Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Pelinyi veya Paeligni; bugün Merkez İtalya, Abruzzo'da olan 'nde yaşamış olan bir İtalik kabileydi.
Tarihi
Pelinyi'den ilk olarak, Romalılara karşı MÖ 325'te İkinci Samnit Savaşı'nda savaşmış olan Marsi, Marrukinler ve bulunduğu bir konfederasyonun üyesi olarak bahsedilir. Diğer Osko-Umbriya halkları gibi, onlar da denen yüksek yargıçlar tarafından yönetiliyordu. Dinleri; Dioscuri, Cerfum (bir su tanrısı) ve yılanlarla ilişkilendirilen bir tanrıça olan Anaceta (Roma'da Angitia) gibi tanrıları içeriyordu.
Samnitlerin teslim olmasıyla hepsi MÖ 305-302'de Romalılarla ittifak oldu. Pelinyi bu derece bir boyun eğdirmeye karşı bile sıkı bir şekilde savaştı. Konfederasyonun her bir üyesi Roma ile bağımsız bir birim olarak ittifak kurdu ve hiçbirinde kabileden siyasi olarak tamamen ayrı bir kasaba veya topluluk yoktu. Böylece Vestinler 3. yüzyılda kendi paralarını bastı, her biri Sosyal Savaş müttefikleri listesinde gözükmektedir. Dağlık ülkenin bu topluluklarının düşüncelerinde ne kadar saf İtalik kaldıkları asi başkenti olarak Corfinium Dağ Kalesi'ni seçmelerinden anlaşılıyor. Kale; MÖ 90'da orada basılan paralarda yazılan bir isim olan Vitellio (Italia'nın Oskanca formu) olarak yeniden adlandırıldı. Pelinyi'ye Sosyal Savaş'ın ardından Roma vatandaşlığı verildi, Roma kültürünü ve dilini benimsemeye başlamalarından dolayı bu onların milli kimliklerinin sonunun başlangıcıydı.
Pelinyi kökenli gensler
Dili
| Pelinyice | |
|---|---|
| Ana dili olanlar | , Campania, Lucania, Calabria ve Abruzzo |
| Bölge | Güney ve Güney-Merkez İtalya |
| Ölü dil | MÖ 1. yüzyıl |
| Dil ailesi | Hint-Avrupa
|
| Yazı sistemi | Eski İtalik |
| Dil kodları | |
| ISO 639-3 | pgn |
| Dilbilimci listesi | pgn |
| Glottolog | pael |
Bilinen Pelinyice yazıtları, bu kabileler tarafından konuşulan lehçenin Frentani'nin kuzey sınırından Yukarı Vadisi'nde 'dan çok uzakta olmayan bir yere kadar çoğunlukla aynı olduğunu ve bu lehçenin Lucania ve Oskancasına çok benzediğini, belki de Kuzey Oskanca kullanımını garantileyen kendi tuhaflıklarını sergilediğini gösteriyor. Bunun en açık örneği sonedatların kullanımdır: Poimunie-n, Lat. "in templo Pomonali"; pritrom-e, Lat. "in proximum" (önünde yatan şeye). Diğerleri ünsüz i'sinin ve -di-'nin c benzeri bir sese (Latin alfabesinin yerel çeşitliliklerinde l- olarak gösterilir) ıslıklılaşmasıdır: vidadu > viamdö, Lat. "ad-viam"; Musesa, Lat. "Mussedia". Bir diğeri debulunma halindeki d'nin telaffuzda kaybolmasıdır: aetatu firata fertilid, Lat. "aetate fertili finita". Sonuncudaki ile diğer ikisindeki biçimlerin zıtlığı -d'nin yazıda bazen kullanılan bir arkaizm olduğunu gösteriyor. Bir kitabeden alınan aşağıdaki cümle, bu lehçenin ayırt edici bir örneği olarak gösterilebilir; taş, Corfinio'da (antik Corfinium) bulundu ve Latin alfabesinin kusursuz tarzı, yazının geçen yüzyıldan daha erken olamayacağını gösteriyordu: Eite uus pritrome pacris, puus ecic lexe lifar; Latince: "ite vos porro pacati (cum bona pace), qui hoc scriptum. "lexe" biçimi (2. çoğul bitmiş (perfekt) haber kipi), Sanskritçede aynı kişinin çekimiyle yakından paraleldir.
Pelinyi (Paeligni) ismi NO etnik sınıfına ait olabilir ama son ekten önce ünlü olmaması farkı onun Latince privignus'taki son ekle paralel olmasını daha olası kılıyor. Eğer Latince paelex (cariye) ile herhangi bir bağlantısı varsa ismin "melezler" anlamına geldiğini ve touta marouca'yı Marrukin topluluğuna dönüştüren fatih Sabinlerin küçümseme amaçlı uydurduğu bir kelime olduğunu düşünmek gayet makul olur. Ama doğrudan kanıtlarla desteklenmediği sürece hiçbir şey kesin değildir.
Pelinyice ve bu yazıt grubu, eksikliklerinde Oskancadan Umbriyacaya olan geçiş tamamen kaybolacağından İtalik lehçeler zincirinin en önemli zincirini oluşturmaktadır. Pelinyice eserlerini barındıran Pentima yazıt ve antika koleksiyonu ve Sulmona'daki müzenin ikisi de Profesör Antonio de Nino tarafından açılmıştır
Kaderi
Bölgedeki Latince yazıtlarından hiçbirinin Sulla'dan daha eski olması gerekmez ama bazıları hem dilde hem de yazıda onun döneminin üslubunu gösterirler (ör. 3087, 3137). Öte yandan tamamı Latin alfabesiyle yazılmış yerel yazıtlardan bazılarının Cicero döneminin normal harflerini göstermesi, en azından dini ve özel amaçlar için Pelinyice lehçesinin MÖ 1. yüzyılın ortasına kadar sürdüğünü göstermektedir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Livy ix. 45, x. 3, and Diod. xx. 101.
- ^ Diod. xx. 90.
- ^ , The Italic Dialects, p. 216.
- ^ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, (Ed.) (2017). "{{{name}}}". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.
- ^ For the history of the Paeligni after 90 BC see the references given in ix. 290 (Sulmona, esp. Ovid, e.g. Fasti, iv. 79, Anior. ii. 16; ii. 9; Julius Caesar Latince: Commentarii de Bello Civili i. 15) and 296 (Corfinium, e.g. Diodorus Siculus xxxvii. 2, 4, Caes., BC, i. 15).
- Atıf
- Bu madde artık kamu malı olan bir yayından alınan metni içeriyor: Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "Paeligni". Encyclopædia Britannica (11. bas.). Cambridge University Press.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Pelinyi veya Paeligni bugun Merkez Italya Abruzzo da olan nde yasamis olan bir Italik kabileydi TarihiPelinyi den ilk olarak Romalilara karsi MO 325 te Ikinci Samnit Savasi nda savasmis olan Marsi Marrukinler ve bulundugu bir konfederasyonun uyesi olarak bahsedilir Diger Osko Umbriya halklari gibi onlar da denen yuksek yargiclar tarafindan yonetiliyordu Dinleri Dioscuri Cerfum bir su tanrisi ve yilanlarla iliskilendirilen bir tanrica olan Anaceta Roma da Angitia gibi tanrilari iceriyordu Samnitlerin teslim olmasiyla hepsi MO 305 302 de Romalilarla ittifak oldu Pelinyi bu derece bir boyun egdirmeye karsi bile siki bir sekilde savasti Konfederasyonun her bir uyesi Roma ile bagimsiz bir birim olarak ittifak kurdu ve hicbirinde kabileden siyasi olarak tamamen ayri bir kasaba veya topluluk yoktu Boylece Vestinler 3 yuzyilda kendi paralarini basti her biri Sosyal Savas muttefikleri listesinde gozukmektedir Daglik ulkenin bu topluluklarinin dusuncelerinde ne kadar saf Italik kaldiklari asi baskenti olarak Corfinium Dag Kalesi ni secmelerinden anlasiliyor Kale MO 90 da orada basilan paralarda yazilan bir isim olan Vitellio Italia nin Oskanca formu olarak yeniden adlandirildi Pelinyi ye Sosyal Savas in ardindan Roma vatandasligi verildi Roma kulturunu ve dilini benimsemeye baslamalarindan dolayi bu onlarin milli kimliklerinin sonunun baslangiciydi Pelinyi kokenli genslerDiliPelinyiceAna dili olanlar Campania Lucania Calabria ve AbruzzoBolgeGuney ve Guney Merkez ItalyaOlu dilMO 1 yuzyilDil ailesiHint Avrupa ItalikOsko Umbriya dilleri Sabel PelinyiceYazi sistemiEski ItalikDil kodlariISO 639 3pgnDilbilimci listesipgnGlottolog a rel nofollow class external text href http glottolog org resource languoid id pael pael a Bilinen Pelinyice yazitlari bu kabileler tarafindan konusulan lehcenin Frentani nin kuzey sinirindan Yukari Vadisi nde dan cok uzakta olmayan bir yere kadar cogunlukla ayni oldugunu ve bu lehcenin Lucania ve Oskancasina cok benzedigini belki de Kuzey Oskanca kullanimini garantileyen kendi tuhafliklarini sergiledigini gosteriyor Bunun en acik ornegi sonedatlarin kullanimdir Poimunie n Lat in templo Pomonali pritrom e Lat in proximum onunde yatan seye Digerleri unsuz i sinin ve di nin c benzeri bir sese Latin alfabesinin yerel cesitliliklerinde l olarak gosterilir isliklilasmasidir vidadu gt viamdo Lat ad viam Musesa Lat Mussedia Bir digeri debulunma halindeki d nin telaffuzda kaybolmasidir aetatu firata fertilid Lat aetate fertili finita Sonuncudaki ile diger ikisindeki bicimlerin zitligi d nin yazida bazen kullanilan bir arkaizm oldugunu gosteriyor Bir kitabeden alinan asagidaki cumle bu lehcenin ayirt edici bir ornegi olarak gosterilebilir tas Corfinio da antik Corfinium bulundu ve Latin alfabesinin kusursuz tarzi yazinin gecen yuzyildan daha erken olamayacagini gosteriyordu Eite uus pritrome pacris puus ecic lexe lifar Latince ite vos porro pacati cum bona pace qui hoc scriptum lexe bicimi 2 cogul bitmis perfekt haber kipi Sanskritcede ayni kisinin cekimiyle yakindan paraleldir Pelinyi Paeligni ismi NO etnik sinifina ait olabilir ama son ekten once unlu olmamasi farki onun Latince privignus taki son ekle paralel olmasini daha olasi kiliyor Eger Latince paelex cariye ile herhangi bir baglantisi varsa ismin melezler anlamina geldigini ve touta marouca yi Marrukin topluluguna donusturen fatih Sabinlerin kucumseme amacli uydurdugu bir kelime oldugunu dusunmek gayet makul olur Ama dogrudan kanitlarla desteklenmedigi surece hicbir sey kesin degildir Pelinyice ve bu yazit grubu eksikliklerinde Oskancadan Umbriyacaya olan gecis tamamen kaybolacagindan Italik lehceler zincirinin en onemli zincirini olusturmaktadir Pelinyice eserlerini barindiran Pentima yazit ve antika koleksiyonu ve Sulmona daki muzenin ikisi de Profesor Antonio de Nino tarafindan acilmistir Kaderi Bolgedeki Latince yazitlarindan hicbirinin Sulla dan daha eski olmasi gerekmez ama bazilari hem dilde hem de yazida onun doneminin uslubunu gosterirler or 3087 3137 Ote yandan tamami Latin alfabesiyle yazilmis yerel yazitlardan bazilarinin Cicero doneminin normal harflerini gostermesi en azindan dini ve ozel amaclar icin Pelinyice lehcesinin MO 1 yuzyilin ortasina kadar surdugunu gostermektedir Ayrica bakinizKaynakca Livy ix 45 x 3 and Diod xx 101 Diod xx 90 The Italic Dialects p 216 Hammarstrom Harald Forkel Robert Haspelmath Martin Ed 2017 name Glottolog 3 0 Jena Germany Max Planck Institute for the Science of Human History For the history of the Paeligni after 90 BC see the references given in ix 290 Sulmona esp Ovid e g Fasti iv 79 Anior ii 16 ii 9 Julius Caesar Latince Commentarii de Bello Civili i 15 and 296 Corfinium e g Diodorus Siculus xxxvii 2 4 Caes BC i 15 Atif Bu madde artik kamu mali olan bir yayindan alinan metni iceriyor Chisholm Hugh Ed 1911 Paeligni Encyclopaedia Britannica 11 bas Cambridge University Press