Cumhuriyet Bilim ve Teknoloji (kısaca CBT), Türkiye’de haftalık yayımlanmış bir bilim haberleri ve kültür dergisidir. 1987 yılında, Cumhuriyet gazetesinin köşe yazarı Orhan Bursalı’nın yayın yönetmenliğinde Cumhuriyet Bilim Teknik adı altında, Mustafa Kemal Atatürk’ün “Benim manevi mirasım ilim ve akıldır” sözünün ışığında gazetenin ücretsiz eki olarak Cumartesi günleri yayınlanmaya başlamış, 2006 yılında Cumhuriyet Bilim ve Teknoloji adını almıştır. Yaklaşık 29 yıl kesintisiz hayatını sürdüren derginin, 1501. sayısının yayınlandığı gün gazete yönetimi tarafından yayını durdurulmuştur.
Sıklık | Haftalık |
---|---|
Yayımcı | Cumhuriyet Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. |
İlk sayı | Mart 1987 |
Son sayı | 26 Aralık 2015 |
Ülke | Türkiye |
Dil | Türkçe |
Gazete yönetiminin finansal sıkıntıları sebebiyle ekonomik tasarrufa başlama kararının ardından, 26 Aralık 2015 tarihinde dergi kapatılmış ve dergi çalışanlarının Orhan Bursalı dışında hepsi işten çıkartılmıştır. Orhan Bursalı ise gazetede köşe yazılarına devam etmektedir. Derginin kapatılması Twitter başta olmak üzere çeşitli sosyal ağlar üzerinden protesto edilmiş, change.org ağı üzerinden kapatılma kararına karşı bir imza kampanyası da düzenlenmiştir.
İçerik
Dergi yaklaşık 20 sayfa olarak yayınlanmış ve çeşitli kişi ve kurum/kuruluşların desteği ile farklı başlıkları kapsayacak şekilde hazırlanmıştır. Son sayı olan 1501. sayının yayınlandığı gün itibarıyla, dergide düzenli olarak yer alan köşeler ve hazırlayan kişi ve kurum/kuruluş bilgileri aşağıdaki tabloda belirtilmektedir. Bilim ve teknoloji gündemindeki son gelişmelerin yanı sıra, çeşitli yabancı basın yayın organlarından (Scientific American, New Scientist, Discover, Nature, Science vb.) yararlanılarak Reyhan Oksay, Rita Urgan ve Nilgün Özbaşaran Dede tarafından hazırlanan sayfalara dergide yer verilmiş, tartışma sayfası aracılığıyla bu konular çeşitli yazarlar tarafından ele alınıp, ilerleyen haftalarda okuyucu ile buluşmaya devam etmiştir. Ayrıca, derginin “Bilim Kültür ve Eğitim” köşesi T.C. İstanbul Kültür Üniversitesi, “Sağlık” köşesi Vehbi Koç Vakfı Amerikan Hastanesi ve Bilim Haberleri ve Araştırmaları Atılım Üniversitesi tarafından hazırlanmıştır. Derginin 6 Şubat 2015 tarihli sayısından itibaren, Siemens Türkiye ekibi tarafından yürütülen teknoloji odaklı çalışmalara dair bilgiler de paylaşılmıştır. Bunlara ilave olarak, derginin karikatürleri Tayfun Akgün, “Bulmaca” köşesi İlker Mumcuoğlu ve “düşünBUL” köşesi bilmece üreten okuyucular (Ender Aktulga, Naim Uygun, Ahsen Canat gibi...) tarafından hazırlanmıştır.
