Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Süleyman Fethi Bey, (d. 1877, İstanbul - ö. 15 Mayıs 1919, İzmir), Türk asker. Üsküdarlı Fethi Bey veya Şehit Fethi Bey şeklinde de anılır.
15 Mayıs 1919 günü İzmir'in Yunan ordusunca işgalinin başlamasıyla, Hasan Tahsin'in "ilk kurşun"unun sertleştirdiği bir ortamda, Sarıkışla'da esir alınan Osmanlı askerleri arasında yer almış, Kordon'da ahalinin (özellikle Rum ahalinin) içinde Yunanların tüm zorlamalarına rağmen "Zito Venizelos" diye bağırmayı reddetmesi üzerine 22 süngü darbesi ile öldürülmüş bir Osmanlı subayıdır. Bu olayı Aziz Nesin, "Borçlu Olduklarımız" adlı çocuklara yönelik kitabında öyküleştirmiştir.
Eğitimi ve erken dönem hayatı
İstanbul'da, Sirkeci'den Gülhane Parkı kapısına doğru gidilirken yolun sağa kıvrıldığı dönemeçte yer alan ve 1950'lerde yolun genişletilmesi için yıktırılan Salkımsöğüt Kadiri tekkesinin 19. yüzyıl sonlarındaki şeyhi olan 'nin oğlu olarak, Üsküdar'daki evlerinde 1877 yılında doğmuştur. Ailesi Niğde kökenlidir.
Askeri okula girmiş, başarılı bir öğrencilikten sonra 1896 yılında, sınıfının onuncusu olarak Harp Okulu'nu bitirmiştir. 1899'da kurmay subay oldu. Askerlik göreviyle Hicaz'da bulundu ve isyancılarla çatışmalara katıldı. Üstün başarılar gösterdi ve yaralandı. 1912'de Harbiye Nezareti'nde müşavir yardımcılığına atandı. 1914'te albaylığa yükseltildi. I. Dünya Savaşı'nda da üstün başarılar ve fedakârlıklarından ötürü nişanlar, madalyalar kazandı. Ancak aldığı yaralar yüzünden hastalandı. 1916 yılında tedavi için Almanya'ya Wiesbaden kaplıcalarına gönderildi.
Süleyman Fethi Bey tedavisinden sonra Türkiye'ye döndüğünde Mütareke dönemi başlamıştı. Dördüncü Kolordu'nun İzmir Askerlik Şubesi başkanlığına atandı.
Ölümü ve hatırası
15 Mayıs 1919 günü Yunan ordusunun İzmir'i işgal etmeye başladığı sırada, eşi Edibe Hanım'ın telkinlerine aldırmayarak semtindeki evinden çıkıp işine gitti. Sarıkışla'daki bürosunda iki Yunan subayı ve yanlarındaki erler tarafından tutuklandı. Zorla odasından çıkarılarak ve Yunan askerleri arasından yürütülerek Kordon'daki mevkiine getirdiler. Pasaport'taki rıhtım boyunda esir diye getirilmiş başka Türk subayları da tek sıra olarak yan yana dizilmişlerdi ve başlarında Evzon denilen özel kılıkta giyimli Yunan erler de bulunmaktaydı. Yunan savaş gemileri limandaydı. Ayrıca işgalden sevinç duyan yerli Rumlar alanı doldurmuş, bayram havası yaşıyorlar, yapıların damlarına, çatılarına çıkmış, balkonları, terasları doldurmuş halde sevinç çığlıkları atıyorlardı.
Bir Yunan subayı, yanında bir Efzun eriyle, tek sıra dizilmiş olan Türk subaylarından biri önünde duruyor, onlara kollarını yana kaldırtıp indirterek "Zito Venizelos!" yani "Yaşasın Venizelos!" diye bağırmalarını söylüyordu. Kollarını yana kaldırtıp indirtmek özellikle aşağılamak, küçük düşürmek içindi. Bu arada yapıların damlarındaki, çatılarındaki, evlerin balkonlarındaki Rumlar, alanı dolduranlar, alay ederek kahkahalar savuruyorlardı.
Fethi Bey, Yunan subayının dediğini yapmadı. Subay buyruğunu birkaç kez yineledi, ancak Fethi Bey onu duymamış gibi davrandı. Subayın Fethi Bey'in omuzlarındaki albaylık apoletlerini sökmek istemesi üzerine, elini şiddetle iterek, "Onları sen takmadın ki sen sökesin!" diye bağırdı.
