Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yer etkisi (İngilizce: Ground Effect), bir hava taşıtının veya uçabilen canlıların yere ya da başka bir yüzeye yakın uçtuğunda uçuş karakteristiklerinin değişmesi. Bu durum genellikle "daha iyi uçabilirlik" olarak tanımlanır. Yer etkisi, en kuvvetli olarak yerden "bir kanat açıklığı" yükseklikteki aralıkta hissedilir ve yere yaklaştıkça etki artar. Yer etkisi taşımayı artırırken sürüklemeyi azaltır.
Yer etkisi altındaki bir taşıt yüksektekine (serbest havadakine) nazaran "daha düşük süratte" veya "daha az itme (thrust) gücü ile aynı süratte" uçabilir. Yer etkisi uçak etrafındaki yukarı ve aşağı hava akımları (upwash-downwash) ile (wingtip vortices) kısıtlar.
Yer etkisi tüm uçağı etkilemekle birlikte en kuvvetli olarak kanatlarda hissedilir. Kanat üzerindeki toplam tepki serbest havadaki uçuşa nazaran daha dikey gerçekleşir ve indüklenmiş sürükleme azalır. Düz uçuşta sürüklemeyi (D) dengeleyen kuvvet itmedir (T). Yer etkisi nedeniyle toplam sürüklemede azalma meydana geldiği için uçak daha az itmeye gereksinim duyar. Yerden kanadın 1/10'u kadar yükseklikte uçulduğunda indüklenmiş sürükleme %50 civarında azalır.
İniş ve kalkışta
İnişte uçak yer etkisine girdiğine "minderleme" denen kaldırma durumuyla karşılaşılır. İnişte yer etkisinden kaynaklanan sürükleme azalışını dengelemek (yere konabilmek) için toplama (flare) esnasında takat tamamen kesilmelidir.
Kalkışta uçak yer etkisinden kurtulduğunda sürükleme artacağı için uçak çökme durumu ile karşılaşacak, tırmanma performansı düşecek ve sürat azalacaktır. Bu nedenle kısa meydanlarda ve özellikle uçurum kenarı kalkışlarında yerden düşük süratte kesilinmemelidir. Zira yer etkisi nedeniyle gerçekleşen ilk taşıma ortadan kalktığında uçak yeterli tırmanışı sağlayamayabilir.
Göstergelere etkisi
Yer etkisi esnasında düzensiz hava akışı nedeniyle sürat saati (ASI) ve altimetre hatalı değer gösterebilir.
Kaynakça
- Pooley, Dorothy ve David Robson. The Air Pilot's Manual 4: The Aeroplane Technical. 5. baskı. Cranfield. Pooley's Air Pilot Publishing, 2009.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yer etkisi Ingilizce Ground Effect bir hava tasitinin veya ucabilen canlilarin yere ya da baska bir yuzeye yakin uctugunda ucus karakteristiklerinin degismesi Bu durum genellikle daha iyi ucabilirlik olarak tanimlanir Yer etkisi en kuvvetli olarak yerden bir kanat acikligi yukseklikteki aralikta hissedilir ve yere yaklastikca etki artar Yer etkisi tasimayi artirirken suruklemeyi azaltir Yer etkisi altindaki bir tasit Yer etkisi altindaki bir tasit yuksektekine serbest havadakine nazaran daha dusuk suratte veya daha az itme thrust gucu ile ayni suratte ucabilir Yer etkisi ucak etrafindaki yukari ve asagi hava akimlari upwash downwash ile wingtip vortices kisitlar Yer etkisi tum ucagi etkilemekle birlikte en kuvvetli olarak kanatlarda hissedilir Kanat uzerindeki toplam tepki serbest havadaki ucusa nazaran daha dikey gerceklesir ve induklenmis surukleme azalir Duz ucusta suruklemeyi D dengeleyen kuvvet itmedir T Yer etkisi nedeniyle toplam suruklemede azalma meydana geldigi icin ucak daha az itmeye gereksinim duyar Yerden kanadin 1 10 u kadar yukseklikte uculdugunda induklenmis surukleme 50 civarinda azalir Inis ve kalkistaIniste ucak yer etkisine girdigine minderleme denen kaldirma durumuyla karsilasilir Iniste yer etkisinden kaynaklanan surukleme azalisini dengelemek yere konabilmek icin toplama flare esnasinda takat tamamen kesilmelidir Kalkista ucak yer etkisinden kurtuldugunda surukleme artacagi icin ucak cokme durumu ile karsilasacak tirmanma performansi dusecek ve surat azalacaktir Bu nedenle kisa meydanlarda ve ozellikle ucurum kenari kalkislarinda yerden dusuk suratte kesilinmemelidir Zira yer etkisi nedeniyle gerceklesen ilk tasima ortadan kalktiginda ucak yeterli tirmanisi saglayamayabilir Gostergelere etkisiYer etkisi esnasinda duzensiz hava akisi nedeniyle surat saati ASI ve altimetre hatali deger gosterebilir KaynakcaPooley Dorothy ve David Robson The Air Pilot s Manual 4 The Aeroplane Technical 5 baski Cranfield Pooley s Air Pilot Publishing 2009 a b c d Pooley s 375 a b c d Pooley s 376 a b Pooley s 378 a b c Pooley s 377