Şamlı İoannis veya Şamlı Yuhanna (Grekçe: Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, İoannis o Damaskinos; Yunanca telaffuz: ; Latince: Ioannes Damascenus), Doğu dünyasında tanınan adıyla Yuhannâ ed-Dımaşkî (Arapça: يوحنّا الدمشقي; : Yūḥannā ad-Dimashqī) (Şam, 675/676 – Mar Saba, Kudüs, 4 Aralık 749), Suriyeli Hristiyan aziz, teolog, Kilise Babası ve Kilise Doktoru.
Aziz Şamlı İoannis Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός (Yunanca) Ioannes Damascenus (Latince) يوحنا الدمشقي (Arapça) | |
---|---|
Arap ikonasında Şamlı Yuhanna | |
Kilise ileri geleni | |
Doğum | c. 675 ya da 676 Şam, Bilad'üş-Şam, Emevîler Hilâfeti |
Ölüm | 4 Aralık 749 , Kudüs, Bilad'üş-Şam, Emevîler Hilâfeti |
Yortu | 4 Aralık 27 Mart ( 1890-1969) |
Simge | Kopmuş el, ikona |
Koruyucu aziz | Eczacılar, ikona ressamları, ilahiyat öğrencileri |
Şamlı Yuhanna | |
---|---|
Şamlı Yuhanna | |
Tam adı | يوحنا الدمشقي |
Çağı | Orta Çağ felsefesi |
Okulu | Aristotelesçilik Yeni Platonculuk Hristiyan felsefesi |
İlgi alanları | Hukuk, ilahiyat, felsefe, İslam eleştirisi, geometri, Meryem Ana bilgisi, aritmetik, astronomi ve müzik |
Önemli fikirleri | İkona, Meryem'in ölümü ve göğe çıkışı, Theotokos, Meryem'in ebedi bekâreti |
Şamlı Yuhanna, Bizans döneminin en büyük teologlarından biri olarak kabul edilir. Yortusu Katolik ve Ortodoks Kiliselerinde aynı günde, öldüğü gün olan 4 Aralık’tadır.
Hayatı
Şamlı Yuhanna, 7.yy’da Şam’da varlıklı bir Süryani Hristiyan ailesinde doğmuştur. Büyükbabası, Mansur, bölgede İmparator Heraklius için vergi toplayıcılığı yapmaktaydı. 635 yılında şehir Müslüman Araplar tarafından ele geçirildiğinde birçok diğer Hristiyan memur gibi o da yeni yönetimde görevini korumuştur. Yuhanna, Kudüs’te bir keşiş olmadan önce Emevîler Hilâfeti’nin sarayında kıdemli bir memur olarak çalışmıştır.
Eserleri
Muhtemelen Arapça ve Süryaniceye hakim olmasına rağmen, eserlerini Yunanca yazmıştır. Kendisine atfedilen 150’ye yakın eser vardır. Teoloji, ahlak, riyazet ile ilgili eserler yazmıştır. Vaazlar ve çok şiirler de bırakmıştır.
Dogmatik kitapları
743’te yazdığı Bilginin Kaynağı, başyapıtıdır. Dogmatik bir eser olup üç bölüme ayrılmıştır:
- “Felsefi Bölümler” çoğunlukla “Diyalektik” olarak da bilinirler. Çoğunlukla mantık ile ilgilidir, temel amacı okuyucuyu kitabın geri kalanına hazırlamak içindir.
- “Sapkınlıklar” bölümünde İslam birkaç sayfada bir Hristiyan sapkınlığı olarak yer almaktadır. İslam hakkında Hristiyan yazınındaki ilk kaynaklardan birisidir.
- “Ortodoks inancının tam anlatımı” Kilise Babaları’nın dogmatik yazılarının bir sentezidir (Özellikle de; İskenderiyeli Athanasius, Nazianzlı Gregorius, Kayserili Basilius, Nissalı Gregorius, Altın Ağızlı Yuhanna, , İskenderiyeli Kiril, Büyük Leo, Bizanslı Leonce, Areopagiteli Diyonisyus ve İtirafçı Maksimus). Kitabın üçüncü bölümü Yunan teolojisinin bir sentezidir. Bu bölüm Doğu kiliselerini büyük oranda etkilemiştir.
İnanç savunması kitapları
- Kutsal resimleri kötüleyenlere karşı üç inceleme (İkonların savunası olarak da bilinir). İkonaların sunulması ve hürmet gösterilmesini yasaklayan İmparator III. Leo’ya verilen ilk cevaplardan birisidir.
- Yakubîlere Karşı
- Nestoryanlara Karşı
- Maniheizm ile Diyalog
Münzevilik ve yorumlama kitapları
- Kutsal Oruç Üzerine
- Kötülüğün Sekiz Ruhu
- Erdemler ve Kusurlar
- Pavlus’un Mektupları Üzerine Notlar
Bu incelemeler manastırdakiler için yazılmıştır.
Meryem üzerine
Kendisinin dört söylevinin Bakire Meryem üzerine olması, döneminde de Meryem’e sıkı bir adanmanın olduğunun kanıtıdır.
Teolojisi
Bizans İmparatorluğu'nda 8. yüzyılda gerçekleşen (ilk ikonoklazm döneminde) ikona kültünün savunucusu olarak çağının en önemli Hristiyan din bilginlerinden biri olarak öne çıkmış, yazdığı eserler ile ikona taraftarı teolojik argümanlara önemli katkılarda bulunmuştur.
Kaynakça
- Özel
- ^ "On the Aristotelian Heritage of John of Damascus Joseph Koterski, S .J" (PDF). 31 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Ağustos 2019.
- ^ "Byzantine Empire The age of Iconoclasm: 717–867 in www.britannica.com". 31 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ağustos 2019.
- ^ New Catholic Encyclopedia - Second Edition (İngilizce). Thomson and Gale. 2003. ss. 951-953 Cilt 7 .
- ^ Ferguson, Everett (1998). Encyclopedia of Early Christianity – Second Edition (İngilizce). Garland Publising INC. ss. 625-626 .
- ^ Barker 2005, s. 99.
- ^ Hıristiyanlık Tarihi. Yeni Yaşam Yayınları. 2004. s. 179. ISBN .
- ^ Ostrogorsky 2015, s. 152.
- ^ Gregory 2008, s. 185.
- Genel
- (1995), Bizans Toplumsal ve Siyasal Düşünüşü, Mete Tunçay, çev. (2 bas.), İstanbul: İmge Kitabevi Yayınları, ISBN
- Gregory, Timothy (2008), Bizans Tarihi, Esra Ermert, çev., İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, ISBN
- Ostrogorsky, Georg (2015), Bizans Devleti Tarihi, Fikret Işıltan, çev. (8 bas.), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, ISBN
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Samli Ioannis veya Samli Yuhanna Grekce Ἰwannhs ὁ Damaskhnos Ioannis o Damaskinos Yunanca telaffuz ioˈanis o damasciˈnos Latince Ioannes Damascenus Dogu dunyasinda taninan adiyla Yuhanna ed Dimaski Arapca يوحن ا الدمشقي Yuḥanna ad Dimashqi Sam 675 676 Mar Saba Kudus 4 Aralik 749 Suriyeli Hristiyan aziz teolog Kilise Babasi ve Kilise Doktoru Aziz Samli Ioannis Ἰwannhs ὁ Damaskhnos Yunanca Ioannes Damascenus Latince يوحنا الدمشقي Arapca Arap ikonasinda Samli YuhannaKilise ileri geleniDogumc 675 ya da 676 Sam Bilad us Sam Emeviler HilafetiOlum4 Aralik 749 Kudus Bilad us Sam Emeviler HilafetiYortu4 Aralik 27 Mart 1890 1969 SimgeKopmus el ikonaKoruyucu azizEczacilar ikona ressamlari ilahiyat ogrencileriSamli YuhannaSamli YuhannaTam adiيوحنا الدمشقيCagiOrta Cag felsefesiOkuluAristotelescilik Yeni Platonculuk Hristiyan felsefesiIlgi alanlariHukuk ilahiyat felsefe Islam elestirisi geometri Meryem Ana bilgisi aritmetik astronomi ve muzikOnemli fikirleriIkona Meryem in olumu ve goge cikisi Theotokos Meryem in ebedi bekareti Samli Yuhanna Bizans doneminin en buyuk teologlarindan biri olarak kabul edilir Yortusu Katolik ve Ortodoks Kiliselerinde ayni gunde oldugu gun olan 4 Aralik tadir HayatiSamli Yuhanna 7 yy da Sam da varlikli bir Suryani Hristiyan ailesinde dogmustur Buyukbabasi Mansur bolgede Imparator Heraklius icin vergi toplayiciligi yapmaktaydi 635 yilinda sehir Musluman Araplar tarafindan ele gecirildiginde bircok diger Hristiyan memur gibi o da yeni yonetimde gorevini korumustur Yuhanna Kudus te bir kesis olmadan once Emeviler Hilafeti nin sarayinda kidemli bir memur olarak calismistir EserleriMuhtemelen Arapca ve Suryaniceye hakim olmasina ragmen eserlerini Yunanca yazmistir Kendisine atfedilen 150 ye yakin eser vardir Teoloji ahlak riyazet ile ilgili eserler yazmistir Vaazlar ve cok siirler de birakmistir Dogmatik kitaplari 743 te yazdigi Bilginin Kaynagi basyapitidir Dogmatik bir eser olup uc bolume ayrilmistir Felsefi Bolumler cogunlukla Diyalektik olarak da bilinirler Cogunlukla mantik ile ilgilidir temel amaci okuyucuyu kitabin geri kalanina hazirlamak icindir Sapkinliklar bolumunde Islam birkac sayfada bir Hristiyan sapkinligi olarak yer almaktadir Islam hakkinda Hristiyan yazinindaki ilk kaynaklardan birisidir Ortodoks inancinin tam anlatimi Kilise Babalari nin dogmatik yazilarinin bir sentezidir Ozellikle de Iskenderiyeli Athanasius Nazianzli Gregorius Kayserili Basilius Nissali Gregorius Altin Agizli Yuhanna Iskenderiyeli Kiril Buyuk Leo Bizansli Leonce Areopagiteli Diyonisyus ve Itirafci Maksimus Kitabin ucuncu bolumu Yunan teolojisinin bir sentezidir Bu bolum Dogu kiliselerini buyuk oranda etkilemistir Inanc savunmasi kitaplari Kutsal resimleri kotuleyenlere karsi uc inceleme Ikonlarin savunasi olarak da bilinir Ikonalarin sunulmasi ve hurmet gosterilmesini yasaklayan Imparator III Leo ya verilen ilk cevaplardan birisidir Yakubilere Karsi Nestoryanlara Karsi Maniheizm ile DiyalogMunzevilik ve yorumlama kitaplari Kutsal Oruc Uzerine Kotulugun Sekiz Ruhu Erdemler ve Kusurlar Pavlus un Mektuplari Uzerine Notlar Bu incelemeler manastirdakiler icin yazilmistir Meryem uzerine Kendisinin dort soylevinin Bakire Meryem uzerine olmasi doneminde de Meryem e siki bir adanmanin oldugunun kanitidir TeolojisiBizans Imparatorlugu nda 8 yuzyilda gerceklesen ilk ikonoklazm doneminde ikona kultunun savunucusu olarak caginin en onemli Hristiyan din bilginlerinden biri olarak one cikmis yazdigi eserler ile ikona taraftari teolojik argumanlara onemli katkilarda bulunmustur KaynakcaOzel On the Aristotelian Heritage of John of Damascus Joseph Koterski S J PDF 31 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 20 Agustos 2019 Byzantine Empire The age of Iconoclasm 717 867 in www britannica com 31 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Agustos 2019 New Catholic Encyclopedia Second Edition Ingilizce Thomson and Gale 2003 ss 951 953 Cilt 7 ISBN 0 7876 4011 5 Ferguson Everett 1998 Encyclopedia of Early Christianity Second Edition Ingilizce Garland Publising INC ss 625 626 ISBN 0 8153 3319 6 Barker 2005 s 99 Hiristiyanlik Tarihi Yeni Yasam Yayinlari 2004 s 179 ISBN 975 8318 86 1 Ostrogorsky 2015 s 152 Gregory 2008 s 185 Genel 1995 Bizans Toplumsal ve Siyasal Dusunusu Mete Tuncay cev 2 bas Istanbul Imge Kitabevi Yayinlari ISBN 9755331344 Gregory Timothy 2008 Bizans Tarihi Esra Ermert cev Istanbul Yapi Kredi Yayinlari ISBN 9789750815072 Ostrogorsky Georg 2015 Bizans Devleti Tarihi Fikret Isiltan cev 8 bas Ankara Turk Tarih Kurumu Yayinlari ISBN 9789751603487