Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tahran Eyaleti (Farsça : استان تهران; Ostān-e Tehrān), İran'ın 31 eyaletinden biri.
| Tahran eyaleti استان تهران | |
|---|---|
 | |
| Ülke | İran |
| Başkent | Tahran |
| İller | 16 |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 18.909 km² |
| Nüfus (2005) | |
| • Toplam | 12,150,742 |
| • Yoğunluk | 645.8/km² |
| Zaman dilimi | (İSS) |
| Diller | Farsça Azerice Lurca Leki Kürtçe |
Başkentin de bağlı olduğu eyalet, İran platosu'nun kuzeyinde yer alır ve 18.909 km alanı kaplar. Kuzeyinden Mazenderan, doğusundan Semnan, güneyinden Kum ve batısından Elbruz ile Merkezi eyaletleriyle çevrilidir.
Ekonomi
Ülkenin orta kesiminde başkent Tahran'ın da içinde bulunduğu eyalet, sosyal ve ekonomik yönden İran'ın en gelişmiş eyaletidir. Ülke nüfusunun %18'i bu eyalette yaşar ve İran GSMH'nın %29'unu karşılar. Eyalette 13 ilçe,43 belediye ve 1358 köy bulunur. Nüfusunun % 86,5 kentsel alanda, %13.5'i kırsal alanda yaşamaktadır.
Aynı zamanda başkent olan eyaletin merkezi Tahran, 1778 yılında başkent olmuştur ve bugün 7 milyonu aşan nüfusuyla, dünyanın en kalabalık 20 şehri arasındadır.
Nüfus ve coğrafya
Tahran eyaleti'nin 12 milyondan fazla nüfusu vardır ve İran'ın en yoğun nüfuslu bölgesidir. Nüfusunun yaklaşık % 86.5'i kentsel alanlarda, % 13,5'i kırsal kesimde yaşamaktadır.
Eyaletin en yüksek noktası deniz seviyesinden 5678 m. yükseklikteki, Demavent Dağı (bazı kaynaklarda bu dağın Amol bölgesinde olduğu belirtilir ki ülkede bu konuda bir karışıklık mevcuttur), en alçak noktası Varamin ovalarında, deniz seviyesinden 790 m.'dir. Meralar 12.800 kilometre kare, ormanlar 330 kilometre kareden fazla alanı kaplar. Eyaletin en büyük nehirleri ve 'dir.
Tahran Eyaleti'nin güney bölgelerinde iklim, sıcak ve kurudur. Ama kuzeydeki dağ bölgeleri yarı nemli, soğuktur. Yılın en sıcak ayları Temmuz ayı ortasından Eylül ayı ortalarına sıcaklık kadar sıcaklık 28 °, 30 °C civarındadır. En soğuk ayları Aralık-Ocak dönemindedir ve sıcaklık ortalaması 1 °C civarındadır. Şu ana kadar tespit edilmiş düşük sıcaklık -15 °C'dir. Tahran şehrinin iklimi ise kışları soğuk, yazları sıcaktır. Yıllık ortalama yağış miktarı, kış mevsiminde maksimum yaklaşık 200 mm'dir. Özetle, eyaletin güneyinde yarı kurak bozkır iklimi ve kuzeyinde soğuk dağ iklimi görülür.
Tarih
Tahran Eyaleti'nde, birkaç bin yıl öncesine dayanan yerleşimler olduğunu gösteren çeşitli arkeolojik kalıntılar vardır. 300 yıl öncesine kadar eyaletin merkezi tarihi Rey şehriydi. Ancak 1778'de Tahran şehrinin başkent olmasıyla, eyaletin kültürel, ekonomik, siyasi ve ticari merkezi bu kent olmuştur.
Eyalette, tarafından kültürel önemi olan 1500 tarihî eser listelenmiştir. Eyaletin doğusundaki tarihi Firuzkuh şehristanı'nda bulunan kalıntılar MÖ 4 bin yıllarına kadar gitmektedir.
İdari yapı
Eyaletin yönetim merkezi aynı zamanda başkent olan Tahran şehridir. Haziran 2005 itibarıyla, eyaletin 13 şehristanında, 43 belediye ve 1358 köy bulunmaktadır. Tahran Eyaleti, kendi içinde şehristan denilen 12 alt bölgeye ayrılmıştır. Aşağıdaki haritada bu şehristanlar ve Tahran Eyaleti içindeki konumları gösterilmiştir.
Not: Harita eski sürüm olduğu için 2010 yılında eyalet olan Elburz Eyaleti'nin şehristanları da burada gösterilmiştir. (İtalik yazılı olanlar)
 |
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Tahran (eyalet) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Kaynakça
- ^ "www.sci.org.ir". 22 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Kasım 2010.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tahran Eyaleti Farsca استان تهران Ostan e Tehran Iran in 31 eyaletinden biri Tahran eyaleti استان تهرانEyaletUlkeIranBaskentTahranIller16Yuzolcumu Toplam18 909 km Nufus 2005 Toplam12 150 742 Yogunluk645 8 km Zaman dilimiUTC 03 30 ISS DillerFarsca Azerice Lurca Leki Kurtce Baskentin de bagli oldugu eyalet Iran platosu nun kuzeyinde yer alir ve 18 909 km alani kaplar Kuzeyinden Mazenderan dogusundan Semnan guneyinden Kum ve batisindan Elbruz ile Merkezi eyaletleriyle cevrilidir EkonomiUlkenin orta kesiminde baskent Tahran in da icinde bulundugu eyalet sosyal ve ekonomik yonden Iran in en gelismis eyaletidir Ulke nufusunun 18 i bu eyalette yasar ve Iran GSMH nin 29 unu karsilar Eyalette 13 ilce 43 belediye ve 1358 koy bulunur Nufusunun 86 5 kentsel alanda 13 5 i kirsal alanda yasamaktadir Ayni zamanda baskent olan eyaletin merkezi Tahran 1778 yilinda baskent olmustur ve bugun 7 milyonu asan nufusuyla dunyanin en kalabalik 20 sehri arasindadir Gulistan Sarayi nin susledigi eyalet merkezi Tahran in Elahiye semti Nufus ve cografyaTahran eyaleti nin 12 milyondan fazla nufusu vardir ve Iran in en yogun nufuslu bolgesidir Nufusunun yaklasik 86 5 i kentsel alanlarda 13 5 i kirsal kesimde yasamaktadir Eyaletin en yuksek noktasi deniz seviyesinden 5678 m yukseklikteki Demavent Dagi bazi kaynaklarda bu dagin Amol bolgesinde oldugu belirtilir ki ulkede bu konuda bir karisiklik mevcuttur en alcak noktasi Varamin ovalarinda deniz seviyesinden 790 m dir Meralar 12 800 kilometre kare ormanlar 330 kilometre kareden fazla alani kaplar Eyaletin en buyuk nehirleri ve dir Tahran Eyaleti nin guney bolgelerinde iklim sicak ve kurudur Ama kuzeydeki dag bolgeleri yari nemli soguktur Yilin en sicak aylari Temmuz ayi ortasindan Eylul ayi ortalarina sicaklik kadar sicaklik 28 30 C civarindadir En soguk aylari Aralik Ocak donemindedir ve sicaklik ortalamasi 1 C civarindadir Su ana kadar tespit edilmis dusuk sicaklik 15 C dir Tahran sehrinin iklimi ise kislari soguk yazlari sicaktir Yillik ortalama yagis miktari kis mevsiminde maksimum yaklasik 200 mm dir Ozetle eyaletin guneyinde yari kurak bozkir iklimi ve kuzeyinde soguk dag iklimi gorulur TarihTahran Eyaleti nde birkac bin yil oncesine dayanan yerlesimler oldugunu gosteren cesitli arkeolojik kalintilar vardir 300 yil oncesine kadar eyaletin merkezi tarihi Rey sehriydi Ancak 1778 de Tahran sehrinin baskent olmasiyla eyaletin kulturel ekonomik siyasi ve ticari merkezi bu kent olmustur Eyalette tarafindan kulturel onemi olan 1500 tarihi eser listelenmistir Eyaletin dogusundaki tarihi Firuzkuh sehristani nda bulunan kalintilar MO 4 bin yillarina kadar gitmektedir Idari yapiEyaletin yonetim merkezi ayni zamanda baskent olan Tahran sehridir Haziran 2005 itibariyla eyaletin 13 sehristaninda 43 belediye ve 1358 koy bulunmaktadir Tahran Eyaleti kendi icinde sehristan denilen 12 alt bolgeye ayrilmistir Asagidaki haritada bu sehristanlar ve Tahran Eyaleti icindeki konumlari gosterilmistir Not Harita eski surum oldugu icin 2010 yilinda eyalet olan Elburz Eyaleti nin sehristanlari da burada gosterilmistir Italik yazili olanlar Demavend sehristani Islamsehr sehristani Firuzkuh sehristani Kerec sehristani Nazarabad sehristani Pakdest sehristani Rey sehristani Robatkarim sehristaniSavocbolag sehristaniSehriyar sehristaniSemiranat sehristaniTahran sehristaniVaramin sehristaniTahran Milli Muze de Pers Imparatorlugu donemine ait eserlerDis baglantilarWikimedia Commons ta Tahran eyalet ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Kaynakca www sci org ir 22 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Kasim 2010