Bunun üzerine, Yunan subayının Efzun erine verdiği bir komutla, önce bir, sonra ikinci ve üçüncü bir kez, nihayet toplam yirmi iki kez süngülendi ve sonrasında yere yıkıldı. Eşi Edibe Hanım ve yakınları, İzmir'i işgal eden Yunan birliği komutanından, Süleyman Fethi Bey'i kendilerine vermelerini istediler. Ama Yunan komutanı, yaralı albayı vermedi. Fethi Bey'in yakın dostu , İzmir'deki Fransız Başkonsolosluğuma başvurdu. Fransız Başkonsolosu'nun yardım ve aracılığıyla Fethi Bey Yunanlar'ın elinden alınabildi ve İtalyan hastanesine yatırıldı. Aynı gece "Makamımı görüyorum!" diye inleyerek öldürüldü.
Süleyman Fethi Bey'in na'şı, dostu Ali Şefik Bey'in Küçük Fettan Sokağı'ndaki evine getirilmiş, ertesi günkü cenaze töreni İzmir'in Türk halkı için bir gövde gösterisi olmuştur. İzmir'deki haziresine gömülmüş, süngü yaralarıyla delik deşik olmuş albay üniforması da sonradan askeri müzeye verilmiştir. 1988'de naaşı Narlıdere Şehitliği'ne taşınmışsa da Eylül 2019'da yeniden eski yerine nakledilmiştir.
Ailevi köklerinin olduğu Niğde'de adı bir caddeye ve okula verilmiştir.
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Şubat 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Şubat 2014.
- ^ Kocal, T. (2022). "Miralay Süleyman Fethi Bey". Karatay Sosyal Araştırmalar Dergisi. Cilt 9. s. 17. 5 Kasım 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ekim 2023.
- ^ Özden, Dursun. "Milli Mücadelede Niğde". milliyet.com. 20 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ekim 2023.
- ^ Kocal, T. (2022). "Miralay Süleyman Fethi Bey". Karatay Sosyal Araştırmalar Dergisi. Cilt 9. s. 20. 5 Kasım 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ekim 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Şubat 2014.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Şubat 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Şubat 2022.
- ^ "Süleyman Fethi Caddesi". maps.google.com. Erişim tarihi: 14 Ekim 2023.
- ^ "Süleyman Fethi Ortaokulu". suleymanfethiortaokulu.meb.k12.tr. Erişim tarihi: 14 Ekim 2023.[]
| Wikimedia Commons'ta Süleyman Fethi Bey ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Suleyman Fethi Bey d 1877 Istanbul o 15 Mayis 1919 Izmir Turk asker Uskudarli Fethi Bey veya Sehit Fethi Bey seklinde de anilir Suleyman Fethi Bey 15 Mayis 1919 gunu Izmir in Yunan ordusunca isgalinin baslamasiyla Hasan Tahsin in ilk kursun unun sertlestirdigi bir ortamda Sarikisla da esir alinan Osmanli askerleri arasinda yer almis Kordon da ahalinin ozellikle Rum ahalinin icinde Yunanlarin tum zorlamalarina ragmen Zito Venizelos diye bagirmayi reddetmesi uzerine 22 sungu darbesi ile oldurulmus bir Osmanli subayidir Bu olayi Aziz Nesin Borclu Olduklarimiz adli cocuklara yonelik kitabinda oykulestirmistir Egitimi ve erken donem hayatiIstanbul da Sirkeci den Gulhane Parki kapisina dogru gidilirken yolun saga kivrildigi donemecte yer alan ve 1950 lerde yolun genisletilmesi icin yiktirilan Salkimsogut Kadiri tekkesinin 19 yuzyil sonlarindaki seyhi olan nin oglu olarak Uskudar daki evlerinde 1877 yilinda dogmustur Ailesi Nigde kokenlidir Askeri okula girmis basarili bir ogrencilikten sonra 1896 yilinda sinifinin onuncusu olarak Harp Okulu nu bitirmistir 1899 da kurmay subay oldu Askerlik goreviyle Hicaz da bulundu ve isyancilarla catismalara katildi Ustun basarilar gosterdi ve yaralandi 1912 de Harbiye Nezareti nde musavir yardimciligina atandi 1914 te albayliga yukseltildi I Dunya Savasi nda da ustun basarilar ve fedakarliklarindan oturu nisanlar madalyalar kazandi Ancak aldigi yaralar yuzunden hastalandi 1916 yilinda tedavi icin Almanya ya Wiesbaden kaplicalarina gonderildi Suleyman Fethi Bey tedavisinden sonra Turkiye ye dondugunde Mutareke donemi baslamisti Dorduncu