I. İdris, tam adı Sidi Muhammed İdris El Mehdi es-Senusi (d. 12 Mart 1890, Trablusgarp - ö. 25 Mayıs 1983, Mısır), Libya'nın 1951'de bağımsızlığını kazanmasından sonra ilk kral olarak göreve başladı. Muammer Kaddafi'nin 1969 yılında yaptığı darbe ile iktidardan indi.
I. İdris | |||||
---|---|---|---|---|---|
Libya Kralı | |||||
Hüküm süresi | 24 Aralık 1951 - 1 Eylül 1969 (17 yıl, 8 ay ve 8 gün) | ||||
Önce gelen | Makam oluşturuldu | ||||
Sonra gelen | Monarşi kaldırıldı | ||||
Doğum | 12 Mart 1889 Trablusgarp, Osmanlı İmparatorluğu | ||||
Ölüm | 25 Mayıs 1983 (94 yaşında) Kahire, Mısır | ||||
Eş(ler)i | Fatıma el-Şerif | ||||
| |||||
Hanedan | Senussi | ||||
Babası | Muhammed el-Mehdi es-Senussi | ||||
Annesi | Ayşe bint Ahmed el-Sirte | ||||
Dini | Sünni İslam |
1902'de babasının ardılı olarak, merkezi Berka'da bulunan Senusiye tarikatının başına geçti. Henüz reşit olmadığından tarikatın fiili önderliğini kuzeni Ahmet eş-Şerif üstlendi. 1916'da bu görevi kuzeninden devraldı. İlk iş olarak, 1911'de Libya'yı istila etmiş olan İtalyanlarla anlaşmak için harekete geçti. Kıyı kesimi dışındaki bölgeleri denetim altına alamayan İtalyanlarla imzaladığı 'yla (1917) ateşkesi sağlayıp, Berka'daki egemenliğini İtalyanlara onaylattı. 1919'da gene İtalyanlarla, Berka'da br parlamento kurulmasını ve yönetime mali yardım sağlanmasını öngören ikinci bir antlaşma imzaladı. Kendisini destekleyen kabileleri İtalya'nın istekleri doğrultusunda silahsızdırmaya yanaşmaması, İtalyanların 1922 İlkbaharında Trablus bölgesini istila etmeleriyle sonuçlandı. Bölgede yaşayan kabileler İtalyanlar karşısında güçlü bir birlik oluşturmak ve etkin bir direniş gösterebilmek amacıyla İdris'ten hareketin önderliğini üstlenmesini istediler. Direnişin sonuç vermeyeceğini düşünen İdris bu öneriyi geri çevirerek Mısır'da sürgün yaşamını seçti ve Libya'nın II. Dünya Savaşı sırasında İngilizler tarafından işgal edildiği 1942'ye değin orada kaldı.
Libya'ya temelli dönmek yerine, yandaşlarının etkinliklerini bir süre Mısır'dan yönlendirmeyi sürdürdü. Sonunda 1947'de hükûmetin başına resmen geçti. Berka'da bir Senusi yönetiminin kurulmasını amaçlayan ve İdris'in en önemli destekçileri olan tutucu kabile reisleriyle, ülke topraklarının birleşmesinden yana olan daha genç kentli kesimler arasındaki anlaşmazlık 1949'da Birleşmiş Milletler'de çözüme kavuşturuldu. BM Genel Kurulu, Berka, Fizan ve Trablus'ın geleceğinin bu üç bölgenin temsilcilerinden oluşacak ulusal bir meclis tarafından belirlenmesini kararlaştırdı. Bunun üzerine toplanan meclis, ülkede meşruti monarşi yönetiminin kurulmasına karar vererek İdris'i tahta çıkardı. Aralık 1951'de Libya'nın bağımsızlığı ilan edildi.
Hükümdarlığı sırasında parlamento üzerinde etkili bir ağırlık kuran ve orduyu bütünüyle denetimi altına alan İdris, önemli yönetim görevlerini paylaşan zengin eşraf ile güçlü kabile reislerinden de tam bir destek gördü. Batılı müttefiklerin desteği ve kendisine sadık kabilelerin askerî gücü de yönetimdeki ağırlığını korumasına etkili oldu. İzlediği tutucu politikalar ve gelişen Arap milliyetçiliği karşısındaki duyarsızlığı, birçok genç subay ve gitgide gelişen kentli orta sınıflar arasında ciddi hoşnutsuzluklara yol açtı. Eylül 1969'da kaplıca tedavisi görmek üzere Türkiye'de bulunduğu sırada Albay Muammer Kaddafi önderliğinde düzenlenen askeri bir darbeyle devrilen İdris bir süre Yunanistan'da kaldıktan sonra siyasi mülteci olarak Mısır'a iltica etti. 1974'te Libya'da yolsuzluk suçlamasıyla hakkında dava açıldı ve gıyabında yargılanarak mahkûm edildi. Ama ülkesine dönmeyerek Kahire'de sürgün yaşamını sürdürdü.
Eyüp Sultan
Eyüp Sultan hakkındaki mermer üzerinde kısa Arapça tarihçeyi, Eyüp Sultan Camii'ne hediye etmiştir.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
I Idris tam adi Sidi Muhammed Idris El Mehdi es Senusi d 12 Mart 1890 Trablusgarp o 25 Mayis 1983 Misir Libya nin 1951 de bagimsizligini kazanmasindan sonra ilk kral olarak goreve basladi Muammer Kaddafi nin 1969 yilinda yaptigi darbe ile iktidardan indi I IdrisLibya KraliHukum suresi24 Aralik 1951 1 Eylul 1969 17 yil 8 ay ve 8 gun Once gelenMakam olusturulduSonra gelenMonarsi kaldirildiDogum12 Mart 1889 1889 03 12 Trablusgarp Osmanli ImparatorluguOlum25 Mayis 1983 94 yasinda Kahire MisirEs ler iFatima el SerifTam adiSidi Muhammed Idris El Mehdi es SenusiHanedanSenussiBabasiMuhammed el Mehdi es SenussiAnnesiAyse bint Ahmed el SirteDiniSunni Islam 1902 de babasinin ardili olarak merkezi Berka da bulunan Senusiye tarikatinin basina gecti Henuz resit olmadigindan tarikatin fiili onderligini kuzeni Ahmet es Serif ustlendi 1916 da bu gorevi kuzeninden devraldi Ilk is olarak 1911 de Libya yi istila etmis olan Italyanlarla anlasmak icin harekete gecti Kiyi kesimi disindaki bolgeleri denetim altina alamayan Italyanlarla imzaladigi yla 1917 ateskesi saglayip Berka daki egemenligini Italyanlara onaylatti 1919 da gene Italyanlarla Berka da br parlamento kurulmasini ve yonetime mali yardim saglanmasini ongoren ikinci bir antlasma imzaladi Kendisini destekleyen kabileleri Italya nin istekleri dogrultusunda silahsizdirmaya yanasmamasi Italyanlarin 1922 Ilkbaharinda Trablus bolgesini istila etmeleriyle sonuclandi Bolgede yasayan kabileler Italyanlar karsisinda guclu bir birlik olusturmak ve etkin bir direnis gosterebilmek amaciyla Idris ten hareketin onderligini ustlenmesini istediler Direnisin sonuc vermeyecegini dusunen Idris bu oneriyi geri cevirerek Misir da surgun yasamini secti ve Libya nin II Dunya Savasi sirasinda Ingilizler tarafindan isgal edildigi 1942 ye degin orada kaldi Libya ya temelli donmek yerine yandaslarinin etkinliklerini bir sure Misir dan yonlendirmeyi surdurdu Sonunda 1947 de hukumetin basina resmen gecti Berka da bir Senusi yonetiminin kurulmasini amaclayan ve Idris in en onemli destekcileri olan tutucu kabile reisleriyle ulke topraklarinin birlesmesinden yana olan daha genc kentli kesimler arasindaki anlasmazlik 1949 da Birlesmis Milletler de cozume kavusturuldu BM Genel Kurulu Berka Fizan ve Trablus in geleceginin bu uc bolgenin temsilcilerinden olusacak ulusal bir meclis tarafindan belirlenmesini kararlastirdi Bunun uzerine toplanan meclis ulkede mesruti monarsi yonetiminin kurulmasina karar vererek Idris i tahta cikardi Aralik 1951 de Libya nin bagimsizligi ilan edildi Hukumdarligi sirasinda parlamento uzerinde etkili bir agirlik kuran ve orduyu butunuyle denetimi altina alan Idris onemli yonetim gorevlerini paylasan zengin esraf ile guclu kabile reislerinden de tam bir destek gordu Batili muttefiklerin destegi ve kendisine sadik kabilelerin askeri gucu de yonetimdeki agirligini korumasina etkili oldu Izledigi tutucu politikalar ve gelisen Arap milliyetciligi karsisindaki duyarsizligi bircok genc subay ve gitgide gelisen kentli orta siniflar arasinda ciddi hosnutsuzluklara yol acti Eylul 1969 da kaplica tedavisi gormek uzere Turkiye de bulundugu sirada Albay Muammer Kaddafi onderliginde duzenlenen askeri bir darbeyle devrilen Idris bir sure Yunanistan da kaldiktan sonra siyasi multeci olarak Misir a iltica etti 1974 te Libya da yolsuzluk suclamasiyla hakkinda dava acildi ve giyabinda yargilanarak mahkum edildi Ama ulkesine donmeyerek Kahire de surgun yasamini surdurdu Eyup SultanEyup Sultan hakkindaki mermer uzerinde kisa Arapca tarihceyi Eyup Sultan Camii ne hediye etmistir