Haiku (Japonca 俳句, Türkçesi eğlenceli mısra) bugün tüm dünyada meşhur olan geleneksel bir Japon şiir türüdür. Dünyanın en kısa şiir türü sayılır.
En önemli Haiku şairleri arasında Matsuo Bashō (1644-1694), Yosa Buson (1716-1783), Kobayashi Issa (1763-1827) ve Masaoka Shiki (1867-1902) gösterilebilir. Bashō öğrencileriyle Haikai şiirini yenilemiş ve ona ciddi bir edebiyat saygınlığı kazandırmıştır. Shiki modern Haiku'nun kurucusu sayılır. Aynı zamanda Haiku kavramının (Haikai veya Hokku karşısında) yerleşmesini sağlayan da o olmuştur.
Japon Haiku'ları çoğunlukla 5-7-5 ölçülü üçlü kelime öbeklerinden oluşup kelimeler sütun halinde yan yana sıralanır. Haiku'nun vazgeçilmez bir unsuru da somutluğu ve halihazıra olan bağlantısıdır. Bilhassa geleneksel Haikular ile mevsimlere imada bulunurlar. Temel özellikleri olarak okuyanın kendi tecrübesiyle tamamladığı bitmemiş, açık metin karakteri de gösterilebilir. Metinde her şey söylenmezken duygular nadiren isimlendirilir ve bunların şiirde yer alan somut şeyler ve bağlamdan çıkarılmaları lazım gelir.
Modern Haiku ekolleri tüm dünyada sadece geleneksel şekilleri değil, aynı zamanda bazı metin biçimlendirme kurallarını da sorgulayıp yeni yollar bulmaya çalışıyorlar.
Yapı
Japon şiiri hece ölçüsünden ziyade niceliğe bakar. Geleneksel örneklere göre bir Haiku her biri beş, yedi ve beş Japon ses birimi olan üç kelimeden müteşekkil birer mısradan oluşur: 5-7-5.
Bir japon hecesi, kısa sesli ve sonu açık bitiyorsa bir birim taşır. Uzun sesler iki birim taşır. Hece sonunda n harfi veya çift sessiz varsa da tek birim gelir. Saf Japonca kelimelerin çoğu tek birimli hecelerden oluşur. Çoklu birimi olan heceler genelde Sino-Japon kökenlidir.
Mesela:
Nippon wa bir Haiku'nun ilk hecesidir ve aşağıdaki gibi beş birimden oluşur:
Ni + p + po + n + wa
Genel Bilgiler
905 yılında yazılmış 'da (eski ve yeni şiirler derlemesi) şu alıntı yer alır:
“ | Japon şiirinin tohumu insan kalbidir ve ondan kelimelerin sayısız yaprakları yeşerir. İnsanlar hayatta birçok şeyi kavrarlar: sonra da hislerini, görüp duyduklarından aldıkları resimlerle ifadeye çalışırlar. | „ |
Dietrich Krusche geleneksel Haiku'nun kuralları arasında şu prensipleri zikreder: Haiku somuttur. Haiku'nun konusu insan tabiatının dışındaki bir tabiat cismidir. Bir defalık bir durum veya olay tasvir edilir. Bu durum veya olay şimdi oluyormuş gibi gösterilir. Haiku'da mevsimlere bağlantı bulunur.
Mevsimlere bağlantı Japonya'da genelde belli bir mevsimle irtibatlandırılan özel kelimeler veya deyişler anlamındaki ile sağlanır.
Gösterilen şeyler yaşanmış anların ve bunlara bağlı duyguların temsilleridir. Tabiat ruhu yansıtır. Nesneler temsili ve semboliktir. Örnek bir imaj: Düşen yapraklar, Çağrışımı: Güz, Duygu: Melankoli. Diğer taraftan bazı yazarlar daha kapsamlı, kültüre has bir sembolizmin olabileceğini belirtmektedir. Mesela Bodmershof aşağı düşmekte olan yağmuru ölümün, evi dünyevi vücudun sembolü olarak görür. Samuraylar, Japoncası jisei olan, ölüm Haikusu ismi verilen şiirler yazmışlardır.
Birçok Haiku kaligrafik şekilde gösterilir. Hece sayısı Japoncada, Türkçedeki kafiyeler gibi akılda kalıcı bir ritim bırakır.
Tarihi
Haiku'nun akrabası olarak geleneksel 5-7-5 veya 7-7'li hecesi olan Tanka ve Tankalar zinciri olarak görülebilecek Renga türleri vardır. Başlangıçta çok sayıda şair Tanka'yı tuluat yaparak sosyal vesilelerde yazıyorlardı. İlk şair Hokku'yu (üst kıta, 5-7-5), ikinci şair de Matsuku'yu (alt kıta, 7-7) yapıyordu. Bu tür ortaklaşa şairlik Waka (cevap şiiri) olarak da anılıyordu. Sonraları daha büyük cemiyetlerde 36 kıtalı gibi büyük zincirleme şiirler de meydana geldi.
13. yüzyılda ilk defa Hokku'nun başlı başına bir şiir türü olarak diğerlerinden ayrıldığına dair belgeler bulunmaktadır. Sonraki zamanlarda Hokku, saray erkanı ve Samuraylar arasında şaka ve nükte şiiri olarak sevilir oldu. 15. yüzyıl itibarıyla Hokku, Tanka'nın yanında müstakil bir şiir türü olarak yerleşmeye başladı. Henüz konusu öncelikli olarak kelime ve imajlarla oynamaktı.
16. yüzyılda Edo Devri'nin başlamasıyla, bugün klasik Haiku olarak nitelediğimiz tür ortaya çıktı. Edo Devri'nin bazı özellikleri bunun şartlarını hazırladı. Toplumda feodal bir sınıf ve statü sistemi hakimdi. Buna ilaveten Japonya neredeyse tamamen dışa kapanmıştı. Böylelikle kendi içinde kapalı, görünürde değişmez bir dünya oluşmuştu. Bu tam tanımlı değerler ve semboller sistemi sayesinde şairler ve alımlayıcılar yüzyıllar boyu müşterek, sınırları net çizilmiş bir anlayış zeminine sahip oldu. Değişiklikler sadece detaylarda vuku buluyordu.
Günümüzde Matsuo Bashō (1644–1694) ilk büyük Haiku şairi sayılmaktadır. Kurbağa Haikusu dünyanın belki de en çok alıntılanan Haiku'sudur.
Japonca | Transkripsiyon | Tercüme | Alternatif Tercüme |
---|---|---|---|
古池や | furu ike ya | Eski havuz ve | Eski bir havuz... |
Aynı zamanda ve Kobayashi Issa da büyük Haiku şairlerindendir. Issa bazen geleneksel 5-7-5 formunu bozmuştur. Haiku'nun artan sofistikeleştirilmesine bir red mahiyetinde olan eserlerinin temelinde mizahla karışık derinden bir insan ve mahlukat sevgisi varmış gibi görünür:
Nilüferin üzerinde kurbağa
Ama suratını
nasıl da asmış?
Haiku kavramının ilk ne zaman kullanıldığı bilinmemektedir. Haikai no Renganın haisi ve hokku kavramının kusundan ortaya çıkmış olması muhtemeldir. Genel bir yaygınlığa Haiku şiirinin yenileyicisi Masaoka Shiki (1867-1902) sayesinde kavuşmuştur.
Masaoka Shiki'den sonra Haiku şiiri iki istikamete dağılmıştır. En önemli iki öğrencisi (1874-1959) ve (1873-1937) Japon Haikusu'na etkisi bugüne kadar süren belirleyici bir hareket vermişlerdir. Hekigotō, Shiki'nin reformlarını devam ettirmiş ve yeni formlar denemiştir. Kyoshi bu tecrübelere karşı bir hareket olarak "geleneksel Haiku'yu" keşfetmiştir. Kyoshi'nin gözle görülür etkisi bugün bile Japonya'da "geleneksel Haiku'nun" yaygınlığında kendini göstermektedir. Kyoshi Ekolü'nden çok muteber şairler çıkmıştır ( (1892-1981)). Hekigotō hareketinden ise Haiku'nun serbest şekli gelişmiştir. (1887-1946), (1884-1976), (1885-1926) ve bilhassa Japonya'nın en çok okunan Haiku yazarlarından olan (1882-1940) gibi önemli şairler bu çizgiden gelmektedir.
Günümüz (gendai) Japon Haikusu'nun da köklerinden biri buradadır. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Japon aşırı milliyetçiliği tecrübeleri sebebiyle liberal bir Haiku hareketi ortaya çıkmıştır. Takahama Kyoshi'ye uyarak "Geleneksel Haiku" kurallarına riayet etmeyen shinkō haiku undô (yeni çıkan Haiku hareketi) Haiku şairleri takibe uğramış, tutuklanmış ve işkence görmüş, dergileri de yasaklanmıştır. Takahama Kyoshi'nin kendisi savaş sonrası baş sorumlu olarak görülmüştür. Kyoshi, istihbarat servisinin altında çalışan kültürel faaliyetleri denetlemek için devletin propaganda teşkilatı olan "Japon Edebiyatı Vatansever Cemiyeti"nin (Nihon bungaku hōkoku kai) Haiku bölümü başkanıydı.
Bugünkü Gendai Haiku hareketinde karşılıklı müsamaha içinde olan muhtelif şair pozisyonları bulunmaktadır. Bazı şairler 5-7-5 kalıbında, bazıları sadece mevsim kelimesinde devam ederken, yine bazıları da ikisini birden reddetmektedir.
Meşhur Haiku Şairleri (Genel)
-
- Matsuo Bashō (1644–1694)
- Yosa Buson (1716–1783)
- Kobayashi Issa (1763–1827)
- Beri
- Masaoka Shiki (1867–1902)
- (1873–1937)
- (1874–1959)
- (1882–1940)
- (1885–1926)
- (1892–1981)
- (1892–1988)
- (1900–1962)
- (1901–1956)
- (1901–1994)
- (1901–1983)
- (1904–1982)
- (1905–1993)
- (1913–2000)
- (1906–2003)
- (1919–2010)
Farklı Okuma Türlerine Açıklık
Japon Haikular normalde Hiragana, yani anlamı spesifikleştiren işaretler olmadan sesleri saf halinde veren bir yazı ile yazılır. Meşhur bir Haiku örnek verilecek olursa:
Japonca | Transkripsiyon |
---|---|
ひるからは | hi ru ka ra wa |
Ayrıca Haiku Japoncada genelde satırlara bölünmez, yani bu Haiku bu durumda şöyle yazılır:
ひるからはちとかげもあリくものみね
Japoncadaki eşanlamlı kelimelerin çokluğu bu şiirin tamamen farklı iki şekilde anlaşılmasını sağlar ki bu aşağıdaki Kanji'yle yazılan kısımda anlaşılırken bundan bilinçli olarak vazgeçilmesiyle açıkta da bırakılabilmektedir:
Okuma şekli | Japonca | Transkripsiyon | Çeviri |
---|---|---|---|
1. Okuma şekli | 昼からは | hiru kara wa | Öğleden itibaren |
2. Okuma şekli | ヒル蚊ら蜂 | hiru ka-ra hachi | Sülükler, sivrisinekler, arılar, |
Bu nevi çok anlamlılıkların cazibesi neredeyse sadece Japon dilinde verilebilir, başka dilde benzer bir uyarlama mümkün değil gibidir.
Bibliyografya
- (Hrsg.): Haiku. Japanische Gedichte. Dtv, München 2002, .
Yararlanılan Eserler
- Reginald H. Blyth: A History of Haiku. Hokuseido Press, Tokio 1976-1977.
- From the beginnings up to Issa. 1976.
- From Issa to the present. 1977.
- Andreas Wittbrodt: Hototogisu ist keine Nachtigall. Traditionelle japanische Gedichtformen in der deutschsprachigen Lyrik (1849–1999). Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen 2005, .
- Annika Reich: Was ist Haiku? Zur Konstruktion der japanischen Nation zwischen Orient und Okzident. Reihe: Spektrum. Berliner Reihe zu Gesellschaft, Wirtschaft und Politik in Entwicklungsländern, Bd. 73, Lit-Verlag, Hamburg 2000.
- Günter Wohlfart: Zen und Haiku. Philipp Reclam jun., Stuttgart 1997, .
- Arata Takeda: Überschwang durch Überschuss. Probleme beim Übersetzen einer Form – am Beispiel des Haiku. Eine theoretische Überlegung und ein praktischer Vorschlag. In: . 42/1 (2007), S. 20–44 ()
Kaynakça
- ^ Japanische Literatur: Eine Einführung für westliche Leser. (Japon Edebiyatı: Batılı Okuyucular için Giriş) Zürih 1962.
- ^ Dietrich Krusche: Essay. Erläuterungen zu einer fremden literarischen Gattung. (Deneme. Yabancı Bir Edebi Türe Dair Açıklamalar) In: Krusche: Haiku, Japanische Gedichte. dtv, München 1997.
- ^ Wilhelm von Bodmershof: Studie über das Haiku. (Haiku Hakkında Bir Tetkik) In: Imma von Bodmershof: Haiku. dtv, München 2002.
- ^ Yoel Hoffmann: Japanese Death Poems written by Zen Monks and Haiku Poets on the Verge of Death. Charles E. Tuttle Company, Rutland/Vermont/Tokyo, .
- ^ Roland Barthes: Das Reich der Zeichen. (Göstergeler İmparatorluğu) Frankfurt a.M. 1981
- ^ Alan Watts: Der Weg des Zen. (Zen'in Yolu)
- ^ Farklı okuma şekilleri olan bu örnek Marion Grein'a aittir: Einführung in die Entwicklungsgeschichte der japanischen Schrift. (Japon İmlası'nın Gelişim Tarihi'ne Giriş) Mainz 1994, , S. 69 f.; Grein burada Haruhiko Kindaichi'ye de referansta bulunur: The Japanese Language. (Japon Dili) Rutland u. a. 21985, S. 112.
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Haiku Japonca 俳句 Turkcesi eglenceli misra bugun tum dunyada meshur olan geleneksel bir Japon siir turudur Dunyanin en kisa siir turu sayilir En onemli Haiku sairleri arasinda Matsuo Bashō 1644 1694 Yosa Buson 1716 1783 Kobayashi Issa 1763 1827 ve Masaoka Shiki 1867 1902 gosterilebilir Bashō ogrencileriyle Haikai siirini yenilemis ve ona ciddi bir edebiyat sayginligi kazandirmistir Shiki modern Haiku nun kurucusu sayilir Ayni zamanda Haiku kavraminin Haikai veya Hokku karsisinda yerlesmesini saglayan da o olmustur Japon Haiku lari cogunlukla 5 7 5 olculu uclu kelime obeklerinden olusup kelimeler sutun halinde yan yana siralanir Haiku nun vazgecilmez bir unsuru da somutlugu ve halihazira olan baglantisidir Bilhassa geleneksel Haikular ile mevsimlere imada bulunurlar Temel ozellikleri olarak okuyanin kendi tecrubesiyle tamamladigi bitmemis acik metin karakteri de gosterilebilir Metinde her sey soylenmezken duygular nadiren isimlendirilir ve bunlarin siirde yer alan somut seyler ve baglamdan cikarilmalari lazim gelir Modern Haiku ekolleri tum dunyada sadece geleneksel sekilleri degil ayni zamanda bazi metin bicimlendirme kurallarini da sorgulayip yeni yollar bulmaya calisiyorlar YapiJapon siiri hece olcusunden ziyade nicelige bakar Geleneksel orneklere gore bir Haiku her biri bes yedi ve bes Japon ses birimi olan uc kelimeden mutesekkil birer misradan olusur 5 7 5 Bir japon hecesi kisa sesli ve sonu acik bitiyorsa bir birim tasir Uzun sesler iki birim tasir Hece sonunda n harfi veya cift sessiz varsa da tek birim gelir Saf Japonca kelimelerin cogu tek birimli hecelerden olusur Coklu birimi olan heceler genelde Sino Japon kokenlidir Mesela Nippon wa bir Haiku nun ilk hecesidir ve asagidaki gibi bes birimden olusur Ni p po n waGenel Bilgiler905 yilinda yazilmis da eski ve yeni siirler derlemesi su alinti yer alir Japon siirinin tohumu insan kalbidir ve ondan kelimelerin sayisiz yapraklari yeserir Insanlar hayatta bircok seyi kavrarlar sonra da hislerini gorup duyduklarindan aldiklari resimlerle ifadeye calisirlar Donald Keene Dietrich Krusche geleneksel Haiku nun kurallari arasinda su prensipleri zikreder Haiku somuttur Haiku nun konusu insan tabiatinin disindaki bir tabiat cismidir Bir defalik bir durum veya olay tasvir edilir Bu durum veya olay simdi oluyormus gibi gosterilir Haiku da mevsimlere baglanti bulunur Mevsimlere baglanti Japonya da genelde belli bir mevsimle irtibatlandirilan ozel kelimeler veya deyisler anlamindaki ile saglanir Gosterilen seyler yasanmis anlarin ve bunlara bagli duygularin temsilleridir Tabiat ruhu yansitir Nesneler temsili ve semboliktir Ornek bir imaj Dusen yapraklar Cagrisimi Guz Duygu Melankoli Diger taraftan bazi yazarlar daha kapsamli kulture has bir sembolizmin olabilecegini belirtmektedir Mesela Bodmershof asagi dusmekte olan yagmuru olumun evi dunyevi vucudun sembolu olarak gorur Samuraylar Japoncasi jisei olan olum Haikusu ismi verilen siirler yazmislardir Bircok Haiku kaligrafik sekilde gosterilir Hece sayisi Japoncada Turkcedeki kafiyeler gibi akilda kalici bir ritim birakir TarihiHaiku nun akrabasi olarak geleneksel 5 7 5 veya 7 7 li hecesi olan Tanka ve Tankalar zinciri olarak gorulebilecek Renga turleri vardir Baslangicta cok sayida sair Tanka yi tuluat yaparak sosyal vesilelerde yaziyorlardi Ilk sair Hokku yu ust kita 5 7 5 ikinci sair de Matsuku yu alt kita 7 7 yapiyordu Bu tur ortaklasa sairlik Waka cevap siiri olarak da aniliyordu Sonralari daha buyuk cemiyetlerde 36 kitali gibi buyuk zincirleme siirler de meydana geldi 13 yuzyilda ilk defa Hokku nun basli basina bir siir turu olarak digerlerinden ayrildigina dair belgeler bulunmaktadir Sonraki zamanlarda Hokku saray erkani ve Samuraylar arasinda saka ve nukte siiri olarak sevilir oldu 15 yuzyil itibariyla Hokku Tanka nin yaninda mustakil bir siir turu olarak yerlesmeye basladi Henuz konusu oncelikli olarak kelime ve imajlarla oynamakti 16 yuzyilda Edo Devri nin baslamasiyla bugun klasik Haiku olarak niteledigimiz tur ortaya cikti Edo Devri nin bazi ozellikleri bunun sartlarini hazirladi Toplumda feodal bir sinif ve statu sistemi hakimdi Buna ilaveten Japonya neredeyse tamamen disa kapanmisti Boylelikle kendi icinde kapali gorunurde degismez bir dunya olusmustu Bu tam tanimli degerler ve semboller sistemi sayesinde sairler ve alimlayicilar yuzyillar boyu musterek sinirlari net cizilmis bir anlayis zeminine sahip oldu Degisiklikler sadece detaylarda vuku buluyordu Gunumuzde Matsuo Bashō 1644 1694 ilk buyuk Haiku sairi sayilmaktadir Kurbaga Haikusu dunyanin belki de en cok alintilanan Haiku sudur Japonca Transkripsiyon Tercume Alternatif Tercume古池や 蛙飛び込む 水の音 furu ike ya kawazu tobikomu mizu no oto Eski havuz ve kurbaga atlayiverir suyun sesi Eski bir havuz Kurbaga atlar icine Slap Ayni zamanda ve Kobayashi Issa da buyuk Haiku sairlerindendir Issa bazen geleneksel 5 7 5 formunu bozmustur Haiku nun artan sofistikelestirilmesine bir red mahiyetinde olan eserlerinin temelinde mizahla karisik derinden bir insan ve mahlukat sevgisi varmis gibi gorunur Niluferin uzerinde kurbaga Ama suratini nasil da asmis Haiku kavraminin ilk ne zaman kullanildigi bilinmemektedir Haikai no Renganin haisi ve hokku kavraminin kusundan ortaya cikmis olmasi muhtemeldir Genel bir yayginliga Haiku siirinin yenileyicisi Masaoka Shiki 1867 1902 sayesinde kavusmustur Masaoka Shiki den sonra Haiku siiri iki istikamete dagilmistir En onemli iki ogrencisi 1874 1959 ve 1873 1937 Japon Haikusu na etkisi bugune kadar suren belirleyici bir hareket vermislerdir Hekigotō Shiki nin reformlarini devam ettirmis ve yeni formlar denemistir Kyoshi bu tecrubelere karsi bir hareket olarak geleneksel Haiku yu kesfetmistir Kyoshi nin gozle gorulur etkisi bugun bile Japonya da geleneksel Haiku nun yayginliginda kendini gostermektedir Kyoshi Ekolu nden cok muteber sairler cikmistir 1892 1981 Hekigotō hareketinden ise Haiku nun serbest sekli gelismistir 1887 1946 1884 1976 1885 1926 ve bilhassa Japonya nin en cok okunan Haiku yazarlarindan olan 1882 1940 gibi onemli sairler bu cizgiden gelmektedir Gunumuz gendai Japon Haikusu nun da koklerinden biri buradadir Ikinci Dunya Savasi ndan sonra Japon asiri milliyetciligi tecrubeleri sebebiyle liberal bir Haiku hareketi ortaya cikmistir Takahama Kyoshi ye uyarak Geleneksel Haiku kurallarina riayet etmeyen shinkō haiku undo yeni cikan Haiku hareketi Haiku sairleri takibe ugramis tutuklanmis ve iskence gormus dergileri de yasaklanmistir Takahama Kyoshi nin kendisi savas sonrasi bas sorumlu olarak gorulmustur Kyoshi istihbarat servisinin altinda calisan kulturel faaliyetleri denetlemek icin devletin propaganda teskilati olan Japon Edebiyati Vatansever Cemiyeti nin Nihon bungaku hōkoku kai Haiku bolumu baskaniydi Bugunku Gendai Haiku hareketinde karsilikli musamaha icinde olan muhtelif sair pozisyonlari bulunmaktadir Bazi sairler 5 7 5 kalibinda bazilari sadece mevsim kelimesinde devam ederken yine bazilari da ikisini birden reddetmektedir Meshur Haiku Sairleri Genel Matsuo Bashō 1644 1694 Yosa Buson 1716 1783 Kobayashi Issa 1763 1827 Beri Masaoka Shiki 1867 1902 1873 1937 1874 1959 1882 1940 1885 1926 1892 1981 1892 1988 1900 1962 1901 1956 1901 1994 1901 1983 1904 1982 1905 1993 1913 2000 1906 2003 1919 2010 