Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
IV. Murat Operası, Okan Demiriş’in bestelediği 3 perdelik opera eseri. Librettosunu Turan Oflazoğlu yazmıştır.
| Müzik | Okan Demiriş |
|---|---|
| Libretto | Turan Oflazoğlu |
| Gala | 3 Mayıs 1980 |
| İlk gösterim yeri | Atatürk Kültür Merkezi, İstanbul, Türkiye |
Turan Oflazoğlu’nun yazdığı tiyatro metninden operaya dönüştürülen eser ilk kez 1980’de İstanbul’da sahnelenmiştir. Osmanlı padişahı IV. Murat'ın iç çatışmaları, korkuları ve “Kadınlar Saltanatı” döneminin karmaşık yapısını konu edinir. Türkiye’de en çok sahnelenen opera olma özelliğini taşır.
Sahnelemeler
Dünya prömiyeri 3 Mayıs 1980’de İstanbul’da Atatürk Kültür Merkezi’nde gerçekleşti.
2009’da Ankara Devlet Opera ve Balesi tarafından Esra Gürçil Çeliktaş yönetiminde sahnelendi.
2010’da Mersin Opera ve Balesi tarafından Murat Atak yönetiminde sahneye kondu.
İzmir prömiyeri 28 Nisan 2012’de İzmir Devlet Opera ve Balesi tarafından Evin Atik rejisiyle gerçekleştirildi.
2012-2013 sanat sezonunda Gürçil Çeliktaş rejisiyle Samsun Devlet Opera ve Balesi tarafından sahneye konuldu.
Temmuz 2011’de 2. İstanbul Uluslararası Opera Festivali kapsamında Mersin Devlet Opera ve Balesi tarafından, Temmuz 2012’de 3. İstanbul Uluslararası Opera Festivali kapsamında İzmir Devlet Opera ve Balesi tarafından, Temmuz 2013’te Samsun Devlet Opera ve Balesi tarafından Topkapı Sarayı’nda sahnelendi.
Roller
| Rol | Ses tipi | Prömiyerde roller, 16 Mar 2008 Orkestra şefi: --- ) | |
|---|---|---|---|
| IV. Murat, Osmanlı padisahi | |||
| Sultan IV. Murat | |||
| Kösem Sultan | |||
| Sadrazam Topal Recep Paşa | |||
| Nefi | |||
| Silahtar | |||
| Bostancıbaşı | |||
| Sadrazam Kara Mustafa Paşa | |||
| Bekri Mustafa | |||
| Dilfigar | |||
| Hafız Paşa | |||
| Ihtiyar Bilgin | |||
| Çığırtkan | |||
| İstanbullu | |||
| Diğer İstanbullular |
Konu özeti
Yer: İstanbul Topkapı Sarayı ve İstanbul şehri Zaman: IV. Murad'ın 1623-1640 döneminde Osmanlı Padişahı olarak hükümdarlık dönemi
I. Perde
Topal Recep Paşa’nin da yönlendirmesiyle, Sadrazam Hüsrev Paşa'nin azledilmesini bahene edip isyan eden bir bölüm Yeniçeri ve Sipahiler, Topkapı Sarayı’ni basarak, IV. Murat’ı ayak divanına çağırırlar. Sultan gelip Babu's-saade Kapısı önüne konulan tahta oturur. Asiler, 17 önemli devlet görevlisinin, bunlar arasında Şeyhülislam Yahya Efendi, Defterdar Mustafa Paşa, Yeniçeri Ağası Hasan Halife, padişahın nedimelerinden Musa Çelebi ve Sadrazam Hafız Ahmet Paşa’nın, kendilerine teslim edilmesini istemektedirler. Kendini son derece yalnız ve çaresiz hisseden IV. Murat Hafız Paşa'yı görevden alır. IV. Murat buna çok üzülür ve Kullarım vazgeçin, veremem onu aryasını söyler, onu öldürülmesine razı olmayıp asilere teslim etmez. Zorbaların baskısıyla isyanı körükleyen elebaşı Topal Recep Paşa sadrazam yapılır. Şair Nef'i bir düet söylerek Sultan Murat'ın artık yumruğunu indirmesi gerektiğini onu uyarır.
