İsmail Çamaş (1871, Çamaş, - 12 Mayıs 1954, Çamaş), Türk bürokrat ve siyasetçi.
Çamaş Ağaları adıyla bilinen Osmanlı dönemi ayanlarından Hacı Mustafa Ağa'nın oğludur. Mekteb-i Mülkiye'yi bitirdikten sonra, 1898'de Fatsa, 1904’te Zonguldak ilçelerinde kaymakamlık yaptı, daha sonra Canik Mutasarrıf Muavinliği (Canik Valiliği) yapmıştır. Son Osmanlı Meclis-i Mebusanı’nda Ordu mebusu yoktu ancak Trabzon Mebuslarından olan İsmail Çamaş Bey Fatsa'dan seçilmişti.
Trabzon Muhafaza-i Hukuk-i Milliye Cemiyeti, 12 Şubat 1919’da kuruldu. İsmail Bey de teşkilatın Ordu şubesini açtı. Cemiyet ilk toplantısını 13 Şubat 1919’da yaptı. Toplantıya Ordu’dan İsmail (Çamaş) Bey katılmış ve ikinci başkanlığa seçilmiştir. Cemiyetin I. Trabzon Kongresi’nde aldığı karar uyarınca İstanbul’a gönderdiği Hacıalizâde İsmail Bey (Çamaş), Eyübzâde Ömer Fevzi (Eyüpoğlu) ve Hatibzâde Emin Beylerden oluşan heyet, Sadaret makamına dönemin Osmanlı Sultanı Mehmet Vahdettin'in huzuruna çıktılar ve onun emriyle, 26 Mayıs 1919'da toplanan "Saltanat Şurası"na katıldılar. Ancak buradan sonuç alamayınca Trabzon'a döndüler. İsmail Bey aynı zamanda Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Fatsa Şubesi başkanlığı da yapmıştır.
Mebus İsmail Çamaş, Ordu ilinde Osmanlı Meclis-i Mebusanı’ndan başlayarak en uzun süre milletvekilliği yapan isimdir. İsmail Çamaş Ordu iline ve Cumhuriyetin gelişme sürecine doğrudan desteği olan Türkiye Cumhuriyeti'nin temellerini atan siyaset adamlarının başında gelir. Hem Osmanlı İmparatorluğu'nda hem de Türkiye Cumhuriyeti'nde özellikle Fatsa ve Ordu bölgesinin gelişmesi adına büyük çalışmalara imza atmıştır. Fatsa'da bulunan Atatürk İlkokulu, Fatih Camii, Fatsa şehrinin su depolama alanının yerleri yine Mebus İsmail Bey tarafından hibe edilmiştir. Evli ve 4 çocuk babasıdır. Mezarı Çamaş ilçesindeki 18. yy.'da inşa edilen Külekçi camisinin yanındaki tarihi mezarlıkta (Çamaş Ailesine ait) babası Hacı Mustafa Ağanın yanındadır. Mezar taşının üstünde şu dörtlük yer alır;
Eliboş gidilmez gidilen yere,
Rabbim boş gelmedim ben suç getirdim,
Eller çekemezken bu ağır yükü,İki kat sırtımla ben güç getirdim.
Görevler
- 1915 - 1919 Canik Mutasarrıf Muavinliği (Samsun Valiliği)
- 1920 - Trabzon Mebusu ( Son Osmanlı Meclisi Mebusanı)
- 1923 - 1927 - TBMM II. Dönem Ordu Milletvekili
- 1927 - 1931 - TBMM III. Dönem Ordu Milletvekili
- 1931 - 1935 - TBMM IV. Dönem Ordu Milletvekili
- 1935 - 1939 - TBMM V. Dönem Ordu Milletvekili
- 1939 - 1943 - TBMM VI. Dönem Ordu Milletvekili
- 1943 - 1946 - TBMM VII. Dönem Ordu Milletvekili
Çamaş Ailesi
Çamaş Ailesinin kökleri bölgede 15. yüzyıla kadar dayanmaktadır. 1455 tarihli Tahrir Defterlerinde ailenin bilinen en büyük atası olan uçbeyi Mehmed Çamaş'ın bölgede tımar beyliği yaptığı görülmektedir. Bölgenin isminin de Mehmed Çamaş Beye izafeten Çamaş adıyla anıldığı düşünülmektedir. Osmanlı döneminde toplumda kişiler örneğin Ahmetoğlu Mehmet gibi isimler alırken bölgenin saygın aileleri ise aile büyüklerinin isimlerinin önüne oğlu/evladı anlamına gelen "zade" kelimesi eklenen soyadı yerine geçen unvanlar aldılar. Karahisar-ı Şarki sancağı zeamet beylerinden olan ve Mehmed Çamaş Bey'in yedinci kuşaktan torunu olduğu düşünülen Hacı Ali Ağa 18.yüzyılda bölgede söz sahibiydi. Hacı Ali Ağa'nın yaptırdığı ve Çamaş'ta bulunan Tarihi Külekçi Camii de Osmanlı Arşiv kayıtlarında Karahisar-ı Şarki sancağına tabi Çamaş kazasında kaim Hacı Ali Ağa Camii olarak geçmektedir. Aile ise Hacı Ali Ağa'dan sonra Hacı Aliağazadeler olarak anılmaya başlandı. Hacı Ali Ağa'nın oğlu Hacı Aliağazade Mehmed Ağa kardeşi Hasan Ağa ile birlikte 19. yüzyıl ortalarında bölgenin ayanı olarak geçmekteydi.