Kolordu nun Izmir Askerlik Subesi baskanligina atandi Olumu ve hatirasi15 Mayis 1919 gunu Yunan ordusunun Izmir i isgal etmeye basladigi sirada esi Edibe Hanim in telkinlerine aldirmayarak semtindeki evinden cikip isine gitti Sarikisla daki burosunda iki Yunan subayi ve yanlarindaki erler tarafindan tutuklandi Zorla odasindan cikarilarak ve Yunan askerleri arasindan yurutulerek Kordon daki mevkiine getirdiler Pasaport taki rihtim boyunda esir diye getirilmis baska Turk subaylari da tek sira olarak yan yana dizilmislerdi ve baslarinda Evzon denilen ozel kilikta giyimli Yunan erler de bulunmaktaydi Yunan savas gemileri limandaydi Ayrica isgalden sevinc duyan yerli Rumlar alani doldurmus bayram havasi yasiyorlar yapilarin damlarina catilarina cikmis balkonlari teraslari doldurmus halde sevinc cigliklari atiyorlardi Bir Yunan subayi yaninda bir Efzun eriyle tek sira dizilmis olan Turk subaylarindan biri onunde duruyor onlara kollarini yana kaldirtip indirterek Zito Venizelos yani Yasasin Venizelos diye bagirmalarini soyluyordu Kollarini yana kaldirtip indirtmek ozellikle asagilamak kucuk dusurmek icindi Bu arada yapilarin damlarindaki catilarindaki evlerin balkonlarindaki Rumlar alani dolduranlar alay ederek kahkahalar savuruyorlardi Fethi Bey Yunan subayinin dedigini yapmadi Subay buyrugunu birkac kez yineledi ancak Fethi Bey onu duymamis gibi davrandi Subayin Fethi Bey in omuzlarindaki albaylik apoletlerini sokmek istemesi uzerine elini siddetle iterek Onlari sen takmadin ki sen sokesin diye bagirdi Bunun uzerine Yunan subayinin Efzun erine verdigi bir komutla once bir sonra ikinci ve ucuncu bir kez nihayet toplam yirmi iki kez sungulendi ve sonrasinda yere yikildi Esi Edibe Hanim ve yakinlari Izmir i isgal eden Yunan birligi komutanindan Suleyman Fethi Bey i kendilerine vermelerini istediler Ama Yunan komutani yarali albayi vermedi Fethi Bey in yakin dostu Izmir deki Fransiz Baskonsolosluguma basvurdu Fransiz Baskonsolosu nun yardim ve araciligiyla Fethi Bey Yunanlar in elinden alinabildi ve Italyan hastanesine yatirildi Ayni gece Makamimi goruyorum diye inleyerek olduruldu Suleyman Fethi Bey in na si dostu Ali Sefik Bey in Kucuk Fettan Sokagi ndaki evine getirilmis ertesi gunku cenaze toreni Izmir in Turk halki icin bir govde gosterisi olmustur Izmir deki haziresine gomulmus sungu yaralariyla delik desik olmus albay uniformasi da sonradan askeri muzeye verilmistir 1988 de naasi Narlidere Sehitligi ne tasinmissa da Eylul 2019 da yeniden eski yerine nakledilmistir Ailevi koklerinin oldugu Nigde de adi bir caddeye ve okula verilmistir Kaynakca Arsivlenmis kopya 26 Subat 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Subat 2014 Kocal T 2022 Miralay Suleyman Fethi Bey Karatay Sosyal Arastirmalar Dergisi Cilt 9 s 17 5 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Ekim 2023 Ozden Dursun Milli Mucadelede Nigde milliyet com 20 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Ekim 2023 Kocal T 2022 Miralay Suleyman Fethi Bey Karatay Sosyal Arastirmalar Dergisi Cilt 9 s 20 5 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Ekim 2023 Arsivlenmis kopya 3 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Subat 2014 Arsivlenmis kopya 13 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Subat 2022 Arsivlenmis kopya 13 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Subat 2022 Suleyman Fethi Caddesi maps google com Erisim tarihi 14 Ekim 2023 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Suleyman Fethi Ortaokulu suleymanfethiortaokulu meb k12 tr Erisim tarihi 14 Ekim 2023 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link olu kirik baglanti Wikimedia Commons ta Suleyman Fethi Bey ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir