Zond 5 (Rusça: Зонд 5, lit. 'Probe 5') Sovyetler Birliğinin Zond programına ait bir uzay aracıydı. Eylül 1968'de Ay'a seyahat eden ve Ay çevresinde yörüngede dönen ilk uzay gemisi, hayvanları içeren ilk Ay görevi ve Dünya'ya güvenli bir şekilde dönen ilk uzay gemisi oldu. Zond 5, aralarında iki kaplumbağa, meyve sineği yumurtaları ve bitkilerin de bulunduğu ilk karasal organizmaları Ay yakınlarına taşıdı.Rus kaplumbağaları uçuş sırasında biyolojik değişikliklere uğradı ancak değişikliklerin öncelikle açlıktan kaynaklandığı ve uzay yolculuğundan çok az etkilendikleri sonucuna varıldı.
Görev türü | Ay uçuşlu uzay aracı testi |
---|---|
COSPAR kimliği | 1968-076A |
SATCAT no. | 3394 |
Görev süresi | 6 Gün 18 saat 24 dakika |
Uzay aracı özellikleri | |
Uzay aracı | |
Üretici | OKB-1 |
Görev başlangıcı | |
Fırlatma tarihi | 14 Eylül 1968 21:42:11 UTC |
Roket | Proton-K |
Fırlatma yeri | |
Görev sonu | |
Kurtaran | Sovyet araçları, Borovichy ve Vasiliy Golovin |
Kurtarma tarihi | 21 Eylül 1968 16:08 UT |
İniş yeri | https://geohack.toolforge.org/geohack.php?pagename=Zond_5¶ms=32_38_S_65_33_E_ |
Zond uzay aracı, mürettebatlı Ay'a yakın uçuş yapan uzay aracının bir versiyonuydu. Ay uçuşu sırasında bilimsel çalışmalar yürütmek üzere Blok D üst kademesine sahip Proton-K taşıyıcı roketiyle fırlatıldı.
Arka Plan
Sovyetler Birliği tarafından başlatılan ilk dört ay çevresi misyonundan adlı bir kısmi başarı ve üç başarısızlık vardı.Zond 4'ün Mart 1968'deki görevinden sonra, 23 Nisan'da adlı bir takip görevi başlatıldı. Hatalı bir iptal komutu Proton roketinin ikinci aşamasını kapattığında fırlatma başarısız oldu. Kaçış roketi ateşlendi ve iniş modülünü güvenli bir yere çekti. Temmuz ayında Zond 1968B, fırlatma rampasında Blok D ikinci aşama roketinin patlaması sonucu üç kişinin ölümüne, ancak Proton birinci aşama hızlandırıcı roketine ve uzay aracına yalnızca küçük bir hasar vermesine rağmen fırlatılmaya hazırlanıyordu.
Zond 5 misyonu başlangıçta kozmonotları Ay'ın etrafında uçurmak için planlanmıştı, ancak Zond 1968A ve Zond 1968B'nin başarısızlıkları, başarısız bir mürettebatlı uçuşun olumsuz propagandası korkusuyla Sovyetlerin bunun yerine mürettebatsız bir görev göndermesine yol açtı
Yük
Biyolojik yüke, her biri uçuş öncesinde 0,34-0,4 kilogram (0,75-0,88 lb) ağırlığında olan iki Rus kaplumbağası (Agrionemys horsfieldii) dahil edildi. Sovyet bilim adamları, sıkıca sabitlenmeleri kolay olduğu için kaplumbağaları seçtiler. Ayrıca kontrol örneği olarak kullanılan iki kaplumbağa ve bir akvaryumda dört kaplumbağa daha vardı. Fırlatmadan on iki gün önce, uzaya giden iki kaplumbağa araca yerleştirildi ve yiyecek ve sudan mahrum bırakıldı; kontrol kaplumbağaları da benzer şekilde yoksun bırakıldı.Yiyecek yoksunluğu, patomorfolojik ve histokimyasal deneylerin bir parçasıydı.[12] Biyolojik yük aynı zamanda meyve sineği yumurtalarını, buğday, arpa, bezelye, çam, havuç ve domates hücrelerini, kır çiçeği türü Tradescantia paludosa'nın örneklerini, tek hücreli yeşil alg Chlorella'nın üç türünü ve bir lizojenik bakteri türünü de içeriyordu.Çeşitli karasal yaşam formları göndermenin amacı, kozmik radyasyonun onlar üzerindeki etkisini test etmekti.Bununla birlikte, test denekleri insanlara benzer değildi, çünkü yaşam formlarının tümü önemli ölçüde daha yüksek radyo direncine sahip ekstremofillerden oluşuyordu.Rusya Bilimler Akademisi, pilot koltuğunda radyasyon sensörleriyle donatılmış bir mankenin oturduğunu belirtti.
Kazan Optik ve Mekanik Fabrikası, uzay aracına yerleştirilen ve ona Dünya'yı görüntüleme olanağı sağlayan AFA-BA/40 görüntüleyiciyi geliştirmişti. Zond 5 ayrıca proton dedektörlerini de içeriyordu.Zond 5, verilerinin bir kısmını yer istasyonlarına geri iletebilir, ancak gemide depolanan ve Dünya'ya döndükten sonra toplanan veriler daha az gürültüye sahiptir.
Kaynakça
- ^ . web.archive.org. 28 Eylül 2019. 28 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Zond 5 Rusca Zond 5 lit Probe 5 Sovyetler Birliginin Zond programina ait bir uzay araciydi Eylul 1968 de Ay a seyahat eden ve Ay cevresinde yorungede donen ilk uzay gemisi hayvanlari iceren ilk Ay gorevi ve Dunya ya guvenli bir sekilde donen ilk uzay gemisi oldu Zond 5 aralarinda iki kaplumbaga meyve sinegi yumurtalari ve bitkilerin de bulundugu ilk karasal organizmalari Ay yakinlarina tasidi Rus kaplumbagalari ucus sirasinda biyolojik degisikliklere ugradi ancak degisikliklerin oncelikle acliktan kaynaklandigi ve uzay yolculugundan cok az etkilendikleri sonucuna varildi Zond 5Gorev turuAy ucuslu uzay araci testiCOSPAR kimligi1968 076A SATCAT no 3394Gorev suresi6 Gun 18 saat 24 dakikaUzay araci ozellikleriUzay araciUreticiOKB 1Gorev baslangiciFirlatma tarihi14 Eylul 1968 21 42 11 UTCRoketProton KFirlatma yeriGorev sonuKurtaranSovyet araclari Borovichy ve Vasiliy GolovinKurtarma tarihi21 Eylul 1968 16 08 UTInis yerihttps geohack toolforge org geohack php pagename Zond 5 amp params 32 38 S 65 33 E Zond uzay araci murettebatli Ay a yakin ucus yapan uzay aracinin bir versiyonuydu Ay ucusu sirasinda bilimsel calismalar yurutmek uzere Blok D ust kademesine sahip Proton K tasiyici roketiyle firlatildi Arka PlanSovyetler Birligi tarafindan baslatilan ilk dort ay cevresi misyonundan adli bir kismi basari ve uc basarisizlik vardi Zond 4 un Mart 1968 deki gorevinden sonra 23 Nisan da adli bir takip gorevi baslatildi Hatali bir iptal komutu Proton roketinin ikinci asamasini kapattiginda firlatma basarisiz oldu Kacis roketi ateslendi ve inis modulunu guvenli bir yere cekti Temmuz ayinda Zond 1968B firlatma rampasinda Blok D ikinci asama roketinin patlamasi sonucu uc kisinin olumune ancak Proton birinci asama hizlandirici roketine ve uzay aracina yalnizca kucuk bir hasar vermesine ragmen firlatilmaya hazirlaniyordu Zond 5 misyonu baslangicta kozmonotlari Ay in etrafinda ucurmak icin planlanmisti ancak Zond 1968A ve Zond 1968B nin basarisizliklari basarisiz bir murettebatli ucusun olumsuz propagandasi korkusuyla Sovyetlerin bunun yerine murettebatsiz bir gorev gondermesine yol actiYukBiyolojik yuke her biri ucus oncesinde 0 34 0 4 kilogram 0 75 0 88 lb agirliginda olan iki Rus kaplumbagasi Agrionemys horsfieldii dahil edildi Sovyet bilim adamlari sikica sabitlenmeleri kolay oldugu icin kaplumbagalari sectiler Ayrica kontrol ornegi olarak kullanilan iki kaplumbaga ve bir akvaryumda dort kaplumbaga daha vardi Firlatmadan on iki gun once uzaya giden iki kaplumbaga araca yerlestirildi ve yiyecek ve sudan mahrum birakildi kontrol kaplumbagalari da benzer sekilde yoksun birakildi Yiyecek yoksunlugu patomorfolojik ve histokimyasal deneylerin bir parcasiydi 12 Biyolojik yuk ayni zamanda meyve sinegi yumurtalarini bugday arpa bezelye cam havuc ve domates hucrelerini kir cicegi turu Tradescantia paludosa nin orneklerini tek hucreli yesil alg Chlorella nin uc turunu ve bir lizojenik bakteri turunu de iceriyordu Cesitli karasal yasam formlari gondermenin amaci kozmik radyasyonun onlar uzerindeki etkisini test etmekti Bununla birlikte test denekleri insanlara benzer degildi cunku yasam formlarinin tumu onemli olcude daha yuksek radyo direncine sahip ekstremofillerden olusuyordu Rusya Bilimler Akademisi pilot koltugunda radyasyon sensorleriyle donatilmis bir mankenin oturdugunu belirtti Kazan Optik ve Mekanik Fabrikasi uzay aracina yerlestirilen ve ona Dunya yi goruntuleme olanagi saglayan AFA BA 40 goruntuleyiciyi gelistirmisti Zond 5 ayrica proton dedektorlerini de iceriyordu Zond 5 verilerinin bir kismini yer istasyonlarina geri iletebilir ancak gemide depolanan ve Dunya ya dondukten sonra toplanan veriler daha az gurultuye sahiptir Kaynakca web archive org 28 Eylul 2019 28 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Ekim 2023