Geçmiş
1500 sayısı, Türkiye tarihinde bir bilim teknik dergisi için ulaşılmış rekor bir sayıdır. Osmanlı Devleti’nde ve Cumhuriyet döneminde bunun başka bir örneği yoktur. Örneğin; Avrupa’da ilk bilim dergisi, İngiltere’de Royal Society’nin 1665’te yayımladığı Philosophical Transactions adlı dergidir. 17. yüzyıl sonuna kadar Avrupa’daki bilim ve tıp dergilerinin sayısı 30’u bulmuştur. Fakat ya ömürleri az sürmüş ya da az sayıda sayfa sayısı ile yayımlanmışlardır. Günümüzdeki benzer bilim dergileri ise ancak 19. yüzyılda ortaya çıkmıştır (ünlü bilim dergisi Nature’ın ilk sayısı 1869 yılında yayımlanmıştır) [2]. Osmanlı devletinde ilk bilim dergisi 1849’da çıkartılan ve bir tıp dergisi olan Vakayi-i Tıbbiye dergisidir. II. Meşrutiyet döneminde dergi sayısında artış görülmüş, fakat onların da ömürleri kısa sürmüştür. Benzer şekilde, Cumhuriyet döneminde yayınlanan dergilerin ömürleri de uzun süreli olamamıştır [2]. TÜBİTAK tarafından aylık olarak çıkartılan Bilim Teknik dergisi, 49 yaşındadır ve 577. sayısına ulaşmıştır. Haftalık olarak yayınlanmış olan Cumhuriyet Bilim Teknoloji (CBT) dergisi ise 29 yıllık yayın hayatı ile en uzun ömürlü ikinci dergi ve 1501 sayı yayınlanarak en çok sayıda yayınlanan birinci dergi niteliğini kazanmıştır [2]. CBT, Türkiye’deki ve dünyadaki bilimsel ve teknolojik gelişmeleri yakından takip edip bunları okurları ile paylaşmanın yanı sıra, tüketim ve refah ekonomisinin yol açtığı sağlık, eğitim, hukuk ve güvenlik sorunları ile özgürlük, özerklik, laiklik vb. güncel tartışmalara da yer vermiştir [3]. Ayrıca dergi, “Tartışma-Editöre Mektup” köşesinde, farklı görüş, öneri ve eleştirileri yayınlayarak, okurlarını bilim ve teknoloji alanında yazmaya ve tartışmaya özendirmeyi hedeflemiştir [3]. Bilim ve aklın öncülüğünde, sürekli atan bir kalp misali ülkesine ve insanlığa olan sorumluluğunu büyük bir özveriyle sürdürmüş olan CBT, bilim ve teknolojinin özgürce tartışıldığı bir akademi olarak düşünülebilir [3]. Cumhuriyet’in 1501 sayılık eki, Mustafa Kemal’in “Ben manevi miras olarak hiçbir ayet, hiçbir dogma, hiçbir kalıplaşmış kural bırakmıyorum. Benim manevi mirasım ilim ve akıldır” sözünü her hafta anımsatırken, akılcı düşüncenin bağımsızlığının yerleşmiş olması, bilimsel kuşkuya uygun hareket etmek, bilimsel araştırmada kılavuz olarak bilimsel yöntem dışında hiçbir şeyi kabul etmemek gerçeğine işaret etmekteydi [4]. Cumhuriyet’in kuruluş yıllarının aklı eksen alan düşünce evreninin aydınlığını yansıtan bir kurum olan CBT aslında bir umuttu [5].
CBT, aynı içerik, yazar kadrosu ve Orhan Bursalı’nın danışmanlığında “Herkese Bilim Teknoloji” ismiyle hem portal hem de basılı dergi olarak yeniden yayımlanmaktadır.
