline geldiginden dolayi isletmeler bu surecleri stratejilerinin bir parcasi olarak dusunmeye baslamislardir SAN bu asamada onemli bir rol ustlenmektedir Tutarli ve guvenli bir altyapi olusturarak isletmelere ihtiyaclarini karsilayacak bir sistem sunmaktadirlar BilesenleriDosya Sunucusu Farkli cikis noktalari ve farkli isletim sistemlerini kullanan birden fazla sunucu depo alan agina baglanabilmektedirler Dogrudan bagli depolarin aksine depolama alan agina bagli tum sunucular uygun olan tum depoyu paylasabilirler Bu sayede isletmelerin megabayt basina olan toplam maliyeti dusmektedir Fiber Kablolama Yuksek hizli fiber optik kablolama sunuculari depolari ve bant yedekleme araclarini birbirine baglamak amacli kullanilmaktadir Bant Kutuphanesi Bir bant kutuphanesini depolama alan agina baglamak kritik veri yedeklemesi icin hizli ve guvenilir cozum sunmaktadir Depolama alan aginda depolanan veriler herhangi bir sunucu olmadan direkt olarak bant kutuphanesine aktarilmaktadirlar Bu sayede sunucular uzerindeki yuklenme azalir ve verilerin yedeklenmesi ayni zamanda gerceklesmis olur Yonetim Yazilimi Bu yazilim her bir bilesenin yapilandirilmasinda ve performansin optimize edilmesinde kullanilmaktadir BT yoneticilerini karsilasilabilecek problemlere karsin uyarmak icin surekli olarak agi izlemektedir Merkezi Veri Deposu ve Yedekleme Yonetimi Depolama alan aglari gunumuzde isletmelerin veri depolama taleplerine etkili cozumler sunabilmektedirler Bircok sirketin tahmin edilen gelistirilmis verileri ile birlikte verileri depolama ve bu verilerin yonetimi kritik bir mesele haline geldi Depolanan veri miktari gun gectikce artmakta ve geleneksel depo aygitlari dogasi geregi var olan kapasitelerinin 50 sini kullanamamaktadirlar Veri depolamadaki gelismeler geleneksel yedekleme cihazlarinin yeterli korumayi gerceklestiremedigini ve kesintilerin siklastigini ortaya koymaktadir Isletmeler bugunun veri depolari ve yedekleme gereksinimlerini karsilamak icin yeni cozumler aramalidirlar Veri depolari ve yedekleme gereksinimlerini karsilamak icin en etkili cozum yolu depolama alan agini uygulamaktir BaglanabilirlikSAN baglanabilirligi depo aygitlarinin ve sunucularin baglantisini mumkun kilan donanim ve yazilim bilesenlerinden olusmaktadir Bu bilesenler alt duzey katman orta duzey katman ve ust duzey katman olarak uc katmandan olusmaktadir Alt duzey katman Ethernet arayuzu Ethernet adaptorleri tipik olarak genellikle sunucudan sunucuya veya bilgisayardan sunucuya ag baglantisi olarak kullanilmaktadir Bu tip ag baglantilari agdaki her bir aracin birbiriyle iletisim kurabildigi ortak bir veriyolu topolojisi olusturmaktadirlar Bir Ethernet adaptoru 10 Gbps veri transfer hizina kadar cikabilmektedir Fiber Kanal Fiber Kanal seri bagli bir arayuzdur genellikle fiber optik kablo ile uygulanir ve SAN tipi aglarin buyuk cogunlugu birincil bir mimaridir Pazarda fiber kanal adaptoru ve diger fiber kanal araclarini ureten bircok tedarikci vardir Fiber kanalin bu denli populer olmasinin sebeplerinden bir tanesi SCSI kablosunun uzunlugunun maksimum 25 metre olmasi kisitini ortadan kaldirmasidir SCSI Kucuk bilgisayar sistemi arabirimi Small Computer System Interface SCSI paralel bir arayuzdur SCSI araclari sonlandirilmis veriyollarini olusturmak icin paralel olarak baglanirlar Maksimum kablo uzunlugu 25 metredir ve maksimum 16 arac basit bir SCSI veriyoluna baglanabilmektedir SCSI arayuzu hata ayiklama ve diger araclarla olan baglantiyi kesmek ve tekrar baglanmak icin bircok yapilandirma secenegine sahiptir Genellikle ana bilgisayar onculuk yapmaktadir Orta duzey katman FCP Fiber kanal protokolu Ingilizcesi Fibre Channel Protocol kisaca FCP fiber kanal uzerindeki SCSI nin bir arayuz protokoludur FCP depo aglari icin oncelikli olarak kullanilan gigabit hizli bir ag teknolojisidir Ilk olarak superbilgisayar alaninda kullanilmaya baslanmistir fakat esas olarak kurumsal depolama alaninda depo alan agi icin standart bir baglanti tipi haline gelmistir Ismine ragmen FCP sinyalizasyonu hem bukumlu telli kablo hem de fiber optik kablolarda kullanilmaktadir iSCSI Internet SCSI iSCSI SCSI komutlarini oncuden hedefe tasiyan bir tasima protokoludur iSCSI standart SCSI sorgularini TCP IP ag teknolojisine tasiyan bir veri depolama agi protokoludur iSCSI IP tabanli depo alan aglarinin uygulanmasini ve musterilerin ayni ag teknolojilerini kullanmasini saglamaktadir iFCP Internet Fiber Kanal Protokolu Ingilizcesi Internet Fibre Channel Protocol kisaca iFCP bir depo alan agi icin veriyi iletme ve fiber kanaldan alma isini yapan bir mekanizmadir iFCP var olan SCSI ve fiber kanal aglarinin