Antinouplisli Serenus (Grekçe: Σερῆνος; yaklaşık MS 300 - 360), Roma Mısır'ındaki Geç Antik Thebaid'den bir Yunan matematikçi.
Hayatı ve Çalışmaları
Serenus, Antinoeia'dan ya da Mısır'da Hadrian tarafındaki eski bir yerleşim yerine kurulan Antinoöpolis'ten gelmiştir. İki kaynak onun Antinoöpolis'te doğduğunu doğrulamaktadır. Bir zamanlar Antissa'da doğduğuna inanılıyordu, ancak bunun bir hataya dayandığı görüldü.
Serenus, şimdi kaybolmuş olan Apollonius'un Konikler (İngilizce: Conics) 'i üzerine günümüze ulaşmamış olan bir yorum yazdı. Smyrnalı Theon'dan, yorumun ana sonucunun, "Çemberin çapı üzerindeki merkez olmayan bir noktada bulunan bir dizi açı olduğunda, daha sonra bu çemberin eşit yayları gören açılardan merkeze daha yakın olan açı her zaman merkezden uzaktaki açıdan daha küçüktür" olduğunu duyuyoruz. Ama aynı zamanda Apollonius'un Konikler (İngilizce: Conics)'ine bağlanan Bir Silindirin Kesiti Üzerine (İngilizce: On the Section of a Cylinder) ve Bir Koninin Kesiti Üzerine (İngilizce: On the Section of a Cone) adlı iki eser yazmış olan kendisi de başlı başına bir matematikçiydi. Bu bağlantı, çağlar boyunca hayatta kalmalarına yardımcı oldu.
Bir Silindirin Kesiti Üzerine (İngilizce: On the Section of a Cylinder) adlı eserin önsözünde Serenus, Heath tarafından özetlendiği gibi, bu çalışmayı yazma motivasyonunun, "geometri öğrencisi olan birçok kişi, hatalı olarak bir silindirin eğik kesitinin elips olarak bilinen bir koninin eğik kesitinden farklı olduğunu bilmektedir, oysa elbette her ikisi de aynı eğridir." olduğunu belirtmektedir. Çalışma 33 önermeden oluşmaktadır.
- 6. önerme, eğik bir silindir içindeki paralel dairesel kesitlerin iki taban dizisinin alt karşı tarafındaki varlığını kanıtlamaktadır.
- 9. önerme, tabanlara veya alt karşı kesitlerden birine paralel olmayan ancak tüm üreteçleri kesen herhangi bir düzlemin bir daire olmadığını kanıtlar.
- 14. ve 16. önermelerin ana sonuçları, söz konusu kesitin elips özelliğine sahip olduğunun kanıtlandığı önceki önermelerin devamıdır.
- 17. ve 14. önermeler, 16. önermede bulunan özelliği, latus rektum kullanarak Apolloniuscu tarza çevirir.
- 29.'dan 33.'ye kadar olan önermeler optik bir problemle ilgilenir. Genelde alay konusu olan paralelliklerin bir tanımını verir.
Bir Koninin Kesiti Üzerine (İngilizce: On the Section of a Cone) adlı kitabının 1.'den 57.'sine kadarki önermelerde Serenus, büyük ölçüde tepe noktasından geçen düzlemler tarafından oluşturulan dik ve eşkenar olmayan konilerin üçgen bölümlerinin alanlarıyla ilgilenir. Üçgenlerden belirli bir üçgen sınıfının alanının ne zaman maksimumda olduğunu gösterir. 58.'den 69.'ya kadar olan önermeler kitabın ayrı bir bölümünü oluşturur ve yüksekliklerine, tabanlarına ve eksen boyunca üçgen bölümlerin alanlarına göre dik konilerin hacimlerini ele alır.
Antinoopolis'li Serenus, 4. yüzyılda Cyrus'a Silindir Kesiti Hakkında (İngilizce: About the Cylinder Section) ve Koni kesiti hakkında (İngilizce: About the cone section) adlı eserleri adadı. Bu iki eserdeki referansları Öklid ve her şeyden önce Pergeli Apollonius'tur.
