JPEG, Joint Photographic Experts Group (Birleşik Fotoğraf Uzmanları Grubu) tarafından standartlaştırılmış bir sayısal görüntü kodlama biçimidir. Bu biçim, 1994 yılında ISO 10918-1 adıyla standartlaşmıştır.
Dosya biçimi
JPEG standardında görüntü saklayan dosya biçimi de çoğunluk tarafından JPEG olarak adlandırılır. Bu dosyalar genellikle .jpg, .jpe ya da .jfif uzantılıdır, ancak çoğunlukla .jpg uzantısı kullanılır. Ancak, JPEG standardı sadece görüntünün nasıl kodlanacağını tanımlar, görüntünün herhangi bir saklama ortamında depolanma biçimini belirtmez. JPEG olarak bildiğimiz dosya biçimi, Independent JPEG Group adlı başka bir grubun JFIF (JPEG File Interchange Format - JPEG Dosya Alışveriş Biçimi) adlı standardı tarafından tanımlanmıştır.
Bu dosya biçimi, WWW üzerinden görüntü iletmek ve fotoğrafik görüntü saklamak için en popüler dosya biçimi olmuştur. JPEG / JFIF formatı, web için gerçekten de başarılı bir depolama ve veri transfer yapısına sahiptir. Çünkü bu işi yapan GIF formatı sadece 256 rengi desteklediğinden fotoğrafik görüntülerde yetersiz kalmaktadır. PNG'nin görüntü kalitesi daha iyi olsa da web için yeterli boyut optimizasyonunu yapamadığı için büyük boyutlu resimler ortaya çıkmaktadır. Bu da fotoğrafik resimlerin web için kullanılacağı durumlarda da JPEG’i kullanışlı ve tercih edilir bir format hâline getirmektedir.
Genel dilde JPEG kısaltması, JPEG standardından çok JFIF dosya biçimine karşılık gelir. Ancak TIFF gibi başka dosya biçimleri de JPEG standardında görüntü saklayabilmektedir.
JPEG dijital kameralarda ve diğer fotoğrafik görüntü yakalama cihazları tarafından kullanılan en yaygın görüntü biçimidir.JPEG / JFIF birlikte fotoğrafik görüntülerin saklanması ve iletiminde World Wide Web üzerindeki en yaygın biçimdir. Diğer varyasyonlar seçkin değildirler, sadece JPEG olarak adlandırılır.
Dijital ortamda, JPEG dijital fotoğraf (resim) için kayıplı sıkıştırma yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. depolama boyutu ve görüntü kalitesi arasında seçilebilir değişim sağlayan ayarlanabilir dereceli sıkıştırmadır. JPEG genellikle görüntü kalitesinde az algılanabilir kaybı ile 10:01 sıkıştırma sağlar.
Görüntü kodlama yöntemi
JPEG, ayarlanabilir kayıplı sıkıştırma kullanır, dolayısıyla JPEG verisinden okunan görüntü ile veriyi yaratmak için kullanılan görüntü aynı değildir. Ancak, kayıplar insan görme sisteminin daha az önem verdiği detaylarda gerçekleştiği için çoğu zaman fark edilmez.
Renk uzayı dönüşümü ve alt örnekleme
JPEG kodlamada ilk adım, görüntünün RGB uzayından farklı bir uzay olan YCbCr uzayına dönüştürülmesidir. Böylelikle görüntü pikselleri birer parlaklık ve ikişer renk bileşeni ile gösterebilirler. YCbCr, renkli televizyon yayınlarında da kullanılan YUV uzayına benzer bir uzaydır.
İnsan retinası, yapısı nedeniyle bir görüntüdeki renk verisini parlaklık verisine göre daha düşük çözünürlükte görür. Dolayısıyla renk verisinin parlaklığa göre daha düşük bir çözünürlükte örneklenmesi, çoğunlukla hissedilir bir değişikliğe neden olmaz. JPEG, yatayda ve/veya düşeyde renk verisinin parlaklığın yarısı çözünürlükte örneklenmesine imkân verir.
Ayrık kosinüs dönüşümü ve nicemleme
Her renk bileşeni, 8x8 bloklar halinde ile dönüştürülür, bu sayede resmin enerjisi az sayıda (dönüşüm uzayındaki) pikselde yoğunlaştırılır. Dönüştürülen blokların nicemlenmesi sonrasında da sıfırdan farklı az sayıda değer ile bloğu ifade etmek mümkün olur. Dönüşüm uzayındaki yüksek frekans pikselleri, resmin görsel kalitesinde görece az rol oynarlar, dolayısıyla yüksek frekans pikselleri daha az sayıda değere nicemlenir.
