Türkiye'de sigara, Dünya Sağlık Örgütü'ne göre erkeklerin %30'unun, kadınların ise %12'sinin ölüm nedenidir.
Türkiye'de sigaranın tarihi
Tütün, Osmanlı topraklarına 17. yüzyıl sonlarında Cenovalı denizciler tarafından getirilmiştir. Bir zaman sonra İskeçe ve Selanik'te üretimi başlamıştır. Yangınlara neden olduğu gerekçesiyle IV. Murat yasak getirmeye çalışmış fakat başarılı olamamıştır.
Osmanlı Devleti'nin anlaştığı Fransız Reji şirketi İzmir, İstanbul ve Samsun'da sigara fabrikaları kurmuştur. TBMM Hükûmeti İstiklal Harbi başlarında anlaşmayı feshetmiş, yerine Tekel kurulmuştur. Tekel kurumu 1984'te çıkan yasa ile yabancı sigaraları ithal ederek satışına başlamıştır. 1986'da devletin tütün tekeline son verilmiştir.
1991'de yabancı sigara firmalarına Türkiye'de sigara fabrikası kurma hakkı verilmiştir. Bu süreçte Best, Camel, Salem, Winston, Philip Morris & Marlboro fabrika kurarak Türkiye piyasasına girmiştir. Günümüzde Türkiye sigara piyasasının %90'ı yabancı markaların kontrolündedir.
7 Kasım 1996 yılında 4207 sayılı tütün mamullerinin zararlarının önlenmesine dair yasa TBMM'de kabul edilmiştir. Süreçte sigara reklamları yasaklandı.
19 Ocak 2008 tarihinde ve yayımlanan 5727 sayılı Kanun ile evler hariç tüm kapalı alanlarda tütün mamülleri tüketimi yasaklanmıştır. 2009 yılı Temmuz ayında tam olarak yürürlüğe giren yasa ile Türkiye dumansız hava sahasına giren 3. Avrupa ülkesi olmuştur. 2013 yılında taşıtların içinde de sigara tüketimi yasaklanmıştır.
Sigara verileri
2006 verilerine göre Türkiye'de 18 yaş üstü vatandaşlarda sigara içme oranı, erkeklerde %50,6, kadınlarda %16,6, ortalama %33,3'tür. 25-44 yaşları arasında kişilerde içicilik daha yoğundur.
2015 yılı OECD raporlarına göre Türkiye dünyada en fazla sigara içen 11. ülkedir. Erkeklerde %37,3, kadınlarda %10,7 ortalama %23,8 sigara içicisi bulunur. Türkiye'de 3,9 milyon kadın, 10,6 milyon erkek, toplam da yaklaşık 15 milyon kişi her gün sigara içmektedir.
2016 sigara içme oranları, %24 ile dünyada 10. sıradadır.
1997 yılında sigara içiciliği erkeklerde %42'nin üzerinde, kadınlarda ise %10'nun altındadır. 1997-2010 arasında erkeklerde yılda %1,33 azalmış, kadınlarda herhangi bir azalma görülmemiştir.
Türkiye'de 2008 verilerine göre 13-15 yaşındaki erkeklerde sigara içme oranı %11,1, kızlarda %4,4, ortalama %8,4 olarak belirlenmiştir. Sigaraya başlama yaşı genelde 13-17 arasıdır.
Sigara kullanımını sınırlandırma çalışmaları
Sigara kullanımının azaltılması amacıyla Türkiye'de alınan tedbirler şunlardır:
- Sigaraya yüksek vergi uygulama
- Promosyonunun yasaklanması
- Paketler üzerinde ikaz edici görsel kullanımı.
- Sigaranın zararları konusunda toplumun eğitilmeye çalışılması.
- Sigara bırakmak isteyenlere devletin sağlık hizmeti vermesi.
- Çocuklara sigara satışının yasaklanması.
Sigara karşıtı yasaklar sonuç vermiş, 2008-2013 yılları arasında içicilik %13,4 azalmıştır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b "Tütünün Dünyada ve Türkiye'de Tarihçesi" (PDF). Tütünün Dünyada ve Türkiye’de Tarihçesi. meb.gov.tr. 11 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 11 Ekim 2016.
- ^ TENGİLİMOĞLU, Prof.Dr. Dilaver ve ark. (2013). . Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 11 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2016.
- ^ KARAÖZ, Doç. Dr. Murat; ALBENİ, Doç. Dr. Mesut; BÜYÜKTATLI, Fatıma (2010). (PDF). Alanya İşletme Fakültesi Dergisi. akdeniz.edu.tr. 11 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2016.
- ^ "Türkiye'de çocukların yüzde 55'i pasif içici". trthaber.com. 11 Ekim 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ekim 2016.
- ^ "Türkiye'de sigara içme oranı düşüyor". haberler.com. 11 Ekim 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ekim 2016.
- ^ Doğanay, Sinem ve ark. (2012). . Türkiye Halk Sağlığı Dergisi. tjph.org. 11 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2016.
- ^ Akgül, Dr. Sinem; Kutluk, Dr. Tezer. "Çocuk ve Ergenlerde Tütün Kontrolü" (PDF). SÜREKLİ TIP EĞİTİMİ DERGİSİ. ttb.org.tr. 30 Kasım 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 11 Ekim 2016.
- ^ Gültekin, Dr. Derya; Yılmaz, Dr. Ferimah. "Arz-Yönlü Tütün Kontrolü Politikaları ve Türkiye'ye İlişkin Değerlendirmeler" (PDF). SÜREKLİ TIP EĞİTİMİ DERGİSİ. ttb.org.tr. 30 Kasım 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 11 Ekim 2016.
- ^ "Tütün" (PDF). Türkiye Ülke Değerlendirmesi. saglik.gov.tr. 21 Eylül 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 11 Ekim 2016.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Turkiye de sigara Dunya Saglik Orgutu ne gore erkeklerin 30 unun kadinlarin ise 12 sinin olum nedenidir Celikhan tutunuTurkiye de sigaranin tarihiTutun Osmanli topraklarina 17 yuzyil sonlarinda Cenovali denizciler tarafindan getirilmistir Bir zaman sonra Iskece ve Selanik te uretimi baslamistir Yanginlara neden oldugu gerekcesiyle IV Murat yasak getirmeye calismis fakat basarili olamamistir Osmanli Devleti nin anlastigi Fransiz Reji sirketi Izmir Istanbul ve Samsun da sigara fabrikalari kurmustur TBMM Hukumeti Istiklal Harbi baslarinda anlasmayi feshetmis yerine Tekel kurulmustur Tekel kurumu 1984 te cikan yasa ile yabanci sigaralari ithal ederek satisina baslamistir 1986 da devletin tutun tekeline son verilmistir 1991 de yabanci sigara firmalarina Turkiye de sigara fabrikasi kurma hakki verilmistir Bu surecte Best Camel Salem Winston Philip Morris amp Marlboro fabrika kurarak Turkiye piyasasina girmistir Gunumuzde Turkiye sigara piyasasinin 90 i yabanci markalarin kontrolundedir 7 Kasim 1996 yilinda 4207 sayili tutun mamullerinin zararlarinin onlenmesine dair yasa TBMM de kabul edilmistir Surecte sigara reklamlari yasaklandi 19 Ocak 2008 tarihinde ve yayimlanan 5727 sayili Kanun ile evler haric tum kapali alanlarda tutun mamulleri tuketimi yasaklanmistir 2009 yili Temmuz ayinda tam olarak yururluge giren yasa ile Turkiye dumansiz hava sahasina giren 3 Avrupa ulkesi olmustur 2013 yilinda tasitlarin icinde de sigara tuketimi yasaklanmistir Sigara verileri2006 verilerine gore Turkiye de 18 yas ustu vatandaslarda sigara icme orani erkeklerde 50 6 kadinlarda 16 6 ortalama 33 3 tur 25 44 yaslari arasinda kisilerde icicilik daha yogundur 2015 yili OECD raporlarina gore Turkiye dunyada en fazla sigara icen 11 ulkedir Erkeklerde 37 3 kadinlarda 10 7 ortalama 23 8 sigara icicisi bulunur Turkiye de 3 9 milyon kadin 10 6 milyon erkek toplam da yaklasik 15 milyon kisi her gun sigara icmektedir 2016 sigara icme oranlari 24 ile dunyada 10 siradadir 1997 yilinda sigara iciciligi erkeklerde 42 nin uzerinde kadinlarda ise 10 nun altindadir 1997 2010 arasinda erkeklerde yilda 1 33 azalmis kadinlarda herhangi bir azalma gorulmemistir Turkiye de 2008 verilerine gore 13 15 yasindaki erkeklerde sigara icme orani 11 1 kizlarda 4 4 ortalama 8 4 olarak belirlenmistir Sigaraya baslama yasi genelde 13 17 arasidir Sigara kullanimini sinirlandirma calismalariSigara kullaniminin azaltilmasi amaciyla Turkiye de alinan tedbirler sunlardir Sigaraya yuksek vergi uygulama Promosyonunun yasaklanmasi Paketler uzerinde ikaz edici gorsel kullanimi Sigaranin zararlari konusunda toplumun egitilmeye calisilmasi Sigara birakmak isteyenlere devletin saglik hizmeti vermesi Cocuklara sigara satisinin yasaklanmasi Sigara karsiti yasaklar sonuc vermis 2008 2013 yillari arasinda icicilik 13 4 azalmistir Ayrica bakinizKisi basina sigara tuketimine gore ulkeler listesi Dunya Tutune Hayir Gunu TutturmekKaynakca a b Tutunun Dunyada ve Turkiye de Tarihcesi PDF Tutunun Dunyada ve Turkiye de Tarihcesi meb gov tr 11 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 11 Ekim 2016 TENGILIMOGLU Prof Dr Dilaver ve ark 2013 Gazi Universitesi Iktisadi ve Idari Bilimler Fakultesi Dergisi 11 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Ekim 2016 KARAOZ Doc Dr Murat ALBENI Doc Dr Mesut BUYUKTATLI Fatima 2010 PDF Alanya Isletme Fakultesi Dergisi akdeniz edu tr 11 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 11 Ekim 2016 Turkiye de cocuklarin yuzde 55 i pasif icici trthaber com 11 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ekim 2016 Turkiye de sigara icme orani dusuyor haberler com 11 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ekim 2016 Doganay Sinem ve ark 2012 Turkiye Halk Sagligi Dergisi tjph org 11 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Ekim 2016 Akgul Dr Sinem Kutluk Dr Tezer Cocuk ve Ergenlerde Tutun Kontrolu PDF SUREKLI TIP EGITIMI DERGISI ttb org tr 30 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 11 Ekim 2016 Gultekin Dr Derya Yilmaz Dr Ferimah Arz Yonlu Tutun Kontrolu Politikalari ve Turkiye ye Iliskin Degerlendirmeler PDF SUREKLI TIP EGITIMI DERGISI ttb org tr 30 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 11 Ekim 2016 Tutun PDF Turkiye Ulke Degerlendirmesi saglik gov tr 21 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 11 Ekim 2016