Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Speti Kurtarıcı İsa Kilisesi (Gürcüce: სპეთის მაცხოვრის სახელობის ეკლესია), Batı Gürcistan'ın İmereti bölgesindeki bir 11. yüzyıl Gürcü Ortodoks kilisesidir. En bilinen özelliği, kaymak taşı ve ustukadan yapılmış süslü ikonostasisi olan yapı, Orta Çağ'da yapılmış tek nefli bir salon kilisesidir. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.
 Speti Kurtarıcı İsa Kilisesi | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Speti, Saçhere Belediyesi, İmereti, Gürcistan |
| Koordinatlar | 42°19′22″K 43°28′14″D / 42.32278°K 43.47056°D |
| Mimari | |
| Mimari tür | Tek nefli salon kilisesi |
Tarihi
Speti Kurtarıcı İsa Kilisesi, Speti köyünün yakınlarındaki yüksek Kvirike Dağı'nın tepesinde, Kvirila Nehri vadisinde konumlanmıştır. İmereti bölgesindeki Saçhere belediyesine bağlı Saçhere kentinin 16 kilometre doğusunda yer almaktadır. Kilise yaygın olarak Yukarı Kurtarıcı İsa Kilisesi (ზედამაცხოვარი, zedamatskhovari) olarak bilinmektedir. Çünkü kentin aşağılarında kiliseyle aynı ismi taşıyan bir Geç Orta Çağ kilisesi vardır. 1920 yılında bölgeyi inceleyen Ekvtime Takaişvili, kilisenin yarı harabe durumunda olduğunu raporlamıştır. Kilise, 1938'de büyük ölçüde onarılmıştır.
Planı
Kilise büyük kesim kumtaşı plakalardan inşa edilmiştir. Dış dikdörtgene yerleştirilmiş yarım daire biçimli apsisi olan, küçük bir tek nefli salon kilisesidir. Ana apsisin inşası, Ehvevi Kilisesi'ndeki ana apsise benzemektedir. Kilisenin güney ve batı cephesinde kapısı vardır, ama güney bölümündeki kapının önü günümüzde doludur; kapının oyulmuş başkemeri korunmuştur. Biri güneyde, diğeri batıda olmak üzere iki pencere vardır, fakat pencerelerin oyulmuş bezemeleri zarar görmüştür. Doğu penceresinin her iki tarafında da, Orta Çağ Gürcü alfabesi asomtavruli ile yazılmış, zar zor okunabilen iki yazıt bulunmaktadır.
Kilisenin içi, üç kemer ile desteklenen bir beşik tonoz ile kaplanmıştır. İç kısım, sırakemerler ile boylamasına iki bölüme ayrılmıştır. Apsisin her iki yanında küçük bir niş bulunurken, yukarılarda, doğuda, dairesel açıklıklarda, oymalı döküm ile dışarıya açılan büyük girintiler vardır. Bu girintiler, protez ve diakonikona tekabül etmektedir. Kiliseyle uyumlu olan yüksek ikonostasis, koruma amacıyla Tiflis'teki Gürcistan Ulusal Müzesi'ne kaldırılmıştır. İkonostasis çim süsleme ile kaplanmıştı, ancak nem nedeniyle rengi solmuştur. İkonostasis, kaymaktaşı-ustukadan inşa edilmiştir ve ortada bir kraliyet kapısı bulunan üç kemer ve dört sütundan oluşmaktadır. Kraliyet kapısının önünde, dikdörtgen bir taş kaidenin üzerinde, bir zamanlar gümüş yapraklarla kaplı olan çok büyük bir tahta haç bulunmaktadır. Kilise, avcıların hürmet ettiği bir yerdi ve birçok geyik boynuzu binada sergilenmektedir.
Kaynakça
- ^ "List of Immovable Cultural Monuments" (PDF) (Gürcüce). National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia. 12 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 25 Temmuz 2019.
- ^ a b Andguladze, N. (1985). "სპეთი [Speti]". ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. IX [Georgian Soviet Encyclopaedia] (Gürcüce). Tiflis. s. 509.