internete girmeleri icin birlikte calismalarini saglamaktadir iFCP fiber kanal protokolleriyle ardisik olarak calisabilmektedir Oysaki FCIP ve iFCP nin sundugu cozumler birbirinden farklidir Ust duzey katman Sunucuya dogrudan baglanabilen depo En eski yaklasim olan sunucuya dogrudan baglanabilen depo yaklasimi depo araclarinin sunucuyla arasinda siki bir bag olmasini ongoruyordu Bu yaklasim deponun sunucuya dogrudan baglanarak performansini minimum seviyenin uzerinde tutmasini saglamaktadir Depo adaptor kartini kullanarak direkt olarak sunucu veriyoluna baglanabilmektedir ve herhangi bir depo araci her bir sunucu icin ayri ayri atanmaktadir Baslangic olarak disk ve bant depo araclari on board zekasina sahip degillerdi Sadece sunucunun girdi cikti taleplerini incelerdiler Daha sonraki evrim kontrol birimlerini dogurdu Kontrol birimleri sinirli zekaya sahip ve girdi cikti taleplerini yakalama gibi fonksiyonlarinin islevselliginde gorev alan depo yuksuz sunuculardir Bircok gelismis depo fonksiyonlari kontrol birimleri icerisinde gelistirilmis ve uygulanmistir Aga dogrudan baglanabilen depo NAS basit olarak dusunursek Yerel Ag Baglantisi uzerinden baglanan ve Ag Dosya Sistemi gibi ag protokollerini kullanan hizli sorunsuz ve guvenilir bir ag depolama yontemidir NAS cihazlari sadece dosya paylasimiyla ilgili islemleri yapabilmek adina sadelestirilmistir NAS dosya transferini saglayan sunucu olarak da bilinir Bu cihazlar icin her ne kadar sunucu ifadesi kullaniliyor olsa da veri depolama ya da depo paylasimi gibi ozelliklerden baska yeni yetiler kazandirmak pek mumkun degildir Ag TipleriBircok depo agi sunucular ve disk surucu birimi aygitlari arasindaki iletisim icin Kucuk bilgisayar sistemi arabirimi Small Computer System Interface SCSI protokolunu kullanirlar Diger protokoller ise bir eslestirme katmani olarak bir ag olusturmak icin kullanilmaktadir Ethernet uzerinden analog telefon adaptoru Ingilizcesi Analog Telephone Adapter over Ethernet kisaca AoE ethernet uzerinden analog telefon adaptorunun eslestirilmesidir Fiber kanal protokolu Ingilizcesi Fibre Channel Protocol kisaca FCP fiber kanal uzerinden kucuk bilgisayar sistemi arabiriminin eslesmesi ve en onemlisidir Ethernet uzerinden fiber kanal Ingilizcesi Fibre Channel over Ethernet kisaca FCoE HyperSCSI Ethernet uzerinden SCSI ye yol gostermektedir iFCP veya SANoIP IP uzerinden FCP ye yol gostermektedir iSCSI TCP IP internet protokollerinin uzerinden SCSI ye yol gostermektedir Uzaktan dogrudan bellek erisimi Ingilizcesi Remote Direct Memory Access kisaca RDMA icin iSCSI uzantisi InfiniBand uzerinden iSCSI ye yol gostermektedir Depo aglari ayrica SAS ve SATA teknolojileri kullanilarak da insa edilebilmektedirler SAS SCSI direkt olarak sunucuya baglanan aglar tarafindan evrimlestirilmistir SATA ise IDE direkt olarak sunucuya baglanan aglar tarafindan evrimlestirilmistir SAS ve SATA araclari SAS genisletici sayesinde bir ag olusturabilirler Standartlarin OnemiStandartlar ag araclarinin olasi birlikte calisabilirligi ve depolama alan agi pazarindan tedarik edilen yazilimlar icin baslangic noktasidir SNIA sertifikasi gunumuzde depolama alan agi icin bu gibi standartlari tanimlamistir ve gelecek icin de bu boyle olacaktir Depolama alan agi endustrisindeki oyuncularin her biri bu standartlari kullanmaktadir Genis olcude kabul edilmis standartlar depolama alan agi cozumleri icin heterojen platformlar arasi ve cok tedarikcili dagitim saglarlar Butun tedarikciler depolama alan agi standartlarini kabul ettikleri icin farkli tedarikcilerin ayni aga baglanmasinda herhangi bir problem olmamalidir Bununla birlikte her bir tedarikcinin kendi urunlerini ve diger saticilarin urunlerinin kombinasyonlarini farkli sekilde degerlendirip test edip birlikte calisabilecekleri bir laboratuvarlari vardir Bu testlerin en onemli yonlerinden bazilari arasinda guvenilirlik hata kurtarma ve performansi artirma vardir Eger herhangi bir kombinasyon testi gecerse tedarikciler bu kombinasyonu tasdikleyip destekleyeceklerdir IBM de depolama alan agi alaninda calisan kuruluslar arasinda yerini almaktadir Ayrica IBM endustri standartlarinin var olmasi ve gerekirse depolama alan agi nin BT isletme akiminin onemli bir parcasi oldugun seklinde tekrar tanimlanmasi gerektigine inanmaktadir Gunumuzde depolama alan agi icin gosterilebilecek en onemli kurulus SNIA dir IBM bu kurulusun kuruculari arasinda ve yonetim kurulundadir KaynakcaStorage Area Network SAN Ingilizce Depolama alan agi SAN 3 Agustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Depolama Alan Agi 1 Subat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde