Tokuz Tabduz (Tıva dil: Токуз Табдуз), Eski Türklerde bir soy veya boy adı.
Adı
Eski Türkçedeki sayı anlamındaki «Tokuz» adlı söz Eski Tıva Türkçesinde «Toguz» günümüz Tıva Türkçesinde «Tos» olarak geçer ve anlam olarak 9 sayısını verir. Tokuz Tabduz, dokuz Tabduz anlamına gelir, Tabduz sözünün anlamı bulunamamıştır.
Yurdu
Barık. Yenisey dolayı.
Yenisey Yazısı
E-5. Barık I. Balbal ve taştaki yazılı kaynaklar Aldan Maadır adındaki Tıva Milli Müzesine taşınmıştır.
Yazıtın Latin transkripsiyonu:
- är ärdämi toquz tabduz ärdämig känč qoŋïm (?)
- öz jigän alp turan altï oγuš bodunda äŋ jägirmi altï älim qanïma adïrïldïm
- bäg ärkimä äsizimä adïrïldïm
Tıva Türkçesi çevirisi
- эр алдары Тогус Табдус алдарлыг дыңмаларым
- бодум Йиген Алып Туран мен. Алды Огуш чонда эң он алды харлыг элим хаанымдан адырылдым
- бег эргемден кударап адырылдым
Tıvaca Açıklamaları
- qoŋïm = qonïm - чоок, төрел. Känč — аныяк азы бичии кижи.
känč qoŋïm — «дыңмаларым» кылдыр таарыштыр очулдурган.
- Алды Огуш дээрге алды аймак тыр. Тогус Табдус ол алды аймактың бирээзи хевирлиг. 2 дугаар одуругну литературлуг очулдурар болза мындыг
"бодум Йиген Алып Туран мен. Алды Огуш чонга он алды харлыымдан эгелеп бараан бооп чордум. Элим, хааным силерден адырылдым".
- 3 дугаар одуругда Ärkimä деп сөстүң дөзү "erk" дээр сөс хевирлиг.
Dipnotlar
- ^ Арын 95-96. E-5 (Барык I, Тува). // Тюркские Енисейские эпитафии: граматика, текстология. / И. В. Кормушин. [отв. ред Д, М. Насилов]; Ин-т языкознания РАН. — М.: Наука, 2008. — 342 с. —
- ^ QONÏM — близкий; родственник (?). Арын 455, qol-qon. Академия наук СССР институт языкознания. // Древнетюркский словарь. Издательство «Наука» Ленинград, 1969 год.
- ^ ERK I сила, воля, могущество, власть. Арын 179, eri-erk. // Академия наук СССР институт языкознания. Древнетюркский словарь. Издательство «Наука» Ленинград, 1969 год.
İlgili yayınlar
- И. В. Кормушин. Тюркские Енисейские эпитафии: грамматика, текстология. / И. В. Кормушин; (отв. ред. Д. М. Насилов); Ин-т языкознания РАН — М.:Наука, 2008. — 342 с. — (Rusça)
Türk tarihi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tokuz Tabduz Tiva dil Tokuz Tabduz Eski Turklerde bir soy veya boy adi AdiEski Turkcedeki sayi anlamindaki Tokuz adli soz Eski Tiva Turkcesinde Toguz gunumuz Tiva Turkcesinde Tos olarak gecer ve anlam olarak 9 sayisini verir Tokuz Tabduz dokuz Tabduz anlamina gelir Tabduz sozunun anlami bulunamamistir YurduBarik Yenisey dolayi Yenisey YazisiE 5 Barik I Balbal ve tastaki yazili kaynaklar Aldan Maadir adindaki Tiva Milli Muzesine tasinmistir Yazitin Latin transkripsiyonu ar ardami toquz tabduz ardamig kanc qoŋim oz jigan alp turan alti ogus bodunda aŋ jagirmi alti alim qanima adirildim bag arkima asizima adirildimTiva Turkcesi cevirisi er aldary Togus Tabdus aldarlyg dynmalarym bodum Jigen Alyp Turan men Aldy Ogush chonda en on aldy harlyg elim haanymdan adyryldym beg ergemden kudarap adyryldym Tivaca Aciklamalari qoŋim qonim chook torel Kanc anyyak azy bichii kizhi kanc qoŋim dynmalarym kyldyr taaryshtyr ochuldurgan Aldy Ogush deerge aldy ajmak tyr Togus Tabdus ol aldy ajmaktyn bireezi hevirlig 2 dugaar odurugnu literaturlug ochuldurar bolza myndyg bodum Jigen Alyp Turan men Aldy Ogush chonga on aldy harlyymdan egelep baraan boop chordum Elim haanym silerden adyryldym 3 dugaar odurugda Arkima dep sostүn dozү erk deer sos hevirlig Dipnotlar Aryn 95 96 E 5 Baryk I Tuva Tyurkskie Enisejskie epitafii gramatika tekstologiya I V Kormushin otv red D M Nasilov In t yazykoznaniya RAN M Nauka 2008 342 s ISBN 978 5 02 036260 4 QONIM blizkij rodstvennik Aryn 455 qol qon Akademiya nauk SSSR institut yazykoznaniya Drevnetyurkskij slovar Izdatelstvo Nauka Leningrad 1969 god ERK I sila volya mogushestvo vlast Aryn 179 eri erk Akademiya nauk SSSR institut yazykoznaniya Drevnetyurkskij slovar Izdatelstvo Nauka Leningrad 1969 god Ilgili yayinlarI V Kormushin Tyurkskie Enisejskie epitafii grammatika tekstologiya I V Kormushin otv red D M Nasilov In t yazykoznaniya RAN M Nauka 2008 342 s ISBN 978 5 02 036260 4 Rusca Turk tarihi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz