Karabed Ütücüyan (Ermenice: Կարապետ Իւթիւճեան; 1823, Kostantiniye, Kostantiniye Vilâyeti – 1904, Konstantiniye) Osmanlı Ermenisi çevirmen, gazeteci ve yazar.
Karabed Ütücüyan | |
---|---|
Doğum | 1823 Kostantiniye, Kostantiniye Vilâyeti Osmanlı imparatorluğu |
Ölüm | 1904 Kostantiniye, Osmanlı imparatorluğu |
Meslek | Çevirmen, gazeteci ve yazar |
Milliyet | Osmanlı Ermenisi |
Hayatı
Ütücüyan Konstantiniyye'de (günümüzdeki İstanbul'da) dünyaya geldi. 1840'larda Ütücüyan, Kostantiniyye'deki çeşitli Ermeni okullarında tarih, coğrafya, Klasik Ermenice ve Fransızca dersleri verdi ve iki zengin Ermeni ailenin evlerinde özel ders verdi. 1848'de Paris'e gitti ve École supérieure de commerce'de okudu, burada ekonomi alanında uzmanlaştı ve 1851'de diploma aldı. Paris'te bulunduğu süre boyunca, hem Sorbonne hem de Collège de France'da eleştirmen Saint-Marc Girardin, politik iktisatçı Michel Chevalier ve tarihçi Jules Michelet'in derslerine de katıldı. Ütücüyan, Konstantiyye'ye geri dönmeden önce Londra'ya gitti ve ilk Dünya Fuarı olan Büyük Sergiyi ziyaret etti.
1852'de Ütücüyan, uzun süredir devam eden Osmanlı-Ermeni gazetesi Masis'in editörlüğüne atandı. Bir gözünü hastalıktan kaybettikten sonra yazı ve yayın alanındaki tüm çalışmalarını durdurmak zorunda kaldığı 1884 yılına kadar kesintisiz 32 yıl editörlük yaptı. Masis'in editörü olarak Ütücüyan, Osmanlı Ermeni basını için gazetecilik normlarının şekillendirilmesine ve modern Ermenice'nin yazılı bir araç olarak geliştirilmesine yardımcı olmakla tanınır. Gazeteciliğe ve edebiyata uzun süreli hizmetinin onuruna, 1903'te Osmanlı Mecidiye Nişanı (üçüncü sınıf) ile ödüllendirildi.
Ütücüyan, editör olarak çalıştığı süre boyunca, çoğu Masis'te de gösterilen Avrupa dillerinden çeşitli çeviriler yayınladı. Bu çeviriler arasında Joseph Garnier'in Éléments de l'économie politique (1873) gibi okul kitaplarının yanı sıra popüler Avrupa edebi ve politik eserleri bulunmaktadır: Silvio Pellico'nun Le mie prigioni (1862), Oliver Goldsmith'in The Vicar of Wakefield (1863) ve Eugène Sue'nun sekiz ciltlik Le Juif gezgini (1867-1869). Aynı zamanda, Ermeni cemaati yönetim organlarında bir dizi görevde bulundu. Rusinyan gibi, 1853'te Eğitim Konseyi'nin ilk üyesiydi, Ermeni Millet Meclisi'nde vekil olarak görev yaptı ve Osmanlı Ermenileri arasında bir ulusal bilinç duygusu yaymaya çalışan kültürel derneklerin bir parçasıydı. Ayrıca Ermeni mason locası Ser'e (“Aşk”) aitti. Ütücüyan, editörlüğünü bıraktıktan sonra 1885-1895 yılları arasında İstanbul Ermeni Apostolik Patrikhanesi'ne bağlı okulların müfettişi olarak çalıştı.
Ütücüyan, 27 Şubat ve 17 Nisan 1893 tarihleri arasında Masis'te kendi çocukluk anılarını yedi taksitte tefrika etti.
Kaynaklar
- Jennifer Manoukian, "Garabed Utujian," Encyclopedia of Romantic Nationalism in Europe: http://show.ernie.uva.nl/ngUB6s06hVhM1FhZNWDQgBte
- http://greenstone.flib.sci.am/gsdl/collect/hajgirqn/book/kensagrutun_1901.pdf 5 Şubat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Notlar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Karabed Utucuyan Ermenice Կարապետ Իւթիւճեան 1823 Kostantiniye Kostantiniye Vilayeti 1904 Konstantiniye Osmanli Ermenisi cevirmen gazeteci ve yazar Karabed UtucuyanGarabed UtuciyanDogum1823 Kostantiniye Kostantiniye Vilayeti Osmanli imparatorluguOlum1904 Kostantiniye Osmanli imparatorluguMeslekCevirmen gazeteci ve yazarMilliyetOsmanli ErmenisiHayatiUtucuyan Konstantiniyye de gunumuzdeki Istanbul da dunyaya geldi 1840 larda Utucuyan Kostantiniyye deki cesitli Ermeni okullarinda tarih cografya Klasik Ermenice ve Fransizca dersleri verdi ve iki zengin Ermeni ailenin evlerinde ozel ders verdi 1848 de Paris e gitti ve Ecole superieure de commerce de okudu burada ekonomi alaninda uzmanlasti ve 1851 de diploma aldi Paris te bulundugu sure boyunca hem Sorbonne hem de College de France da elestirmen Saint Marc Girardin politik iktisatci Michel Chevalier ve tarihci Jules Michelet in derslerine de katildi Utucuyan Konstantiyye ye geri donmeden once Londra ya gitti ve ilk Dunya Fuari olan Buyuk Sergiyi ziyaret etti Utudjian in Masis dergisinin bir sayisinin on sayfasi 1852 de Utucuyan uzun suredir devam eden Osmanli Ermeni gazetesi Masis in editorlugune atandi Bir gozunu hastaliktan kaybettikten sonra yazi ve yayin alanindaki tum calismalarini durdurmak zorunda kaldigi 1884 yilina kadar kesintisiz 32 yil editorluk yapti Masis in editoru olarak Utucuyan Osmanli Ermeni basini icin gazetecilik normlarinin sekillendirilmesine ve modern Ermenice nin yazili bir arac olarak gelistirilmesine yardimci olmakla taninir Gazetecilige ve edebiyata uzun sureli hizmetinin onuruna 1903 te Osmanli Mecidiye Nisani ucuncu sinif ile odullendirildi Utucuyan editor olarak calistigi sure boyunca cogu Masis te de gosterilen Avrupa dillerinden cesitli ceviriler yayinladi Bu ceviriler arasinda Joseph Garnier in Elements de l economie politique 1873 gibi okul kitaplarinin yani sira populer Avrupa edebi ve politik eserleri bulunmaktadir Silvio Pellico nun Le mie prigioni 1862 Oliver Goldsmith in The Vicar of Wakefield 1863 ve Eugene Sue nun sekiz ciltlik Le Juif gezgini 1867 1869 Ayni zamanda Ermeni cemaati yonetim organlarinda bir dizi gorevde bulundu Rusinyan gibi 1853 te Egitim Konseyi nin ilk uyesiydi Ermeni Millet Meclisi nde vekil olarak gorev yapti ve Osmanli Ermenileri arasinda bir ulusal bilinc duygusu yaymaya calisan kulturel derneklerin bir parcasiydi Ayrica Ermeni mason locasi Ser e Ask aitti Utucuyan editorlugunu biraktiktan sonra 1885 1895 yillari arasinda Istanbul Ermeni Apostolik Patrikhanesi ne bagli okullarin mufettisi olarak calisti Utucuyan 27 Subat ve 17 Nisan 1893 tarihleri arasinda Masis te kendi cocukluk anilarini yedi taksitte tefrika etti KaynaklarJennifer Manoukian Garabed Utujian Encyclopedia of Romantic Nationalism in Europe http show ernie uva nl ngUB6s06hVhM1FhZNWDQgBte http greenstone flib sci am gsdl collect hajgirqn book kensagrutun 1901 pdf 5 Subat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Notlar a b J Hacikyan Agop 2005 The Heritage of Armenian Literature From The Eighteenth Century To Modern Times Detroit Wayne State Univ Pr s 261 ISBN 9780814332214 22 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Aralik 2012