Yazarlar
Köşe Adı | İlgili Yazar |
---|---|
Gündem | Orhan Bursalı |
Kültür | Doğan Kuban |
Politik Bilim | Ali Akurgal |
Bilim ve Düşünce Tarihi | Osman Bahadır |
Ooof Off Line | Tanol Türkoğlu |
Teknoloji Politik | Baha Kuban |
Bilim ve Ütopya | Erdal Musaoğlu |
Hukuk Politikası | Hayrettin Ökçesiz |
Bir Kavram İki Görüş | Doğan Kuban ve Bozkurt Güvenç |
Kaynakça
Dış bağlantılar
- https://dergipark.org.tr/tr/download/issue-file/23769
- http://journalofsocial.com/Makaleler/1760471827_2.%20ID387_6-30.U%c3%a7ak_1343-1356.pdf 31 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- https://odatv4.com/cumhuriyetin-30-yillik-agaci-kesildi--2512151200.html 25 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- https://books.google.com/books?id=vQtNDwAAQBAJ&pg=PA165&dq=%22Cumhuriyet+Bilim+ve+Teknoloji%22+%22dergi%22&hl=tr&sa=X&ved=2ahUKEwjd-qakxM3vAhVGSq0KHTVsDAoQ6AEwAXoECAMQAg#v=onepage&q=%22Cumhuriyet%20Bilim%20ve%20Teknoloji%22%20%22dergi%22&f=false
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cumhuriyet Bilim ve Teknoloji kisaca CBT Turkiye de haftalik yayimlanmis bir bilim haberleri ve kultur dergisidir 1987 yilinda Cumhuriyet gazetesinin kose yazari Orhan Bursali nin yayin yonetmenliginde Cumhuriyet Bilim Teknik adi altinda Mustafa Kemal Ataturk un Benim manevi mirasim ilim ve akildir sozunun isiginda gazetenin ucretsiz eki olarak Cumartesi gunleri yayinlanmaya baslamis 2006 yilinda Cumhuriyet Bilim ve Teknoloji adini almistir Yaklasik 29 yil kesintisiz hayatini surduren derginin 1501 sayisinin yayinlandigi gun gazete yonetimi tarafindan yayini durdurulmustur Cumhuriyet Bilim ve TeknolojiSiklikHaftalikYayimciCumhuriyet Yeni Gun Haber Ajansi Basin ve Yayincilik A S Ilk sayiMart 1987Son sayi26 Aralik 2015UlkeTurkiyeDilTurkce Gazete yonetiminin finansal sikintilari sebebiyle ekonomik tasarrufa baslama kararinin ardindan 26 Aralik 2015 tarihinde dergi kapatilmis ve dergi calisanlarinin Orhan Bursali disinda hepsi isten cikartilmistir Orhan Bursali ise gazetede kose yazilarina devam etmektedir Derginin kapatilmasi Twitter basta olmak uzere cesitli sosyal aglar uzerinden protesto edilmis change org agi uzerinden kapatilma kararina karsi bir imza kampanyasi da duzenlenmistir IcerikDergi yaklasik 20 sayfa olarak yayinlanmis ve cesitli kisi ve kurum kuruluslarin destegi ile farkli basliklari kapsayacak sekilde hazirlanmistir Son sayi olan 1501 sayinin yayinlandigi gun itibariyla dergide duzenli olarak yer alan koseler ve hazirlayan kisi ve kurum kurulus bilgileri asagidaki tabloda belirtilmektedir Bilim ve teknoloji gundemindeki son gelismelerin yani sira cesitli yabanci basin yayin organlarindan Scientific American New Scientist Discover Nature Science vb yararlanilarak Reyhan Oksay Rita Urgan ve Nilgun Ozbasaran Dede tarafindan hazirlanan sayfalara dergide yer verilmis tartisma sayfasi araciligiyla bu konular cesitli yazarlar tarafindan ele alinip ilerleyen haftalarda okuyucu ile bulusmaya devam etmistir Ayrica derginin Bilim Kultur ve Egitim kosesi T C Istanbul Kultur Universitesi Saglik kosesi Vehbi Koc Vakfi Amerikan Hastanesi ve Bilim Haberleri ve Arastirmalari Atilim Universitesi tarafindan hazirlanmistir Derginin 6 Subat 2015 tarihli sayisindan itibaren Siemens Turkiye ekibi tarafindan yurutulen teknoloji odakli calismalara dair bilgiler de paylasilmistir Bunlara ilave olarak derginin karikaturleri Tayfun Akgun Bulmaca kosesi Ilker Mumcuoglu ve dusunBUL kosesi bilmece ureten okuyucular Ender Aktulga Naim Uygun Ahsen Canat gibi tarafindan hazirlanmistir Gecmis1500 sayisi Turkiye tarihinde bir bilim teknik dergisi icin ulasilmis rekor bir sayidir Osmanli