Yıldız Çini ve Porselen Fabrikası, İstanbul Yıldız Parkı bahçesinde yerleşik müze-fabrika. 1892-1894 yıllarında Osmanlı Sarayı çini gereksinimlerini karşılamak ve gerileyen çini sanatını geliştirmek amacıyla kurulmuştur. Türkiye'nin bu alanda üretime devam eden en eski tesisi olan fabrika, günümüzde Türkiye Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan Millî Saraylar İdaresi Başkanlığı'na bağlıdır.
Tarihçe
19. yüzyılda geleneksel Türk sanatlarının en önemlilerinden biri olan çini sanatının gerilemiş olması Osmanlı Devleti'ni bu alanda büyük ölçüde dışa bağlı duruma getirmiştir. Tesis, Sultan II. Abdülhamid'in talimatı ile 1892-1894 yıllarında saray ve çevresinin çini ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla Yıldız Çini Fabrika-i Hümâyûnu adıyla kurulmuştur.
Fabrika, Fransız Serves ve Limoges şirketinden ithal edilen teknoloji çalışmaya başlamış, bu amaçla Fransa'dan uzman personel ve çini kalıpları getirilmiştir. 1894 İstanbul depreminde ciddi zarar gören fabrika bir süre üretime ara vermiş ve İtalyan Mimar Raimondo D'Aronco tarafından onarılmıştır.
Fabrikada vazolar, duvar tabakları, yazı ve sofra takımları, kartvizit tabakları, kapaklı kaseler, sahanlar, aşure tepsileri, şekerlikler, çay ve fincan takımları gibi günlük kullanım eşyaları da üretilmiştir.
II. Abdülhamid'in tahttan indirilmesi sonrasında üretimi durdurulan fabrika, 1911 yılında eski yöneticilerinin çabaları ile yeniden faaliyete geçirilmiştir. Kurtuluş savaşı döneminde sıkıntısı çekilen telgraf tellerini birbirine bağlamakta kullanılan kaolin fincanların üretimini de yapan fabrika 1957 yılında Sümerbank'a devredilmiştir.
Batı ve Anadolu sanatı sentezine önemli katkıları olan fabrika, Cumhuriyet Dönemi’nde de üretime devam etmiş ve geleneksel Türk çini sanatının dünyaca tanıtılmasında önemli rol oynamıştır.
Günümüzde TBMM Millî Saraylar Daire Başkanlığına bağlı olan Yıldız Porselen Fabrikası, günümüz beğeni ve gereksinimlerine yönelik ürünler yanında başlangıç döneminde yaptığı ürünlerin de benzerlerini üretmektedir.
Üretimde estetik ve sanat öncelikli konulardır. Geçmişin günümüze taşınması adına kaliteden ödün vermeden yapılan üretim büyük oranda ticari kaygılardan uzaktır.
Kaynakça
- Yıldız Çini Fabrikası, Prof. Önder Küçükerman, Sümerbank Genel Müdürlüğü yayını, Ankara - 1987
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Yıldız Çini ve Porselen Fabrikası ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- T.C. İstanbul Valiliği (Harika İstanbul) / Yıldız Porselen Fabrikası tanıtım sayfası
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yildiz Cini ve Porselen Fabrikasi Istanbul Yildiz Parki bahcesinde yerlesik muze fabrika 1892 1894 yillarinda Osmanli Sarayi cini gereksinimlerini karsilamak ve gerileyen cini sanatini gelistirmek amaciyla kurulmustur Turkiye nin bu alanda uretime devam eden en eski tesisi olan fabrika gunumuzde Turkiye Cumhurbaskanligina bagli olarak calisan Milli Saraylar Idaresi Baskanligi na baglidir Fabrikanin girisiTarihce19 yuzyilda geleneksel Turk sanatlarinin en onemlilerinden biri olan cini sanatinin gerilemis olmasi Osmanli Devleti ni bu alanda buyuk olcude disa bagli duruma getirmistir Tesis Sultan II Abdulhamid in talimati ile 1892 1894 yillarinda saray ve cevresinin cini ihtiyaclarinin karsilanmasi amaciyla Yildiz Cini Fabrika i Humayunu adiyla kurulmustur Fabrika Fransiz Serves ve Limoges sirketinden ithal edilen teknoloji calismaya baslamis bu amacla Fransa dan uzman personel ve cini kaliplari getirilmistir 1894 Istanbul depreminde ciddi zarar goren fabrika bir sure uretime ara vermis ve Italyan Mimar Raimondo D Aronco tarafindan onarilmistir Fabrikada vazolar duvar tabaklari yazi ve sofra takimlari kartvizit tabaklari kapakli kaseler sahanlar asure tepsileri sekerlikler cay ve fincan takimlari gibi gunluk kullanim esyalari da uretilmistir II Abdulhamit II Abdulhamid in tahttan indirilmesi sonrasinda uretimi durdurulan fabrika 1911 yilinda eski yoneticilerinin cabalari ile yeniden faaliyete gecirilmistir Kurtulus savasi doneminde sikintisi cekilen telgraf tellerini birbirine baglamakta kullanilan kaolin fincanlarin uretimini de yapan fabrika 1957 yilinda Sumerbank a devredilmistir Bati ve Anadolu sanati sentezine onemli katkilari olan fabrika Cumhuriyet Donemi nde de uretime devam etmis ve geleneksel Turk cini sanatinin dunyaca tanitilmasinda onemli rol oynamistir Gunumuzde TBMM Milli Saraylar Daire Baskanligina bagli olan Yildiz Porselen Fabrikasi gunumuz begeni ve gereksinimlerine yonelik urunler yaninda baslangic doneminde yaptigi urunlerin de benzerlerini uretmektedir Uretimde estetik ve sanat oncelikli konulardir Gecmisin gunumuze tasinmasi adina kaliteden odun vermeden yapilan uretim buyuk oranda ticari kaygilardan uzaktir KaynakcaYildiz Cini Fabrikasi Prof Onder Kucukerman Sumerbank Genel Mudurlugu yayini Ankara 1987Dis baglantilarWikimedia Commons ta Yildiz Cini ve Porselen Fabrikasi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir T C Istanbul Valiligi Harika Istanbul Yildiz Porselen Fabrikasi tanitim sayfasi