Notlar
- ^ a b Heath p. 519 (1981)
- ^ a b c d Heath p. 520 (1981)
- ^ O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., "Antinupolisli Serenus", MacTutor Matematik Tarihi arşivi
- ^ Laura Miguélez Cavero, (2008), Poems in Context: Greek Poetry in the Egyptian Thebaid 200-600 AD, s. 12, Walter de Gruyter,
Konuyla ilgili yayınlar
- Whittaker, J. (1979). Harpocration and Serenus in a Paris manuscript. Scriptorium, 33(1), ss. 59-62.
- James Gow (1884), A Short History of Greek Mathematics s. 289
- Paul Turquand Keyser, John Scarborough (ed) (2018), The Oxford Handbook of Science and Medicine in the Classical World, Oxford University Press, s. 834.
- (Fransızca) Ecke, Paul Ver & Blanchard, A. (1969). Serenus d'Antinoë. — Le livre de la section du cylindre et le livre de la section du cône. Revue de Métaphysique et de Morale 74 (4): ss. 466-468.
- Rushdī Rāshid (2011), Founding Figures and Commentators in Arabic Mathematics: A History of Arabic Sciences and Mathematics Vol. 1, s. 618, Routledge,
- (Latince) J. L. Heiberg, Sereni Antinoensis opuscula (Leipzig, 1896).
- (İtalyanca) G. Loria, Le scienze esatte nell'antica Grecia (Milan, 1914), 727-735.
- (Fransızca) P. Tannery, Serenus d'Antissa, Bulletin des sciences mathématique et astronomique 7 (1883), 237-244.
Kaynakça
- Heath, Thomas Little (1981). A History of Greek Mathematics, Volume II. Dover publications. ISBN .
- , "Serenus | Encyclopedia.com" (PDF), Dictionary of Scientific Biography (New York 1970-1990), 7 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF), erişim tarihi: 3 Mart 2021
- Konstantinos Nikolantonakis (2004), The lemmas of the Mathematical collection of Pappus of Alexandria and the treatises On the section of a cylinder and On the section of a cone of Serenus of Antinoeia, Gaṇita-Bhāratī
- Konstantinos Nikolantonakis (2007), "The treatise On the section of a cylinder of Serenus of Antinoeia and the Apollonian tradition", Bollettino di Storia delle Scienze Matematiche, cilt 27, doi:10.1400/77551
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Antinouplisli Serenus Grekce Serῆnos yaklasik MS 300 360 Roma Misir indaki Gec Antik Thebaid den bir Yunan matematikci Hayati ve CalismalariSerenus Antinoeia dan ya da Misir da Hadrian tarafindaki eski bir yerlesim yerine kurulan Antinoopolis ten gelmistir Iki kaynak onun Antinoopolis te dogdugunu dogrulamaktadir Bir zamanlar Antissa da dogduguna inaniliyordu ancak bunun bir hataya dayandigi goruldu Serenus simdi kaybolmus olan Apollonius un Konikler Ingilizce Conics i uzerine gunumuze ulasmamis olan bir yorum yazdi Smyrnali Theon dan yorumun ana sonucunun Cemberin capi uzerindeki merkez olmayan bir noktada bulunan bir dizi aci oldugunda daha sonra bu cemberin esit yaylari goren acilardan merkeze daha yakin olan aci her zaman merkezden uzaktaki acidan daha kucuktur oldugunu duyuyoruz Ama ayni zamanda Apollonius un Konikler Ingilizce Conics ine baglanan Bir Silindirin Kesiti Uzerine Ingilizce On the Section of a Cylinder ve Bir Koninin Kesiti Uzerine Ingilizce On the Section of a Cone adli iki eser yazmis olan kendisi de basli basina bir matematikciydi Bu baglanti caglar boyunca hayatta kalmalarina yardimci oldu Bir Silindirin Kesiti Uzerine Ingilizce On the Section of a Cylinder adli eserin onsozunde Serenus Heath tarafindan ozetlendigi gibi bu calismayi yazma motivasyonunun geometri ogrencisi olan bircok kisi hatali olarak bir silindirin egik kesitinin elips olarak bilinen bir koninin egik kesitinden farkli oldugunu bilmektedir oysa elbette her ikisi de ayni egridir oldugunu belirtmektedir Calisma 33 onermeden olusmaktadir 6 onerme egik bir silindir icindeki paralel dairesel kesitlerin iki taban dizisinin alt karsi tarafindaki varligini kanitlamaktadir 9 onerme tabanlara veya alt karsi kesitlerden birine paralel olmayan ancak tum uretecleri kesen herhangi bir duzlemin bir daire olmadigini kanitlar 14 ve 16 onermelerin ana sonuclari soz konusu kesitin elips ozelligine sahip oldugunun kanitlandigi onceki onermelerin devamidir 17 ve 14 onermeler 16 onermede bulunan ozelligi latus rektum kullanarak Apolloniuscu tarza cevirir 29 dan 33 ye kadar olan onermeler optik bir problemle ilgilenir Genelde alay konusu olan paralelliklerin bir tanimini verir Bir Koninin Kesiti Uzerine Ingilizce On the Section of a Cone adli kitabinin 1 den 57 sine kadarki onermelerde Serenus buyuk olcude tepe noktasindan gecen duzlemler tarafindan olusturulan dik ve eskenar olmayan konilerin ucgen bolumlerinin alanlariyla ilgilenir Ucgenlerden belirli bir ucgen sinifinin alaninin ne zaman maksimumda oldugunu gosterir 58 den 69 ya kadar olan onermeler kitabin ayri bir bolumunu olusturur ve yuksekliklerine tabanlarina ve eksen boyunca ucgen bolumlerin alanlarina gore dik konilerin hacimlerini ele alir Antinoopolis li Serenus 4 yuzyilda Cyrus a Silindir Kesiti Hakkinda Ingilizce About the Cylinder Section ve Koni kesiti hakkinda Ingilizce About the cone section adli eserleri adadi Bu iki eserdeki referanslari Oklid ve her seyden once Pergeli Apollonius tur Notlar a b Heath p 519 1981 a b c d Heath p 520 1981 O Connor John J Robertson Edmund F Antinupolisli Serenus MacTutor Matematik Tarihi arsivi Laura Miguelez Cavero 2008 Poems in Context Greek Poetry in the Egyptian Thebaid 200 600 AD s 12 Walter de Gruyter 978 3 11 020273 1Konuyla ilgili yayinlarWhittaker J 1979 Harpocration and Serenus in a Paris manuscript Scriptorium 33 1 ss 59 62 James Gow 1884 A Short History of Greek Mathematics s 289 Paul Turquand Keyser John Scarborough ed 2018 The Oxford Handbook of Science and Medicine in the Classical World Oxford University Press s 834 Fransizca Ecke Paul Ver amp Blanchard A 1969 Serenus d Antinoe Le livre de la section du cylindre et le livre de la section du cone Revue de Metaphysique et de Morale 74 4 ss 466 468 Rushdi Rashid 2011 Founding Figures and Commentators in Arabic Mathematics A History of Arabic Sciences and Mathematics Vol 1 s 618 Routledge 978 04 15 58217 9 Latince J L Heiberg Sereni Antinoensis opuscula Leipzig 1896 Italyanca G Loria Le scienze esatte nell antica Grecia Milan 1914 727 735 Fransizca P Tannery Serenus d Antissa Bulletin des sciences mathematique et astronomique 7 1883 237 244 KaynakcaHeath Thomas Little 1981 A History of Greek Mathematics Volume II Dover publications ISBN 0 486 24074 6 Serenus Encyclopedia com PDF Dictionary of Scientific Biography New York 1970 1990 7 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF erisim tarihi 3 Mart 2021 Konstantinos Nikolantonakis 2004 The lemmas of the Mathematical collection of Pappus of Alexandria and the treatises On the section of a cylinder and On the section of a cone of Serenus of Antinoeia Gaṇita Bharati Konstantinos Nikolantonakis 2007 The treatise On the section of a cylinder of Serenus of Antinoeia and the Apollonian tradition Bollettino di Storia delle Scienze Matematiche cilt 27 doi 10 1400 77551