Devleti nde ve Cumhuriyet doneminde bunun baska bir ornegi yoktur Ornegin Avrupa da ilk bilim dergisi Ingiltere de Royal Society nin 1665 te yayimladigi Philosophical Transactions adli dergidir 17 yuzyil sonuna kadar Avrupa daki bilim ve tip dergilerinin sayisi 30 u bulmustur Fakat ya omurleri az surmus ya da az sayida sayfa sayisi ile yayimlanmislardir Gunumuzdeki benzer bilim dergileri ise ancak 19 yuzyilda ortaya cikmistir unlu bilim dergisi Nature in ilk sayisi 1869 yilinda yayimlanmistir 2 Osmanli devletinde ilk bilim dergisi 1849 da cikartilan ve bir tip dergisi olan Vakayi i Tibbiye dergisidir II Mesrutiyet doneminde dergi sayisinda artis gorulmus fakat onlarin da omurleri kisa surmustur Benzer sekilde Cumhuriyet doneminde yayinlanan dergilerin omurleri de uzun sureli olamamistir 2 TUBITAK tarafindan aylik olarak cikartilan Bilim Teknik dergisi 49 yasindadir ve 577 sayisina ulasmistir Haftalik olarak yayinlanmis olan Cumhuriyet Bilim Teknoloji CBT dergisi ise 29 yillik yayin hayati ile en uzun omurlu ikinci dergi ve 1501 sayi yayinlanarak en cok sayida yayinlanan birinci dergi niteligini kazanmistir 2 CBT Turkiye deki ve dunyadaki bilimsel ve teknolojik gelismeleri yakindan takip edip bunlari okurlari ile paylasmanin yani sira tuketim ve refah ekonomisinin yol actigi saglik egitim hukuk ve guvenlik sorunlari ile ozgurluk ozerklik laiklik vb guncel tartismalara da yer vermistir 3 Ayrica dergi Tartisma Editore Mektup kosesinde farkli gorus oneri ve elestirileri yayinlayarak okurlarini bilim ve teknoloji alaninda yazmaya ve tartismaya ozendirmeyi hedeflemistir 3 Bilim ve aklin onculugunde surekli atan bir kalp misali ulkesine ve insanliga olan sorumlulugunu buyuk bir ozveriyle surdurmus olan CBT bilim ve teknolojinin ozgurce tartisildigi bir akademi olarak dusunulebilir 3 Cumhuriyet in 1501 sayilik eki Mustafa Kemal in Ben manevi miras olarak hicbir ayet hicbir dogma hicbir kaliplasmis kural birakmiyorum Benim manevi mirasim ilim ve akildir sozunu her hafta animsatirken akilci dusuncenin bagimsizliginin yerlesmis olmasi bilimsel kuskuya uygun hareket etmek bilimsel arastirmada kilavuz olarak bilimsel yontem disinda hicbir seyi kabul etmemek gercegine isaret etmekteydi 4 Cumhuriyet in kurulus yillarinin akli eksen alan dusunce evreninin aydinligini yansitan bir kurum olan CBT aslinda bir umuttu 5 CBT ayni icerik yazar kadrosu ve Orhan Bursali nin danismanliginda Herkese Bilim Teknoloji ismiyle hem portal hem de basili dergi olarak yeniden yayimlanmaktadir YazarlarKose Adi Ilgili YazarGundem Orhan BursaliKultur Dogan KubanPolitik Bilim Ali AkurgalBilim ve Dusunce Tarihi Osman BahadirOoof Off Line Tanol TurkogluTeknoloji Politik Baha KubanBilim ve Utopya Erdal MusaogluHukuk Politikasi Hayrettin OkcesizBir Kavram Iki Gorus Dogan Kuban ve Bozkurt GuvencKaynakcaDis baglantilarhttps dergipark org tr tr download issue file 23769 http journalofsocial com Makaleler 1760471827 2 20ID387 6 30 U c3 a7ak 1343 1356 pdf 31 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde https odatv4 com cumhuriyetin 30 yillik agaci kesildi 2512151200 html 25 Aralik 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde https books google com books id vQtNDwAAQBAJ amp pg PA165 amp dq 22Cumhuriyet Bilim ve Teknoloji 22 22dergi 22 amp hl tr amp sa X amp ved 2ahUKEwjd qakxM3vAhVGSq0KHTVsDAoQ6AEwAXoECAMQAg v onepage amp q 22Cumhuriyet 20Bilim 20ve 20Teknoloji 22 20 22dergi 22 amp f false Bozkurt Guvenc CBT 1501 Sayi Syf 3 25 Aralik 2015 Osman Bahadir CBT 1501 Sayi Syf 12 25 Aralik 2015 Erinc Yeldan Cumhuriyet 30 Aralik 2015 Aykut Goker CBT 1501 Sayi Syf 27 4 Ocak 2016 Mustafa Cetiner CBT yazari