Sultan'ın annesi Kösem Sultan Topal Recep Paşa ile işbirliği halindedir. Sultan'ın bundan haberi vardır. Sultan İV. Murat kendini hazırlamaktadır ama ne o annesi Kösem Sultan'ın başına ne de Kösem Sultan oğlunun başına bir kötülük gelsini istemezler. Ana ve oğul birbirlerine karşı bağlılıklarını ifade eden lirik ve dramatik partilerin üst üste duyulmasından oluşan bir düet söylerler.
İsyancılar birkaç gün sonra tekrar Topkapı Sarayı'nı basıp bu sefer Hüsrev Paşa'nın azlinden sonra sadrazam olmuş ama azledilmiş olan Hafız Ahmed Paşa'nin kendilerine teslimini isterler. Sultan Hafız Ahmet Paşa'ya gizlice kaçmasını söyler ama Hafız Ahmet Paşa, Sultanı güç durumda bırakmamak için kaçmayı kabul etmez. Çocuklarını padişaha teslim eder; isyancı zorbalar arasına yürür ve onlar tarafından öldürülür. Gayet üzgün olan Sultan IV. Murat "Tanrım güç ver bana" aryası ile Tanrıdan asilerden öcünü alabilmesi için kendisine güç vermesini diler.
II. Perde
İsyanı teşvik eden ve zorbaları yönlendiren Sadrazam Topal Recep Paşa Sultan'ın annesi Kösem Sultan ile oğlu İV. Murad'ın tahttan indirilmesi konusunda görüşme yapar. Kösem Sultan oğlunun halledilmesine razıdır ama onun yerine Osmanlı tahtına geçmek için bir diğer oğlu olan şehzade Kasım'ın tahta çıkartılmasını şart koşar. Topal Recep Paşa büyük şehzade Beyazıt'ın damadıdır. Geleneğe göre Beyazıt'ın tahta geçmesi gerektiğini bildirir ve Kösem Sultan'ı buna ikna eder. Bu saray tertibini duyan Dilfigar Kadın Sultan Murat'a sadıktır ve Sadrazam ile Valide Sultan arasındaki yapılan müzakerelerden Sultan IV. Murat'ı haberdar eder.
Sultan bunun üzerine saraya çağrılan Sadrazam Topal Recep Paşa'yı zülüflü baltacılara kementle boğdurup idam ettirir. Cesedi bir çuvala konulup Topkapı Sarayı kapısına bekleyen adamlarının önüne atılır. Annesi Kösem Sultan'ı Topkapı harem dairesine hapseder. Kösem Sultan oğlu ile temas kurup çeşitli sebepler göstererek serbest bırakılmasını istemek üzere Silahdar aracılığı ile oğluna haber göndermek ister. Silahdar bunun imkânsız olduğunu İV. Murat'ın şahsen bu tutuklamayı emrettiğini ona bildirir. Kösem Sultan oğluna iktidarı kendi verdirdiğini ve ona "cihan saltanatı" sağladığını düşünerek bunları "Benim geceden doğan yıldızım" aryasında dile getirir.
İV. Murat bu kez kendisi Topkapı Sarayı'nda bir meşveret ayak divanı düzenler. Bu divana yeniçerilerden, sipahilerden, alimlerden ve halktan temsilciler çağrılırlar. Bu divanda onlarla devletin içine düştüğü kargaşayı tartışır. Kuran'dan örnekler getirerek onlara yanlışlıklarını gösterir. Hepsini etkisi altına aldıktan sonra, kuracağı düzene karşı gelenin başını topuzuyla ezeceğini söyler.
III. Perde
İV. Murat (Revan Seferi)'ne çıkmıştır ve Revan Kalesini fethettiği haber İstanbul'a iletilmiş ve çığırtgan İstanbullu'lara bu haberi vererek halkın eğlenmeleri sağlamak için IV. Murat'ın buyruğunu onlara bildirmektedir. Sultan herkesin bu zaferi kutlamak için ölçülü biçimde eğlenmesini istemektedir.
Sultan İstanbul'da iken şehirde büyük bir yangın çıkar. Bunu bir bahane bulan Sultan İV. Murat şehirde tütün ve içki yasağı koyar ve kahvehaneler ile meyhaneleri kapatırır. Murat sairlerin kendini hicvetmesine karşı bir kızgısı bulunmaktadır ve Şair Nefi'i'nin kendini hiciv etmesini yasaklar. Şair Nef'i bundan vazgeçmeyeceğni söyler ve basına gelecekleri bilerek Sultan'a Bütün çağlar koklar benim açtırdığım gulu aryasını söyler. IV. Murat bu şairin sanatındna büyük zevk almakla beraber onu padişah yasağına uymadığı nedeniyle cellada idam ettirir. İstanbul halkı gizlice içmektedir ve IV. Murat kıyafet değiştirip şehirde dolaşarak bunu kontrola başlar. Celladı yanında IV. Murat kıyafet değişimli şehri gezerken ünlü içkici Bekri Mustafa'nın meyhanesine gelir; ama yanında celladi olmasına rağmen Sultan Murat Bekri Mustafa'yı idam ettirmez. Moskova ile gizlice mektuplaştığı anlaşılınca Fener Patriği'ni idam ettirir.
Sonra tekrar 1638'de (Seferi'ne) çıkar ve İran'ın eline geçen Bağdad'i kuşatip kurtarır. İstanbul'a geri döndüğünde sıhhati gayet kötüleşmiştir. Hekimlerin yasaklamasına rağmen fazla içki içer. Fenalaşıp heyaletler görmeye başlar ve zorbaların yine ayaklanıp Topkapı Sarayı'nı bastıklarının sanır. Kudretinin yavaş yavaş tükenip çok acı çektiğini ifade eden Ah çektiğim acı. ölüm aryasını söyler. Batıya Venedik'e karşı bir askeri sefer yapmak uzun zamandır plan yapmaktadır. Sadrazam Kemankeş Kara Mustafa Paşa'ya bu Venedik Seferi için buyruğunu vermekte iken son sözü olan "Venedik Seferi" sözcüğü ağzından çıktıktan hemen sonra ölür. Daha 28 yaşında iken 17 yıl süren hükümdarlıktan sonra ölmüştür.
Dış bağlantılar
Kaynakça
- ^ . 7 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2020.
- ^ "MDOB, IV. Murat operasını sahneleyecek', Cumhuriyet gazetesi, 20.11.2010". 7 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mart 2014.
- ^ "IV. Murat İzmir Devlet Opera ve Balesi'nde, Egeninsesi.com sitesi, 28.04.2012, Erişim tarihi:07.03.2014". 7 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mart 2014.
- ^ 4. Murat Samsun’da!, Haber gazetesi, 26.02.2013[]
- ^ "IV. Murat Topkapı Sarayı'nda, Sabah gazetesi, 02.07.2011". 7 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mart 2014.
- ^ . 7 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2014.
- ^ "Izmir turizm rehberinde [[İzmir Devlet Opera Ve Balesi]] tarafından sahnelenen IV. Murat Oparası için enformasyon broşürü". 8 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Temmuz 2015.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
IV Murat Operasi Okan Demiris in besteledigi 3 perdelik opera eseri Librettosunu Turan Oflazoglu yazmistir IV Murat OperasiMuzikOkan DemirisLibrettoTuran OflazogluGala3 Mayis 1980Ilk gosterim yeriAtaturk Kultur Merkezi Istanbul Turkiye Turan Oflazoglu nun yazdigi tiyatro metninden operaya donusturulen eser ilk kez 1980 de Istanbul da sahnelenmistir Osmanli padisahi IV Murat in ic catismalari korkulari ve Kadinlar Saltanati doneminin karmasik yapisini konu edinir Turkiye de en cok sahnelenen opera olma ozelligini tasir SahnelemelerDunya promiyeri 3 Mayis 1980 de Istanbul da Ataturk Kultur Merkezi nde gerceklesti 2009 da Ankara Devlet Opera ve Balesi tarafindan Esra Gurcil Celiktas yonetiminde sahnelendi 2010 da Mersin Opera ve Balesi tarafindan Murat Atak yonetiminde sahneye kondu Izmir promiyeri 28 Nisan 2012 de Izmir Devlet Opera ve Balesi tarafindan Evin Atik rejisiyle gerceklestirildi 2012 2013 sanat sezonunda Gurcil Celiktas rejisiyle Samsun