Nicemleme, sıkıştırma miktarının ayarlanabilmesini de sağlar. Daha çok nicemleme ile aslından uzak ama daha çok sıkıştırılmış görüntüler elde edilebilir. Nicemlemenin bu yan etkisi görüntüden görüntüye değişen bir nicemleme miktarına kadar büyük miktarda görsel bozulmalara neden olmaz.
Nicemleme sonrasında görüntü blokları nicemleme öncesine göre daha az çeşit sayı(sembol) ile ifade edilir hale gelir. Sık rastlanan semboller daha az, seyrek semboller daha çok bitle kodlanarak bilginin daha yoğun ifade edilmesi sağlanabilir. Nicemlenmiş görüntü blokları, standart ya da görüntüye özgü kod tabloları kullanılarak kodlanır ve dosyada depolanırlar.
Nicemlenmiş blokların aritmetik kodlama ile kodlanması da mümkündür, ancak aritmetik kodlamanın üstündeki patentler nedeniyle bu yöntem popüler değildir.
Sıkıştırma kaynaklı görüntü bozulmaları
Sıkıştırma oranı arttıkça görsel detayda azalma görülür. Oranın artmasıyla keskin hatların etrafında dalgalanmalar ve detay kaybı, yüksek sıkıştırma oranlarında da bloklanma belirgin hâle gelir. JPEG görüntülerin çeşitli dönüşümler geçirmesi (ör. ölçeklenme) sıkıştırma yan etkilerini daha belirgin hâle getirebilir.
JPEG kodlanmış görüntüde yüksek frekans bileşenleri görüntü detay bilgisinin önemli bir kısmını içerir. Sıkıştırma oranı yükseldikçe yüksek frekans bileşenlerinin daha fazlası kaybedilir. En yüksek sıkıştırma oranlarında ise sadece en düşük frekans bileşeni sıfırdan farklıdır, bu nedenle görüntü bloklar hâlinde görülür.
Diğer görüntü biçimleriyle karşılaştırması
JPEG ve PNG
Fotoğraf ve fotoğraf benzeri resimlerde JPEG, PNG'ye göre çok daha küçük dosyaları küçük kalite kayıpları bedeliyle üretecektir. Ancak çizim ya da metin gibi keskin geçişler içeren resimlerde PNG çok daha iyi sonuç verecektir, çünkü bu tür resimler frekans domaininde kompakt biçimde gösterilemezler. JPEG ile sıkıştırıldıklarında bu resimlerdeki çizgi ve metinlerin etraflarında basamaklanmalar ve bulanıklıklar görülür.
PNG'nin JPEG'e genelde tercih edilmemesindeki en büyük etken, kayıplı bir sıkıştırma algoritmasını kullanan JPEG'e kıyasla, PNG dosyalarının kimi zaman 4-5 kat daha büyük alan kaplamasıdır. PNG keskin kenarlı, vektörel ve metin içeren resimlerde daha başarılı sonuç verirken, İnternet'teki yüklenme hızının kabul edilebilir kalite kaybına tercih edildiği durumlarda JPEG kullanılmaktadır.
JPEG, özellikle doğa görüntüleri gibi yüksek frekanslı bileşenleri görece önemsiz görüntüleri çok az görsel kayıpla, kayıpsız sıkıştırma yöntemlerinden çok daha yüksek verimle sıkıştırabilir.
JPEG, kullanılan sıkıştırma algoritmasının yüksekliğiyle orantılı olarak, özellikle kenar ve renk geçişlerinde (gradient) kalite kaybına uğrayan bir biçimdir. Ancak yüksek sıkıştırma yeteneği ve EXIF bilgilerini saklayabilmesi gibi üstünlükleri, sayısal kameralarda JPEG biçiminin yaygınlaşmasını sağlamıştır.
