Orhan Kurt (16 Mayıs 1930, İstanbul - 26 Mart 2017, İstanbul), Karagöz sanatçısı.
Karagöz sanatında gerek ustası 'in tasvir yapım ekolünün sürdürülmesinde gerekse Karagöz müziğinin günümüze aktarılmasında da önemli bir rol üstlenmiştir.
Sanatçı, UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesine alınan "Karagöz Sanatı" dalında, "Yaşayan İnsan Hazinesi Ulusal Envanteri"'ne girmiştir (2009).
Yaşamı
1930 yılında İstanbul'da doğdu. Babası Piyade Albayı Sırrı Kurt'tur. İlk ve ortaokul yıllarında babasının mesleği nedeni ile İstanbul ve Anadolu'nun çeşitli okullarında eğitim gördü. Pertevniyal Anadolu Lisesi'nden mezun olduktan sonra yüksek öğrenimini Maçka Yüksek Tekniker Okulu'nda tamamladı.
1952-1981 yılları arasında, yüksek inşaat mühendisi olarak İstanbul Büyükşehir Belediyesi Fen İşleri Dairesi'nde çeşitli görevlerde yer aldı. Ağırlıklı olarak eski eser restorasyonları olmak üzere, İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin çeşitli yapı tamirat işlerinde görev aldı. Katıldığı başlıca yenilemeler Topkapı Sarayı, Tekfur Sarayı, Yerebatan Sarnıcı, Rumeli Hisarı, İstanbul Edirnekapı Surları ve Galata Kulesi restorasyonudur.
Küçük yaşlarda müzikle ilgilenmeye başlayan sanatçı, birçok musiki cemiyetindeki çalışmalara katılarak kendini geliştirdi ve inşaat mühendisliğinin yanı sıra İstanbul sahnelerinde profesyonel olarak müzik de icra etti. İstanbul sahnelerinde hanende olarak çalışmaktan gelen bilgisini ve birikimini Karagöz oyunlarında yansıttı ve Karagöz musikisinin günümüze aktarılmasında da önemli bir rol üstlendi.
Türk Gölge Tiyatrosu olan Karagöz ile ilgisi, çocukluk yaşlarında babasının bir arkadaşı olan Binbaşı Niyazi Bey'den ilk bilgileri alarak başlamıştır. 1954 yılında Karagöz sanatının önemli ustalarından Ragıp Tuğtekin ile tanıştı. Yirmi iki yıl boyunca kendisine öğrencilik ve çıraklık yaptı. Ragıp Tuğtekin tasvir yapım ekolünün sürdürülmesinde önemli rol oynadı. Karagöz figürlerini sınıflandırıp etnoğrafik hataları, çizim bozukluklarını eski örneklere göre düzeltmiş 120 kadar yeni figür çizip keserek hazırladı; yeni oyunlar için figürler çizdi. Eserleri T.C. Kültür Bakanlığı arşivi, müze, üniversite, sanat kurumu, özel koleksiyon gibi, yurt içi ve yurt dışında birçok kişi ve kurumda yer almaktadır.
Karagöz tasvirleri yapımı ve oynatımı konusunda birçok ulusal ve uluslararası festivalde, kültür merkezlerinde, okullarda, belediyelerin sosyal organizasyonlarında, gösteriler yapmış ve sergiler açtı. Kültür Bakanlığı Tasvir Yapım ve Oynatım kursunda öğretim görevlisi olarak görev yaptı. Bir dönem T.C. Mimar Sinan Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi'nde konuk öğretim görevlisi olarak eğitim verdi.
Karagöz sanatı ile ilgili yurt içi ve yurt dışı birçok belgesel film çekiminde, üniversiteler için tez çalışmalarında yer aldı. UNIMA Türkiye Ulusal Merkezi'nin kurucuları (1990) arasında yer alan Orhan Kurt,UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesine alınan "Karagöz Sanatı" dalında, 2009 yılında "Yaşayan İnsan Hazinesi” olarak seçildi.
2015 yılında "Karagöz'ün Kuralları – Karagöz Yapım ve Oynatım Teknikleri" isimli bir kitabı yayınladı.
T.C. Kültür Bakanlığı veya başka kurumların açtığı kurslarda ve eğitimlerde, Karagöz sanatının gelecek nesillere aktarılması konusunda birçok öğrencinin yetişmesinde katkı sağlayan sanatçının usta-çırak ilişkisi içerisinde yetiştirdiği öğrencileri de olmuştur. Oğlu Akın Kurt (T.C. Kültür Bakanlığı tarafından 2014 yılında Somut Olmayan Kültürel Miras Taşıyıcısı seçilmiştir), eşi Hayret Kurt, aynı zamanda psikiyatr olan Dr. Murat Huten yetiştirdiği öğrencilerdenir.
Orhan Kurt, 26 Mart 2017 tarihinde İstanbul'da hayatını kaybetti.
Ödülleri
- Folklor Araştırmaları Derneği, İhsan Hınçer Türk Kültürüne Hizmet Ödülü, 1990
- Mizah Üretenler Derneği 4. Mizah Ödülleri, "Münir Özkul" Özel Ödülü, 1991
- Romania Constanta International Festival of Puppet Theatre Award, 1999
- "Yaşayan İnsan Hazinesi" UNESCO, 2008
- ESKADER, Gölge Tiyatrosunda "Yılın Sanatçısı Ödülü", 2014
Kaynakça
- ^ "Orhan Kurt (1930-2017)". Kültür Bakanlığı Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü web sitesi. 18 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Ekim 2020.
- ^ a b Artkın, Özgür. . 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2020.
- ^ Türk Folklor Araştırmaları Mecmuası, Ekim 1974, 303. sayı, "Karagöz Sanatçısı Ragıp Tuğtekin'le Bir Konuşma". Konuşmayı yapan Kültür Bakanlığı Halk Kültürlerini Araştırma Dairesi Başkanı Nail Tan)
- ^ a b Hınçer, İhsan. "Orhan Kurt Röportajı". Karagoz.net sitesi. 10 Aralık 2005 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Ekim 2020.
- ^ . 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2020.
- ^ . 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2020.
- ^ "Karagöz Ustası - Orhan Kurt Belgeseli HD". 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Mayıs 2020.
- ^ . 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2020.
- ^ . 18 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2020.
- ^ . T.C. Kültür Bakanlığı. 24 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2020.
- ^ Kurt, Akın. "Somut Olmayan Kültürel Miras Taşıyıcısı". T.C. Kültür Bakanlığı. 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . Unima Türkiye. 21 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2020.
- ^ . Unima Europe. 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2020.
- ^ Kurt, Orhan. "Orhan Kurt Vefat Haberi". Anadolu Ajansı. 14 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Mayıs 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Orhan Kurt 16 Mayis 1930 Istanbul 26 Mart 2017 Istanbul Karagoz sanatcisi Karagoz sanatinda gerek ustasi in tasvir yapim ekolunun surdurulmesinde gerekse Karagoz muziginin gunumuze aktarilmasinda da onemli bir rol ustlenmistir Sanatci UNESCO Somut Olmayan Kulturel Miras Listesine alinan Karagoz Sanati dalinda Yasayan Insan Hazinesi Ulusal Envanteri ne girmistir 2009 Yasami1930 yilinda Istanbul da dogdu Babasi Piyade Albayi Sirri Kurt tur Ilk ve ortaokul yillarinda babasinin meslegi nedeni ile Istanbul ve Anadolu nun cesitli okullarinda egitim gordu Pertevniyal Anadolu Lisesi nden mezun olduktan sonra yuksek ogrenimini Macka Yuksek Tekniker Okulu nda tamamladi 1952 1981 yillari arasinda yuksek insaat muhendisi olarak Istanbul Buyuksehir Belediyesi Fen Isleri Dairesi nde cesitli gorevlerde yer aldi Agirlikli olarak eski eser restorasyonlari olmak uzere Istanbul Buyuksehir Belediyesi nin cesitli yapi tamirat islerinde gorev aldi Katildigi baslica yenilemeler Topkapi Sarayi Tekfur Sarayi Yerebatan Sarnici Rumeli Hisari Istanbul Edirnekapi Surlari ve Galata Kulesi restorasyonudur Kucuk yaslarda muzikle ilgilenmeye baslayan sanatci bircok musiki cemiyetindeki calismalara katilarak kendini gelistirdi ve insaat muhendisliginin yani sira Istanbul sahnelerinde profesyonel olarak muzik de icra etti Istanbul sahnelerinde hanende olarak calismaktan gelen bilgisini ve birikimini Karagoz oyunlarinda yansitti ve Karagoz