Osmanlı idarî yapısının bir gereği olarak taşra yönetiminde “eşraf-ı belde, vücûh-u memleket, âyan, ağavât” gibi kavramlarla ifade edilen bölgenin ileri gelen, sözü dinlenen muteber ailelerinin oynadıkları rol, son yüzyıllarda daha da güçlenmiş ise de, bu kurumun varlığını öteden beri devam ettirdiği bilinmektedir. Ülke genelinde olduğu gibi bölgede de âyan ve ağaların belirli bir gücü olduğu, merkezden yollanan fermanlarda isimlerinin zikredildiği, resmî bürokrasi içerisinde sayıldıkları ve hükûmet işlerinin yürütülmesinde muhatap kabul edildikleri görülmektedir. Yeni anlayış gereğince kaza yöneticilikleri ağalık veya âyanlık yerine müdürlük haline dönüştürüldü. Buralara yine eski hanedan mensupları tayin edildi. İsmail Rahmi Paşa, Tanzimat’ı uygulayabileceğine inandığı kaimmakam ve müdürler ile ilgili atama teklifini 16 Ocak 1848 tarihli bir yazı ile merkeze takdim etti. Hükûmet tarafından bu görevlendirmeler uygun bulunarak onaylandı. Buna göre Hacı Aliağazade Mehmed Ağa, Çamaş ve Aybastı kazalarına müdür olarak atandı. (Hacı Aliağazade Mehmed Ağa, Mebus İsmail Çamaş'ın dedesidir.) Mehmed Ağa, Osmanlı Arşiv belgelerinden anlaşıldığı kadarıyla zaten yakın yetkilerle elli yılı aşkın süredir "bölge hanedanı" ve "ayan" unvanları ile bu görevini sürdürüyordu, bundan sonra da aynı görevi kaza müdürü unvanı ile devam ettirdi. Bunun yanında Mehmed Ağa'nın kardeşi Hacı Aliağazade Hasan Ağa'nın unvanı ise Osmanlı Arşiv belgelerinde Çamaş ve Bolaman kazaları ahali vekili olarak geçmekteydi. Daha sonra ailenin fertlerinden Hacı Aliağazade Abdullah Bey ve Hacı Aliağazade Osman Ağa'nın unvanları Çamaş kazası aşar mültezimi olarak geçmektedir. (Osmanlı Arşiv belgesinde "Hacı Aliağazade Abdullah Bey ve Hacı Aliağazade Osman Ağa, Çamaş kazası ve bağlı on iki karyenin aşairidir." şeklinde bir ibare yer almaktadır.) Bu kişilerden Abdullah Bey, Hacı Aliağazade Hacı Mustafa Ağa'nın oğlu Hacı Aliağazade Mebus İsmail Bey'in kardeşidir. Hacı Aliağazade Osman Ağa ise Hacı Mustafa Ağa'nın kardeşi Hacı Aliağazade Ali Ağa'nın oğludur.
Kaynakça
- ^ Sıtkı Çebi, Milli Mücadelede Ordu, 1993, S.27
- ^ Dursun Mehmet Balaban, 1914 Yılından Cumhuriyetin İlanına Kadar Ordu Ve Çevresinde İz Bırakanlar, Ankara Üniversitesi Dil Ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Tarih Bölümü, Bitirme Tezi, s.25
- ^ Mahmut Goloğlu, Erzurum Kongresi, Ankara, 1968, s. 170
- ^ Abdullah Saydam (2005). "The Administrative Structure of Trabzon and the Necessity of Modernization, 1793–1851". OTAM(Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi).
- ^ Çamaş Ailesi Tarihi ve Secere. Haydar Cumhur Kızılkaya. 2009.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ismail Camas 1871 Camas 12 Mayis 1954 Camas Turk burokrat ve siyasetci Ismail Camas Camas Agalari adiyla bilinen Osmanli donemi ayanlarindan Haci Mustafa Aga nin ogludur Mekteb i Mulkiye yi bitirdikten sonra 1898 de Fatsa 1904 te Zonguldak ilcelerinde kaymakamlik yapti daha sonra Canik Mutasarrif Muavinligi Canik Valiligi yapmistir Son Osmanli Meclis i Mebusani nda Ordu mebusu yoktu ancak Trabzon Mebuslarindan olan Ismail Camas Bey Fatsa dan secilmisti Trabzon Muhafaza i Hukuk i Milliye Cemiyeti 12 Subat 1919 da kuruldu Ismail Bey de teskilatin Ordu subesini acti Cemiyet ilk toplantisini 13 Subat 1919 da yapti Toplantiya Ordu dan Ismail Camas Bey katilmis ve ikinci baskanliga secilmistir Cemiyetin I Trabzon Kongresi nde aldigi karar uyarinca Istanbul a gonderdigi Hacializade Ismail Bey Camas Eyubzade Omer Fevzi Eyupoglu ve Hatibzade Emin Beylerden olusan heyet Sadaret makamina donemin Osmanli Sultani Mehmet Vahdettin in huzuruna ciktilar ve onun emriyle 26 Mayis 1919 da toplanan Saltanat Surasi na katildilar Ancak buradan sonuc alamayinca Trabzon a donduler Ismail Bey ayni zamanda Mudafaa i Hukuk Cemiyeti Fatsa Subesi baskanligi da yapmistir Mebus Ismail Camas Ordu ilinde Osmanli Meclis i Mebusani ndan baslayarak en uzun sure milletvekilligi yapan isimdir Ismail Camas Ordu iline ve Cumhuriyetin gelisme surecine dogrudan destegi olan Turkiye Cumhuriyeti nin temellerini atan siyaset adamlarinin basinda gelir Hem Osmanli Imparatorlugu nda hem de Turkiye Cumhuriyeti nde ozellikle Fatsa ve Ordu bolgesinin gelismesi adina buyuk calismalara imza atmistir Fatsa da bulunan Ataturk Ilkokulu Fatih Camii Fatsa sehrinin su depolama alaninin yerleri yine Mebus Ismail Bey tarafindan hibe edilmistir Evli ve 4 cocuk babasidir Mezari Camas ilcesindeki 18 yy da insa edilen Kulekci camisinin yanindaki tarihi mezarlikta Camas Ailesine ait babasi Haci Mustafa Aganin yanindadir Mezar tasinin ustunde su dortluk yer alir Elibos gidilmez gidilen yere Rabbim bos gelmedim ben suc getirdim Eller cekemezken bu agir yuku Iki kat sirtimla ben guc getirdim Gorevler1915 1919 Canik Mutasarrif Muavinligi Samsun Valiligi 1920 Trabzon Mebusu Son Osmanli Meclisi Mebusani 1923 1927 TBMM II Donem Ordu Milletvekili 1927 1931 TBMM III Donem Ordu Milletvekili 1931 1935 TBMM IV Donem Ordu Milletvekili 1935 1939 TBMM V Donem Ordu Milletvekili 1939 1943 TBMM VI Donem Ordu Milletvekili 1943 1946 TBMM VII Donem Ordu MilletvekiliCamas AilesiCamas Ailesinin kokleri bolgede 15 yuzyila kadar dayanmaktadir 1455 tarihli Tahrir Defterlerinde ailenin bilinen en buyuk atasi olan ucbeyi Mehmed Camas in bolgede timar beyligi yaptigi gorulmektedir Bolgenin isminin de Mehmed Camas Beye izafeten Camas adiyla anildigi dusunulmektedir Osmanli doneminde toplumda kisiler ornegin Ahmetoglu Mehmet gibi isimler alirken bolgenin saygin aileleri ise aile buyuklerinin isimlerinin onune oglu evladi anlamina gelen zade kelimesi eklenen soyadi yerine gecen unvanlar aldilar Karahisar i Sarki sancagi zeamet beylerinden olan ve Mehmed Camas Bey in yedinci kusaktan torunu oldugu dusunulen Haci Ali Aga 18 yuzyilda bolgede soz sahibiydi Haci Ali Aga nin yaptirdigi ve Camas ta bulunan Tarihi Kulekci Camii de Osmanli Arsiv kayitlarinda Karahisar i Sarki sancagina tabi Camas kazasinda kaim Haci Ali Aga Camii olarak gecmektedir Aile ise Haci Ali Aga dan sonra Haci Aliagazadeler olarak anilmaya baslandi Haci Ali Aga nin oglu Haci Aliagazade Mehmed Aga kardesi Hasan Aga ile birlikte 19 yuzyil ortalarinda bolgenin ayani olarak gecmekteydi Osmanli idari yapisinin bir geregi olarak tasra yonetiminde esraf i belde vucuh u memleket ayan agavat gibi kavramlarla ifade edilen bolgenin ileri gelen sozu dinlenen muteber ailelerinin oynadiklari rol son yuzyillarda daha da guclenmis ise de bu kurumun varligini oteden beri devam ettirdigi bilinmektedir Ulke genelinde oldugu gibi bolgede de ayan ve agalarin belirli bir gucu oldugu merkezden yollanan fermanlarda isimlerinin zikredildigi resmi burokrasi icerisinde sayildiklari ve hukumet islerinin yurutulmesinde muhatap kabul edildikleri gorulmektedir Yeni anlayis geregince kaza yoneticilikleri agalik veya ayanlik yerine mudurluk haline donusturuldu Buralara yine eski hanedan mensuplari tayin edildi Ismail Rahmi Pasa Tanzimat i uygulayabilecegine inandigi kaimmakam ve mudurler ile ilgili atama teklifini 16 Ocak 1848 tarihli bir yazi ile merkeze takdim etti Hukumet tarafindan bu gorevlendirmeler uygun bulunarak onaylandi Buna gore Haci Aliagazade Mehmed Aga Camas ve Aybasti kazalarina mudur olarak atandi Haci Aliagazade Mehmed Aga Mebus Ismail Camas in dedesidir Mehmed Aga Osmanli Arsiv belgelerinden anlasildigi kadariyla zaten yakin yetkilerle elli yili askin suredir bolge hanedani ve ayan unvanlari ile bu gorevini surduruyordu bundan sonra da ayni gorevi kaza muduru unvani ile devam ettirdi Bunun yaninda Mehmed Aga nin kardesi Haci Aliagazade Hasan Aga nin unvani ise Osmanli Arsiv belgelerinde Camas ve Bolaman kazalari ahali vekili olarak gecmekteydi Daha sonra ailenin fertlerinden Haci Aliagazade Abdullah Bey ve Haci Aliagazade Osman Aga nin unvanlari Camas kazasi asar multezimi olarak gecmektedir Osmanli Arsiv belgesinde Haci Aliagazade Abdullah Bey ve Haci Aliagazade Osman Aga Camas kazasi ve bagli on iki karyenin asairidir seklinde bir ibare yer almaktadir Bu kisilerden Abdullah Bey Haci Aliagazade Haci Mustafa Aga nin oglu Haci Aliagazade Mebus Ismail Bey in kardesidir Haci Aliagazade Osman Aga ise Haci Mustafa Aga nin kardesi Haci Aliagazade Ali Aga nin ogludur Kaynakca Sitki Cebi Milli Mucadelede Ordu 1993 S 27 Dursun Mehmet Balaban 1914 Yilindan Cumhuriyetin Ilanina Kadar Ordu Ve Cevresinde Iz Birakanlar Ankara Universitesi Dil Ve Tarih Cografya Fakultesi Tarih Bolumu Bitirme Tezi s 25 Mahmut Gologlu Erzurum Kongresi Ankara 1968 s 170 Abdullah Saydam 2005 The Administrative Structure of Trabzon and the Necessity of Modernization 1793 1851 OTAM Ankara Universitesi Osmanli Tarihi Arastirma ve Uygulama Merkezi Dergisi erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Camas Ailesi Tarihi ve Secere Haydar Cumhur Kizilkaya 2009