Amasya Bedesteni 1483 II. Bayezid bekçilerinden Hüseyin Ağa tarafından yaptırılan bedesten, aslına göre büyük değişiklikler geçirerek günümüze kadar gelmiştir.
Amasya Bedesteni Üstten Görünüşü | |
Genel bilgiler | |
---|---|
Adres | Dere, Kocacık Sk. No:29, 05100 Amasya Merkez/Amasya |
Koordinatlar | 40°39′04″K 35°49′54″D / 40.65111°K 35.83167°D |
Açılış | 1483 |
Osmanlı şehirciliğinin belirli merkezlerde, orta büyüklükteki bedestenlerde orijinal boyutlarına sadık kalarak oluşturduğu sistemin tekrarıdır. Orijinal formu, benzerlerinden daha büyük olduğu için aynı türden bir varyasyon olarak kabul edilen altı kubbeli bir yapıydı. Dikdörtgen planlı bedesten kuzey cephesi dört ayrı kapılıdır Amasya ve çevresinde çok sayıda hayır işleri yapan ve vakfının gelirini artıran Hüseyin Ağanın yaptırdığı bedesten, 1668 depreminde büyük hasar görmüştür. Uzun süredir onarım görmemiş olan yapı, 1865 yılında dönemin Amasya Valisi Ziya Bey (şair Ziya Paşa) tarafından başlatılan inşaat çalışmalarının bir parçası idi. Ancak bu çalışmalarda bedesten ihya edilmeyip, üzerindeki kurşun kaplama sıyrılarak kubbe yıkılmış ve çöken kubbenin yerine binanın çatısı kapatılmıştır. Ancak bu uzun sürmemiş ve bir süre sonra çatısı çökmüş, bedesten uzun süre açık durmaya çalışmıştır. Yeşil ırmak yakınlarındaki bedestenin yıllar içinde yıkılan ve sadece ana duvarı sağlam kalan bir kısmı 1950'lerde yıkılmış ve yerine ticaret hanı yapılmıştır. Bugün gördüğümüz yatakların geri kalanı, Bu arada Bedesten, 1971 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından aslına uygun olarak restore edilmiştir. Bu büyük restorasyon hayata geçirilerek yaklaşık 500 yıl ayakta kalan antik surları kaplamış ve sayıları azalmış olsa da Bedesten kubbesine kavuşmuştur. Plan şemasına göre doğuda Arastaya giden diğer cephede tonozlu dükkânlarla desteklenen iki büyük merkezi sütunla desteklenen altı kubbeli ve kemerli dört kapılı bir yapıdır. 1970'li yıllarda Mülki İdare Binası'nın inşası sırasında kuzey cephesi yıkılmış ve onarımlarla bugünkü dört kubbe korunmuştur. Öne doğru çıkıntı yapan kapının iki yanında iki dükkân yer alır. en iyisi içeride. Ortasına kalın bir köşe dikmesi yerleştirilmiş, duvarlar kemerlerle birbirine bağlanmış ve bu şekilde oluşturulan dört bölümün üzeri dört ayrı kubbe ile örtülmüştür. 1865 yılında kubbesi yıkılan örtülü Bedesten üzeri bir çatı ile kapatılmış ancak bu çatının çökmesinden sonra Bedesten uzun süre açık kalmıştır. dolayısıyla harap durumdaki Bedestenin orijinal durumundan günümüze sadece gövde duvarları ve 1483 tarihli kitabe kalmıştır.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Amasya Bedesteni 1483 II Bayezid bekcilerinden Huseyin Aga tarafindan yaptirilan bedesten aslina gore buyuk degisiklikler gecirerek gunumuze kadar gelmistir Amasya BedesteniAmasya Bedesteni Ustten GorunusuGenel bilgilerAdresDere Kocacik Sk No 29 05100 Amasya Merkez AmasyaKoordinatlar40 39 04 K 35 49 54 D 40 65111 K 35 83167 D 40 65111 35 83167Acilis1483bedesten distan gorunusdistan gorunus Osmanli sehirciliginin belirli merkezlerde orta buyuklukteki bedestenlerde orijinal boyutlarina sadik kalarak olusturdugu sistemin tekraridir Orijinal formu benzerlerinden daha buyuk oldugu icin ayni turden bir varyasyon olarak kabul edilen alti kubbeli bir yapiydi Dikdortgen planli bedesten kuzey cephesi dort ayri kapilidir Amasya ve cevresinde cok sayida hayir isleri yapan ve vakfinin gelirini artiran Huseyin Aganin yaptirdigi bedesten 1668 depreminde buyuk hasar gormustur Uzun suredir onarim gormemis olan yapi 1865 yilinda donemin Amasya Valisi Ziya Bey sair Ziya Pasa tarafindan baslatilan insaat calismalarinin bir parcasi idi Ancak bu calismalarda bedesten ihya edilmeyip uzerindeki kursun kaplama siyrilarak kubbe yikilmis ve coken kubbenin yerine binanin catisi kapatilmistir Ancak bu uzun surmemis ve bir sure sonra catisi cokmus bedesten uzun sure acik durmaya calismistir Yesil irmak yakinlarindaki bedestenin yillar icinde yikilan ve sadece ana duvari saglam kalan bir kismi 1950 lerde yikilmis ve yerine ticaret hani yapilmistir Bugun gordugumuz yataklarin geri kalani Bu arada Bedesten 1971 yilinda Vakiflar Genel Mudurlugu tarafindan aslina uygun olarak restore edilmistir Bu buyuk restorasyon hayata gecirilerek yaklasik 500 yil ayakta kalan antik surlari kaplamis ve sayilari azalmis olsa da Bedesten kubbesine kavusmustur Plan semasina gore doguda Arastaya giden diger cephede tonozlu dukkanlarla desteklenen iki buyuk merkezi sutunla desteklenen alti kubbeli ve kemerli dort kapili bir yapidir 1970 li yillarda Mulki Idare Binasi nin insasi sirasinda kuzey cephesi yikilmis ve onarimlarla bugunku dort kubbe korunmustur One dogru cikinti yapan kapinin iki yaninda iki dukkan yer alir en iyisi iceride Ortasina kalin bir kose dikmesi yerlestirilmis duvarlar kemerlerle birbirine baglanmis ve bu sekilde olusturulan dort bolumun uzeri dort ayri kubbe ile ortulmustur 1865 yilinda kubbesi yikilan ortulu Bedesten uzeri bir cati ile kapatilmis ancak bu catinin cokmesinden sonra Bedesten uzun sure acik kalmistir dolayisiyla harap durumdaki Bedestenin orijinal durumundan gunumuze sadece govde duvarlari ve 1483 tarihli kitabe kalmistir Kaynakca Arsivlenmis kopya 17 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ocak 2023 Arsivlenmis kopya 11 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ocak 2023 il kultur ve turizm mudurlugu arsivi