JPEG'in kullanım alanları
JPEG, özellikle doğa görüntüleri gibi yüksek frekanslı bileşenleri görece önemsiz görüntüleri çok az görsel kayıpla, kayıpsız sıkıştırma yöntemlerinden çok daha yüksek verimle sıkıştırabilir. Ancak, çizimler ya da keskin hatlı cisimler içeren görüntülerde sıkıştırma miktarı arttıkça keskin hatların etrafında dalgalanma görülür.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
JPEG Joint Photographic Experts Group Birlesik Fotograf Uzmanlari Grubu tarafindan standartlastirilmis bir sayisal goruntu kodlama bicimidir Bu bicim 1994 yilinda ISO 10918 1 adiyla standartlasmistir Dosya bicimiJPEG in resmi logosuYuksek cozunurluge sahip bir JPEG fotograf JPEG standardinda goruntu saklayan dosya bicimi de cogunluk tarafindan JPEG olarak adlandirilir Bu dosyalar genellikle jpg jpe ya da jfif uzantilidir ancak cogunlukla jpg uzantisi kullanilir Ancak JPEG standardi sadece goruntunun nasil kodlanacagini tanimlar goruntunun herhangi bir saklama ortaminda depolanma bicimini belirtmez JPEG olarak bildigimiz dosya bicimi Independent JPEG Group adli baska bir grubun JFIF JPEG File Interchange Format JPEG Dosya Alisveris Bicimi adli standardi tarafindan tanimlanmistir Bu dosya bicimi WWW uzerinden goruntu iletmek ve fotografik goruntu saklamak icin en populer dosya bicimi olmustur JPEG JFIF formati web icin gercekten de basarili bir depolama ve veri transfer yapisina sahiptir Cunku bu isi yapan GIF formati sadece 256 rengi desteklediginden fotografik goruntulerde yetersiz kalmaktadir PNG nin goruntu kalitesi daha iyi olsa da web icin yeterli boyut optimizasyonunu yapamadigi icin buyuk boyutlu resimler ortaya cikmaktadir Bu da fotografik resimlerin web icin kullanilacagi durumlarda da JPEG i kullanisli ve tercih edilir bir format haline getirmektedir Genel dilde JPEG kisaltmasi JPEG standardindan cok JFIF dosya bicimine karsilik gelir Ancak TIFF gibi baska dosya bicimleri de JPEG standardinda goruntu saklayabilmektedir JPEG dijital kameralarda ve diger fotografik goruntu yakalama cihazlari tarafindan kullanilan en yaygin goruntu bicimidir JPEG JFIF birlikte fotografik goruntulerin saklanmasi ve iletiminde World Wide Web uzerindeki en yaygin bicimdir Diger varyasyonlar seckin degildirler sadece JPEG olarak adlandirilir Dijital ortamda JPEG dijital fotograf resim icin kayipli sikistirma yaygin olarak kullanilan bir yontemdir depolama boyutu ve goruntu kalitesi arasinda secilebilir degisim saglayan ayarlanabilir dereceli sikistirmadir JPEG genellikle goruntu kalitesinde az algilanabilir kaybi ile 10 01 sikistirma saglar Goruntu kodlama yontemiJPEG ayarlanabilir kayipli sikistirma kullanir dolayisiyla JPEG verisinden okunan goruntu ile veriyi yaratmak icin kullanilan goruntu ayni degildir Ancak kayiplar insan gorme sisteminin daha az onem verdigi detaylarda gerceklestigi icin cogu zaman fark edilmez Renk uzayi donusumu ve alt ornekleme JPEG kodlamada ilk adim goruntunun RGB uzayindan farkli bir uzay olan YCbCr uzayina donusturulmesidir Boylelikle goruntu pikselleri birer parlaklik ve ikiser renk bileseni ile gosterebilirler YCbCr renkli televizyon yayinlarinda da kullanilan YUV uzayina benzer bir uzaydir Insan retinasi yapisi nedeniyle bir goruntudeki renk verisini parlaklik verisine gore daha dusuk cozunurlukte gorur Dolayisiyla renk verisinin parlakliga gore daha dusuk bir cozunurlukte orneklenmesi cogunlukla hissedilir bir degisiklige neden olmaz JPEG yatayda ve veya duseyde renk verisinin parlakligin yarisi cozunurlukte orneklenmesine imkan verir Ayrik kosinus donusumu ve nicemleme Her renk bileseni 8x8 bloklar halinde ile donusturulur bu sayede resmin enerjisi az sayida