Devlet Opera ve Balesi tarafindan sahneye konuldu Temmuz 2011 de 2 Istanbul Uluslararasi Opera Festivali kapsaminda Mersin Devlet Opera ve Balesi tarafindan Temmuz 2012 de 3 Istanbul Uluslararasi Opera Festivali kapsaminda Izmir Devlet Opera ve Balesi tarafindan Temmuz 2013 te Samsun Devlet Opera ve Balesi tarafindan Topkapi Sarayi nda sahnelendi RollerRol Ses tipi Promiyerde roller 16 Mar 2008 Orkestra sefi IV Murat Osmanli padisahiSultan IV MuratKosem SultanSadrazam Topal Recep PasaNefiSilahtarBostancibasiSadrazam Kara Mustafa PasaBekri MustafaDilfigarHafiz PasaIhtiyar BilginCigirtkanIstanbulluDiger IstanbullularKonu ozetiYer Istanbul Topkapi Sarayi ve Istanbul sehri Zaman IV Murad in 1623 1640 doneminde Osmanli Padisahi olarak hukumdarlik donemi I Perde Topal Recep Pasa nin da yonlendirmesiyle Sadrazam Husrev Pasa nin azledilmesini bahene edip isyan eden bir bolum Yeniceri ve Sipahiler Topkapi Sarayi ni basarak IV Murat i ayak divanina cagirirlar Sultan gelip Babu s saade Kapisi onune konulan tahta oturur Asiler 17 onemli devlet gorevlisinin bunlar arasinda Seyhulislam Yahya Efendi Defterdar Mustafa Pasa Yeniceri Agasi Hasan Halife padisahin nedimelerinden Musa Celebi ve Sadrazam Hafiz Ahmet Pasa nin kendilerine teslim edilmesini istemektedirler Kendini son derece yalniz ve caresiz hisseden IV Murat Hafiz Pasa yi gorevden alir IV Murat buna cok uzulur ve Kullarim vazgecin veremem onu aryasini soyler onu oldurulmesine razi olmayip asilere teslim etmez Zorbalarin baskisiyla isyani korukleyen elebasi Topal Recep Pasa sadrazam yapilir Sair Nef i bir duet soylerek Sultan Murat in artik yumrugunu indirmesi gerektigini onu uyarir Sultan in annesi Kosem Sultan Topal Recep Pasa ile isbirligi halindedir Sultan in bundan haberi vardir Sultan IV Murat kendini hazirlamaktadir ama ne o annesi Kosem Sultan in basina ne de Kosem Sultan oglunun basina bir kotuluk gelsini istemezler Ana ve ogul birbirlerine karsi bagliliklarini ifade eden lirik ve dramatik partilerin ust uste duyulmasindan olusan bir duet soylerler Isyancilar birkac gun sonra tekrar Topkapi Sarayi ni basip bu sefer Husrev Pasa nin azlinden sonra sadrazam olmus ama azledilmis olan Hafiz Ahmed Pasa nin kendilerine teslimini isterler Sultan Hafiz Ahmet Pasa ya gizlice kacmasini soyler ama Hafiz Ahmet Pasa Sultani guc durumda birakmamak icin kacmayi kabul etmez Cocuklarini padisaha teslim eder isyanci zorbalar arasina yurur ve onlar tarafindan oldurulur Gayet uzgun olan Sultan IV Murat Tanrim guc ver bana aryasi ile Tanridan asilerden ocunu alabilmesi icin kendisine guc vermesini diler II Perde Isyani tesvik eden ve zorbalari yonlendiren Sadrazam Topal Recep Pasa Sultan in annesi Kosem Sultan ile oglu IV Murad in tahttan indirilmesi konusunda gorusme yapar Kosem Sultan oglunun halledilmesine razidir ama onun yerine Osmanli tahtina gecmek icin bir diger oglu olan sehzade Kasim in tahta cikartilmasini sart kosar Topal Recep Pasa buyuk sehzade Beyazit in damadidir Gelenege gore Beyazit in tahta gecmesi gerektigini bildirir ve Kosem Sultan i buna ikna eder Bu saray tertibini duyan Dilfigar Kadin Sultan Murat a sadiktir ve Sadrazam ile Valide Sultan arasindaki yapilan muzakerelerden Sultan IV Murat i haberdar eder Sultan bunun uzerine saraya cagrilan Sadrazam Topal Recep Pasa yi zuluflu baltacilara kementle bogdurup idam ettirir Cesedi bir cuvala konulup Topkapi Sarayi kapisina bekleyen adamlarinin onune atilir Annesi Kosem Sultan i Topkapi harem dairesine hapseder Kosem Sultan oglu ile temas kurup cesitli sebepler gostererek serbest birakilmasini istemek uzere Silahdar araciligi ile ogluna haber gondermek ister Silahdar bunun imkansiz oldugunu IV Murat in sahsen bu tutuklamayi emrettigini ona bildirir Kosem Sultan ogluna iktidari kendi verdirdigini ve ona cihan saltanati sagladigini dusunerek bunlari Benim geceden dogan yildizim aryasinda dile getirir IV Murat bu kez kendisi Topkapi Sarayi nda bir mesveret ayak divani duzenler Bu divana yenicerilerden sipahilerden alimlerden ve halktan temsilciler cagrilirlar Bu divanda onlarla devletin icine dustugu kargasayi tartisir Kuran dan ornekler getirerek onlara yanlisliklarini gosterir Hepsini etkisi altina aldiktan sonra kuracagi duzene karsi gelenin basini topuzuyla ezecegini soyler III Perde IV Murat Revan Seferi ne cikmistir ve Revan Kalesini fethettigi haber Istanbul a iletilmis ve cigirtgan Istanbullu lara bu haberi vererek halkin eglenmeleri saglamak icin IV Murat in buyrugunu onlara bildirmektedir Sultan herkesin bu zaferi kutlamak icin olculu bicimde eglenmesini istemektedir Sultan Istanbul da iken sehirde buyuk bir yangin cikar Bunu bir bahane bulan Sultan IV Murat sehirde tutun ve icki yasagi koyar ve kahvehaneler ile meyhaneleri kapatirir Murat sairlerin kendini hicvetmesine karsi bir kizgisi bulunmaktadir ve Sair Nefi i nin kendini hiciv etmesini yasaklar Sair Nef i bundan vazgecmeyecegni soyler ve basina gelecekleri bilerek Sultan a Butun caglar koklar benim actirdigim gulu aryasini soyler IV Murat bu sairin sanatindna buyuk zevk almakla beraber onu padisah yasagina uymadigi nedeniyle cellada idam ettirir Istanbul halki gizlice icmektedir ve IV Murat kiyafet degistirip sehirde dolasarak bunu kontrola baslar Celladi yaninda IV Murat kiyafet degisimli sehri gezerken unlu ickici Bekri Mustafa nin meyhanesine gelir ama yaninda celladi olmasina ragmen Sultan Murat Bekri Mustafa yi idam ettirmez Moskova ile gizlice mektuplastigi anlasilinca Fener Patrigi ni idam ettirir Sonra tekrar 1638 de Seferi ne cikar ve Iran in eline gecen Bagdad i kusatip kurtarir Istanbul a geri dondugunde sihhati gayet kotulesmistir Hekimlerin yasaklamasina ragmen fazla icki icer Fenalasip heyaletler gormeye baslar ve zorbalarin yine ayaklanip Topkapi Sarayi ni bastiklarinin sanir Kudretinin yavas yavas tukenip cok aci cektigini ifade eden Ah cektigim aci olum aryasini soyler Batiya Venedik e karsi bir askeri sefer yapmak uzun zamandir plan yapmaktadir Sadrazam Kemankes Kara Mustafa Pasa ya bu Venedik Seferi icin buyrugunu vermekte iken son sozu olan Venedik Seferi sozcugu agzindan ciktiktan hemen sonra olur Daha 28 yasinda iken 17 yil suren hukumdarliktan sonra olmustur Dis baglantilarKaynakca 7 Mart 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Nisan 2020 MDOB IV Murat operasini sahneleyecek Cumhuriyet gazetesi 20 11 2010 7 Mart 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mart 2014 IV Murat Izmir Devlet Opera ve Balesi nde Egeninsesi com sitesi 28 04 2012 Erisim tarihi 07 03 2014 7 Mart 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mart 2014 4 Murat Samsun da Haber gazetesi 26 02 2013 olu kirik baglanti IV Murat Topkapi Sarayi nda Sabah gazetesi 02 07 2011 7 Mart 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mart 2014 7 Mart 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Mart 2014 Izmir turizm rehberinde Izmir Devlet Opera Ve Balesi tarafindan sahnelenen IV Murat Oparasi icin enformasyon brosuru 8 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Temmuz 2015