- ^ a b c Taqaishvili, Ekvtime (1936). "Four Basilican Churches of the Qvirila valley". Georgica. 1 (2-3). ss. 164-168.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Speti Kurtarici Isa Kilisesi Gurcuce სპეთის მაცხოვრის სახელობის ეკლესია Bati Gurcistan in Imereti bolgesindeki bir 11 yuzyil Gurcu Ortodoks kilisesidir En bilinen ozelligi kaymak tasi ve ustukadan yapilmis suslu ikonostasisi olan yapi Orta Cag da yapilmis tek nefli bir salon kilisesidir Kilise Gurcistan in Ulusal Oneme Sahip Tasinmaz Kultur Anitlari listesine eklenmistir Speti Kurtarici Isa Kilisesi სპეთის მაცხოვრის სახელობის ეკლესიაSpeti Kurtarici Isa KilisesiTemel bilgilerKonumSpeti Sachere Belediyesi Imereti GurcistanKoordinatlar42 19 22 K 43 28 14 D 42 32278 K 43 47056 D 42 32278 43 47056MimariMimari turTek nefli salon kilisesiTarihiSpeti Kurtarici Isa Kilisesi Speti koyunun yakinlarindaki yuksek Kvirike Dagi nin tepesinde Kvirila Nehri vadisinde konumlanmistir Imereti bolgesindeki Sachere belediyesine bagli Sachere kentinin 16 kilometre dogusunda yer almaktadir Kilise yaygin olarak Yukari Kurtarici Isa Kilisesi ზედამაცხოვარი zedamatskhovari olarak bilinmektedir Cunku kentin asagilarinda kiliseyle ayni ismi tasiyan bir Gec Orta Cag kilisesi vardir 1920 yilinda bolgeyi inceleyen Ekvtime Takaisvili kilisenin yari harabe durumunda oldugunu raporlamistir Kilise 1938 de buyuk olcude onarilmistir PlaniSpeti ikonostasisinin onundeki tahta hac ve geyik boynuzlari 1898 yilinda yayinlanmis Kilise buyuk kesim kumtasi plakalardan insa edilmistir Dis dikdortgene yerlestirilmis yarim daire bicimli apsisi olan kucuk bir tek nefli salon kilisesidir Ana apsisin insasi Ehvevi Kilisesi ndeki ana apsise benzemektedir Kilisenin guney ve bati cephesinde kapisi vardir ama guney bolumundeki kapinin onu gunumuzde doludur kapinin oyulmus baskemeri korunmustur Biri guneyde digeri batida olmak uzere iki pencere vardir fakat pencerelerin oyulmus bezemeleri zarar gormustur Dogu penceresinin her iki tarafinda da Orta Cag Gurcu alfabesi asomtavruli ile yazilmis zar zor okunabilen iki yazit bulunmaktadir Kilisenin ici uc kemer ile desteklenen bir besik tonoz ile kaplanmistir Ic kisim sirakemerler ile boylamasina iki bolume ayrilmistir Apsisin her iki yaninda kucuk bir nis bulunurken yukarilarda doguda dairesel acikliklarda oymali dokum ile disariya acilan buyuk girintiler vardir Bu girintiler protez ve diakonikona tekabul etmektedir Kiliseyle uyumlu olan yuksek ikonostasis koruma amaciyla Tiflis teki Gurcistan Ulusal Muzesi ne kaldirilmistir Ikonostasis cim susleme ile kaplanmisti ancak nem nedeniyle rengi solmustur Ikonostasis kaymaktasi ustukadan insa edilmistir ve ortada bir kraliyet kapisi bulunan uc kemer ve dort sutundan olusmaktadir Kraliyet kapisinin onunde dikdortgen bir tas kaidenin uzerinde bir zamanlar gumus yapraklarla kapli olan cok buyuk bir tahta hac bulunmaktadir Kilise avcilarin hurmet ettigi bir yerdi ve bircok geyik boynuzu binada sergilenmektedir Kaynakca List of Immovable Cultural Monuments PDF Gurcuce National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia 12 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 25 Temmuz 2019 a b Andguladze N 1985 სპეთი Speti ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია ტ IX Georgian Soviet Encyclopaedia Gurcuce Tiflis s 509 a b c Taqaishvili Ekvtime 1936 Four Basilican Churches of the Qvirila valley Georgica 1 2 3 ss 164 168