Farkli Okuma Turlerine AciklikJapon Haikular normalde Hiragana yani anlami spesifiklestiren isaretler olmadan sesleri saf halinde veren bir yazi ile yazilir Meshur bir Haiku ornek verilecek olursa Japonca Transkripsiyonひるからは ちとかげもあリ くものみね hi ru ka ra wa chi to ka ge mo a ri ku mo no mi ne Ayrica Haiku Japoncada genelde satirlara bolunmez yani bu Haiku bu durumda soyle yazilir ひるからはちとかげもあリくものみね Japoncadaki esanlamli kelimelerin coklugu bu siirin tamamen farkli iki sekilde anlasilmasini saglar ki bu asagidaki Kanji yle yazilan kisimda anlasilirken bundan bilincli olarak vazgecilmesiyle acikta da birakilabilmektedir Okuma sekli Japonca Transkripsiyon Ceviri1 Okuma sekli 昼からは ちと影も在り 雲の峰 hiru kara wa chito kage mo ari kumo no mine Ogleden itibaren biraz daha golgelidir bulutlu bir gok2 Okuma sekli ヒル蚊ら蜂 とかげも蟻 蜘蛛蚤ね hiru ka ra hachi tokage mo ari kumo nomi ne Sulukler sivrisinekler arilar Kertenkeleler karincalar da Orumceklerle bitler degil mi Bu nevi cok anlamliliklarin cazibesi neredeyse sadece Japon dilinde verilebilir baska dilde benzer bir uyarlama mumkun degil gibidir Bibliyografya Hrsg Haiku Japanische Gedichte Dtv Munchen 2002 ISBN 3 423 12478 4 Yararlanilan Eserler Reginald H Blyth A History of Haiku Hokuseido Press Tokio 1976 1977 From the beginnings up to Issa 1976 From Issa to the present 1977 Andreas Wittbrodt Hototogisu ist keine Nachtigall Traditionelle japanische Gedichtformen in der deutschsprachigen Lyrik 1849 1999 Vandenhoeck amp Ruprecht Gottingen 2005 ISBN 3 89971 257 9 Annika Reich Was ist Haiku Zur Konstruktion der japanischen Nation zwischen Orient und Okzident Reihe Spektrum Berliner Reihe zu Gesellschaft Wirtschaft und Politik in Entwicklungslandern Bd 73 Lit Verlag Hamburg 2000 Gunter Wohlfart Zen und Haiku Philipp Reclam jun Stuttgart 1997 ISBN 3 15 009647 2 Arata Takeda Uberschwang durch Uberschuss Probleme beim Ubersetzen einer Form am Beispiel des Haiku Eine theoretische Uberlegung und ein praktischer Vorschlag In 42 1 2007 S 20 44 Kaynakca Japanische Literatur Eine Einfuhrung fur westliche Leser Japon Edebiyati Batili Okuyucular icin Giris Zurih 1962 Dietrich Krusche Essay Erlauterungen zu einer fremden literarischen Gattung Deneme Yabanci Bir Edebi Ture Dair Aciklamalar In Krusche Haiku Japanische Gedichte dtv Munchen 1997 Wilhelm von Bodmershof Studie uber das Haiku Haiku Hakkinda Bir Tetkik In Imma von Bodmershof Haiku dtv Munchen 2002 Yoel Hoffmann Japanese Death Poems written by Zen Monks and Haiku Poets on the Verge of Death Charles E Tuttle Company Rutland Vermont Tokyo ISBN 0 8048 1505 4 Roland Barthes Das Reich der Zeichen Gostergeler Imparatorlugu Frankfurt a M 1981 Alan Watts Der Weg des Zen Zen in Yolu Farkli okuma sekilleri olan bu ornek Marion Grein a aittir Einfuhrung in die Entwicklungsgeschichte der japanischen Schrift Japon Imlasi nin Gelisim Tarihi ne Giris Mainz 1994 ISBN 3 88308 063 2 S 69 f Grein burada Haruhiko Kindaichi ye de referansta bulunur The Japanese Language Japon Dili Rutland u a 21985 S 112 Dis baglantilar