Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Polonya mutfağı, tarihte hem Avrupa-Asya arasındaki ticaret yollarının kesişim noktasında yer aldığından farklı ve komşu uluslardan gelen tüccarlar hem de Polonya'da yaşayan azınlıklar sayesinde içinde Rus, Alman, Avusturya, İtalyan, Litvanya, Çek, Yahudi, Fransız ve Macar yemek kültürlerinin izlerini taşımaktadır. Karbonhidrat ve protein ağırlıklı Polonya yemeklerinde sebzelerden genellikle tahıllar ile kök sebzeler kullanılsa dahi patates mutfağın baş tacıdır. Etlerden ise ördek, domuz ve balık tercih edilir. Polonya mutfağının en çok bilinen yemekleri; zapienkanka, pierogi, zurek, golabki, bigos, kielbasa, kanapka, uszka, rosol, barszcz, gzik, tatar ve tütsülenmiş ettir. İçecek olarak ise bira, votkalı ev yapımı bir çeşit likör olan nalewka, en ünlü Polonya votkası zubrowka, sütle karıştırarak içilen soplica votkası, bitki çayları ve kahveleri meşhurdur. Polonya'nın tatlılarıysa Macaristan-Avusturya İmparatorluğu'nun hamur işi lezzetlerinden gelmektedir. Yılbaşında tüketilen bir kek olan Mazurek, katmanları meyve veya meyve kabuklarıyla doldurulan Makowiec keki, Polonya'ya özgü bir puding olan Budyn ve donut benzeri bir tatlı olan Paczki örnek verilebilir.
Tarihçe
Orta Çağ
Orta Çağ süresince Polonya mutfağı sebzeleri, meyveleri, otları, mantarları, tahılları, yabani ve çiftlik hayvanlarının etleri, yerel baharatları ve balı yüksek kalorili yemeklerinde malzeme olarak kullanmışlardır. Günlük içecekleri ise peynir altı suyu, süt, bitki infüzyonları ve ayrandır. Yine de en popüler içecekleri en alkollüleri olan bal likörü ile biradır. Fakat bu durum 16. yüzyılda üst sınıf halkın Macar ve Silezya şaraplarını ihtal etmesiyle beraber değişmiştir. Hatta 13. yüzyılda Beyaz Prens Leszek, Papa'ya Kutsal Topraklarda bal şarabı olmadığı için Polonyalı şövalyelerin haçlı seferine katılmayacaklarını söylemiştir. Bu içecekler dışında votkanın Orta Çağ Polonya'sında ortaya çıktığı hakkında yazılı kanıtlar vardır. Çağın başlarında sadece et ve tahıl temel yemekken zamanla tahıl yelpazesi genişleyerek sadece darıyı kapsamamaya başlamıştır. Tahıl ve et dışında fasulye, bakla ve bezeyle Polonyalıların günlük öğünlerinde yer alırdı. Ayrıca insanların çoğunluğu yemeğin yanında ekmek yerine krepi andıran bir tür hamur işi kazsa ve kolacz gibi gözleme çeşitleri tüketirdi. amanda Kafkasya ve Türkiye ile geliştirdiği ticaret sayesinde ülke içerisinde Polonyalıların baharat fiyatları oldukça düşüktü, bu da baharat kullanımının artmasına neden olmuştur.
Rönesans
Polonya kralı I. Sıgısmund'un İtalyan kraliçesi Bona Sforza'yı kendine eş almasıyla beraber bir sürü İtalyan aşçı Polonya'ya gelerek kendi kültürlerini Polonya'ya aktardılar. Sebzeler zaten Polonya mutfağının bir parçası olmasına rağmen marul, pırasa, kereviz ve lahana bu dönem daha çok rağbet gördü. Saray kayıtları Kraliçe Bona'nın Amerika, Güney Avrupa ve Batı Asya'dan bolca patates, mısır, kestane, kuru üzüm, badem, portakal, limon, nar, zeytin, incir ve domates ithal ettiğini göstermektedir. Fakat Polonya'ya sebzeleri getiren ilk kişinin Kraliçe Bona olduğu söylencesi yanlıştır. Kayıtlara göre 1434'te saltanatından 80 yıl önce ölen Kral Jogalia'nın sarayında marul, pancar, lahana, şalgam, havuç, bezelye, karnabahar gibi bir sürü sebze çeşidi bulunduğu bir gerçektir. Aynı zamanda Batı Asya ticaret yolları üzerinden gelen baharatların kullanımı fiyatını ödeyebilen Polonyalılarla yaygınlaşmıştır.
