Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Gübre, tarımda organik gübre olarak kullanılan organik bir maddedir. Çoğu gübre hayvan dışkısından oluşur; diğer kaynaklar kompost ve yeşil gübre içerir. Gübreler, topraktaki bakteri, mantar ve diğer organizmalar tarafından kullanılan azot gibi organik madde ve besinleri ekleyerek toprağın verimliliğine katkıda bulunur. Daha yüksek organizmalar, daha sonra toprak besin ağını içeren bir yaşam zincirinde mantarlar ve bakterilerle beslenir.
Tarihçe
Cassianus Bassus'a atfedilen bir Bizans geleneğine göre domuz gübresi, badem ağaçları dışında genellikle gübre olarak kullanılamazdı. Columella tarafından kaydedilen benzer görüşler, daha sonraki yüzyılların İslami tabularıyla ilgisizdi, ancak Orta Çağ Endülüs yazarı İbn Bassal ve daha sonra Yemen'den bazı yazarlar da domuz gübresinin bitkileri yakma gibi olumsuz etkilerini kaydetmişlerdir. İbn Bassal, Arapçada samanla karıştırılmış bir tür gübre veya süpürme karışımı tanımlamıştır: mudaf. Sıcak banyoların süpürülmesi, İbn Bassal'ın kuru ve tuzlu olarak tanımladığı, gübre ile karıştırılmadıkça gübre olarak kullanılmaya uygun olmayan idrar ve insan atığını içermekteydi. İbn Bassal, çeviri belirsiz olsa da, güvercin ve muhtemelen eşek (himar) gübresini kompostlamak için iki tarif verir. Bassal, güvercin gübresinin aşırı ısı ve nemli niteliklerinin, özellikle soğuk sıcaklıklardan etkilenenler olmak üzere, daha zayıf ve daha az dayanıklı bitkiler için iyi çalıştığını söylüyor.
Türleri
21. yüzyılda toprak yönetiminde kullanılan üç ana gübre sınıfı vardır:
Hayvan gübresi
Çoğu hayvan gübresi dışkıdan oluşur. Hayvan gübresinin yaygın biçimleri arasında çiftlik gübresi veya çiftlik bulamacı (sıvı gübre) bulunmaktadır. Çiftlik gübresi ayrıca hayvanlar için yatak olarak kullanılan, dışkı ve idrarı emen bitki materyali (genellikle saman) içermektedir. Bulamaç olarak bilinen sıvı haldeki tarımsal gübre, saman yatağı yerine beton veya lataların kullanıldığı daha yoğun hayvancılık sistemleri ile üretilmektedir. Farklı hayvanlardan elde edilen gübre farklı niteliklere sahiptir. Gübre olarak kullanıldığında farklı uygulama oranları gerektirmektedir. Örneğin deniz kuşlarından ve yarasalardan elde edilen; atlar, sığırlar, domuzlar, koyunlar, tavuklar, hindiler, tavşanlar ve guanolardan elde edilen gübrelerin hepsinin farklı özellikleri vardır. Örneğin, koyun gübresi azot ve potas bakımından yüksekken, domuz gübresi her ikisinde de nispeten düşüktür. Atlar çoğunlukla ot ve birkaç yabani ot yer, bu nedenle atlar tohumları, sığırların yaptığı gibi sindirmediği için at gübresi ot ve yabani ot tohumları içerebilir. Sığır gübresi, organik karbonun yanı sıra iyi bir azot kaynağıdır. Bir kuştan gelen tavuk altlığı, nitrojen ve fosfatta çok zengindir ve her iki özelliğinden dolayı da değerlidir.
Hayvan gübreleri, yün (ayakkabı ve diğer kıllar), tüyler, kan ve kemik gibi diğer hayvansal ürünlerle karıştırılabilir veya kontamine olabilir.
Organik gübre
Kompost, organik maddelerin ayrışmış kalıntılarıdır. Genellikle bitki kökenlidir, ancak genellikle bazı hayvan gübresi veya yatak takımları içerir.
Yeşil gübre
Yeşil gübreler, toprağa besin maddeleri ve organik madde katarak doğurganlığı artırmak amacıyla yetiştirilen ürünlerdir. Yonca gibi baklagil bitkileri, kök yapısındaki özel düğümlerde Rhizobia bakterilerini kullanarak azotu sabitledikleri için genellikle bunun için kullanılır.
Gübre olarak kullanılan diğer bitki maddesi türleri, kesilen geviş getiren hayvanların işkembelerinin içeriğini, kullanılmış tahılı ve deniz yosununu içerir.
Kullanımı
Tavuk atığı ve inek atığı gibi hayvan gübresi yüzyıllardır çiftçilik için gübre olarak kullanılmıştır. Toprağın daha fazla besin ve su tutması ve dolayısıyla daha verimli hale gelmesi için toprak yapısını iyileştirmektedir. Hayvan gübresi aynı zamanda toprağın eser mineral arzını destekleyen ve bitki beslenmesini iyileştiren toprak mikrobiyal aktivitesini de teşvik etmektedir. Ayrıca bitkilerin büyümesine yardımcı olan bazı azot ve diğer besinleri içermektedir.
Koku, gübre ile ilgili bariz ve önemli bir sorundur. Gübrede bulunan bileşenler, düşük moleküler ağırlıklı karboksilik asitler, asetik, propiyonik, butirik ve valerik asitleri olarak sayılabilir. Diğer bileşenler arasında skatol ve trimetil amin bulunur.
Özellikle hoş olmayan bir kokuya sahip gübreler, kokunun yayılmasını azaltmak için genellikle doğrudan toprağa verilmektedir. Domuzlardan ve sığırlardan elde edilen gübre, genellikle bir gübre serpme makinesi kullanılarak tarlalara yayılmaktadır. Bitkisel maddedeki nispeten düşük protein seviyesi nedeniyle, otobur gübresi, etobur veya omnivor gübresinden daha hafif bir kokuya sahiptir. Bununla birlikte, anaerobik fermantasyona tabi tutulmuş otçul bulamacı daha hoş olmayan kokular geliştirebilir ve bu, bazı tarım bölgelerinde sorun olabilir. Kümes hayvanlarının dışkıları taze olduklarında bitkiler için zararlıdır, ancak bir süre kompostlamadan sonra değerli gübrelerdir.
Gübre ayrıca ticari olarak kompostlaştırılır, torbalanır ve toprak ıslahı olarak satılır.
2018'de Avusturyalı bilim adamları, fil ve inek gübresinden bir kağıt üretim yöntemi önerdiler.
Kuru hayvan gübresi dünyanın birçok ülkesinde yakıt olarak kullanılmaktadır.
Sorunlar
Herhangi bir miktarda gübre, sinekler, kemirgenler veya bir dizi başka vektör organizma tarafından taşınabilen ve hastalığa neden olan veya gıda güvenliğini riske atan patojenler veya gıda bozulma organizmaları bunun kaynağı olabilmektedir.
Yoğun tarım arazisi kullanımında, hayvan gübresi genellikle mineral gübreler olarak hedeflendiği gibi kullanılmaz ve bu nedenle azot kullanım verimliliği zayıftır. Hayvancılığın fazla olduğu ve tarım arazilerinin çok az olduğu yoğun tarım yapılan alanlarda hayvan gübresinin aşırı kullanımı sorun haline gelebilmektedir.
Hayvancılık antibiyotikleri
2007'de Minnesota Üniversitesi'nde yapılan bir araştırma, mısır, marul ve patates gibi gıdaların, bu ilaçları içeren hayvan gübresi ile yayılan topraklardan antibiyotik biriktirdiği tespit edilmiştir.
Organik gıdaların, kaynaklarına ve gübre tedavisine bağlı olarak antibiyotik içerme olasılığı çok daha fazla veya daha az olabilir. Örneğin, Soil Association Standard 4.7.38 uyarınca, organik ekilebilir çiftçilerin çoğu ya kendi gübre kaynaklarına sahiptir (bu nedenle normalde ilaç kalıntısı içermez) ya da ekstra verimlilik için yeşil gübre mahsullerine güvenmektedir (eğer herhangi bir organik olmayan gübre varsa). Organiki çiftçiler tarafından kullanılıyorsa, ilaç kalıntılarını parçalamak ve patojenik bakterileri ortadan kaldırmak için genellikle çürütülür veya kompostlanır. Öte yandan, Minnesota Üniversitesi araştırmasında da görüldüğü gibi, yapay gübrelerin kullanılmaması ve bunun sonucunda organik çiftçiler tarafından gübre olarak özel gübre kullanımı, organik gıdalarda önemli ölçüde daha fazla antibiyotik birikmesine neden olabilir.
Kaynakça
- ^ Manure Matters: Historical, Archaeological and Ethnographic Perspectives
- ^ . h2g2. 15 Temmuz 2010. 16 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2017.
- ^ a b Bernal, M.P.; Alburquerque, J.A.; Moral, R. (November 2009). "Composting of animal manures and chemical criteria for compost maturity assessment. A review". Bioresource Technology. 100 (22): 5444-5453. doi:10.1016/j.biortech.2008.11.027. (PMID) 19119002.
- ^ Lustosa Filha, Jose; Penido, Evanise; Castro, Patricia; Silva, Carlos; Melo, Leonidas (4 Eylül 2017). "Co-pyrolysis of poultry litter and phosphate and magnesium generates alternative slow-release fertilizer suitable for tropical soils". ACS Sustainable Chemistry & Engineering. 5 (10): 9043–9052. doi:10.1021/acssuschemeng.7b01935.
- ^ Das, Suvendu; Jeong, Seung Tak; Das, Subhasis; Kim, Pil Joo (2017). "Composted Cattle Manure Increases Microbial Activity and Soil Fertility More Than Composted Swine Manure in a Submerged Rice Paddy". Frontiers in Microbiology. 8: 1702. doi:10.3389/fmicb.2017.01702. ISSN 1664-302X. (PMC) 5591829 $2. (PMID) 28928727.
- ^ Ni, Ji-Qin; Robarge, Wayne P.; Xiao, Changhe; Heber, Albert J. (2012). "Volatile organic compounds at swine facilities: A critical review". Chemosphere. 89 (7): 769-788. Bibcode:2012Chmsp..89..769N. doi:10.1016/j.chemosphere.2012.04.061. (PMID) 22682363.
- ^ Thomas Bass, Julia Dafoe, and Joel Schumacher. "Manure Composting for Livestock & Poultry Production" (PDF). MontGuide. MT201206AG Reviewed 4/17. 26 Kasım 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 22 Haziran 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Haziran 2021.
- ^ "Elephant and cow manure for making paper sustainably" (Basın açıklaması). Science Daily. 21 Mart 2018. 30 Mart 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mart 2018.
- ^ a b Staff (12 Temmuz 2007). . ENS Newswire. 16 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2012.
- ^ Dolliver, Holly; Kumar, Kuldip; Gupta, Satish (July 2007). "Sulfamethazine Uptake by Plants from Manure-Amended Soil". Journal of Environmental Quality. 36 (4): 1224-1230. doi:10.2134/jeq2006.0266.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gubre tarimda organik gubre olarak kullanilan organik bir maddedir Cogu gubre hayvan diskisindan olusur diger kaynaklar kompost ve yesil gubre icerir Gubreler topraktaki bakteri mantar ve diger organizmalar tarafindan kullanilan azot gibi organik madde ve besinleri ekleyerek topragin verimliligine katkida bulunur Daha yuksek organizmalar daha sonra toprak besin agini iceren bir yasam zincirinde mantarlar ve bakterilerle beslenir Hayvan gubresi bu ornekte bir ahirdan oldugu gibi genellikle hayvan diskisi ve yatak samaninin bir karisimidir TarihceCassianus Bassus a atfedilen bir Bizans gelenegine gore domuz gubresi badem agaclari disinda genellikle gubre olarak kullanilamazdi Columella tarafindan kaydedilen benzer gorusler daha sonraki yuzyillarin Islami tabulariyla ilgisizdi ancak Orta Cag Endulus yazari Ibn Bassal ve daha sonra Yemen den bazi yazarlar da domuz gubresinin bitkileri yakma gibi olumsuz etkilerini kaydetmislerdir Ibn Bassal Arapcada samanla karistirilmis bir tur gubre veya supurme karisimi tanimlamistir mudaf Sicak banyolarin supurulmesi Ibn Bassal in kuru ve tuzlu olarak tanimladigi gubre ile karistirilmadikca gubre olarak kullanilmaya uygun olmayan idrar ve insan atigini icermekteydi Ibn Bassal ceviri belirsiz olsa da guvercin ve muhtemelen esek himar gubresini kompostlamak icin iki tarif verir Bassal guvercin gubresinin asiri isi ve nemli niteliklerinin ozellikle soguk sicakliklardan etkilenenler olmak uzere daha zayif ve daha az dayanikli bitkiler icin iyi calistigini soyluyor TurleriSkatole gubrenin kotu kokusunun kaynagidir 21 yuzyilda toprak yonetiminde kullanilan uc ana gubre sinifi vardir Hayvan gubresi Biri yeni digeri suyla karistirilmis inek gubresi iceren beton rezervuarlar Bu Cin in kirsal Hainan Eyaletinde yaygindir Cogu hayvan gubresi diskidan olusur Hayvan gubresinin yaygin bicimleri arasinda ciftlik gubresi veya ciftlik bulamaci sivi gubre bulunmaktadir Ciftlik gubresi ayrica hayvanlar icin yatak olarak kullanilan diski ve idrari emen bitki materyali genellikle saman icermektedir Bulamac olarak bilinen sivi haldeki tarimsal gubre saman yatagi yerine beton veya latalarin kullanildigi daha yogun hayvancilik sistemleri ile uretilmektedir Farkli hayvanlardan elde edilen gubre farkli niteliklere sahiptir Gubre olarak kullanildiginda farkli uygulama oranlari gerektirmektedir Ornegin deniz kuslarindan ve yarasalardan elde edilen atlar sigirlar domuzlar koyunlar tavuklar hindiler tavsanlar ve guanolardan elde edilen gubrelerin hepsinin farkli ozellikleri vardir Ornegin koyun gubresi azot ve potas bakimindan yuksekken domuz gubresi her ikisinde de nispeten dusuktur Atlar cogunlukla ot ve birkac yabani ot yer bu nedenle atlar tohumlari sigirlarin yaptigi gibi sindirmedigi icin at gubresi ot ve yabani ot tohumlari icerebilir Sigir gubresi organik karbonun yani sira iyi bir azot kaynagidir Bir kustan gelen tavuk altligi nitrojen ve fosfatta cok zengindir ve her iki ozelliginden dolayi da degerlidir Hayvan gubreleri yun ayakkabi ve diger killar tuyler kan ve kemik gibi diger hayvansal urunlerle karistirilabilir veya kontamine olabilir Organik gubre Hindi gubresi iceren kompost ve yatak malzemesinden talas kurutulur Daha sonra gubre icin meralara uygulanir Kompost organik maddelerin ayrismis kalintilaridir Genellikle bitki kokenlidir ancak genellikle bazi hayvan gubresi veya yatak takimlari icerir Yesil gubre Yesil gubreler topraga besin maddeleri ve organik madde katarak dogurganligi artirmak amaciyla yetistirilen urunlerdir Yonca gibi baklagil bitkileri kok yapisindaki ozel dugumlerde Rhizobia bakterilerini kullanarak azotu sabitledikleri icin genellikle bunun icin kullanilir Gubre olarak kullanilan diger bitki maddesi turleri kesilen gevis getiren hayvanlarin iskembelerinin icerigini kullanilmis tahili ve deniz yosununu icerir KullanimiGubre Tavuk atigi ve inek atigi gibi hayvan gubresi yuzyillardir ciftcilik icin gubre olarak kullanilmistir Topragin daha fazla besin ve su tutmasi ve dolayisiyla daha verimli hale gelmesi icin toprak yapisini iyilestirmektedir Hayvan gubresi ayni zamanda topragin eser mineral arzini destekleyen ve bitki beslenmesini iyilestiren toprak mikrobiyal aktivitesini de tesvik etmektedir Ayrica bitkilerin buyumesine yardimci olan bazi azot ve diger besinleri icermektedir Koku gubre ile ilgili bariz ve onemli bir sorundur Gubrede bulunan bilesenler dusuk molekuler agirlikli karboksilik asitler asetik propiyonik butirik ve valerik asitleri olarak sayilabilir Diger bilesenler arasinda skatol ve trimetil amin bulunur Ozellikle hos olmayan bir kokuya sahip gubreler kokunun yayilmasini azaltmak icin genellikle dogrudan topraga verilmektedir Domuzlardan ve sigirlardan elde edilen gubre genellikle bir gubre serpme makinesi kullanilarak tarlalara yayilmaktadir Bitkisel maddedeki nispeten dusuk protein seviyesi nedeniyle otobur gubresi etobur veya omnivor gubresinden daha hafif bir kokuya sahiptir Bununla birlikte anaerobik fermantasyona tabi tutulmus otcul bulamaci daha hos olmayan kokular gelistirebilir ve bu bazi tarim bolgelerinde sorun olabilir Kumes hayvanlarinin diskilari taze olduklarinda bitkiler icin zararlidir ancak bir sure kompostlamadan sonra degerli gubrelerdir Gubre ayrica ticari olarak kompostlastirilir torbalanir ve toprak islahi olarak satilir 2018 de Avusturyali bilim adamlari fil ve inek gubresinden bir kagit uretim yontemi onerdiler Kuru hayvan gubresi dunyanin bircok ulkesinde yakit olarak kullanilmaktadir Sorunlar Tarlaya gubre tasiyan kadinlar Tireli Mali 1990 Herhangi bir miktarda gubre sinekler kemirgenler veya bir dizi baska vektor organizma tarafindan tasinabilen ve hastaliga neden olan veya gida guvenligini riske atan patojenler veya gida bozulma organizmalari bunun kaynagi olabilmektedir Yogun tarim arazisi kullaniminda hayvan gubresi genellikle mineral gubreler olarak hedeflendigi gibi kullanilmaz ve bu nedenle azot kullanim verimliligi zayiftir Hayvanciligin fazla oldugu ve tarim arazilerinin cok az oldugu yogun tarim yapilan alanlarda hayvan gubresinin asiri kullanimi sorun haline gelebilmektedir Hayvancilik antibiyotikleri 2007 de Minnesota Universitesi nde yapilan bir arastirma misir marul ve patates gibi gidalarin bu ilaclari iceren hayvan gubresi ile yayilan topraklardan antibiyotik biriktirdigi tespit edilmistir Organik gidalarin kaynaklarina ve gubre tedavisine bagli olarak antibiyotik icerme olasiligi cok daha fazla veya daha az olabilir Ornegin Soil Association Standard 4 7 38 uyarinca organik ekilebilir ciftcilerin cogu ya kendi gubre kaynaklarina sahiptir bu nedenle normalde ilac kalintisi icermez ya da ekstra verimlilik icin yesil gubre mahsullerine guvenmektedir eger herhangi bir organik olmayan gubre varsa Organiki ciftciler tarafindan kullaniliyorsa ilac kalintilarini parcalamak ve patojenik bakterileri ortadan kaldirmak icin genellikle curutulur veya kompostlanir Ote yandan Minnesota Universitesi arastirmasinda da goruldugu gibi yapay gubrelerin kullanilmamasi ve bunun sonucunda organik ciftciler tarafindan gubre olarak ozel gubre kullanimi organik gidalarda onemli olcude daha fazla antibiyotik birikmesine neden olabilir Kaynakca Manure Matters Historical Archaeological and Ethnographic Perspectives h2g2 15 Temmuz 2010 16 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Temmuz 2017 a b Bernal M P Alburquerque J A Moral R November 2009 Composting of animal manures and chemical criteria for compost maturity assessment A review Bioresource Technology 100 22 5444 5453 doi 10 1016 j biortech 2008 11 027 PMID 19119002 Lustosa Filha Jose Penido Evanise Castro Patricia Silva Carlos Melo Leonidas 4 Eylul 2017 Co pyrolysis of poultry litter and phosphate and magnesium generates alternative slow release fertilizer suitable for tropical soils ACS Sustainable Chemistry amp Engineering 5 10 9043 9052 doi 10 1021 acssuschemeng 7b01935 Das Suvendu Jeong Seung Tak Das Subhasis Kim Pil Joo 2017 Composted Cattle Manure Increases Microbial Activity and Soil Fertility More Than Composted Swine Manure in a Submerged Rice Paddy Frontiers in Microbiology 8 1702 doi 10 3389 fmicb 2017 01702 ISSN 1664 302X PMC 5591829 2 PMID 28928727 Ni Ji Qin Robarge Wayne P Xiao Changhe Heber Albert J 2012 Volatile organic compounds at swine facilities A critical review Chemosphere 89 7 769 788 Bibcode 2012Chmsp 89 769N doi 10 1016 j chemosphere 2012 04 061 PMID 22682363 Thomas Bass Julia Dafoe and Joel Schumacher Manure Composting for Livestock amp Poultry Production PDF MontGuide MT201206AG Reviewed 4 17 26 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 22 Haziran 2021 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Arsivlenmis kopya 26 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Haziran 2021 Elephant and cow manure for making paper sustainably Basin aciklamasi Science Daily 21 Mart 2018 30 Mart 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mart 2018 a b Staff 12 Temmuz 2007 ENS Newswire 16 Eylul 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Kasim 2012 Dolliver Holly Kumar Kuldip Gupta Satish July 2007 Sulfamethazine Uptake by Plants from Manure Amended Soil Journal of Environmental Quality 36 4 1224 1230 doi 10 2134 jeq2006 0266