donusum uzayindaki pikselde yogunlastirilir Donusturulen bloklarin nicemlenmesi sonrasinda da sifirdan farkli az sayida deger ile blogu ifade etmek mumkun olur Donusum uzayindaki yuksek frekans pikselleri resmin gorsel kalitesinde gorece az rol oynarlar dolayisiyla yuksek frekans pikselleri daha az sayida degere nicemlenir Nicemleme sikistirma miktarinin ayarlanabilmesini de saglar Daha cok nicemleme ile aslindan uzak ama daha cok sikistirilmis goruntuler elde edilebilir Nicemlemenin bu yan etkisi goruntuden goruntuye degisen bir nicemleme miktarina kadar buyuk miktarda gorsel bozulmalara neden olmaz Nicemleme sonrasinda goruntu bloklari nicemleme oncesine gore daha az cesit sayi sembol ile ifade edilir hale gelir Sik rastlanan semboller daha az seyrek semboller daha cok bitle kodlanarak bilginin daha yogun ifade edilmesi saglanabilir Nicemlenmis goruntu bloklari standart ya da goruntuye ozgu kod tablolari kullanilarak kodlanir ve dosyada depolanirlar Nicemlenmis bloklarin aritmetik kodlama ile kodlanmasi da mumkundur ancak aritmetik kodlamanin ustundeki patentler nedeniyle bu yontem populer degildir Sikistirma kaynakli goruntu bozulmalari Bir kedi fotografinin dusukten yuksege olacak sekilde soldan saga cesitli JPEG oranlarindaki gorunusu Sikistirma orani arttikca gorsel detayda azalma gorulur Oranin artmasiyla keskin hatlarin etrafinda dalgalanmalar ve detay kaybi yuksek sikistirma oranlarinda da bloklanma belirgin hale gelir JPEG goruntulerin cesitli donusumler gecirmesi or olceklenme sikistirma yan etkilerini daha belirgin hale getirebilir JPEG kodlanmis goruntude yuksek frekans bilesenleri goruntu detay bilgisinin onemli bir kismini icerir Sikistirma orani yukseldikce yuksek frekans bilesenlerinin daha fazlasi kaybedilir En yuksek sikistirma oranlarinda ise sadece en dusuk frekans bileseni sifirdan farklidir bu nedenle goruntu bloklar halinde gorulur Diger goruntu bicimleriyle karsilastirmasiSoldaki JPEG resimde bulanikliklar varken PNG cok daha keskin ve temizJPEG ve PNG Fotograf ve fotograf benzeri resimlerde JPEG PNG ye gore cok daha kucuk dosyalari kucuk kalite kayiplari bedeliyle uretecektir Ancak cizim ya da metin gibi keskin gecisler iceren resimlerde PNG cok daha iyi sonuc verecektir cunku bu tur resimler frekans domaininde kompakt bicimde gosterilemezler JPEG ile sikistirildiklarinda bu resimlerdeki cizgi ve metinlerin etraflarinda basamaklanmalar ve bulanikliklar gorulur PNG nin JPEG e genelde tercih edilmemesindeki en buyuk etken kayipli bir sikistirma algoritmasini kullanan JPEG e kiyasla PNG dosyalarinin kimi zaman 4 5 kat daha buyuk alan kaplamasidir PNG keskin kenarli vektorel ve metin iceren resimlerde daha basarili sonuc verirken Internet teki yuklenme hizinin kabul edilebilir kalite kaybina tercih edildigi durumlarda JPEG kullanilmaktadir JPEG ozellikle doga goruntuleri gibi yuksek frekansli bilesenleri gorece onemsiz goruntuleri cok az gorsel kayipla kayipsiz sikistirma yontemlerinden cok daha yuksek verimle sikistirabilir JPEG kullanilan sikistirma algoritmasinin yuksekligiyle orantili olarak ozellikle kenar ve renk gecislerinde gradient kalite kaybina ugrayan bir bicimdir Ancak yuksek sikistirma yetenegi ve EXIF bilgilerini saklayabilmesi gibi ustunlukleri sayisal kameralarda JPEG biciminin yayginlasmasini saglamistir JPEG in kullanim alanlariJPEG ozellikle doga goruntuleri gibi yuksek frekansli bilesenleri gorece onemsiz goruntuleri cok az gorsel kayipla kayipsiz sikistirma yontemlerinden cok daha yuksek verimle sikistirabilir Ancak cizimler ya da keskin hatli cisimler iceren goruntulerde sikistirma miktari arttikca keskin hatlarin etrafinda dalgalanma gorulur