Günümüz
Kahvaltı
Hızlı ve hafif bir biçimde kahvaltı yapan Polonyalılar kahvaltı öğünlerinde temelde sosisli ve jambonlu yahut peynirli sandviç tüketmektedirler. Sandviçlerden spesifik bir örnek vermek gerekirse Polonya'ya özgü olan kanapkayı gösterebilir. Kanapka yemeğinin normal bir sandviçten farkı üstünün açık olmasıdır. Sofralarında sandviç dışında omlet, tost ve mısır gevreğine de sıkça rastlanabilmektedir.
Erken Akşam Yemeği (Akşam Yemeği)
Polonyalılar da çoğu kültür gibi üç öğün tüketseler de öğle yemeği onların kültüründe yer almamaktadır. Bunun yerine saat akşam dört ya da beş civarı erken akşam yemeği adını verdikleri öğünle günlük yemek ihtiyaçlarını karşılarlar. Ana yemeğe geçmeden önce mutlaka çorba içmektedirler. Bu çorbalar genelde tavuk suyundan yapılan rosol, içeriğinde mantar bulunan zupa grzybowa, salatayla yapılan zupa ogorkowa ve domatesli bir çorba türü olan zupa pomidorowadır. Ardından et yemeği ile yanında haşlanmış, kızartılmış veya fırında patates yerler. Et yemekleri genelde domuz eti, püre ve salata kombinasyonuyla servis edilen kotlet schabowy, etli ve lahana turşulu bigos, mantar, kıyma ve lahana karışımı olan golabki, patetese ek olarak etli veya peynirli yemek Polonyalı pierogi ve Polonya sosisi kielbasadır. Ayrıca ana yemeğin yanında lahanalı salata bulunmaktadır. Yemekten sonra tatlı yiyerek öğünlerini tamamlamaktadırlar.
Geç Akşam Yemeği (Son Öğün)
Son öğün diğerlerine kıyasla daha uzun sürmektedir. Bunun nedeni daha fazla besin olması değil, yemek yerken bir yandan sohbet ederek sofradakilerle sosyalleşilmesidir. Bu öğün ne kahvaltı kadar basit ne de erken akşam yemeği kadar iddialıdır. Çoğunlukla sofra soğuk et, yumurtalı ekmek, salata, peynir ve ekmekten oluşmaktadır.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Polonya mutfagi tarihte hem Avrupa Asya arasindaki ticaret yollarinin kesisim noktasinda yer aldigindan farkli ve komsu uluslardan gelen tuccarlar hem de Polonya da yasayan azinliklar sayesinde icinde Rus Alman Avusturya Italyan Litvanya Cek Yahudi Fransiz ve Macar yemek kulturlerinin izlerini tasimaktadir Karbonhidrat ve protein agirlikli Polonya yemeklerinde sebzelerden genellikle tahillar ile kok sebzeler kullanilsa dahi patates mutfagin bas tacidir Etlerden ise ordek domuz ve balik tercih edilir Polonya mutfaginin en cok bilinen yemekleri zapienkanka pierogi zurek golabki bigos kielbasa kanapka uszka rosol barszcz gzik tatar ve tutsulenmis ettir Icecek olarak ise bira votkali ev yapimi bir cesit likor olan nalewka en unlu Polonya votkasi zubrowka sutle karistirarak icilen soplica votkasi bitki caylari ve kahveleri meshurdur Polonya nin tatlilariysa Macaristan Avusturya Imparatorlugu nun hamur isi lezzetlerinden gelmektedir Yilbasinda tuketilen bir kek olan Mazurek katmanlari meyve veya meyve kabuklariyla doldurulan Makowiec keki Polonya ya ozgu bir puding olan Budyn ve donut benzeri bir tatli olan Paczki ornek verilebilir Polonya yoresel yemekleriTarihceOrta Cag Orta Cag suresince Polonya mutfagi sebzeleri meyveleri otlari mantarlari tahillari yabani ve ciftlik hayvanlarinin etleri yerel baharatlari ve bali yuksek kalorili yemeklerinde malzeme olarak kullanmislardir Gunluk icecekleri ise peynir alti suyu sut bitki infuzyonlari ve ayrandir Yine de en populer icecekleri en alkolluleri olan bal likoru ile biradir Fakat bu durum 16 yuzyilda ust sinif halkin Macar ve Silezya saraplarini ihtal etmesiyle beraber degismistir Hatta 13 yuzyilda Beyaz Prens Leszek Papa ya Kutsal Topraklarda bal sarabi olmadigi icin Polonyali sovalyelerin hacli seferine katilmayacaklarini soylemistir Bu icecekler disinda votkanin Orta Cag Polonya sinda ortaya ciktigi hakkinda yazili kanitlar vardir Cagin baslarinda sadece et ve tahil temel yemekken zamanla tahil yelpazesi genisleyerek sadece dariyi kapsamamaya baslamistir Tahil ve et disinda fasulye bakla ve bezeyle Polonyalilarin gunluk ogunlerinde yer alirdi Ayrica insanlarin cogunlugu yemegin yaninda ekmek yerine krepi andiran bir tur hamur isi kazsa ve kolacz gibi gozleme cesitleri tuketirdi amanda Kafkasya ve Turkiye ile gelistirdigi ticaret sayesinde ulke icerisinde Polonyalilarin baharat fiyatlari oldukca dusuktu bu da baharat kullaniminin artmasina neden olmustur Ronesans Polonya krali I Sigismund un Italyan kralicesi Bona Sforza yi kendine es almasiyla beraber bir suru Italyan asci Polonya ya gelerek kendi kulturlerini Polonya ya aktardilar Sebzeler zaten Polonya mutfaginin bir parcasi olmasina ragmen marul pirasa kereviz ve lahana bu donem daha cok ragbet gordu Saray kayitlari Kralice Bona nin Amerika Guney Avrupa ve Bati Asya dan bolca patates misir kestane kuru uzum badem portakal limon nar zeytin incir ve domates ithal ettigini gostermektedir Fakat Polonya ya sebzeleri getiren ilk kisinin Kralice Bona oldugu soylencesi yanlistir Kayitlara gore 1434 te saltanatindan 80 yil once olen Kral Jogalia nin sarayinda marul pancar lahana salgam havuc bezelye karnabahar gibi bir suru sebze cesidi bulundugu bir gercektir Ayni zamanda Bati Asya ticaret yollari uzerinden gelen baharatlarin kullanimi fiyatini odeyebilen Polonyalilarla yayginlasmistir Gunumuz Kahvalti Hizli ve hafif bir bicimde kahvalti yapan Polonyalilar kahvalti ogunlerinde temelde sosisli ve jambonlu yahut peynirli sandvic tuketmektedirler Sandviclerden spesifik bir ornek vermek gerekirse Polonya ya ozgu olan kanapkayi gosterebilir Kanapka yemeginin normal bir sandvicten farki ustunun acik olmasidir Sofralarinda sandvic disinda omlet tost ve misir gevregine de sikca rastlanabilmektedir Erken Aksam Yemegi Aksam Yemegi Polonyalilar da cogu kultur gibi uc ogun tuketseler de ogle yemegi onlarin kulturunde yer almamaktadir Bunun yerine saat aksam dort ya da bes civari erken aksam yemegi adini verdikleri ogunle gunluk yemek ihtiyaclarini karsilarlar Ana yemege gecmeden once mutlaka corba icmektedirler Bu corbalar genelde tavuk suyundan yapilan rosol iceriginde mantar bulunan zupa grzybowa salatayla yapilan zupa ogorkowa ve domatesli bir corba turu olan zupa pomidorowadir Ardindan et yemegi ile yaninda haslanmis kizartilmis veya firinda patates yerler Et yemekleri genelde domuz eti pure ve salata kombinasyonuyla servis edilen kotlet schabowy etli ve lahana tursulu bigos mantar kiyma ve lahana karisimi olan golabki patetese ek olarak etli veya peynirli yemek Polonyali pierogi ve Polonya sosisi kielbasadir Ayrica ana yemegin yaninda lahanali salata bulunmaktadir Yemekten sonra tatli yiyerek ogunlerini tamamlamaktadirlar Gec Aksam Yemegi Son Ogun Son ogun digerlerine kiyasla daha uzun surmektedir Bunun nedeni daha fazla besin olmasi degil yemek yerken bir yandan sohbet ederek sofradakilerle sosyallesilmesidir Bu ogun ne kahvalti kadar basit ne de erken aksam yemegi kadar iddialidir Cogunlukla sofra soguk et yumurtali ekmek salata peynir ve ekmekten olusmaktadir