musikisinin gunumuze aktarilmasinda da onemli bir rol ustlendi Turk Golge Tiyatrosu olan Karagoz ile ilgisi cocukluk yaslarinda babasinin bir arkadasi olan Binbasi Niyazi Bey den ilk bilgileri alarak baslamistir 1954 yilinda Karagoz sanatinin onemli ustalarindan Ragip Tugtekin ile tanisti Yirmi iki yil boyunca kendisine ogrencilik ve ciraklik yapti Ragip Tugtekin tasvir yapim ekolunun surdurulmesinde onemli rol oynadi Karagoz figurlerini siniflandirip etnografik hatalari cizim bozukluklarini eski orneklere gore duzeltmis 120 kadar yeni figur cizip keserek hazirladi yeni oyunlar icin figurler cizdi Eserleri T C Kultur Bakanligi arsivi muze universite sanat kurumu ozel koleksiyon gibi yurt ici ve yurt disinda bircok kisi ve kurumda yer almaktadir Karagoz tasvirleri yapimi ve oynatimi konusunda bircok ulusal ve uluslararasi festivalde kultur merkezlerinde okullarda belediyelerin sosyal organizasyonlarinda gosteriler yapmis ve sergiler acti Kultur Bakanligi Tasvir Yapim ve Oynatim kursunda ogretim gorevlisi olarak gorev yapti Bir donem T C Mimar Sinan Universitesi Guzel Sanatlar Fakultesi nde konuk ogretim gorevlisi olarak egitim verdi Karagoz sanati ile ilgili yurt ici ve yurt disi bircok belgesel film cekiminde universiteler icin tez calismalarinda yer aldi UNIMA Turkiye Ulusal Merkezi nin kuruculari 1990 arasinda yer alan Orhan Kurt UNESCO Somut Olmayan Kulturel Miras Listesine alinan Karagoz Sanati dalinda 2009 yilinda Yasayan Insan Hazinesi olarak secildi 2015 yilinda Karagoz un Kurallari Karagoz Yapim ve Oynatim Teknikleri isimli bir kitabi yayinladi T C Kultur Bakanligi veya baska kurumlarin actigi kurslarda ve egitimlerde Karagoz sanatinin gelecek nesillere aktarilmasi konusunda bircok ogrencinin yetismesinde katki saglayan sanatcinin usta cirak iliskisi icerisinde yetistirdigi ogrencileri de olmustur Oglu Akin Kurt T C Kultur Bakanligi tarafindan 2014 yilinda Somut Olmayan Kulturel Miras Tasiyicisi secilmistir esi Hayret Kurt ayni zamanda psikiyatr olan Dr Murat Huten yetistirdigi ogrencilerdenir Orhan Kurt 26 Mart 2017 tarihinde Istanbul da hayatini kaybetti OdulleriFolklor Arastirmalari Dernegi Ihsan Hincer Turk Kulturune Hizmet Odulu 1990 Mizah Uretenler Dernegi 4 Mizah Odulleri Munir Ozkul Ozel Odulu 1991 Romania Constanta International Festival of Puppet Theatre Award 1999 Yasayan Insan Hazinesi UNESCO 2008 ESKADER Golge Tiyatrosunda Yilin Sanatcisi Odulu 2014Kaynakca Orhan Kurt 1930 2017 Kultur Bakanligi Arastirma ve Egitim Genel Mudurlugu web sitesi 18 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Ekim 2020 a b Artkin Ozgur 10 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mayis 2020 Turk Folklor Arastirmalari Mecmuasi Ekim 1974 303 sayi Karagoz Sanatcisi Ragip Tugtekin le Bir Konusma Konusmayi yapan Kultur Bakanligi Halk Kulturlerini Arastirma Dairesi Baskani Nail Tan a b Hincer Ihsan Orhan Kurt Roportaji Karagoz net sitesi 10 Aralik 2005 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Ekim 2020 10 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mayis 2020 10 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mayis 2020 Karagoz Ustasi Orhan Kurt Belgeseli HD 10 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Mayis 2020 10 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mayis 2020 18 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mayis 2020 T C Kultur Bakanligi 24 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mayis 2020 Kurt Akin Somut Olmayan Kulturel Miras Tasiyicisi T C Kultur Bakanligi 10 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Unima Turkiye 21 Mart 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mayis 2020 Unima Europe 10 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mayis 2020 Kurt Orhan Orhan Kurt Vefat Haberi Anadolu Ajansi 14 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Mayis 2020