Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Petobani Kilisesi (Gürcüce: პეტობანის ეკლესია), Ardahan ilinin Posof ilçesine bağlı ve eski adı Petobani olan Kalkankaya köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir.
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Kalkankaya, Posof |
| Koordinatlar | 41°34′04″K 42°45′40″D / 41.56778°K 42.76111°D |
| İnanç | Doğu Ortodoks Kilisesi |
| Mezhep | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
| Durum | Depo ? (Metruk) |
| Mimari | |
| Mimari tür | Kilise |
| Mimari biçim | Gürcü mimarisi |
Tarihçe
Petobani Kilisesi, tarihsel Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Samtshe'nin Türkiye'de kalan kısmında yer alır. Nitekim bu bölge ve kilisenin yer aldığı Petobani köyünü Osmanlılar 16. yüzyılın ikinci yarısında Gürcülerden ele geçirmiştir. Osmanlı idaresinin "Bedoban" (بدوبان) adıyla kaydettiği yerleşim, 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde üç ayrı köy olarak kaydedilmiştir. Bedoban-i Ulya (بدوبان علیا), Bedoban-i Süfla (بدوبان سفلا) ve Bedoban-i Vasat (بدوبان وسطا) olarak kaydedilmiş olan bu üç köyün nüfusu 27 Hristiyan haneden oluşuyordu. Bu köylerin Gürcü yerleşimleri olduğu Osmanlı Devleti'ne vergi vermekle yükümlü hane reislerinin adlarından da anlaşılmaktadır. Bir köy kilisesi olan Petobani Kilisesi bu dönemden kalmış olmalıdır. Petobani (პეტობანი) adı, "Petre'nin köyü" anlamındaki "Petres Ubani"den (პეტრეს უბანი) değişime uğramış olabilir.
Mimari
Petobani Kilisesi, köyün güneybatı kesimindeki dış mahallede yer alır. Günümüzde samanlık olarak kullanılan tek nefli kilisenin (9,9 × 7,2 m) bugüne ulaşan duvarları, 4-5 metre yüksekliktedir. Bu duvarların kaplama taşları tamamen sökülmüştür. Kilisenin dışında, kuzeybatı tarafında, yerden yüksekliği 1,7 metre olan ve üzerinde, Gürcü alfabesini Asomtavruli harfleriyle 14 satırlık Gürcüce bir yazının yer aldığı bir taş bulunmaktadır. Bu metin, yazının sadece bir bölümüdür. Yazının bir ölünün arkasından verilen yemeğin (agape) kurallarına ait olduğu anlaşılmaktadır. Bu taşın ebatları 50 × 20 cm, kalınlığı ise 20 cm’dir. Bu yazılı taşın kilisenin duvarının kaplama taşlarından biri olduğu tahmin edilmektedir. Gürcüce yazı Temo Cocua tarafından aşağıdaki gibi okunmuştur:
"[...]|[------]დთ მწ[----------]|[----] სწორითა ფას[ითა] [---]|[--] კერძი მ{ა}თ{ი}ვე (?) მ[-----]|[--]რავ{ა}დ ს{უ}ლისა ჩ{ე}მისა [-----]|[--]. გამიკუეთ{ე}ს კურა[ძალი]|[სა]გ{ა}ნ (?) შ{ა}ფ{ა}თÁ (?) დღე. უკ{უე}თ[უ] [----]|[---]ხლისა ხუც{ე}სი ამ[-----]|[---]სლმ{ა}ნ ეკლეს{ი}ამ{ა}ნ მ[-----]|[--]ლი გამიჩ{ი}ნ{ო}ს, ჩ{ე}მ{ი}სა კრ[------]|[--]. ვინ ესე დაწერ[ილი] [შე]|[მი]ცვალო{ს}, კრ{უ}ლ[მცა] [არ]|[ს] [ღ]{მრ}თისა პ{ი}რ{ი}თ<ი>{ა} მკ{უ}დ[არი] | [და] ცოცხ{ა}ლ[ი] [მისი] | [--]ა დაიუ[რვო]ნ [-----] | [...] | [...] (?)"
Kaynakça
- ^ 2012-2013 Yılları Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2012-2013 წლების საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2019, s. 18. 17 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . .
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 438". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Eylül 2023.
- ^ 2012-2013 Yılları Tao-Klarceti, Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2012-2013 წლების საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2019, s. 18. 17 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . .
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar - Katalog (ტაო-კლარჯეთი, ისტორიისა და კულტურის ძეგლები - კატალოგი), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 230, .
- ^ 2019 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2019 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2021, s. 68-69. 8 Haziran 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Petobani Kilisesi Gurcuce პეტობანის ეკლესია Ardahan ilinin Posof ilcesine bagli ve eski adi Petobani olan Kalkankaya koyunde Orta Cag dan kalma Gurcu kilisesidir Petobani KilisesiTemel bilgilerKonumKalkankaya PosofKoordinatlar41 34 04 K 42 45 40 D 41 56778 K 42 76111 D 41 56778 42 76111InancDogu Ortodoks KilisesiMezhepGurcu Ortodoks KilisesiDurumDepo Metruk MimariMimari turKiliseMimari bicimGurcu mimarisiTarihcePetobani Kilisesi tarihsel Gurcistan i olusturan bolgelerden biri olan Samtshe nin Turkiye de kalan kisminda yer alir Nitekim bu bolge ve kilisenin yer aldigi Petobani koyunu Osmanlilar 16 yuzyilin ikinci yarisinda Gurculerden ele gecirmistir Osmanli idaresinin Bedoban بدوبان adiyla kaydettigi yerlesim 1595 tarihli Osmanli mufassal defterinde uc ayri koy olarak kaydedilmistir Bedoban i Ulya بدوبان علیا Bedoban i Sufla بدوبان سفلا ve Bedoban i Vasat بدوبان وسطا olarak kaydedilmis olan bu uc koyun nufusu 27 Hristiyan haneden olusuyordu Bu koylerin Gurcu yerlesimleri oldugu Osmanli Devleti ne vergi vermekle yukumlu hane reislerinin adlarindan da anlasilmaktadir Bir koy kilisesi olan Petobani Kilisesi bu donemden kalmis olmalidir Petobani პეტობანი adi Petre nin koyu anlamindaki Petres Ubani den პეტრეს უბანი degisime ugramis olabilir MimariPetobani Kilisesi koyun guneybati kesimindeki dis mahallede yer alir Gunumuzde samanlik olarak kullanilan tek nefli kilisenin 9 9 7 2 m bugune ulasan duvarlari 4 5 metre yuksekliktedir Bu duvarlarin kaplama taslari tamamen sokulmustur Kilisenin disinda kuzeybati tarafinda yerden yuksekligi 1 7 metre olan ve uzerinde Gurcu alfabesini Asomtavruli harfleriyle 14 satirlik Gurcuce bir yazinin yer aldigi bir tas bulunmaktadir Bu metin yazinin sadece bir bolumudur Yazinin bir olunun arkasindan verilen yemegin agape kurallarina ait oldugu anlasilmaktadir Bu tasin ebatlari 50 20 cm kalinligi ise 20 cm dir Bu yazili tasin kilisenin duvarinin kaplama taslarindan biri oldugu tahmin edilmektedir Gurcuce yazi Temo Cocua tarafindan asagidaki gibi okunmustur დთ მწ სწორითა ფას ითა კერძი მ ა თ ი ვე მ რავ ა დ ს უ ლისა ჩ ე მისა გამიკუეთ ე ს კურა ძალი სა გ ა ნ შ ა ფ ა თA დღე უკ უე თ უ ხლისა ხუც ე სი ამ სლმ ა ნ ეკლეს ი ამ ა ნ მ ლი გამიჩ ი ნ ო ს ჩ ე მ ი სა კრ ვინ ესე დაწერ ილი შე მი ცვალო ს კრ უ ლ მცა არ ს ღ მრ თისა პ ი რ ი თ lt ი gt ა მკ უ დ არი და ცოცხ ა ლ ი მისი ა დაიუ რვო ნ Kaynakca 2012 2013 Yillari Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2012 2013 წლების საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2019 s 18 17 Agustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9639 0 2 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt III cilt 1958 s 438 22 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Eylul 2023 2012 2013 Yillari Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2012 2013 წლების საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2019 s 18 17 Agustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9639 0 2 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalog ტაო კლარჯეთი ისტორიისა და კულტურის ძეგლები კატალოგი Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili Tiflis 2018 s 230 ISBN 9789941478178 2019 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2019 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2021 s 68 69 8 Haziran 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9746 3 2